Қытай ақын-жазушыларының ішкі соғыс кездеріндегі еңбектері
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. «4.МАЙ» ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ «4.МАЙ» МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1.1. Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген ықпалы
1.2. «4.май» қарсаңындағы әдеби реформасы және «4.май» мәдени
төңкерісі
1.3. Алғашқы ішкі соғыс кезіндегі әдебиет
1.4. Қытай коммунистік партиясының әдебиетке әсері және әдеби төңкерісіндегі поэзия мен прозаның орны
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
2.2. Солқанатжазушылар одағының құрылуы және төңкерістік әдебиеттің дамуы
2.3. Лу Синь. Өмір жолы және шығармашылығы
2.4 Мао Дун. Өмір жолы және шығармашылығы
2.5 Ба Цзин
ҚОРЫТЫНДЫ
2. «4.МАЙ» ҚОЗҒАЛЫСЫНАН КЕЙІНГІ ҚЫТАЙ ЖАҢА ЗАМАН ӘДЕБИЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.
2.1. Жаңа әдеби ұйымдарының құрылуы
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. «4.МАЙ» ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ «4.МАЙ» МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1.1. Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген ықпалы
1.2. «4.май» қарсаңындағы әдеби реформасы және «4.май» мәдени
төңкерісі
1.3. Алғашқы ішкі соғыс кезіндегі әдебиет
1.4. Қытай коммунистік партиясының әдебиетке әсері және әдеби төңкерісіндегі поэзия мен прозаның орны
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
2.2. Солқанатжазушылар одағының құрылуы және төңкерістік әдебиеттің дамуы
2.3. Лу Синь. Өмір жолы және шығармашылығы
2.4 Мао Дун. Өмір жолы және шығармашылығы
2.5 Ба Цзин
ҚОРЫТЫНДЫ
2. «4.МАЙ» ҚОЗҒАЛЫСЫНАН КЕЙІНГІ ҚЫТАЙ ЖАҢА ЗАМАН ӘДЕБИЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.
2.1. Жаңа әдеби ұйымдарының құрылуы
Қытай ақын-жазушыларының еңбектері, соның ішінде елдің әлеуметтік саяси жағдайына және көркем әдебиетке қосқан үлесі тұрғысын да жан-жақты зерттелгенімен, жазылған тақырыптар тарихи маңызын жойған жоқ. Қытай ақындарының да қытай мәдениетінің қозғаушы күші ретінде мемлекетке әкелген қозғаушы факторлардың бірі ретінде мойындалуы қажет. Сөз өнерінің, көркемсөз тігісінің, көркем ойлардың, сөз шешендігімен шеберлігінің көрінісін қытай ақындарының көркем шығармаларынан көреміз.
Біз осы бітіру жұмысында осы тақырыптарға тоқталған еңбектерге жүгіне отырып, қытай ақын-жазушыларының шығармаларындағы тілдік жаңашылдыққа, отансүйгіштікке баса назар аударуға тырыстық.
Бұл бітіру жұмысымыз әсерімен түрлі ақын-жазушылардың шеберлігіне әсер етіп, поэзиялық құндылықтарды құрметтеуге, сақтауға әрі дамытуға үндейтін тақырып. Қытай ұлтының дабасында болған, қазірде бар және болатын мәселелерге терең талдау жасаған кытай ақындары кейіпкерлерінің образы арқылы әшкерелеген патриоттық өмірі үлгі болып, ұлттық идеологияны нығайтуға, халық рухын көтеруге де себібар қытай ақындарының еңбектері бүгінге дейін өзекті болуы да осыдан.
Диплом жұмыстың мақсаты. Зерттеудің негізгі мақсаты – қытай ақын-жазушыларының ішкі соғыс кездеріндегі еңбектерін негізге ала отыра, өлеңдері мен хикаяларындағы кейіпкерлер образын ашып, тілінің лексикалық ерекшеліктерін анықтау. Уақыт өте келе қайта қарауды, терең талдауды қажет ететін қытай ақындарына қайта соғып, бүгінгі жаңа көзқараспен қайта зерделеуді мақсат тұтамыз.
Әлем әдебиетінде алар орны орасан қытай ақындарының рухани мұрасының стильдік-семантикалық, құрылымдық жағын, көркемдік амал-тәсіл-дерін, экспрессивті, эмоциялық бояуын, сөзсаптауын, стилін, сондай-ақ басқа да тілдік ерекшеліктерін анықтау.
Диплом жұмысының міндеті:
-Ақын-жазушылардың негізгі тақырыптары;
-стиль ерекшелігі;
-ақын-жазушылардың творчествалық лабораториясының кейбір ерекшеліктері;
-кейіпкерлердің жиынтық образы;
-шығармалардағы саяси астар.
Біз осы бітіру жұмысында осы тақырыптарға тоқталған еңбектерге жүгіне отырып, қытай ақын-жазушыларының шығармаларындағы тілдік жаңашылдыққа, отансүйгіштікке баса назар аударуға тырыстық.
Бұл бітіру жұмысымыз әсерімен түрлі ақын-жазушылардың шеберлігіне әсер етіп, поэзиялық құндылықтарды құрметтеуге, сақтауға әрі дамытуға үндейтін тақырып. Қытай ұлтының дабасында болған, қазірде бар және болатын мәселелерге терең талдау жасаған кытай ақындары кейіпкерлерінің образы арқылы әшкерелеген патриоттық өмірі үлгі болып, ұлттық идеологияны нығайтуға, халық рухын көтеруге де себібар қытай ақындарының еңбектері бүгінге дейін өзекті болуы да осыдан.
Диплом жұмыстың мақсаты. Зерттеудің негізгі мақсаты – қытай ақын-жазушыларының ішкі соғыс кездеріндегі еңбектерін негізге ала отыра, өлеңдері мен хикаяларындағы кейіпкерлер образын ашып, тілінің лексикалық ерекшеліктерін анықтау. Уақыт өте келе қайта қарауды, терең талдауды қажет ететін қытай ақындарына қайта соғып, бүгінгі жаңа көзқараспен қайта зерделеуді мақсат тұтамыз.
Әлем әдебиетінде алар орны орасан қытай ақындарының рухани мұрасының стильдік-семантикалық, құрылымдық жағын, көркемдік амал-тәсіл-дерін, экспрессивті, эмоциялық бояуын, сөзсаптауын, стилін, сондай-ақ басқа да тілдік ерекшеліктерін анықтау.
Диплом жұмысының міндеті:
-Ақын-жазушылардың негізгі тақырыптары;
-стиль ерекшелігі;
-ақын-жазушылардың творчествалық лабораториясының кейбір ерекшеліктері;
-кейіпкерлердің жиынтық образы;
-шығармалардағы саяси астар.
1. Лу Синь. Собрание сочинений в четырех томах. — Москва: «Государственное издательство художественной литературы», 1954.
2. Алексеев В. М. Китайская литература. - Москва: «Наука», 1978.
3. Федоренко Н. Т. Древние памятники китайской литературы. — Москва: «Наука», 1978.
4. Лу Синь. Повести и рассказы. - Москва: «Художественная литература», 1971.
5. Учебник для вузов. История Древнего Востока: 3-е издание. - Москва: «Высшая школа», 1999.
6. Малявин В. В. Китайская цивилизация. — Москва: «Астрель», 2000.
7. Мировая история: Школьная энциклопедия. - Москва: «Олма-Пресс Образование», 2003.
8. Федоренко Н. Т. Очерки современной китайской литературы. - Москва: «Государственное издательство художественной литературы», 1953. — 616.
9. Сорокин В., Эйдлин Л. Китайская литература. - Москва: «Издательство восточной литературы», 1962.
10. Кравцова Марина Евгеньевна. История культуры Китая: Учеб. пособие для студ. вузов, обуч. по спец. «Культурология» . - С. Пб. : «Лань», 1999. - 4166.
11. Қосымша әдебиеттер:
12. Поляк Г. Б., Маркова А. Н. Всемирная история: Учебник для студ. вузов -Москва: «Культура и спорт», 1997. - 4966.
13. Васильев Л. С., Лапина З. Г., Меликсетов А. В., Писарев А. А. История Китая: Учебник для студ. вузов, обуч. по ист. спец. / А. В. Меликсетов (ред)- 3-е изд., испр. и доп. - М. : «Издательство Московского университета», 2004. -7516.
14. Фиццжералд Чарлз Патрик. / Л. А. Қалашникова (пер. с англ). История Китая - М. : «Центрполиграф», 2005. - 4596.
15. Мао Цзэ-дун. Таңдамалы шығармалары. — М. : ««1953，2 том 19бет
16. 中国传统节日编著：宋北鄰，李露露- 一西安世界图书出版社，2 0 0 6-2086.
17. Гүлжан Ахметбекқызы, Сәуле Қажыкенова Қытай әдебиетінің
18. хрестоматиясы. Алматы, 2005. -2086.
19. Алимов И. А. және т. б. Срединное государство: Введение в традиционную культуру Китая. - Москва, 1998.
20. Бараңов И. Г. Верования и обычаи китайцев. — Москва, 1999. -303с.
21. Календарные обычаи и обряды народов Восточной Азии. Новый год / Отв. ред. Р. Ш. Джарылгасинова, М. В. Крюков. - Москва, 1985. -264.
22. Народы мира: Историко-этнографический справочник / Гл. ред. Ю. В. Бромлей. - Москва, 1988. -624с.
23. Свод этнографических понятий и терминов. Материальная культура / Под ред. С. А. Арутюнова. - Москва, 1989. -220с.
24. Токарев С. А. Истоки этнографической науки. - Москва, 1978. -168с.
25. Традиции в современном обществе. Исследования этнокультурных процессов, - Москва, 1990. -346 с.
26. В. Ф. Сорокин «Творческий путь Мао Дуня» Академия наук СССР институт народов Азии; Издательство восточной литературы М, 1962. Федоренко, Николай Трофимович Библиография: Мао Дунь М, Знание 1956 г. 32 стр. Кит. Литература М
27. Интернет көздері мен сөздіктер:
28. Календарные обычаи и обряды народов Восточной Азии. Новый год — Москва 1985 стр. 11-58.
29. 新编汉俄分类[手册(Новый китайско-русский тематический справочник)-外语教学与研究出版社, 2006 - 1233 с.
30. 现代汉俄词典(Современный китайско-русский словарь) - Москва, 2005 一710с.
31. 汉俄词典（Китайско-русский словарь)-北京:商务印书馆出版社, 2006 - 1255С.
32. Бектаев Қ. Үлкен қазақша-орысша орысша-қазақша сөздік Алматы, 1999-7036.
Интернет-сілтемелер:
1. http. www. s-slova. ru
2. http. www. wikipedia. org
3. http. www. yandex. com
2. Алексеев В. М. Китайская литература. - Москва: «Наука», 1978.
3. Федоренко Н. Т. Древние памятники китайской литературы. — Москва: «Наука», 1978.
4. Лу Синь. Повести и рассказы. - Москва: «Художественная литература», 1971.
5. Учебник для вузов. История Древнего Востока: 3-е издание. - Москва: «Высшая школа», 1999.
6. Малявин В. В. Китайская цивилизация. — Москва: «Астрель», 2000.
7. Мировая история: Школьная энциклопедия. - Москва: «Олма-Пресс Образование», 2003.
8. Федоренко Н. Т. Очерки современной китайской литературы. - Москва: «Государственное издательство художественной литературы», 1953. — 616.
9. Сорокин В., Эйдлин Л. Китайская литература. - Москва: «Издательство восточной литературы», 1962.
10. Кравцова Марина Евгеньевна. История культуры Китая: Учеб. пособие для студ. вузов, обуч. по спец. «Культурология» . - С. Пб. : «Лань», 1999. - 4166.
11. Қосымша әдебиеттер:
12. Поляк Г. Б., Маркова А. Н. Всемирная история: Учебник для студ. вузов -Москва: «Культура и спорт», 1997. - 4966.
13. Васильев Л. С., Лапина З. Г., Меликсетов А. В., Писарев А. А. История Китая: Учебник для студ. вузов, обуч. по ист. спец. / А. В. Меликсетов (ред)- 3-е изд., испр. и доп. - М. : «Издательство Московского университета», 2004. -7516.
14. Фиццжералд Чарлз Патрик. / Л. А. Қалашникова (пер. с англ). История Китая - М. : «Центрполиграф», 2005. - 4596.
15. Мао Цзэ-дун. Таңдамалы шығармалары. — М. : ««1953，2 том 19бет
16. 中国传统节日编著：宋北鄰，李露露- 一西安世界图书出版社，2 0 0 6-2086.
17. Гүлжан Ахметбекқызы, Сәуле Қажыкенова Қытай әдебиетінің
18. хрестоматиясы. Алматы, 2005. -2086.
19. Алимов И. А. және т. б. Срединное государство: Введение в традиционную культуру Китая. - Москва, 1998.
20. Бараңов И. Г. Верования и обычаи китайцев. — Москва, 1999. -303с.
21. Календарные обычаи и обряды народов Восточной Азии. Новый год / Отв. ред. Р. Ш. Джарылгасинова, М. В. Крюков. - Москва, 1985. -264.
