Педагогикалық іс-әрекеттер

1 Педагогикалық іс.әрекеттің түрлері және атқаратын қызметтері
2 Педагогикалық іс.әрекеттің атқаратын қызметтері
3 Инновациялық іс.әрекеттің теориялық негіздері

Диагностикалық қызмет – бұл оқушылардың дамуын, тәрбиелік деңгейін зерттеп, анықтауға бағытталады. Мұғалім өзінің жұмысын нәтижелі, әрі жүйелі ұйымдастыру үшін психологпен бірлесе отырып, оқушыларды әр түрлі әдістемелер бойынша зерттеп, бақылау жүргізеді. Бұл жұмысты диагностикалық қызмет деп атайды.
Бағыттаушы-болжаушылық қызмет – мұғалімнің тәрбиелік іс-әрекеттің бағытын анықтап, олардың дамуын алдын-ала болжауға бағытталған іс-әрекеті. Мұғалім өз іс-әрекетінің мақсаттары мен міндеттерін алдын-ала болжап, анықтайды.
Конструктивті-жобалаушылық – педагогтың оқушылар меңгеретін білім мазмұнын таңдап, ұйымдастыру, оқушылардың іс-әрекетін жобалау, өзінің болашақ әрекетін және мінез-құлқын жобалауға бағытталған іс-әрекет. Бұл қызмет барысында мұғалім өз іс-әрекетіне қажетті әр түрлі жоспарлар мен жобаларды әзірлейді.
Ұйымдастырушылық – педагогикалық процесті, оқушылар іс-әрекетін жүзег асыруға бағытталған іс-әрекет. Мұғалім нақты міндетерді анықтап, оларды ұйымдастыру формаларын таңдап, оқушлармен өзара байланыстылықты таңдап, өз іс-әрекетін ұйымдастырады.
Ақпараттық-түсіндірмелік – бұл өз іс-әрекетін қажетті ақпараттарды жинақта, оны оқушыларға түсіндіруіне бағытталған іс-әрекет.
Коммуникативті-ынталандырушы – бұл мұғалімнің педагогикалық прцеске қатысушылармен қарым-қатынас орнатып, олардың іс-әрекетін ынталандыруға бағытталған іс-әрекеті.

1. Инновационное обучение: стратегия и практика. /Под.ред. В.Я. Ляудис. - М.: Изд-во МГУ, 1994.
2. Внутришкольное управление: теория и опыт педагогических управленческих инноваций / Под ред. Н.В. Горбуновой. М.: Новая шк., 1995.
3. Слободчиков В. Новое образование-путь к новому сообществу// Нар. образование. - 1988.- № 5. - С. 3-5.
4. Кларин М.В. Инновационные модели учебного процесса в современной зарубежной педагогике: Автореферат дисс. док. пед. наук. - М.,

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

3.3 Педагогикалық іс-әрекеттің түрлері және атқаратын қызметтері

Педагогикалық іс-әрекет күрделі, әлеуемттік маңызды іс-
әрекеттердің бір түрі. Педагогикалық іс-әрекет өз кезегінде бірнеше іс-
әрекет түрлерінен құралады. Төмендегі 4-сызбада педагогикалық іс-
әрекеттің түрлері көрсетілген.

Сызба 4. Педагогикалық іс-әрекет түрлері

Тәрбиелеу іс-әрекеті - бұл оқушыларға адамзат баласы жинақтаған
әлеуемттік тәжірибені мақсатты түрде алмастыруға және олардың тұлалық
сапаларын, қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған іс-әрекет түрі.
Тәрбиелеу іс-әрекеті педгог қызметіндегі басты іс-әрекеттердің бірі.
Оқыту іс-әрекеті - бұл мұғалімнің оқушылардың бойында білім,
іскерлік, дағдыларды қалыптастыруға, олардың ойлау қабілеттерін
дамытуға бағытталған, танымдық іс-әрекеттерін басқаратын іс-әрекет
түрі.

Педагогикалық іс-әрекеттің түрлері көп болғаныдықтан оның
атқаратын қызметтері де жеткілікті. Педагогикалық іс-әрекеттің
атқаратын қызметерін келесі 5-сызбадан көруге болады.

