Қазақстанда саяси топтар демократиялық қоғам қалыптасуы

І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Демократиялық мемлекет.
2. Қазақстандағы саяси дамуының салалары
3. Қазақстанда саяси топтар демократиялық қоғам қалыптасуы
ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Қазақстан Республикасының стратегиялық мақсаты демократиялық мемлекет құру. Бұл мақсат әлемдік өркениетті адамзатқа тән ортақ мақсат. Сол себепті адамзаттың озық ойы демократиялық мемлекет құрудың тиімді жолдары мен әдістерін үнемі іздестіріп келеді. Бұл ізденіс толастар емес. Демократияның ерекшелігі оның әмбебап сапаларымен қатар барлық елдерде біркелкі жүрмеуі және қайталанбауы. Әрбір мемлекет демократияға өз жолымен барады. Ол жолдар әлемдік ортақ құбылыстар мен қатар өзіндік ерекшеліктерді міндетті түрде әкеледі. Демократиялық мемлекет құрудың қиын да күрделі болуы әлемдік заңдылық. Ешбір мемлекет демократиялық қоғамды оңай орната салмайды.
Демократиялық басқарудың дамуы концепцияларының түп тамырын саяси тарих пен саяси ой қойнауынан іздеуге тура келеді. Бүгінгі демократиялық таңдауға қызмет етуші саяси партиялар идеялық тіректі көне заман ойшылдарының еңбектерінен алғандығы даусыз. Себебі демократия әлеуметтік-саяси феномен ретінде ертедегі грек полистерінің саяси мәдениетінің маңызды сегментінің бірі болды. Саяси үрдістерде демократия өте көпжақты және санқырлы сапада көрінеді. Сондықтан бір елдің демократиялық қоғам құру тәжірибесі сол қалпында екінші елде қайталанған емес. Демократиялық таңдау жолында күресетін саяси партиялардың қызметінің теориялық және тәжірибелік жағынан қиын жағдайда қызмет етуі қоғамда қалыптасқан осындай күрделі құбылысқа байланысты. Демократияны кей жағдайда түрлі мүдделі топтар түрліше түсінеді. Өз мемлекетінің саяси-әлеуметтік шындықтарына қатысты қабылдайды.

1. Ғасырлар тоғысында. Авторы. Н.Назарбаев. Алматы 1996
2. Қазақстан Республикасының тарихы. Авторы: Көкеш Рысбайұлы. Алматы 1999
3. Қазақстан Республикасы мен құқықтық негіздері. Авторы: Ғ.Сапарғалиев. Алматы 1996
4. Қазақстанның өткені, бүгіні, ертеңі. Авторы: Файзуллах Будан. Анкара 2000