22. Народы мира: Историко-этнографический справочник / Гл. ред. Ю. В. Бромлей. - Москва, 1988. -624с.
23. Свод этнографических понятий и терминов. Материальная культура / Под ред. С. А. Арутюнова. - Москва, 1989. -220с.
24. Токарев С. А. Истоки этнографической науки. - Москва, 1978. -168с.
25. Традиции в современном обществе. Исследования этнокультурных процессов, - Москва, 1990. -346 с.
26. В. Ф. Сорокин «Творческий путь Мао Дуня» Академия наук СССР институт народов Азии; Издательство восточной литературы М, 1962. Федоренко, Николай Трофимович Библиография: Мао Дунь М, Знание 1956 г. 32 стр. Кит. Литература М
27. Интернет көздері мен сөздіктер:
28. Календарные обычаи и обряды народов Восточной Азии. Новый год — Москва 1985 стр. 11-58.
29. 新编汉俄分类[手册(Новый китайско-русский тематический справочник)-外语教学与研究出版社, 2006 - 1233 с.
30. 现代汉俄词典(Современный китайско-русский словарь) - Москва, 2005 一710с.
31. 汉俄词典（Китайско-русский словарь)-北京:商务印书馆出版社, 2006 - 1255С.
32. Бектаев Қ. Үлкен қазақша-орысша орысша-қазақша сөздік Алматы, 1999-7036.
Интернет-сілтемелер:
1. http. www. s-slova. ru
2. http. www. wikipedia. org
3. http. www. yandex. com
М А З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. 4-МАЙ ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ 4-МАЙ МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1.1. Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген ықпалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2. 4-май қарсаңындағы әдеби реформасы және 4-май мәдени
төңкерісі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
1.3. Алғашқы ішкі соғыс кезіндегі әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
1.4. Қытай коммунистік партиясының әдебиетке әсері және әдеби төңкерісіндегі поэзия мен прозаның орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
2. 4-МАЙ ҚОЗҒАЛЫСЫНАН КЕЙІНГІ ҚЫТАЙ ЖАҢА ЗАМАН ӘДЕБИЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.
2.1. Жаңа әдеби ұйымдарының құрылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
2.2. Солқанатжазушылар одағының құрылуы және төңкерістік әдебиеттің дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..37
2.3. Лу Синь. Өмір жолы және шығармашылығы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 41
2.4 Мао Дун. Өмір жолы және шығармашылығы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 47
2.5 Ба Цзин ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 56
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 61
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...63
КІРІСПЕ
Диплом жұмысының өзектілігі. Қытай ақын-жазушыларының еңбектері, соның ішінде елдің әлеуметтік саяси жағдайына және көркем әдебиетке қосқан үлесі тұрғысын да жан-жақты зерттелгенімен, жазылған тақырыптар тарихи маңызын жойған жоқ. Қытай ақындарының да қытай мәдениетінің қозғаушы күші ретінде мемлекетке әкелген қозғаушы факторлардың бірі ретінде мойындалуы қажет. Сөз өнерінің, көркемсөз тігісінің, көркем ойлардың, сөз шешендігімен шеберлігінің көрінісін қытай ақындарының көркем шығармаларынан көреміз.
Біз осы бітіру жұмысында осы тақырыптарға тоқталған еңбектерге жүгіне отырып, қытай ақын-жазушыларының шығармаларындағы тілдік жаңашылдыққа, отансүйгіштікке баса назар аударуға тырыстық.
Бұл бітіру жұмысымыз әсерімен түрлі ақын-жазушылардың шеберлігіне әсер етіп, поэзиялық құндылықтарды құрметтеуге, сақтауға әрі дамытуға үндейтін тақырып. Қытай ұлтының дабасында болған, қазірде бар және болатын мәселелерге терең талдау жасаған кытай ақындары кейіпкерлерінің образы арқылы әшкерелеген патриоттық өмірі үлгі болып, ұлттық идеологияны нығайтуға, халық рухын көтеруге де себібар қытай ақындарының еңбектері бүгінге дейін өзекті болуы да осыдан.
Диплом жұмыстың мақсаты. Зерттеудің негізгі мақсаты - қытай ақын-жазушыларының ішкі соғыс кездеріндегі еңбектерін негізге ала отыра, өлеңдері мен хикаяларындағы кейіпкерлер образын ашып, тілінің лексикалық ерекшеліктерін анықтау. Уақыт өте келе қайта қарауды, терең талдауды қажет ететін қытай ақындарына қайта соғып, бүгінгі жаңа көзқараспен қайта зерделеуді мақсат тұтамыз.
Әлем әдебиетінде алар орны орасан қытай ақындарының рухани мұрасының стильдік-семантикалық, құрылымдық жағын, көркемдік амал-тәсіл-дерін, экспрессивті, эмоциялық бояуын, сөзсаптауын, стилін, сондай-ақ басқа да тілдік ерекшеліктерін анықтау.
Диплом жұмысының міндеті:
-Ақын-жазушылардың негізгі тақырыптары;
-стиль ерекшелігі;
-ақын-жазушылардың творчествалық лабораториясының кейбір ерекшеліктері;
-кейіпкерлердің жиынтық образы;
-шығармалардағы саяси астар.
Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы. Зерттеу бағытының ғылыми құндылығы тақырыптың уақыт талабынан туындағанынан, ауқымдылығымен салмағынан айқын көрінеді. Көптеген ғалымдармен публицистер, ақындар өз еңбектерінде қытай поэзиясының шығармашылық шеберлігіне арнайы зерттеу еңбектерін арнағанымен, жан-жақты сарабдал қытай қаламгерлерінің еңбектерін қайталап қараған сайын, бұрын байқалмаған жаңалық ашуға болады. Сондықтан, бітіру жұмысы аталған тақырыпта қалам тербеген жұмыстарды қайталамайды, себебі, өзіндік байқауларымызбен пайымдарымызды алға тартқанды жөн көрдік. Қытай әдебиетіндегі кейіпкерлер образына баға беріп, көркемдік деңгейіне, қоғамдық маңызына тоқтала отырып, табысты жақтарын ашып көрсетіп, ғылыми түрде тоқталу - жұмыстың жаңашылдығы.
Диплом жұмысының зерттеудің нысаны. Жұмысты жазу барысында негізгі материалдарды қытай прозасымен поэзиясы, XX ғасырдың басында, ұлы өзгерістер дәуірінде өмір сүрген ақындардың шығармалары атты жазылған еңбектерінен жинақтап, Мао Дун, Ба Цзинь секілді атақты қытай жазушылардың еңбектеріне, Н. Т. Федоренконың Китайская литература еңбегіне сүйендік. Сондай-ақ, қытай әдебиетін зерттеп жүрген көптеген орыс зерттеуші ақындарының еңбектері негіз болып алынды.
Диплом жұмысының әдіснамалық негіздері. Бітіру жұмысын жазу кезеңінде қазіргі әдебиет білімінде қалыптасқан негізгі принциптермен ғылыми әдіс-тәсілдер қолданылды. Яғни, баяндау және талдау, салыстыру, сараптау, семантикалық талдау әдістеріне және аудару тәсілдеріне иек арттық.
Сондай-ақ, жалпы тіл білімінде қолданылатын лингво-стилистикалық әдістер басшылыққа алынды.
Диплом жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы.
Қазақ әдебиетін тарихын алар болсақ, өткен жолдарын ой елегінен өткізсек, көптеген сұрақтар өткірлене түседі. Бұл орайда қазақтардағы билік пен үстемтап өкілдерінің қанып езер езгісіне назат ету идеясын бүкіл жан-тәнімен қабылдаған қазақ зиялыларының алғашқы легімен қытай қаламгерлерінің идеяларынан үндестік байқауға болады.
Адамзат қоғамының әділдікпен теңдікке қол жеткізуі үшін арпалысқан күрескерлер заманзарын жырлаған ақындардың көрнекті мұраларын оқып-білудің, зерттеудің маңызы зор. Ал, Қытай тарихындағы ұлы бет-бұрыс қозғаушыларының бірі, тарихтың парасатты зерттеушілері, өз заманының проблемаларын терең ұғынған азаматтар, білімділігі, қайраттылығымен өмірінің соңына дейін ұлтына қызмет ету мақсатына адал болған қытай ақындарының шеберлігін жан-жақты зерттеудің маңызы салмақты.
Зерттеу бағытының тәжірибелік мәні мен маңызы тақырыптың ғылыми құндылығымен тікелей байланысты.
Өскелең ұрпаққа тәрбие беруде бұл жұмыстың теориялық әрі тәжірибелік мәні зор.
Диплом жұмысының зерттелу деңгейі. Диплом жұмысын қытай әдебиетінен және ақын жазушылардың, интернет тағы сол сияқты құжаттардан толықтай зерттеліп өз дәрежесіне жетті.
Диплом жұмысының құрылымы. Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен қорытынды бөлімінен тұрады.
1. 4-МАЙ ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ 4-МАЙ
МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1. 1 Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген
ықпалы
Қытай коммунистік партиясы құрылғаннан кейін дереу жиқангерлікке, феодализімге қарсы тұру жайында халыққа төңкерістік программа және айқын үндеу жариялады, коммунистер күшті шоғырлай отырып, жұмысшылар қозғалысымен шұғылданды, коммунистік партияның көмегімен Сүн Жоң Шан Гоминдаң партиясын қайта өзгертіп құрып, "Кеңес Одағымен бірлесіп, коммунистік партиямен бірлесіп, жұмысшы дихандарды сүйемелдеу дейтін үшін саясатты алға қойды. Төңкерістік бірлік саптың құрылуы, оған ілесіп 4- май қозғалысының туылуы, жұмысшы дихандар қозғалысының етек алуы төңкерістің қадамын барынша жеделдетті. Қытай төңкерісі ақыры алғашқы ішкі төңкерістің соғыс өрлеуікөтерілген дәуірге қадам тастады. 1921 жылдан кейінкоммунизмшіл зиялылардың жұмысшы дихандардың арасына баруына және жалпы төңкерістік қозғалыстың қанат жаюына ілесіп, әдебиет төңкерісті үгіттейтін құралға айналды. 1923 жылы жарияланған Мойындағы қан дейтін шығармада, Бас кетіп қол аяыз үзілсе де, күрес жасау рухын жоғалтпаймыз дейтін серт беріліп, Бейжің-хан ку темір жол жұмысшыларының милитаристерге қарсы тұруындағы қайсар күрес жігері бейнелені Ан юан кен жұмысшылары арасында тараған оқиғалы дастан Жұмысшылар естелігінің көркемдігі төмендеу, мазмұны да тарихи шектемелілікке ұшыраған болса да, онда 1922 жылғы қыркүйекте Анюанда өткен ірі жұмыс тастаудың басталу себебі және оның жеңіспен аяқталуындағы тарихи шындық біршама жүйелі баяндалған. Бұл бұқараның жасампаздығында сирек кездесетін бірнеше жүз шумақты шығарма 1922 жылы дихандар қозғалысы басталған Гуаң дүң өлкесінің Хай фи аймағында да Баласының Тиан куыңды боқтауы, Дихандар қоғамы құрылды, Еңбек жыры қатарлы халық жырлары таралды. Сондай - ақ, Екі көре майақы қатарлы драмалар шықты. Осының бәрі сол кезде белгіліүгіттік рөл атқарды. Сол кездегі газеттерде хабарлауынша 20 мың жұмысшысы бар Хай фең дихандар қоғамының мәдени үгіт қимылы едәуір жанды жүргізілген, 1923 жылы көктем мерекесінде бес мыңнан аса көрермен қатынасқан жаңа жыл сауық кешінде осы қоғамның үгіт бөлімі жағынан ұйымдастырылған Жер майы дейтін дихандардың трагедиялық драмасы ойналғанда, дихандардың жер иесі жағынан қаралғандығын көктеген көрермендер бүкіл залды күңіренте қаһарлы үн көтерді. Дихандар парлаған жастарын тия алмай, егіле жылаған Мау жуш басқарған дихандарқозғалысынан лекция оқу орындарында Төңкерістік ән, Төңкерістік сурет" сабақтары орналастырудан тыс, халық жырларын жиюға да күш ұйымдастырылды. Шанхай сияқты қалаларда "4- май" тұсындағы Декабрь жыры, 4-май халық әндері, Халықтық ынтымақ жырлары қатарлы халық әндеріне жазылған жырлар жарыққа шықты. Бұл жырлардың өтінде милитаристік үстемдікке, жиқангерлікке қарсы терең өшпенділік бейнеленді. Шанхай жұмысшыларының 3-реткі қарулы көтерілісінде туылған жырда Көктен де, жерден де қорықпаймыз, кісенді қанға бояп, жан берсек те патшаны орнынан жұлып алуға әзірміз деп көрсетілді.