Сызба 5. Педагогикалық іс-әрекеттің атқаратын қызметтері

Диагностикалық қызмет – бұл оқушылардың дамуын, тәрбиелік деңгейін
зерттеп, анықтауға бағытталады. Мұғалім өзінің жұмысын нәтижелі, әрі
жүйелі ұйымдастыру үшін психологпен бірлесе отырып, оқушыларды әр түрлі
әдістемелер бойынша зерттеп, бақылау жүргізеді. Бұл жұмысты
диагностикалық қызмет деп атайды.
Бағыттаушы-болжаушылық қызмет – мұғалімнің тәрбиелік іс-әрекеттің
бағытын анықтап, олардың дамуын алдын-ала болжауға бағытталған іс-
әрекеті. Мұғалім өз іс-әрекетінің мақсаттары мен міндеттерін алдын-ала
болжап, анықтайды.
Конструктивті-жобалаушылық – педагогтың оқушылар меңгеретін білім
мазмұнын таңдап, ұйымдастыру, оқушылардың іс-әрекетін жобалау, өзінің
болашақ әрекетін және мінез-құлқын жобалауға бағытталған іс-әрекет. Бұл
қызмет барысында мұғалім өз іс-әрекетіне қажетті әр түрлі жоспарлар мен
жобаларды әзірлейді.
Ұйымдастырушылық – педагогикалық процесті, оқушылар іс-әрекетін
жүзег асыруға бағытталған іс-әрекет. Мұғалім нақты міндетерді анықтап,
оларды ұйымдастыру формаларын таңдап, оқушлармен өзара байланыстылықты
таңдап, өз іс-әрекетін ұйымдастырады.
Ақпараттық-түсіндірмелік – бұл өз іс-әрекетін қажетті ақпараттарды
жинақта, оны оқушыларға түсіндіруіне бағытталған іс-әрекет.
Коммуникативті-ынталандырушы – бұл мұғалімнің педагогикалық
прцеске қатысушылармен қарым-қатынас орнатып, олардың іс-әрекетін
ынталандыруға бағытталған іс-әрекеті.
Талдау-бағалау – бұл мұғалімнің педагогикалық процестің жеткен
нәтижелерін мақсатпен салыстыруға, оның деңгейін анықтауға бағытталған
іс-әрекет. Талдау-бағалау қызмет мұғалімге өзінің жіберген
кемшіліктерін болашақта болдырмауға, нәтижелі жұмыс жүйесін жасауға
және т.б мүмкіндік береді.
Зерттеу-шығармашылық - педагогтың өз іс-әректін жетілдіре, дамыта
түсуіне мүмкіндік беретін ізденіс жұмысы. Педагогтың зерттеушілік
қызметі өзінің жеке зерттеу тақырыбы бойынша немесе оқушылардың ғылыми
жұмыстарына басшылық жасау арқылы жүзеге асуы мүмкін.

МАЗМҰНЫ

Начало формы
Поиск:

Конец формы

Главная О журнале Авторы Новости Вопросы Ответы
Инновациялық іс-әрекеттің ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
К содержанию номера журнала: Вестник КАСУ №1 - 2006

Автор: Солтангалиева Г.М.