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Демократиялық мемлекет.
2. Қазақстандағы саяси дамуының салалары
3. Қазақстанда саяси топтар демократиялық қоғам қалыптасуы
ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Демократиялық мемлекет.
Қазақстан Республикасының стратегиялық мақсаты демократиялық мемлекет
құру. Бұл мақсат әлемдік өркениетті адамзатқа тән ортақ мақсат. Сол себепті
адамзаттың озық ойы демократиялық мемлекет құрудың тиімді жолдары мен
әдістерін үнемі іздестіріп келеді. Бұл ізденіс толастар емес. Демократияның
ерекшелігі оның әмбебап сапаларымен қатар барлық елдерде біркелкі жүрмеуі
және қайталанбауы. Әрбір мемлекет демократияға өз жолымен барады. Ол жолдар
әлемдік ортақ құбылыстар мен қатар өзіндік ерекшеліктерді міндетті түрде
әкеледі. Демократиялық мемлекет құрудың қиын да күрделі болуы әлемдік
заңдылық. Ешбір мемлекет демократиялық қоғамды оңай орната салмайды.
Демократиялық басқарудың дамуы концепцияларының түп тамырын саяси тарих
пен саяси ой қойнауынан іздеуге тура келеді. Бүгінгі демократиялық таңдауға
қызмет етуші саяси партиялар идеялық тіректі көне заман ойшылдарының
еңбектерінен алғандығы даусыз. Себебі демократия әлеуметтік-саяси феномен
ретінде ертедегі грек полистерінің саяси мәдениетінің маңызды сегментінің
бірі болды. Саяси үрдістерде демократия өте көпжақты және санқырлы сапада
көрінеді. Сондықтан бір елдің демократиялық қоғам құру тәжірибесі сол
қалпында екінші елде қайталанған емес. Демократиялық таңдау жолында
күресетін саяси партиялардың қызметінің теориялық және тәжірибелік жағынан
қиын жағдайда қызмет етуі қоғамда қалыптасқан осындай күрделі құбылысқа
байланысты. Демократияны кей жағдайда түрлі мүдделі топтар түрліше
түсінеді. Өз мемлекетінің саяси-әлеуметтік шындықтарына қатысты қабылдайды.
Мемлекеттік істегі адамның парасат ісі оның мемлекет мәселелерін шеше
алуында. Ол өз ісінде достарына жақсылық жасайды, жауларына зияншылық
жасаудың басқалардан өзіне нұқсан келмеуін көздейді. Әр адамның өзіндік
атқаратын қызметтері бар. Оның жақсысы мен жаманын халық бағалайды. Нағыз
жақсылық дұрыс пікір мен білімді ұштастыра білу. Осындай адам ғана дұрыс
басқара алады. Елдегі мақсатқа да жеткізетін шын пікір мен білім. Шындық
сөзін айтқан, дұрыс пікірлерді басшылыққа алып, білімге сүйеніп мемлекеттік
істерді басқарғандар ғана өз қалаларын дұрыс жолға салатын мемлекет
адамдарды,- дейді Платон .
Платон мемлекет ісімен айналысатын адамға әділдік, білім мен қоса
әдіскерлік пен айлакерліктің де қажет екендігін ескертеді. Мемлекеттік
адамдарды кейде құдіретті күш қолдайды. Олар тіптен бүгінгі өз істерінің
маңызын терең біле алмауы да мүмкін. Бірақта олардың әрбір дұрыс қадамы
келешекте жасалатын ұлы істердің кепілі болды,- деген пікір айтады Платон.

Қазақстандағы саяси дамуының салалары
Қазақстандағы саяси құрылыс әлемдік тәжірибенің және саяси ойдың
дамуының салдары мен нәтижесі. Әлемдік саяси тәжірибеден тысқары Қазақстан
мүлдем жаңа саяси мәдениет жасай алмайтындығы даусыз. Осындай жалпылық даму
заңдылығына ене отыра Қазақстан өзінің төл ерекшеліктерін ескеруге
қабілетті болуы керек. Ондай қабілетті қалыптастыратын феномен көне дәуір
ойшылдарының еңбектеріндегі ойлар мен идеяларды басшылыққа алып отыр.
Қазақстанның демократиялық жолмен даму жолдарын зерттеуге көмектесетін
Аристотельдің еңбектері.
Демократия заңмен халықты басшыға, қызметкерге, қарапайым азаматқа
бөлмейді. Байлық пен кедейлік те адамды кемсіте алмайды. Демократия ешкімге
артықшылықтар бермейтін заңдарға негізделеді. Бостандық, теңдік, заңның
басымдылығы, мемлекеттік істерді шешуге халықтың тікелей араласуы, жоғарғы
биліктің халық алдында жауапкершілікте, есепте болуы сияқты Аристотель
көрсеткен демократиялық мемлекеттік құрылыстың негізгі заңдары қазіргі
замандағы демократиялық мемлекеттерде өзін ақтағаны даусыз шындық. Көптеген
жылдар тоталитарлық социализм жүйесінде тұншыққан Қазақстандағы саяси
құрылысты елдің саяси партиялары демократиялық қоғамның әлемдік жолына
бұруға ұмтылыс жасап жатқандығы да шындық.
Қазақстанның саяси мәдениетіне өшпес із қалдырып, сонысымен қазіргі
демократиялық қоғам құрылысына өзінің үлгілік және идеялық әсерін тигізіп
отырған ойшылдардың бірі XI ғасырда өмір сүрген түрік ғалымы Жүсіп
Баласағұн. Оның әйгілі Құтты білік еңбегіндегі ойларының Қазақстанның
бүгінгі саяси өміріне және демократиялық жаңаруына етер ықпалы зор. Түркі
халқының ұлы бабасы демократиялық мемлекет туралы тікелей айтпағанымен
саяси және мемлекеттік билікті дұрыс және әділ ұйымдастырудың нақты
жолдарын айтады.
Ел билеушілер өз халқына қиянат жасамауы керек. Өтірік сөйлеп,
алдамшы жылтырақпен еліңді ұзақ басқара алмайсың. Сұйық сөзге ел қапа
болады. Білімі жоқ басшыны ел ұқпайды. Себебі, білімсізден дұрыс ақыл
шықпайды. Басшы білікті болуы шарт. Біліксіздік істерді кері кетіреді. Ел
басшыларына қауіпті, қарапайым жұртқа қауіпті бес жаманшылықты Жүсіп
Баласұған атап көрсетеді. Олар: ұшқалақтық, сараңдық, ашу, надандық,
өтірік. Оған қоса өзімшілдік пен залымдық билікті аздырады деп біледі ойшыл-
ақын. Осы аталған жаман нәрселерден бойын аулақ ұстаған бектің басынан бақ
ұшпайды,- дейді Ж.Баласұған. Құлқын үшін ардан безу, құлқын үшін құл болу,
алдамшы, сұм қарақшы болу, құлқынның құрықтай ұзын болуы билікті құрдымға
әкелетін жаманшылдықтар деп білген Баласұған.