Бұл жырда жұмысшы табының төңкеріс жолында оттан, судан тайынбайтын, өлімнен қорықпайтын, буырқанған айбынды жігері бейнелеген. Аз ұлттар орналасқан шекара өңірлерде де төңкерістік қозғалыстың ықпалы мен жиқангерлікке, феодализмге қарсы халықтық әдеби туындылар жарыққа шыға бастады. Гуаң ши - дегі Жуаңзу халықтары арасында Кедейлерде төсек жоқ, Уи багы ағайды іздейміз дейтін шығармалар да жарыққа шықты. Онда жер иелері мен милитаристердің езгісіне нәлет айтылып, Жуаң зу халқының партияға ілесіп, төңкеріс жасайтын тілегі бейнеленеді. 20-жылдары монғол халқы арасында батырларды жырлайтын Гада ми лин дейтін осы заманғы тарихи дастан жарыққа шықты. Дастанда 1921жылы ішкі монғолдың Жыли мо дейтін шығыс аймағында көтерілген бір реткі стихиялық көтеріліс бейнеленіп, көтерліс жетекшісі Гау да милин мен оның әйелі Моданның қаһармандығы көрсетіледі. Бұл шығармаларды төңкерісшіл зиялылар мен жұмысшы дихан жыраулары жазған болса да, шығарма жұрт арасында ауыздан-ауызға тарап кемелденген. [1. 1, 56]
Алғашқы дәуірдегі коммунистер мен жас коммунизмшіл зиялылар арасында төңкерістік әдебиетті қалыптастыру жайында назариялық қуаттамалар алға қойылды. Партия құрылған алғашқы жылдарда бір бөлім коммунистер жаңа әдебиет қозғалысына жетекшілік етті. Балғын қытай ғылым қоғамында, Ли дажау, Дың жүң Шиа қатарлы коммунизмшілдер 1921-1922 жылдары өздерінің кейбір көзқарастарын бейнеледі. Олар қоғамға мүше жазушыларды коммунизмге сенуге, әдебиетті байлардың ермегіне айналдырмауға шақырды. Әсерлі әдеби туындылар жаратып, жұртшылықты ояту үшін балғын қытай жазушыларының төңкерістік демократиялық қозғалысқа қатынасуын талап етті 1922 жылы ақпанда партия басшылығындағы социалисттік жастар одағының орган журналы Атой журналында әдебиет стоны ашылып, төңкерістік шабыттандыруына ие өлеңдер жариялана бастады. Сол жылы Гуаң жоу да ашылған социалисттік жастар одағының мемлекеттік тұңғыш құрылтайы қарар қабылдап, одақ мүшелерін шағын құрылымдық қимылдар ұйымдастыруға және жаңа жастарды қабылдап отыруға, техникалық білімібар жастарды буржуазия үшін емес, пролетариат үшін қызмет істеуіне мүмкіндік жасау үшін мүмкіндік жасауға; ғылым мен әдебиет көркем өнерді пролетариатқа тәуелдендіруге шақырады. 1923 жылы маусымда шыққан партияның назариялық журналы Жастар да жарияланған Жаңа жарнама да сол кездегі әлеуметтік ағыммен әдебиет ағымына баса талдау жасалып, Қазіргі Қытай әдебиетінде буржуазияның поэзия идеясы орын теуіп, екінің бірінде үмітсіздік ауқымы байқалып тұр деп көрсетеді. Сондай-ақ, Қытайдың төңкерістік қозғалысы менәдебиет қозғалысына еңбекші есептелмейтін тап жетекшілік ететін болса, ол нәтижеге жете алмайды дейтін айқын таным білдірілді. Осының барлығы коммунисттердің жас әдебиетке көңіл бөлгендігін және әдебиеттің төңкерістік істермен пәрменді түрде ұштаса түсуіне күш салғандығын аңғартады. [1. 2. 66]
1923-1926 жылға дейінгі аралықта алғашқы дәуірдегі коммунистердің бір бөлімі, мәселен: үгіт жұмысымен жұмысшылар қозғалысымен шұғылданған коммунистерден Дың Жоң Шия, Юн Да Иң, Шиау Чун Уй, Шуй Чиу Бай, ЛйЧиу Шы, Шын Зы Мин, Жиаң Гуаң Шы қатарлылар Жаңа жастар маусымдық журналын, Қытай жастары апталық журналын, Сананы, (Шанхайда шығатын Мемлекет газетінің әдебиет беті) база етіліп, кейбір алға басар әдеби көркемөнер журналдарынан да пайдаланып, көптеген мақалалар жариялап, маркстік әдебиет жайында тың қуаттамалард алға қойды. Жалпы тарихи материалистік қағидаларға сай, олар алдымен қондырмаға жаттындығын тұрақтандырды. Шиау Шу Нуи Көркемөнер және өмір дейтін мақаласында сол кезде таралып жүрген идеалист әдебиет көркемөнер көзқарастарына (Мәселен: көркемөнер барлығын жаратады, барлығынан көркемөнер ғана нағыз көркемөнер болады делінетін) бағыттай отырып, көркемөнер өмірдің бейнесі, көркемөнер саяси, заң, дін, мораль, әдет т.б. сияқты қоғам базиске орнатылған қондырмалық зат, адам заттың ең төменгі тұрмыс формасының өзгеруіне ілесіп өзгеріп отыратын нәрсе деп дұрыс көрсетті. Жиаң Гуаң Сыңның Пролетарлық төңкеріс және мәдениет деген мақаласында таптық қоғамда әдебиетті де қамтыған тұтас мәдениетте таптық сипаттың болғандығы және пролетарлық әдебиеттің дүниеге келмей қалмайтындығы одан ары түсіндірілді. Дың Жоң Шия Жаңа ақындар үлес қосудан бұрын деген мақаласында әдебиет көркемөнер әуескерлері арасында өмір сүріп отырған қоғам мен жұмыс болмайтын дарашылдық сыңайды ой саларлық дәрежеде сын тезіне алды. Жазушыларға біріншіден, халықты тарбиелеу және жиқангерлермен олардың құлдары шығарған Қытай ұлтында ұлттық сипат кем сандырақты әшкерлеу үшін, шынайы өмірді суреттейтін шығармаларды көбірек жазып, ұлттық сенімді арттыру, ынжықтықты жою, екіншіден, қоғамды өзгерту мақсатына жету үшін шынайы өмірді суреттейтін шығармаларды көбірек жазып, бесенеден белгілі болып тұрған қараңғы қапастыбарынша әшкерелеу, жұртты елеңдету, олардың үмітін аңғарту керек дегенді ескертті. Дың Жоң Шия әдебиет жұртты төңкерістік сана орнатуға оятатын, төңкерістік ерлік қалыптастыруға жігерлендіретін ең өнімді қару болуға тиіс деп қарады. Юн Дай Иң Багулық па екен деген мақаласында жаңа әдебиеттің халықтың рухын тасқындатып, олардың ұлттық тәуелсіздік қимылмен, демократиялық төңкеріспен шұғылдануына мүмкіндік жаратуын айқын талап етті. Коммунисттер осы заманғы Жүңг одағы басым көп санды ұлттың өмірі дәл суреттелетін, олардың болашағы меңзелетін төңкерістік әдебиетті дәріптеді. Бұл жөнінде Шын Зы Мин Бізге қандай әдебиет көркемөнер қажет деген мақаласында Төңкерстік әдебиет дегеніміз-мылтық, бомба дейтін сөздерге ғана толы нәрсе емес, сондай-ақ, Айлық проза журналы ұран етіп отырған қан мен көз жаста емес, төңкеріс әдебиет көркемөнердегі авторлардың жігері, табан тірер тиянағы деп түсінік жасады. Юн Да Иң Әдебиет және төңкеріс деген мақаласында: Алдымен төңкерістік сезім болғанда ғана төңкерістік әдебиет болады деп көрсетті. Сондықтан, олар жазушылармен әдебиет көркемөнер әуескерлерінің еңбекші жұртшылыққа жақындасуын, халық жұртшылығы арасына барып, төңкерістік қимылмен шұғылдануын талап етті. Дың Жоң Шия Егер бір ақын өмірді білмейтін болса, онда оның шығармасы ылғи долбар немесе қиял ғана болады, адамды терең әсерлендіре алмайды деп көрсетті. Ол өзінің үш жылдың алдында жазған мынадай екі өлеңін мысалға алды:
Мұнар басып бұлдыраған,
Екі өттім Тоң Тиң Худан.
Ақжал толқын бурқанып,
Құлазиды сүрей орман.
Есіруде бұл заманда,
Жыртқыштар тек жол торған.
Бұл сұмдарды қанға бөккен,
Мен түбінде жоймай қойман
Мұнар басып бұлдыраған,
Екі өттім Тоң Тиң Худан.
Күзгі көкке қонды кеште
Алаулап бір нүр қызарған.
Бай кедейді болашақта,
Тең етпекке бел байлағам
Боламдағы көзге қораш,
Қалайда оған жетпей қойман. Бұл өлеңнің осылай сәтті әсерлі шығуының себебі ол сол кездегі іс жүзіндік қимылдарға тікелей қатынасқандығымнан болды деп түсіндірді. Шы Зы Мин Әдебиет және төңкерістік әдебиет деген мақаласында төңкерістік идеямен өмір тәжірибесінің авторда кем болса болмайтын екі нәрсе екенін түсіндірді. Ол былай деді: Ақын төңкерісшіл болмаса, оның төңкерістік шығарма жаратуы әсте мүмкін емес. Жалаң төңкерістік идеяға ие ақындарда төңкерістік шығарма жарата алмайды. Өйткені, біз талантты, тапқырлықты, қаншалықты көкке көтергенімізбен әдебиет қашанда өмірдің сәулесі болмақ, жұмысшылардың жұмыс тастау қозғалысына тікелей араласпаған, қапырық түрмені өз көзімен көріп, сұрақшылардың таяғының дэмін татпаған, тұла бойын күс басып, жұмысшылармен қарапайым диқандар арасында бір ауызды аядай үйде түнеп көрмеген, жан етті жейтін жұмыстар істеп, қожайындардың қамшысы мен балағатының дертін тартпаған жазушылардың пролетариаттардың көмескі көңіл күйін ұғысу мүлде мүмкін емес, олардың отырып, мәдениет жақтағы бірлік сап мәселесін түсіндірді. Алға басар мәдениет саласындағыларды бірлесіп, сары жұртшылармен күресуге шақырды. [1. 3, 34-45]
Чуй Чиу Бай мен Жиқан Гуаң Сының бір бөлім мақалаларында (Мәселен: Қызыл орыс әдебиет көркем өнерінің тұңғыш қарлығашы, ``Қазан төңкерісі және орыс әдебиеті қатарлы) Қазан төңкерісінен кейінгі кеңестік орыс әдебиетінің жағдайы таныстырылды. Алғашқы дәуірдегі Коммунисттердің бұл назариялық қуаттамалары толық және жүйелі емес еді, оны қай-қайсы мақалалардан кезіктіруге болатын марксизм мен бұрыннан бар демократиялық идеялардың шекарасы бүкілдей айқын парықталмағандықтан, күңгірт ұғымдар, тіпті қате түсініктер де жиі кездесіп отырды. Кейбір мақалалардың авторы қытай қоғамының жағдайын шала шарпы білетіндіктен дұрыс көзқарасты үгіттеуде кеңес әдебиетін таныстыруда солшылдық идея танытты. Ұсақ буржуазия жазушылары негізгі күш болып отырған сол кездегі қытай әдебиетінің алғашқы дәуірдегі коммунистер көбірек жоққа шығару жағына бейімдеу болып, керенау жағын көрсету қажет болғанда, оның сірә қаншалық екендігін жете мөлшерлей алған жоқ. Бірсыпыра адамдар әдебиет көркемөнердің ерекшелігіне салқын қарады. Бұл олардың Лу Синнің мәдениет шебіндегі маңызды рөлін және оның шығармаларының ұлы құнын жете түсіне алмауына себепші болды. Әдебиет көркем өнершілердің олардың қуаттамаларын түсінуіне және оны қабылдаударына да көп нұқсандар жеткізді. Солай болғандықтан олардың қуаттамалары көп уақытқа дейін кемеліне келе қоймады. Тек төңкерістік өмірдің талабын негізге ала отырып, бағалы ұсыныстармен ұрандар көтеріп, алғашқы қадамда маркстік әдебиет көркемөнерге назариялық ұрық ғана септі. 1926 жылы Қытай жастары дейтін апталық журналдың 144-санында Лениннің Партия ұйымы және партиялық әдебиет дейтін мақаласы аударылып басылды. Мұның жаңа әдебиет қозғалыс тарихында елеулі маңызы болды. Алғашқы коммунистердің ықпалымен 1924 жылы бір топ әдебиет ұйымдары жарыққа шықты. Мәселен: Шанхайда Жиаң гуаң сы, Шын зы минжәне әдебиет көркемөнердің бір топ әуескер-лері көктем найзағайы дейтін қоғам құрды.