Инновациялық педагогикалық іс-әрекет белгілі оқытудың, тәрбие беру мен дамытудың стереотипіне қарама-қайшы, ол
белгілі межеден шығып, жеке шығармашыл, өз бағытымен жұмыс істей алатын мұғалім қалыптастыруға бағытталады.
Шынында бұл мәселенің шешімі ұстаздың кәсіпкерлік шынайы іске асыруға тән сол бір ішкі объективті қайшылықты
анықтаумен байланысты.
Ю.Н. Кулюткин [1, 15 б.] кәсіпкер ұстаздың іс-әрекетіндегі “мөлшерлік шығармашылық белсенділіктің” ара қатынасы
мазмұны мен мәнінен бөлек, абстрактылы түрде қарастырылмайды дейді. Егер іс-әрекеттің немқұрайлы іс-әрекеттік
құрылымымен бірге ұстаздың шығармашылық белсенділігі де мөлшермен берілсе, жаңа педагогикалық ойлар және оларды шешу
ұстаздың өзінен күтіледі.
Педагогикалық жаңалық-жаңа идеялар, әдістер, технологиялар ғана емес, педагогикалық процесс элементтерінің бірлігінің
немесе жеке элементтерінің білім беру мен тәрбиелеудегі белгілі міндеттерді тиімді шешу жолы.
Осыған байланысты педагогикадағы жаңалықтарды жасаушыларды ерекше атап өту қажет. Себебі, инновациялық дамудың
негізгі түсініктерін ашу жаңалықтарды іске асырушы адамдарсыз мәнсіз болып табылады. Педагог-новатор нақты жаңалықты
жүзеге асырушы сонымен бірге, жаңалықты жасаушы немесе үлгісін көрсетуші.
Педагог-инноватор - субьект, үнемі инновацияны жасаушы, өз іс-әрекетін өзгертуге, жетілдіруге ұмтылушы. Инновациялық
іс-әрекет субьектісінің басты мінездемесі-саналы түрде әрекет ете білу (өз инициативасының субъективті
мүмкіндіктерімен қоғамдық тәжірибеге енгізу негіздерін өз әрекетінде көрсете білуі).
Инновацияның даму заңдылықтары білім берудегі дәстүрлі көзқарастан бас тартудан пайда болады. Прогрессивті идеялардың
көпшілігі педагогикалық инновацияны белгілі дәрежеде тереңдетіп, енгізе алады. Алдыңғы қатарлы педагогикалық
тәжірибенің кеңейтілген құрылымын М.Ф. Харламов береді.
Алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибе генезисін әр кезеңдердің бірлігіне байланысты сипаттайды:
1 кезең - педагогикалық іскерлік (теориялық, практикалық даярлығы);
2 кезең - педагогикалық шеберлік (мұғалімнің гуманистік бағыты, педагогикалық қабілеттері, педагогикалық техникасы);
3 кезең - педагогикалық шығармашылық (оқу-тәрбие жұмысының тәсілінің түр өзгерісі, олардың модернизациясы);
4 кезең - новаторлық кезеңі (оқыту процесіндегі жаңа прогрессивті идеяларды ұсыну мен жүзеге асыру).
М.Ф. Харламов педагогикалық шығармашылық пен новаторлық түсініктерінің ерекшеліктерін саралап көрсетеді [2, 54 б.].
Инновацияның педагогика ғылымында дамуы, ғалымдардың айтуы бойынша, диалектикалық процесс. Оның дамуы басқа
ғылымдармен тығыз байланыса отырып, мынандай өзгерістерге ұшырайды:
- кез-келген жаңалық, қоғамдық сұранысты өтегеннен кейін үйреншікті нәрсеге айналады;

- инновациялық процесс кезеңдеріне сәйкес инновациялық іс-әрекет;
- шығармашылық қабілет негізінде қаралатын репродуктивті, продуктивті қызметтердің диалектикалық бірлігі болып
табылады;
- инновацияның дамуы бірқатар негізгі және қосалқы қарама-қайшылықтарды шешуге бағытталады.
Бұлардың біреуі әрі қарай тереңдетілуі, біреуі алынып тасталуы мүмкін жаңалықтарды іске асыруда инновация
мәселесінінің жаңа қырлары ашылады да, инновация потенциалын жаңалықтарды енгізуде әр түрлі бағыттағы қажеттіліктерді
толық қанағаттандырады.
Ғылыми талдаулар негізінде жасалған жалпы жаңалықтардың топтамасы төмендегідей:
- жаңалықтар: а) мүлде жаңа, бұрыннан белгісіз педагогикалық идеялар мен әрекеттер; ә) белгілі ортада көкейтесті
мәселелерді шешетін, белгілі уақыт көлемінде білім беруді дамытатын, сыннан өткен, кеңейтілген немесе қайта өңделген
идеялар мен әрекеттер; б) қайта өңделген (реадаптацияланған) педагогикалық жаңалықтар, яғни өзгерген жағдайларда
бұрыннан белгілі идеялар мен әрекеттерді қайталау;
- радикалды: а) дәстүрлі бағдарларды жетілдіруші және дамытушы; ә) оларды модификациялау; б) жаңа бағыт ашушы;
- көлемді: жалпы, түбегейлі: білім беру жүйесін реформалау, жаңа білім стандартын енгізу; жаңа педагогикалық
ашылымдар т.с.с., кіші, аз көлемді: жекелеген оқу орындарындағы өзгерістер, оқу пәндеріндегі мазмұндық немесе
технологиялық өзгерістер, оқыту мен тәрбиелеудегі педагогикалық жаңалықтар;
- шығу тәсіліне байланысты және іске асу жолдары:
а) ұйымдастырылған арнайы жоспарланған, алдын-ала ойластырылған, мектеп немесе білім беру мекемесі ұсынған сыртқы
ортадан келген жаңалықтар; ә) аяқ-асты пайда болған жаңалықтар, шығармашылықпен айналысушы ұстаздардың жұмысында
пайда болған ішкі жаңалықтар;
- шығуы мен қолданылуы: білім беру мазмұнында (оқу бағдарламалары мен жоспарларындағы өзгерістер, жаңа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.