Қазақстанда саяси топтар демократиялық қоғам қалыптасуы
Қазақстанда саяси топтар демократиялық қоғам қалыптасуы процестерін өз
мүдделері мен дүниетанымы тұрғысынан бағалауға және бағындыруға тырысты.
Саяси партиялар қалыптасуында да осындай таластық, тіресушілік үлгілер
басым болады. Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейін саяси
қозғалыстар дамудың төрт түрлі жолын таңдап шықты:
Бірінші- батыстық либералдық экономика мен либералдық идеологиялық.
Екінші- дәстүрлік негізде қазақтық ру-тайпалық идеология негізінде
мемлекет пен экономиканы жүргізу;
Үшінші- социалистік таңдау, мемлекеттік экономиканы жүргізу арқылы дами
беру.
Төртінші- әлемдік озық даму үлгілеріне негізделген жаңа идеологияны
жасау арқылы қазақстандық даму жолы моделін таңдау;
Әр мемлекет дамудың озық үлгісін жасауды мақсат тұтады. Даму
үрдістерінің әр алуан болуы әрбір елдің тарихы, табиғи және психологиялық
өзгешеліктеріне де тәуелді. Әр мемлекет өзінше қайталанбайын құбылыс.
Мемлекеттер әлемдік дамудың ортақ заңдарына бағынғанымен өзіне тән, төл
және табиғи ерекшеліктерімен есептесе отырып дамуға мәжбүр. Кейбір
мемлекеттерде өркениеттің ортақ үлгілеріне бейімделу, немесе ғаламшарлық
унификацияға бейімделу күшті болса, кейбір мемлекеттер әлемдік өркениетке
өзінің даму үлгісін тануға, немесе өзінің өзгеше даму жолымен жүруді
мемлекеттік саясатының стратегиялық міндеті етеді.
Осы ретте Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан
жолы идеясының маңызы зор. Әрине, саяси инфрақұрылымда, саяси мәдениет пен
саяси санада қазақстандық үлгінің бар екендігі даусыз. Елдегі саяси жүйенің
жаңа демократиялық моделінің қалыптаса бастауы бүкіл саяси сфераның жаңаша
қызмет етуіне негіз болуда. Егер де Қазақстан жолы туралы айтатын
болсақ,- дейді Н.Ә. Назарбаев,- әрине, бұл жол тек экономикалық үлгіні
таңдауға ғана қатысты емес. Бұл – жалпы конституциялық ережелерді ғана
емес, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.