Олар Мемлекет газетінің Сана атты әдеби беті жағынан ұйымдастырылған арнаулы сандарда әдебиетке қарсы мақалалар және Қытайға ашыну дейтін өлеңдер жариялап тұрды. Хаң жу Жы жиаң университетінің оқытушы оқушылары Сана қоғамын құрып, Сана дейтін журнал шығарып, төңкерістік әдебиетті дәріптеу арқылы жұртты төңкерісті негізгі мақсат етуге жігерлендірді. Бейжіңде коммунистік жастар одағының Жалын, Ұшқын журналы да шықты. Көптеген алға басар жазушылар 7-ақпан, 30- май, 18- март күресінде пролетариат пен еңбекші халық жағында тұрды. Түрліше дәрежеде төңкерістік ықпалын қабылдады. Солардың ішінде мемлекеттік сипат алғандабыралы "4-май " қозғалысы ғана әдебиет көркемөнерде көрнекті өзгеріс тудыруына себепші болды. Шығармаларда жиқангерлікке қарсы тұру сынды өзекті идея барынша көрнектеле түсті. Жиқангерлікке қарсы тұру тақырыбында жазылған шығармаларда көбейді. Бұқаралық төңкеріс тікелей де, жанамалай да бейнеленген шығармаларда жазыла бастады. Жаң гуаң сының Жаңа тұс Жунгоға ашыну дейтін өлендержинағы, Жас қаңғыбастар Лиау жиаң үстінде дейтін шығармалары да осы кезде шықты. Көптеген жазушылар саяси жақта, әдебиет көркемөнер идеясы жақта төңкеріске бейімделді. Әдебиетті зертеу қоғамы мен Тапқырлауқоғамы және басқада кейбір ұйымдардағы бір бөлім жазушылардың идеясында тда зор дәрежеде дамулар болды 4- май тұсында Гомо ро, Мао Дун , Ие шау жун, Чың фаң у, Фан муо хуа, Иң шиу рен қатарлы жазушылар тұс-тұстан шынайы төңкерістік күреске қатысты. Мао Дун 1925 жылы Пролетарлық көркемөнер жөнінде ұзақ мақала жазып, жаңадан көркейіп келе жатқан көркемөнердің сипатын, тақырыбын, мазмұнын, формасын толығырақ жінтіктеп таныстырды және бұл жайында түсінік жасалды. Го моро 1926-жылы Төңкеріс және әдебиет Жазушылар санасы деген мақалажариялап, әдебиет көркемөнерге қызығатын жастарды әскер арасына, халықарасына, зауыттарға, төңкеріс ошағына баруға шақырды. Дәуір талап етіп отырған әдебиет езілген таптар үшін сөйлейтін әдебиет, пролетариаттың социализміне тілектестік білдіретін реалистік әдебиет, 4-тап жақта тұрып сөйлейтін әдебиет деп көрсетілді. 18-марттан кейін Лу Синь оңтүстікті аралады. Сондай-ақ онда Төңкеріс дәуіріндегі әдебиет дейтін әйгілі лекциясын оқыды. Ұлы төңкерістің толқыны Чың фаң у қатарлыларды ғана өз қатарына қосып қана қоймай, Жың жы ду, Оу яң уи чиан, Тиан хан, Үи да фу, Ун и до қатарлы жазушылардыда баурады. Олар партия басшылығындағы төңкерістік күресті әшкере қолдады. Гуң жоу, У хан қатарлы жерлерге барып төңкерістік мәдениетті үгіттеу жұмысына қатынасты. Жоу зы чиң байтақ жерге қызыл жұмақ құратын коммунистік қаһармандықты жырлады. Төменгі жіктегі халықтардың өмірін бейнелейтін жас авторлардың шығармалары да біртіндеп көбейе түсті. Алғашқы коммунистердің әдебиет жайында көтерген төңкерістік қуаттамалары бір мезгіл талқыға түсті. Кейбір жазушылардың төңкеріске бет алуына, кейінгі кездегі тапқырлау қоғамы қатарлы ұйымдардың мұны зор күшпен дәріптеуіне байланысты бұл қуаттамалар әдебиет шенінде жұртшылық пікірі болып қалыптасты. Соның барлығы авторлардың идеялық жақтан өсуіне, пролетарлық төңкерістің әдебиет қозғалысының өрістеуіне, төңкерістік әдебиеттің ұлғаюына шарт әзірледі.
Алғашқы ішкі төңкерістік соғыс сәтсіздікке жолықты, мұндағы тарихи себеп: 1927 жылдың көктемі мен жазында Го мин даңның Жиаң жие шы, Уаң жың үй тобы бірінен соң бірі төңкеріске опасыздық жасауы. Олар жиқангерлікке сүйеніп, қанды қырғыншылық жүргізіп, төңкерісшілерді қырды, осы кезде қытай коммунистік партиясының ішіндегі Чын ду шиу өкілділік еткен тізе бүгушілік өршіп, оңшыл оппортонистік Лушианға айналды. Осы бір кездейсоқ туылған кері төңкерістік шабуылға соққы беруде халықты ойдағыдай ұйымдастыруға дәрменсіздік істелді. Қарыштап дамыған жұмысшы-дихандар қозғалысына сүйенуге батылдық етілмеді. Нәтижеде бірінші реткі ішкі төңкерістік соғыс сәтсіздікке ұшырады. Го миндаң жаңа милитаристері баяғысынша қаладағы делдалдардың және ауыл қыстақтағы жемқорлар мен озбырлардың мүддесіне уәкілдік ететін кері төңкерістік әскери диктатураны жүргізді. Олар жиқангерлікке арқа сүйеп, халықты қатігездікпен қанады. " Партияны тазалаусаясатын жүргізді. Қанды қырғыншылықты өршітті. Толықсыз санақтарға қарағанда, 1932 жылға дейін қырғындалған партия мүшелері мен төңкерісшіл халық бір милионнан асқан. Мемлекет ішіндегі таптық қарым қатынас пен таптық күштердің салыстырмасында шұғыл өзгеріс болды, Ұлттық буржуазия кері төңкеріске бейімделді, толып жатқан жоғарғы жіктегі ұсақ буржуазия әлементтеріндеде арты-артынан ауытқушылық және опасыздық туылды. Қытай төңкерісі пролетариаттың тікелей басшылығында ауыл-қыстақты қаруландырып, жер төңкерісін жүзеге асыруды негізгі форма еткен екінші реткі ішкі төңкерістік соғыс басқышына өтті. Бұл дәуір бір жақтан кері төңкерістік "қоршап жою" жүріп жатқан, енді бір жақтан, төңкеріс тереңдей түскен дәуір болды. Осы кезде екі түрлі кері төңкерістік қоршап жою қабат басталады. Бірі әскери қоршап жою, енді бірі мәдениет жақтағы қоршап жою. Мұнымен бірге екі түрлі төңкерісте тереңдей түсті. Бірі-ауыл-қыстақ төңкерісі, Нан чаң көтерілісі мен күзгі жиым терім көтерілісі арқылы Мау жу ши, Жуын лай, Жу ды қатарлылар жұмысшы-дихан қызыл армиясын құрып, Жиаң ши, Фу жиқан, Ху нан, Ху бей, Хы нан қатарлы жерлердегі соның ауыл-кыстақтардан төңкеріс базаларын ашты. [1. 4, 130]
Жұмысшы-дихан, әскер өкілдері кеңес үкіметін орнатты. Жұмысшы- дихан қызыл армиясы құрылды. Жер кембағалдарға бөлініп берілді. Дихандарды негізгі күш еткен қарулы күш етек алдырылып, Жиаң жие шы Гоминдаңның сан реткі кері төңкерістік әскери қоршап жоюын талқандады. Ауыл-қыстақ төңкерісінің ішкерлей дамуы мен бірге Го мин даң билеп отырған аудандарда да қытай коммунистік партиясы басшылық еткен мәдениет төңкерісі өрістеді. Философия, қоғамдық ғылымдар саласы мен әдебиет-көркемөнер саласында пролетариаттың саяси идеялық ықпалы үздіксіз арта берді. Ақ террорлық күшейген жағдайда да алға басар кітап-журналдардың тиражы арта түсті. 1929 жылдың алды-артында марксизмнің назариялық кітаптарын аудару және бастыру жұмысында өрлеу көтерілді. Марксизмның толып жатқан шығармалары мысалы: Капитал (1-том), Фербах және немістің классик философиясының аяқтауы (бұл кезде Фербах назариясы деп аударылған) Рулық қоғамдағы жеке меншік және мемлекеттің келіп шығуы, Мемлекет және төңкеріс, Имперализм-капитализмның ең жоғары сатысы қатарлылардың барлығы қытай тіліне аударылды. 1930 жылдан бастап көптеген төңкерісшіл зиялылар партияның жетекшілігінде ілгері-кейінді солқанатжазушылар одағы, қоғамдық ғылым одағы, музыканттар одағы, ақпаратшылар одағы, драматургтер одағы сияқты ұйымдар құрылды Бірінші реткі ішкі төңкерістік соғыс толып жатқан жазушылар-дың төңкерістік жолға түсуіне түрткі болды. 1925 жылдан 1926 жылға дейінгі аралықта, әдебиеттің пролетарлық төңкерістік істер үшін кызмет етуін талап ететін үндеулер жарыққа шыға бастады Бұл кезде тапқырлауқоғамының әдеби қуаттама -ларында көрнекті өзгерістер туылды. Ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшырағаннан кейін шиленіскен таптық күрес пен төңкерістік жағдай әдебиет-көркемөнерге жаңа міндеттер жүктелді. Осы кезде бірінші реткі ішкі төңкерістік соғысқа қатысып, белгілі уақытқа дейін әдебиеттен қол үзіп әдебиет шебіне қайта оралған бір бөлім жазушылардан Го мо ро, Чың фаң у қатарлылар Жапониядан қайтып келіп әдебиет қимылдарына қатынасты. Жаңа жас жазушылардан Фың най чау, Ли шу ли, Пың каң қатарлылар және бұрын саяси жұмыстар мен шұғылданған төңкерісшіл зиялылардан Ли и маң, Хуң лың фи, Иаң хан шың қатарлылар арт-артынан Шанхайға келді. Олар әдебиет жұмыстарының шынайы өмірге және күрестің қажетіне үйлесе алмай отырғандығын терең сезінді. Сол кездегі кеңес одағында және батыс Еуропа елдерінде пролетарлық әдебиеттің жандануы, Жапоняда пролетарлық әдебиеттің науқанының көтерілу қытайдың төңкерісшіл жазушыларына қозғаушылық етті және дем берді. Сондықтан, 1928 жылдың қаңтарынан бастап ретке салынған тапқырлау қоғамы мен Жиаң гуаң сы қатарлылар ұйымдастырылған күн қоғамы жағынан шығаратын Тапқырлаужурналы, Әдебиет сыны, Күн журналы қатарлы айлық журналдарда пролетарлық төңкерістік әдебиет жайында дәріптемелер қойыла бастады. Алғаш жарияланған Го мо роның Қаһарман ағаш, Чың фаң удың әдебиет төңкерісінен төңкерістік әдебиетке Жаң гуаң сының Төңкерістік әдебиеттуралы, Ли шу лидың Төңкерістік әдебиетті қалай құруға болады дегеншығармаларында пролетарлық төңкерістік әдебиет жағындағы негізгі дәріптемелер көп жақтардан баяндалады. Олар әдебиет қондырманың бір саласы ретінде қашанда қоғамдық экономикалық базис пен төңкерістік күрестің өзгерісіне байланысты өзгеріп отырады деген тарихи материалистік қағидаға сай Пролетариат төңкерістің жетекшісіне айналған екен. Төңкерістік әдебиетте осы бір тарихи заңдылыққа бой ұсынады, яғни пролетариат табының жетекшілігін қабылдайды деді. Сондай-ақ, әдебиет те таптық сипат алады. Олбелгілі бір тап үшін қызмет істейді деген заңдылыққа сай барлық әдебиетүгіт-насихат болады, пролетарлық әдебиетте (таптық құрал ретінде) өзтабының тарихи борышын орындау жолында күресу керек деп атап көрсетті. Жоғарыдағы пікірлерде пролетарлық төңкерістік әдебиеттің пайда болуындағы қоғамдық себеп және пролетарлық төңкерістік әдебиеттің негізгі характері, міндеті түсіндірілді, олар төңкерісшіл жазушылардың алды мен пролетарлық майдан мен дүниеге көзқарасты орнатуының қажет екендігін, пролетарлық төңкерістік әдебиеттің жеңісіне олардың сын, күресі арқылы ғана қол жеткізе алатындығын, сондықтан, сын, өзара сынды өрістетіп, идея өзгертіп, ұсақ буржуазияның кейбір көзқарастарынан арылудың керек екендігін баса дәріптеді. Кейбір ұсыныс айтушылар Біз өзіміздің тілімізді жұртшылық тіліне жақындатамыз десек, Жұмысшы-дихандар жұртшылығын объективті етуіміз тиіс, Жазушылар қоғамға және жұмысшы-дихандар өміріне көбірек араласуытиіс, Төңкерісті ақылдық жақтан мойындаумен ғана іс бітпейді, төңкеріс жөнінде, сөз жоқ, шынайы, нағыз таным болу шарт, сонда ғана төңкерістік нәрселер жазуға болады деп қарады. Тапқырлау қоғамының журналдарында қалаларда (Пролетарлық әдебиет-көркемөнер назариясы қатарлы) Тротскийдің Әдебиет және төңкеріс атты кітабында уағыздалған Пролетарлық әдебиетті орнатуға болмайды дейтін сандырақтарға тікелей тойтарыс беріледі. [1. 5, 431] Тапқырлау қоғамы мен Күн қоғамы буржуазиялық идеяның ықпалынан кұтылу, өздерінің әдеби қимылын пролетариат басшылық еткен төңкерістік күреспен саналы түрде ұштастырып, жаңа әдебиет қозғалысын қалыптастыру және бұрын-соңды болмаған дәрежеде маркстік мәдениеттің қағидаларын үгіттейтін идеялық науқан қозғау үшін пролетарлық әдебиетті дәріптеді. Бұл кытай төңкерісіне пролетариат қанажетекшілік етіп отырған жаңа жағдайға үйлесу үшін істелген іс еді. Әдебиет саласында мұндай жаңа ұранның тұңғыш рет салтанатпен алға қойылуы өшпес тарихи рөл болды. Ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшыраған, жаңа төңкерістің өрлеуі әлі де көтеріле қоймаған осындай тарихи бұрылыс кезеңінде, атап айтқанда, зиялылар арасында және әдебиет саласындағы бірсыпыра адамдарда төңкерістің болашағынан күдер үзу пиғылы туылып отырған кезде, олардың пролетарлық төңкерістік әдебиетті дәріптеуі ақ терорлық өмір сүрген ортада нарт қызыл ту көтерілген батырлықтай болды, бұл адамдарды жігерлендірді және күреске шабыттандырды. Алға басатын беталыс көрсетті әрі Ин фу, Ие зы қатарлы сол қанат жазушыларды шабыттандырды, тәрбиеледі. Қытайдың қазіргі заманғы төңкерістік әдебиеті ту бастан-ақ пролетариат жетекшілік еткен төңкерістк іс үшін қызмет етті. Пролетарлық төңкерістік әдебиет қозғалысының көтерілуі алға басар жазушылардың бұл тарихи міндетті анық аңғара бастағандығын түсіндірді, бұл 4-майдан " кейінгі жаңа әдебиет қозғалысындағы келелі дамуболды. Солай болғандықтан, ұран алға қойылуы мен ол екі қоғамның мүшелерінің және қалың жұртшылықтың үндестігіне және қолдауына ие болды. Көшпел іқұм, Шеп, Шөл, Біздің айлық журнал Кемтік, Мол, Шығыс Тяньшань журналы қатарлы журналдарда да бұл ұран қызу үгіттеліп, дабыралы айбын қалыптасты. Бейне кейін Лу Синь атап көрсеткендей: пролетарлық төңкерістік әдебиеттің көркеюі мен шынында да әлеуметтік негізге ие болғандығында. Бірақ, пролетарлық әдебиеттің дәріптеушілерінің дені ұсақ буржуазия зиялыларының өкілі болды да, марксизмді бір мезет жақсы игере алмады. Оларда сыңар жақтылылық, мүлдемдендіру, төңкеріспен өздерін безендіру қатарлы нұқсандар болды. Сондықтан, олардың сол кездегі төңкерістік жағдайға жасаған талдауларында қателіктер, қуаттамаларда қате көзқарастар көрініп отырды. Кейбір мақалаларында әдебиетте көркемөнердің рөлі тым әсерленді. Олар әдебиет өмірді ұйымдастырады, өмірді жарата алады. Жазушылар дәуірден алда жүреді дейтін идеалистік сөздерді деп айтты, әдебиет дегеніміз-үгіт-насихат деп есептеп, әдебиеттегі көркемдікке, өмірдің туынды жаратудағы маңыздылығына елеусіз қарады, жазушылар дүниеге көзқарасты өзгертуде диалектикалық материализмді кітаптан үйренсе де болады десті. Бұл қателіктер мен кемшіліктер пролетарлық әдебиет қозғалысына солшылдық ауыруын жұқтырды. Нәтижеде шығармалар ұранға толып, оның мазмұнында да пролетариатқа жат идеялар байқалып отырды. [1. 6, 65]
Қытай қоғамының сипаты, төңкерістік міндеті жөніндегі танымы айқын болмағандықтан тапқырлау қоғамы мен күн қоғамындағылар пролетарлық әдебиетті дәріптеу барысында сынның найза ұшын алдымен Лу Синге кезеді. Олар демократиалық төңкеріс пен социалистік төңкерістің шек шекарасын шатастырып, буржуазияны, тіпті ұсақ буржуазияны да төңкерістік объектісі етті Ақшақұмарлар тобындағылар біздің жауымыз, Әдебиетшілердің көпшілігі кері төңкерісшілер Ұсақ буржуазия оқымыстылары мен төрелерінің әдебиетін жояйық дейтін ұрандар көтерді. 4-май жаңа әдебиетін буржуазия әдебиеті деп те қарады әрі оны теріске шығарды. Лу Синь, Ие шау жуын, Иүй да фу қатарлы жазушылардың барлығын сын тезіне алу қажет десті. Олар Лу Синді дәуірге ілесе алмаған буржуазияның адал жаршысы дегеннің үстіне Лу Синьді феодализмнің сарқыншағы, социализмнің қосалқы кері төңкерісшісі деді. Мұндай қателіктердің туылуы марксизмнің сөз-сөйлемдерін догмалықпен көшіріп істетуге, қытай қоғамы және қытай төңкерісі жөніндегі танымның тапшылығынан, партия ішінде үстем орында тұрған Чуи чиу бай лу шианының ықпалына және Жапония Гоң чан даңдағы Пу бын хы фудың солшыл лушианының ықпалына тығыз байланысты еді. Лу Синь кейін тапқырлау қоғамында туылған қателіктердің төркініне талдау жасаған кезде олар қытай қоғамына жіктеліп талдау жасалмады, кеңестік әкімшілік тұсында ғана талдауға болатын тәсілдерді механикалық түрде қолданды деген болатын. Бұл өте ғылыми және дәл айтылған сөз. Тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының Лу Синь қатарлы адамдарға бағыттаған сыны жаңа әдебиет лагері ішінде бір жылдан аса айтыс қозғалды. Төңкерістік әдебиет немесе пролетарлық әдебиет жөнінде Лу Синьнің позициясы өте айқын болды. Әдебиет және төңкеріс деген мақаласында ол Барлық әдебиет көркемөнер атаулының бәрі үгіт-насихат болады екен, ендеше, ол төңкеріс ісі үшін істетілетін қарудың бір түрі болатындығы табиғи, дүние жүзінде үнемі төңкеріс болып тұрады, олай болса, төңкерістік әдебиеттің де болатындығы табиғи. Дүние жүзінде халық жұртшылығының ерте оянатындығы да болады, ендеше, бұқаралық әдебиеттің де, ашығырақ айытқанда, тапқа тән әдебиеттің де болатындығы сөзсіз деп көрсетті. Лу Синь тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының пролетарлық әдебиетті дәріптегенде марксизмнің рухани мәнінен лағып, өздерінікін ғана жөн санаған жақтарын сынады. Мәселен Лу Синь: Тапқырлау қоғамы әдебиет -көркемөнердің күшін сыңар жақтылықпен әсерледі, бұл әдебиет үгіт насихат дейтін баспалдақпен идеалистік мұнараға қарай өрмелегендік болады деп есептеді. Лу Синь олардың өмірге, әдебиеттегі бейнелеу өнеріне жеңіл- желпі қарайтындығына, марка шаптағаны мен бұйымдарына мән бермейтін кінараттарына қарсы тұрды. Лу Синь әдебиет-көркемөнердің ерекшелігіне елеусіз қарауға болмайтындығын баса көрсетті: ол Меніңше, әдебиет-көркемөнер атаулының бәрі үгіт-насихат делінгенімен үгіт-насихаттың барлығы әдебиет-көркемөнер бола бермейді. Гүл біткеннің бәрінде өң болады, ал өңді нәрсенің бәрі гүл бола бермейді деді. Мас көздегі буалдырлық, Бүгінгі жаңа әдебиетке шолу қатарлы мақалаларында Лу Синь тапқырлау қоғамының бағдарындағы өзгерісті әрі олардың буалдыр жанардан арыла алмағандағы себептерді терең боршалады: Ұсақ буржуазия жазушылары идея өзгерту үшінөздерін сынаудан қорықпайтын әрі ашық сөйлеуге батылдық ете алатын позицияда болуы керек, ой саналарындағы қоқыр-қоқсықтарды жасырып, баланы алдағандай мұрындарын көрсетіп, мен ғана пролетариатпын демеу керек деп көрсетті. Тапқырлау қоғамындағылар Мао Дун мен Иүй да фу лар мен де айтысты. Мао Дун ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшырағаннан кейін бір мезгіл идеяда торығып, жазушылық жағында самарқау күйге түскенді. Әдебиет жайындағы қуаттамаларында да ұсақ буржуазияның қасіретін бейнеледі, ұсақ буржуазия оқырмандарын көбірек көзге ұстауды дәріптеген. Бірақ, Ту лиң нентокюға деген мақаласында тапқырлау қоғамындағылардың шығармаларындағы ұраншылдықты сынап, өзінің олардан басқаша көзқарастарын алға қойды. Әрі төңкерістік әдебиет жөніндегі дәріптемелерге қарсы тұруға болмайтындығын таныды. Тапқырлау қоғамындағылар Мао Дунның жасампаздығындағы, назариялық дәріптемелердегі қате жақтарға дәл, кезінде сын айтты, бірақ, Мао Дунның шығармаларын пролетариатқа түбірінен қарсы шығармалар деп есептеді. Олар бұл қоғамнан шығып кеткен Иүй да фу мен де айтыс жүргізді. Тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының арасында төңкерістік әдебиетті кім алдымен дәріптеді деген мәселе үстіне де талас болды. Осының барлығы әдебиет-көркемөнершілердің арасында топшылдық пиғыл мен жікшілдік көзқарастың бар екендігінде аңғартты. Пролетарлық әдебиетті дәріптеу барысында жарыққа шыққан бұл талас-тартыстар марксизмді алғашқы адымда үйренген әрі дүниеге көзқарастары әлі де жақсы өзгеріп болмаған төңкерісшіл жазушылардың идеясында толып жатқан олқылықтардың болып отырғандығын, бұл мәселелерді дұрыс шешу үшін төңкерістік әрекетке ішкерілей араласудың, марксизмді беріле үйренудің қажет екендігін аңғартты. 1928 жылдың жазынан бастап Лу Синь маркстік әдебиет-көркемөнерге қатысты шығармаларды аударып таныстыруға күш салды. Тапқырлау қоғамындағы жазушыларда бірспыра ғылыми, әдебиет-көркемөнер назариясына тән шығармаларды аударып таныстырды, маркстық тәдебиет-көркемөнер назарияларының кең көлемде аударылып таныстырылуы осы жолғы айтыстың маңызды бір табысы болды. Пролетарлық төңкерістік әдебиет ұраны енді бір жақта, түрлі-түстегікертартпа қаламгерлердің шабуылына да тап болды. Жаңа ай тобының белділері төңкерістік әдебиетті пайда көстердің, асыра сілтеушілердің, ұраншылдардың, мүратшылдардың әуені, ол адамдық ар ұжданға, пәктікке шабуыл жасады әрі оны қорлады, Оянбасақ, күрес жүргізбесек болмайды! деп даурықты. Жу 30 рын әдебиет пен төңкерістің қатынасына тоқталғанда, әдебиетті төңкерістің қаруы етпек болу сиқыршылдық деп қарап, пролетарлық төңкерістік әдебиетті дәріптеуге қарсы тұрды. Шы хың төңкерістік әдебиеттің титтей де тарихи негізі жоқ деп те шықты. Мұның барлығы буржуазияның іріп-шіріп тозығы жеткен көзқарасын базарға салғандық, олардың мұндағы мақсаты-әдебиеттің төңкеріс үшін қызмет істеуін тосу, пролетариат әдебиетін жөргегінде тұншықтыру еді. Сондықтан бұл жағдай төңкерісшілердің назарын аударып, олардың қырағылығын арттырды. Тапқырлау қоғамының қайраткерлері Фың най чау, Пың каң қатарлылар тартымды мақалалар жазып, Жаңа ай тобындағылардың бұл сандырақтарына соққы берді. Лу Синь Әдебиет және тер Жаңа ай қоғамындағы сыншылардың міндеттері қатарлымақалалар жазып, оларды әшкереледі және сын тезіне алды. Жауға қарсы күрес барысында жазушылар сол қанат жазушылардың ынтымақтасуының керек екендігін аңғарды. Халқының тендігі түрліше пікірлердің қақтығысынан да бейнеленді. Жың чи әдебиет-көркемөнерді бұқараландыру қазірше жүзеге аса қоймайды деген емеурін білдірді. Чуи чиу бай дереу: Зиялылардың бұқарадан алшақтамайтын, оны көзге ілмейтін мұндай позициялары, іргесін аулаққа салып, оларға биіктен үйреткісі келетін позициялары - бұқараландыруға оралғы болып отырған үлкен тосқауыл, мұны бүкілдей сыпырып тастау керек деп көрсетті. Мұнан тыс, көркемөнер бәрінен биік тұрады дейтін, шығармаларды бұқараландыруға немқұрайлы қарайтын, идеялар, бұқараландыру қозғалысы санаулы зиялылардың төңірегінде шектеліп, оны бұқарадан айыратын Зерттеу қоғамы тұсындағы қылықтары да сыналды. Талқы барысында Мао Дун мен Чуичиу бай Әдебиет-көркемөнерді бұқараландырудың түйіні неде? деген мәселе жөнінде пікір ауыстырды. Мао Дун : өнер-негіз, бейнелеуде дәнекерлік рөл атқаратын тіл. Жазу онан соңғы іс, көне әңгімелердің бұқараның әдетіне сай келетін бейнелеу тәсілінен үйренгенде ғана, жақсы бұқаралық әдебиет көркемөнер жаратуға болады, деп қарады. Чуичиу бай ең бірінші міндет алдымен бұқаралық әдеби шығарма жарату керек, онан соң бұқаралық әдебиет көркемөнерден сөз ашуға болады, сондықтан, ең негізгі мәселе тағы да тіл жазу мәселесі. Егер жазу өнері тым ерекше дәріптелсе, әлі де бастықпаған авторларды батылдықтан айырамыз, мұның нәтижесі бұқараландыру қимылын кеңінен етек алдыра алмауымен тынады, деді. Осы кезде Үш түрмедегі адамдардан Су у ын бұқараландыру қимылына қарсы шықты, ол осындай қораш форма мен жақсы шығарма жарату мүмкін бе?,-деді. Лу Синь Тізбекті суреттерді ақтау деген фелетонында Қытайдан, шетелден, ерте заманнан және бүгіннен сансыз эйгілі суреттерді мысалдар келтіру арқылы, тізбекті суреттердің көркемөнер болып қана қалмастан, тіпті көркемөнер сарайынан орын алып отырғандағын және фактілермен дәлелдеп Шу уынге тойтарыс берді. 1931 жылдан 1932 жылға дейінгі талқы көлемді, ұзақ жалғасқан, көптеген мәселелерді шарпыған талқы болды. Осыдан кейін төңкерісшіл жазушылар әдебиет-көркемөнерді бұқараландырудағы бірнеше басты мәселелер жөнінде, көне форма, бұқаралық тіл, қарапайымдандыру қатарлы мәселелер жайлы айрым-айрым талқы жүргізді. 1934 жылы газет-журналдарда әдебиетте жаңа форма жайында қайтадан талқы өрістеді. Кейбіреулер мазмұннан форманы бөліп жіберуге болмайды дегенді сылтауратып, көне форманы қолдану тізебүгушілік, ойраншылдық болады деді. Көне форманы қолдану жайында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. 4-МАЙ ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ 4-МАЙ МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1.1. Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген ықпалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2. 4-май қарсаңындағы әдеби реформасы және 4-май мәдени
төңкерісі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
1.3. Алғашқы ішкі соғыс кезіндегі әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
1.4. Қытай коммунистік партиясының әдебиетке әсері және әдеби төңкерісіндегі поэзия мен прозаның орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
2. 4-МАЙ ҚОЗҒАЛЫСЫНАН КЕЙІНГІ ҚЫТАЙ ЖАҢА ЗАМАН ӘДЕБИЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.
2.1. Жаңа әдеби ұйымдарының құрылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
2.2. Солқанатжазушылар одағының құрылуы және төңкерістік әдебиеттің дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..37
2.3. Лу Синь. Өмір жолы және шығармашылығы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 41
2.4 Мао Дун. Өмір жолы және шығармашылығы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 47
2.5 Ба Цзин ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 56
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 61
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...63
КІРІСПЕ
Диплом жұмысының өзектілігі. Қытай ақын-жазушыларының еңбектері, соның ішінде елдің әлеуметтік саяси жағдайына және көркем әдебиетке қосқан үлесі тұрғысын да жан-жақты зерттелгенімен, жазылған тақырыптар тарихи маңызын жойған жоқ. Қытай ақындарының да қытай мәдениетінің қозғаушы күші ретінде мемлекетке әкелген қозғаушы факторлардың бірі ретінде мойындалуы қажет. Сөз өнерінің, көркемсөз тігісінің, көркем ойлардың, сөз шешендігімен шеберлігінің көрінісін қытай ақындарының көркем шығармаларынан көреміз.
Біз осы бітіру жұмысында осы тақырыптарға тоқталған еңбектерге жүгіне отырып, қытай ақын-жазушыларының шығармаларындағы тілдік жаңашылдыққа, отансүйгіштікке баса назар аударуға тырыстық.
Бұл бітіру жұмысымыз әсерімен түрлі ақын-жазушылардың шеберлігіне әсер етіп, поэзиялық құндылықтарды құрметтеуге, сақтауға әрі дамытуға үндейтін тақырып. Қытай ұлтының дабасында болған, қазірде бар және болатын мәселелерге терең талдау жасаған кытай ақындары кейіпкерлерінің образы арқылы әшкерелеген патриоттық өмірі үлгі болып, ұлттық идеологияны нығайтуға, халық рухын көтеруге де себібар қытай ақындарының еңбектері бүгінге дейін өзекті болуы да осыдан.
Диплом жұмыстың мақсаты. Зерттеудің негізгі мақсаты - қытай ақын-жазушыларының ішкі соғыс кездеріндегі еңбектерін негізге ала отыра, өлеңдері мен хикаяларындағы кейіпкерлер образын ашып, тілінің лексикалық ерекшеліктерін анықтау. Уақыт өте келе қайта қарауды, терең талдауды қажет ететін қытай ақындарына қайта соғып, бүгінгі жаңа көзқараспен қайта зерделеуді мақсат тұтамыз.
Әлем әдебиетінде алар орны орасан қытай ақындарының рухани мұрасының стильдік-семантикалық, құрылымдық жағын, көркемдік амал-тәсіл-дерін, экспрессивті, эмоциялық бояуын, сөзсаптауын, стилін, сондай-ақ басқа да тілдік ерекшеліктерін анықтау.
Диплом жұмысының міндеті:
-Ақын-жазушылардың негізгі тақырыптары;
-стиль ерекшелігі;
-ақын-жазушылардың творчествалық лабораториясының кейбір ерекшеліктері;
-кейіпкерлердің жиынтық образы;
-шығармалардағы саяси астар.
Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы. Зерттеу бағытының ғылыми құндылығы тақырыптың уақыт талабынан туындағанынан, ауқымдылығымен салмағынан айқын көрінеді. Көптеген ғалымдармен публицистер, ақындар өз еңбектерінде қытай поэзиясының шығармашылық шеберлігіне арнайы зерттеу еңбектерін арнағанымен, жан-жақты сарабдал қытай қаламгерлерінің еңбектерін қайталап қараған сайын, бұрын байқалмаған жаңалық ашуға болады. Сондықтан, бітіру жұмысы аталған тақырыпта қалам тербеген жұмыстарды қайталамайды, себебі, өзіндік байқауларымызбен пайымдарымызды алға тартқанды жөн көрдік. Қытай әдебиетіндегі кейіпкерлер образына баға беріп, көркемдік деңгейіне, қоғамдық маңызына тоқтала отырып, табысты жақтарын ашып көрсетіп, ғылыми түрде тоқталу - жұмыстың жаңашылдығы.
Диплом жұмысының зерттеудің нысаны. Жұмысты жазу барысында негізгі материалдарды қытай прозасымен поэзиясы, XX ғасырдың басында, ұлы өзгерістер дәуірінде өмір сүрген ақындардың шығармалары атты жазылған еңбектерінен жинақтап, Мао Дун, Ба Цзинь секілді атақты қытай жазушылардың еңбектеріне, Н. Т. Федоренконың Китайская литература еңбегіне сүйендік. Сондай-ақ, қытай әдебиетін зерттеп жүрген көптеген орыс зерттеуші ақындарының еңбектері негіз болып алынды.
Диплом жұмысының әдіснамалық негіздері. Бітіру жұмысын жазу кезеңінде қазіргі әдебиет білімінде қалыптасқан негізгі принциптермен ғылыми әдіс-тәсілдер қолданылды. Яғни, баяндау және талдау, салыстыру, сараптау, семантикалық талдау әдістеріне және аудару тәсілдеріне иек арттық.
Сондай-ақ, жалпы тіл білімінде қолданылатын лингво-стилистикалық әдістер басшылыққа алынды.
Диплом жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы.
Қазақ әдебиетін тарихын алар болсақ, өткен жолдарын ой елегінен өткізсек, көптеген сұрақтар өткірлене түседі. Бұл орайда қазақтардағы билік пен үстемтап өкілдерінің қанып езер езгісіне назат ету идеясын бүкіл жан-тәнімен қабылдаған қазақ зиялыларының алғашқы легімен қытай қаламгерлерінің идеяларынан үндестік байқауға болады.
Адамзат қоғамының әділдікпен теңдікке қол жеткізуі үшін арпалысқан күрескерлер заманзарын жырлаған ақындардың көрнекті мұраларын оқып-білудің, зерттеудің маңызы зор. Ал, Қытай тарихындағы ұлы бет-бұрыс қозғаушыларының бірі, тарихтың парасатты зерттеушілері, өз заманының проблемаларын терең ұғынған азаматтар, білімділігі, қайраттылығымен өмірінің соңына дейін ұлтына қызмет ету мақсатына адал болған қытай ақындарының шеберлігін жан-жақты зерттеудің маңызы салмақты.
Зерттеу бағытының тәжірибелік мәні мен маңызы тақырыптың ғылыми құндылығымен тікелей байланысты.
Өскелең ұрпаққа тәрбие беруде бұл жұмыстың теориялық әрі тәжірибелік мәні зор.
Диплом жұмысының зерттелу деңгейі. Диплом жұмысын қытай әдебиетінен және ақын жазушылардың, интернет тағы сол сияқты құжаттардан толықтай зерттеліп өз дәрежесіне жетті.
Диплом жұмысының құрылымы. Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен қорытынды бөлімінен тұрады.
1. 4-МАЙ ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ӘДЕБИ РЕФОРМА ЖӘНЕ 4-МАЙ
МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІС
1. 1 Қазіргі заман қытай әдебиеті және оған коммунистердің тигізген
ықпалы
Қытай коммунистік партиясы құрылғаннан кейін дереу жиқангерлікке, феодализімге қарсы тұру жайында халыққа төңкерістік программа және айқын үндеу жариялады, коммунистер күшті шоғырлай отырып, жұмысшылар қозғалысымен шұғылданды, коммунистік партияның көмегімен Сүн Жоң Шан Гоминдаң партиясын қайта өзгертіп құрып, "Кеңес Одағымен бірлесіп, коммунистік партиямен бірлесіп, жұмысшы дихандарды сүйемелдеу дейтін үшін саясатты алға қойды. Төңкерістік бірлік саптың құрылуы, оған ілесіп 4- май қозғалысының туылуы, жұмысшы дихандар қозғалысының етек алуы төңкерістің қадамын барынша жеделдетті. Қытай төңкерісі ақыры алғашқы ішкі төңкерістің соғыс өрлеуікөтерілген дәуірге қадам тастады. 1921 жылдан кейінкоммунизмшіл зиялылардың жұмысшы дихандардың арасына баруына және жалпы төңкерістік қозғалыстың қанат жаюына ілесіп, әдебиет төңкерісті үгіттейтін құралға айналды. 1923 жылы жарияланған Мойындағы қан дейтін шығармада, Бас кетіп қол аяыз үзілсе де, күрес жасау рухын жоғалтпаймыз дейтін серт беріліп, Бейжің-хан ку темір жол жұмысшыларының милитаристерге қарсы тұруындағы қайсар күрес жігері бейнелені Ан юан кен жұмысшылары арасында тараған оқиғалы дастан Жұмысшылар естелігінің көркемдігі төмендеу, мазмұны да тарихи шектемелілікке ұшыраған болса да, онда 1922 жылғы қыркүйекте Анюанда өткен ірі жұмыс тастаудың басталу себебі және оның жеңіспен аяқталуындағы тарихи шындық біршама жүйелі баяндалған. Бұл бұқараның жасампаздығында сирек кездесетін бірнеше жүз шумақты шығарма 1922 жылы дихандар қозғалысы басталған Гуаң дүң өлкесінің Хай фи аймағында да Баласының Тиан куыңды боқтауы, Дихандар қоғамы құрылды, Еңбек жыры қатарлы халық жырлары таралды. Сондай - ақ, Екі көре майақы қатарлы драмалар шықты. Осының бәрі сол кезде белгіліүгіттік рөл атқарды. Сол кездегі газеттерде хабарлауынша 20 мың жұмысшысы бар Хай фең дихандар қоғамының мәдени үгіт қимылы едәуір жанды жүргізілген, 1923 жылы көктем мерекесінде бес мыңнан аса көрермен қатынасқан жаңа жыл сауық кешінде осы қоғамның үгіт бөлімі жағынан ұйымдастырылған Жер майы дейтін дихандардың трагедиялық драмасы ойналғанда, дихандардың жер иесі жағынан қаралғандығын көктеген көрермендер бүкіл залды күңіренте қаһарлы үн көтерді. Дихандар парлаған жастарын тия алмай, егіле жылаған Мау жуш басқарған дихандарқозғалысынан лекция оқу орындарында Төңкерістік ән, Төңкерістік сурет" сабақтары орналастырудан тыс, халық жырларын жиюға да күш ұйымдастырылды. Шанхай сияқты қалаларда "4- май" тұсындағы Декабрь жыры, 4-май халық әндері, Халықтық ынтымақ жырлары қатарлы халық әндеріне жазылған жырлар жарыққа шықты. Бұл жырлардың өтінде милитаристік үстемдікке, жиқангерлікке қарсы терең өшпенділік бейнеленді. Шанхай жұмысшыларының 3-реткі қарулы көтерілісінде туылған жырда Көктен де, жерден де қорықпаймыз, кісенді қанға бояп, жан берсек те патшаны орнынан жұлып алуға әзірміз деп көрсетілді.
Бұл жырда жұмысшы табының төңкеріс жолында оттан, судан тайынбайтын, өлімнен қорықпайтын, буырқанған айбынды жігері бейнелеген. Аз ұлттар орналасқан шекара өңірлерде де төңкерістік қозғалыстың ықпалы мен жиқангерлікке, феодализмге қарсы халықтық әдеби туындылар жарыққа шыға бастады. Гуаң ши - дегі Жуаңзу халықтары арасында Кедейлерде төсек жоқ, Уи багы ағайды іздейміз дейтін шығармалар да жарыққа шықты. Онда жер иелері мен милитаристердің езгісіне нәлет айтылып, Жуаң зу халқының партияға ілесіп, төңкеріс жасайтын тілегі бейнеленеді. 20-жылдары монғол халқы арасында батырларды жырлайтын Гада ми лин дейтін осы заманғы тарихи дастан жарыққа шықты. Дастанда 1921жылы ішкі монғолдың Жыли мо дейтін шығыс аймағында көтерілген бір реткі стихиялық көтеріліс бейнеленіп, көтерліс жетекшісі Гау да милин мен оның әйелі Моданның қаһармандығы көрсетіледі. Бұл шығармаларды төңкерісшіл зиялылар мен жұмысшы дихан жыраулары жазған болса да, шығарма жұрт арасында ауыздан-ауызға тарап кемелденген. [1. 1, 56]
Алғашқы дәуірдегі коммунистер мен жас коммунизмшіл зиялылар арасында төңкерістік әдебиетті қалыптастыру жайында назариялық қуаттамалар алға қойылды. Партия құрылған алғашқы жылдарда бір бөлім коммунистер жаңа әдебиет қозғалысына жетекшілік етті. Балғын қытай ғылым қоғамында, Ли дажау, Дың жүң Шиа қатарлы коммунизмшілдер 1921-1922 жылдары өздерінің кейбір көзқарастарын бейнеледі. Олар қоғамға мүше жазушыларды коммунизмге сенуге, әдебиетті байлардың ермегіне айналдырмауға шақырды. Әсерлі әдеби туындылар жаратып, жұртшылықты ояту үшін балғын қытай жазушыларының төңкерістік демократиялық қозғалысқа қатынасуын талап етті 1922 жылы ақпанда партия басшылығындағы социалисттік жастар одағының орган журналы Атой журналында әдебиет стоны ашылып, төңкерістік шабыттандыруына ие өлеңдер жариялана бастады. Сол жылы Гуаң жоу да ашылған социалисттік жастар одағының мемлекеттік тұңғыш құрылтайы қарар қабылдап, одақ мүшелерін шағын құрылымдық қимылдар ұйымдастыруға және жаңа жастарды қабылдап отыруға, техникалық білімібар жастарды буржуазия үшін емес, пролетариат үшін қызмет істеуіне мүмкіндік жасау үшін мүмкіндік жасауға; ғылым мен әдебиет көркем өнерді пролетариатқа тәуелдендіруге шақырады. 1923 жылы маусымда шыққан партияның назариялық журналы Жастар да жарияланған Жаңа жарнама да сол кездегі әлеуметтік ағыммен әдебиет ағымына баса талдау жасалып, Қазіргі Қытай әдебиетінде буржуазияның поэзия идеясы орын теуіп, екінің бірінде үмітсіздік ауқымы байқалып тұр деп көрсетеді. Сондай-ақ, Қытайдың төңкерістік қозғалысы менәдебиет қозғалысына еңбекші есептелмейтін тап жетекшілік ететін болса, ол нәтижеге жете алмайды дейтін айқын таным білдірілді. Осының барлығы коммунисттердің жас әдебиетке көңіл бөлгендігін және әдебиеттің төңкерістік істермен пәрменді түрде ұштаса түсуіне күш салғандығын аңғартады. [1. 2. 66]
1923-1926 жылға дейінгі аралықта алғашқы дәуірдегі коммунистердің бір бөлімі, мәселен: үгіт жұмысымен жұмысшылар қозғалысымен шұғылданған коммунистерден Дың Жоң Шия, Юн Да Иң, Шиау Чун Уй, Шуй Чиу Бай, ЛйЧиу Шы, Шын Зы Мин, Жиаң Гуаң Шы қатарлылар Жаңа жастар маусымдық журналын, Қытай жастары апталық журналын, Сананы, (Шанхайда шығатын Мемлекет газетінің әдебиет беті) база етіліп, кейбір алға басар әдеби көркемөнер журналдарынан да пайдаланып, көптеген мақалалар жариялап, маркстік әдебиет жайында тың қуаттамалард алға қойды. Жалпы тарихи материалистік қағидаларға сай, олар алдымен қондырмаға жаттындығын тұрақтандырды. Шиау Шу Нуи Көркемөнер және өмір дейтін мақаласында сол кезде таралып жүрген идеалист әдебиет көркемөнер көзқарастарына (Мәселен: көркемөнер барлығын жаратады, барлығынан көркемөнер ғана нағыз көркемөнер болады делінетін) бағыттай отырып, көркемөнер өмірдің бейнесі, көркемөнер саяси, заң, дін, мораль, әдет т.б. сияқты қоғам базиске орнатылған қондырмалық зат, адам заттың ең төменгі тұрмыс формасының өзгеруіне ілесіп өзгеріп отыратын нәрсе деп дұрыс көрсетті. Жиаң Гуаң Сыңның Пролетарлық төңкеріс және мәдениет деген мақаласында таптық қоғамда әдебиетті де қамтыған тұтас мәдениетте таптық сипаттың болғандығы және пролетарлық әдебиеттің дүниеге келмей қалмайтындығы одан ары түсіндірілді. Дың Жоң Шия Жаңа ақындар үлес қосудан бұрын деген мақаласында әдебиет көркемөнер әуескерлері арасында өмір сүріп отырған қоғам мен жұмыс болмайтын дарашылдық сыңайды ой саларлық дәрежеде сын тезіне алды. Жазушыларға біріншіден, халықты тарбиелеу және жиқангерлермен олардың құлдары шығарған Қытай ұлтында ұлттық сипат кем сандырақты әшкерлеу үшін, шынайы өмірді суреттейтін шығармаларды көбірек жазып, ұлттық сенімді арттыру, ынжықтықты жою, екіншіден, қоғамды өзгерту мақсатына жету үшін шынайы өмірді суреттейтін шығармаларды көбірек жазып, бесенеден белгілі болып тұрған қараңғы қапастыбарынша әшкерелеу, жұртты елеңдету, олардың үмітін аңғарту керек дегенді ескертті. Дың Жоң Шия әдебиет жұртты төңкерістік сана орнатуға оятатын, төңкерістік ерлік қалыптастыруға жігерлендіретін ең өнімді қару болуға тиіс деп қарады. Юн Дай Иң Багулық па екен деген мақаласында жаңа әдебиеттің халықтың рухын тасқындатып, олардың ұлттық тәуелсіздік қимылмен, демократиялық төңкеріспен шұғылдануына мүмкіндік жаратуын айқын талап етті. Коммунисттер осы заманғы Жүңг одағы басым көп санды ұлттың өмірі дәл суреттелетін, олардың болашағы меңзелетін төңкерістік әдебиетті дәріптеді. Бұл жөнінде Шын Зы Мин Бізге қандай әдебиет көркемөнер қажет деген мақаласында Төңкерстік әдебиет дегеніміз-мылтық, бомба дейтін сөздерге ғана толы нәрсе емес, сондай-ақ, Айлық проза журналы ұран етіп отырған қан мен көз жаста емес, төңкеріс әдебиет көркемөнердегі авторлардың жігері, табан тірер тиянағы деп түсінік жасады. Юн Да Иң Әдебиет және төңкеріс деген мақаласында: Алдымен төңкерістік сезім болғанда ғана төңкерістік әдебиет болады деп көрсетті. Сондықтан, олар жазушылармен әдебиет көркемөнер әуескерлерінің еңбекші жұртшылыққа жақындасуын, халық жұртшылығы арасына барып, төңкерістік қимылмен шұғылдануын талап етті. Дың Жоң Шия Егер бір ақын өмірді білмейтін болса, онда оның шығармасы ылғи долбар немесе қиял ғана болады, адамды терең әсерлендіре алмайды деп көрсетті. Ол өзінің үш жылдың алдында жазған мынадай екі өлеңін мысалға алды:
Мұнар басып бұлдыраған,
Екі өттім Тоң Тиң Худан.
Ақжал толқын бурқанып,
Құлазиды сүрей орман.
Есіруде бұл заманда,
Жыртқыштар тек жол торған.
Бұл сұмдарды қанға бөккен,
Мен түбінде жоймай қойман
Мұнар басып бұлдыраған,
Екі өттім Тоң Тиң Худан.
Күзгі көкке қонды кеште
Алаулап бір нүр қызарған.
Бай кедейді болашақта,
Тең етпекке бел байлағам
Боламдағы көзге қораш,
Қалайда оған жетпей қойман. Бұл өлеңнің осылай сәтті әсерлі шығуының себебі ол сол кездегі іс жүзіндік қимылдарға тікелей қатынасқандығымнан болды деп түсіндірді. Шы Зы Мин Әдебиет және төңкерістік әдебиет деген мақаласында төңкерістік идеямен өмір тәжірибесінің авторда кем болса болмайтын екі нәрсе екенін түсіндірді. Ол былай деді: Ақын төңкерісшіл болмаса, оның төңкерістік шығарма жаратуы әсте мүмкін емес. Жалаң төңкерістік идеяға ие ақындарда төңкерістік шығарма жарата алмайды. Өйткені, біз талантты, тапқырлықты, қаншалықты көкке көтергенімізбен әдебиет қашанда өмірдің сәулесі болмақ, жұмысшылардың жұмыс тастау қозғалысына тікелей араласпаған, қапырық түрмені өз көзімен көріп, сұрақшылардың таяғының дэмін татпаған, тұла бойын күс басып, жұмысшылармен қарапайым диқандар арасында бір ауызды аядай үйде түнеп көрмеген, жан етті жейтін жұмыстар істеп, қожайындардың қамшысы мен балағатының дертін тартпаған жазушылардың пролетариаттардың көмескі көңіл күйін ұғысу мүлде мүмкін емес, олардың отырып, мәдениет жақтағы бірлік сап мәселесін түсіндірді. Алға басар мәдениет саласындағыларды бірлесіп, сары жұртшылармен күресуге шақырды. [1. 3, 34-45]
Чуй Чиу Бай мен Жиқан Гуаң Сының бір бөлім мақалаларында (Мәселен: Қызыл орыс әдебиет көркем өнерінің тұңғыш қарлығашы, ``Қазан төңкерісі және орыс әдебиеті қатарлы) Қазан төңкерісінен кейінгі кеңестік орыс әдебиетінің жағдайы таныстырылды. Алғашқы дәуірдегі Коммунисттердің бұл назариялық қуаттамалары толық және жүйелі емес еді, оны қай-қайсы мақалалардан кезіктіруге болатын марксизм мен бұрыннан бар демократиялық идеялардың шекарасы бүкілдей айқын парықталмағандықтан, күңгірт ұғымдар, тіпті қате түсініктер де жиі кездесіп отырды. Кейбір мақалалардың авторы қытай қоғамының жағдайын шала шарпы білетіндіктен дұрыс көзқарасты үгіттеуде кеңес әдебиетін таныстыруда солшылдық идея танытты. Ұсақ буржуазия жазушылары негізгі күш болып отырған сол кездегі қытай әдебиетінің алғашқы дәуірдегі коммунистер көбірек жоққа шығару жағына бейімдеу болып, керенау жағын көрсету қажет болғанда, оның сірә қаншалық екендігін жете мөлшерлей алған жоқ. Бірсыпыра адамдар әдебиет көркемөнердің ерекшелігіне салқын қарады. Бұл олардың Лу Синнің мәдениет шебіндегі маңызды рөлін және оның шығармаларының ұлы құнын жете түсіне алмауына себепші болды. Әдебиет көркем өнершілердің олардың қуаттамаларын түсінуіне және оны қабылдаударына да көп нұқсандар жеткізді. Солай болғандықтан олардың қуаттамалары көп уақытқа дейін кемеліне келе қоймады. Тек төңкерістік өмірдің талабын негізге ала отырып, бағалы ұсыныстармен ұрандар көтеріп, алғашқы қадамда маркстік әдебиет көркемөнерге назариялық ұрық ғана септі. 1926 жылы Қытай жастары дейтін апталық журналдың 144-санында Лениннің Партия ұйымы және партиялық әдебиет дейтін мақаласы аударылып басылды. Мұның жаңа әдебиет қозғалыс тарихында елеулі маңызы болды. Алғашқы коммунистердің ықпалымен 1924 жылы бір топ әдебиет ұйымдары жарыққа шықты. Мәселен: Шанхайда Жиаң гуаң сы, Шын зы минжәне әдебиет көркемөнердің бір топ әуескер-лері көктем найзағайы дейтін қоғам құрды.
Олар Мемлекет газетінің Сана атты әдеби беті жағынан ұйымдастырылған арнаулы сандарда әдебиетке қарсы мақалалар және Қытайға ашыну дейтін өлеңдер жариялап тұрды. Хаң жу Жы жиаң университетінің оқытушы оқушылары Сана қоғамын құрып, Сана дейтін журнал шығарып, төңкерістік әдебиетті дәріптеу арқылы жұртты төңкерісті негізгі мақсат етуге жігерлендірді. Бейжіңде коммунистік жастар одағының Жалын, Ұшқын журналы да шықты. Көптеген алға басар жазушылар 7-ақпан, 30- май, 18- март күресінде пролетариат пен еңбекші халық жағында тұрды. Түрліше дәрежеде төңкерістік ықпалын қабылдады. Солардың ішінде мемлекеттік сипат алғандабыралы "4-май " қозғалысы ғана әдебиет көркемөнерде көрнекті өзгеріс тудыруына себепші болды. Шығармаларда жиқангерлікке қарсы тұру сынды өзекті идея барынша көрнектеле түсті. Жиқангерлікке қарсы тұру тақырыбында жазылған шығармаларда көбейді. Бұқаралық төңкеріс тікелей де, жанамалай да бейнеленген шығармаларда жазыла бастады. Жаң гуаң сының Жаңа тұс Жунгоға ашыну дейтін өлендержинағы, Жас қаңғыбастар Лиау жиаң үстінде дейтін шығармалары да осы кезде шықты. Көптеген жазушылар саяси жақта, әдебиет көркемөнер идеясы жақта төңкеріске бейімделді. Әдебиетті зертеу қоғамы мен Тапқырлауқоғамы және басқада кейбір ұйымдардағы бір бөлім жазушылардың идеясында тда зор дәрежеде дамулар болды 4- май тұсында Гомо ро, Мао Дун , Ие шау жун, Чың фаң у, Фан муо хуа, Иң шиу рен қатарлы жазушылар тұс-тұстан шынайы төңкерістік күреске қатысты. Мао Дун 1925 жылы Пролетарлық көркемөнер жөнінде ұзақ мақала жазып, жаңадан көркейіп келе жатқан көркемөнердің сипатын, тақырыбын, мазмұнын, формасын толығырақ жінтіктеп таныстырды және бұл жайында түсінік жасалды. Го моро 1926-жылы Төңкеріс және әдебиет Жазушылар санасы деген мақалажариялап, әдебиет көркемөнерге қызығатын жастарды әскер арасына, халықарасына, зауыттарға, төңкеріс ошағына баруға шақырды. Дәуір талап етіп отырған әдебиет езілген таптар үшін сөйлейтін әдебиет, пролетариаттың социализміне тілектестік білдіретін реалистік әдебиет, 4-тап жақта тұрып сөйлейтін әдебиет деп көрсетілді. 18-марттан кейін Лу Синь оңтүстікті аралады. Сондай-ақ онда Төңкеріс дәуіріндегі әдебиет дейтін әйгілі лекциясын оқыды. Ұлы төңкерістің толқыны Чың фаң у қатарлыларды ғана өз қатарына қосып қана қоймай, Жың жы ду, Оу яң уи чиан, Тиан хан, Үи да фу, Ун и до қатарлы жазушылардыда баурады. Олар партия басшылығындағы төңкерістік күресті әшкере қолдады. Гуң жоу, У хан қатарлы жерлерге барып төңкерістік мәдениетті үгіттеу жұмысына қатынасты. Жоу зы чиң байтақ жерге қызыл жұмақ құратын коммунистік қаһармандықты жырлады. Төменгі жіктегі халықтардың өмірін бейнелейтін жас авторлардың шығармалары да біртіндеп көбейе түсті. Алғашқы коммунистердің әдебиет жайында көтерген төңкерістік қуаттамалары бір мезгіл талқыға түсті. Кейбір жазушылардың төңкеріске бет алуына, кейінгі кездегі тапқырлау қоғамы қатарлы ұйымдардың мұны зор күшпен дәріптеуіне байланысты бұл қуаттамалар әдебиет шенінде жұртшылық пікірі болып қалыптасты. Соның барлығы авторлардың идеялық жақтан өсуіне, пролетарлық төңкерістің әдебиет қозғалысының өрістеуіне, төңкерістік әдебиеттің ұлғаюына шарт әзірледі.
Алғашқы ішкі төңкерістік соғыс сәтсіздікке жолықты, мұндағы тарихи себеп: 1927 жылдың көктемі мен жазында Го мин даңның Жиаң жие шы, Уаң жың үй тобы бірінен соң бірі төңкеріске опасыздық жасауы. Олар жиқангерлікке сүйеніп, қанды қырғыншылық жүргізіп, төңкерісшілерді қырды, осы кезде қытай коммунистік партиясының ішіндегі Чын ду шиу өкілділік еткен тізе бүгушілік өршіп, оңшыл оппортонистік Лушианға айналды. Осы бір кездейсоқ туылған кері төңкерістік шабуылға соққы беруде халықты ойдағыдай ұйымдастыруға дәрменсіздік істелді. Қарыштап дамыған жұмысшы-дихандар қозғалысына сүйенуге батылдық етілмеді. Нәтижеде бірінші реткі ішкі төңкерістік соғыс сәтсіздікке ұшырады. Го миндаң жаңа милитаристері баяғысынша қаладағы делдалдардың және ауыл қыстақтағы жемқорлар мен озбырлардың мүддесіне уәкілдік ететін кері төңкерістік әскери диктатураны жүргізді. Олар жиқангерлікке арқа сүйеп, халықты қатігездікпен қанады. " Партияны тазалаусаясатын жүргізді. Қанды қырғыншылықты өршітті. Толықсыз санақтарға қарағанда, 1932 жылға дейін қырғындалған партия мүшелері мен төңкерісшіл халық бір милионнан асқан. Мемлекет ішіндегі таптық қарым қатынас пен таптық күштердің салыстырмасында шұғыл өзгеріс болды, Ұлттық буржуазия кері төңкеріске бейімделді, толып жатқан жоғарғы жіктегі ұсақ буржуазия әлементтеріндеде арты-артынан ауытқушылық және опасыздық туылды. Қытай төңкерісі пролетариаттың тікелей басшылығында ауыл-қыстақты қаруландырып, жер төңкерісін жүзеге асыруды негізгі форма еткен екінші реткі ішкі төңкерістік соғыс басқышына өтті. Бұл дәуір бір жақтан кері төңкерістік "қоршап жою" жүріп жатқан, енді бір жақтан, төңкеріс тереңдей түскен дәуір болды. Осы кезде екі түрлі кері төңкерістік қоршап жою қабат басталады. Бірі әскери қоршап жою, енді бірі мәдениет жақтағы қоршап жою. Мұнымен бірге екі түрлі төңкерісте тереңдей түсті. Бірі-ауыл-қыстақ төңкерісі, Нан чаң көтерілісі мен күзгі жиым терім көтерілісі арқылы Мау жу ши, Жуын лай, Жу ды қатарлылар жұмысшы-дихан қызыл армиясын құрып, Жиаң ши, Фу жиқан, Ху нан, Ху бей, Хы нан қатарлы жерлердегі соның ауыл-кыстақтардан төңкеріс базаларын ашты. [1. 4, 130]
Жұмысшы-дихан, әскер өкілдері кеңес үкіметін орнатты. Жұмысшы- дихан қызыл армиясы құрылды. Жер кембағалдарға бөлініп берілді. Дихандарды негізгі күш еткен қарулы күш етек алдырылып, Жиаң жие шы Гоминдаңның сан реткі кері төңкерістік әскери қоршап жоюын талқандады. Ауыл-қыстақ төңкерісінің ішкерлей дамуы мен бірге Го мин даң билеп отырған аудандарда да қытай коммунистік партиясы басшылық еткен мәдениет төңкерісі өрістеді. Философия, қоғамдық ғылымдар саласы мен әдебиет-көркемөнер саласында пролетариаттың саяси идеялық ықпалы үздіксіз арта берді. Ақ террорлық күшейген жағдайда да алға басар кітап-журналдардың тиражы арта түсті. 1929 жылдың алды-артында марксизмнің назариялық кітаптарын аудару және бастыру жұмысында өрлеу көтерілді. Марксизмның толып жатқан шығармалары мысалы: Капитал (1-том), Фербах және немістің классик философиясының аяқтауы (бұл кезде Фербах назариясы деп аударылған) Рулық қоғамдағы жеке меншік және мемлекеттің келіп шығуы, Мемлекет және төңкеріс, Имперализм-капитализмның ең жоғары сатысы қатарлылардың барлығы қытай тіліне аударылды. 1930 жылдан бастап көптеген төңкерісшіл зиялылар партияның жетекшілігінде ілгері-кейінді солқанатжазушылар одағы, қоғамдық ғылым одағы, музыканттар одағы, ақпаратшылар одағы, драматургтер одағы сияқты ұйымдар құрылды Бірінші реткі ішкі төңкерістік соғыс толып жатқан жазушылар-дың төңкерістік жолға түсуіне түрткі болды. 1925 жылдан 1926 жылға дейінгі аралықта, әдебиеттің пролетарлық төңкерістік істер үшін кызмет етуін талап ететін үндеулер жарыққа шыға бастады Бұл кезде тапқырлауқоғамының әдеби қуаттама -ларында көрнекті өзгерістер туылды. Ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшырағаннан кейін шиленіскен таптық күрес пен төңкерістік жағдай әдебиет-көркемөнерге жаңа міндеттер жүктелді. Осы кезде бірінші реткі ішкі төңкерістік соғысқа қатысып, белгілі уақытқа дейін әдебиеттен қол үзіп әдебиет шебіне қайта оралған бір бөлім жазушылардан Го мо ро, Чың фаң у қатарлылар Жапониядан қайтып келіп әдебиет қимылдарына қатынасты. Жаңа жас жазушылардан Фың най чау, Ли шу ли, Пың каң қатарлылар және бұрын саяси жұмыстар мен шұғылданған төңкерісшіл зиялылардан Ли и маң, Хуң лың фи, Иаң хан шың қатарлылар арт-артынан Шанхайға келді. Олар әдебиет жұмыстарының шынайы өмірге және күрестің қажетіне үйлесе алмай отырғандығын терең сезінді. Сол кездегі кеңес одағында және батыс Еуропа елдерінде пролетарлық әдебиеттің жандануы, Жапоняда пролетарлық әдебиеттің науқанының көтерілу қытайдың төңкерісшіл жазушыларына қозғаушылық етті және дем берді. Сондықтан, 1928 жылдың қаңтарынан бастап ретке салынған тапқырлау қоғамы мен Жиаң гуаң сы қатарлылар ұйымдастырылған күн қоғамы жағынан шығаратын Тапқырлаужурналы, Әдебиет сыны, Күн журналы қатарлы айлық журналдарда пролетарлық төңкерістік әдебиет жайында дәріптемелер қойыла бастады. Алғаш жарияланған Го мо роның Қаһарман ағаш, Чың фаң удың әдебиет төңкерісінен төңкерістік әдебиетке Жаң гуаң сының Төңкерістік әдебиеттуралы, Ли шу лидың Төңкерістік әдебиетті қалай құруға болады дегеншығармаларында пролетарлық төңкерістік әдебиет жағындағы негізгі дәріптемелер көп жақтардан баяндалады. Олар әдебиет қондырманың бір саласы ретінде қашанда қоғамдық экономикалық базис пен төңкерістік күрестің өзгерісіне байланысты өзгеріп отырады деген тарихи материалистік қағидаға сай Пролетариат төңкерістің жетекшісіне айналған екен. Төңкерістік әдебиетте осы бір тарихи заңдылыққа бой ұсынады, яғни пролетариат табының жетекшілігін қабылдайды деді. Сондай-ақ, әдебиет те таптық сипат алады. Олбелгілі бір тап үшін қызмет істейді деген заңдылыққа сай барлық әдебиетүгіт-насихат болады, пролетарлық әдебиетте (таптық құрал ретінде) өзтабының тарихи борышын орындау жолында күресу керек деп атап көрсетті. Жоғарыдағы пікірлерде пролетарлық төңкерістік әдебиеттің пайда болуындағы қоғамдық себеп және пролетарлық төңкерістік әдебиеттің негізгі характері, міндеті түсіндірілді, олар төңкерісшіл жазушылардың алды мен пролетарлық майдан мен дүниеге көзқарасты орнатуының қажет екендігін, пролетарлық төңкерістік әдебиеттің жеңісіне олардың сын, күресі арқылы ғана қол жеткізе алатындығын, сондықтан, сын, өзара сынды өрістетіп, идея өзгертіп, ұсақ буржуазияның кейбір көзқарастарынан арылудың керек екендігін баса дәріптеді. Кейбір ұсыныс айтушылар Біз өзіміздің тілімізді жұртшылық тіліне жақындатамыз десек, Жұмысшы-дихандар жұртшылығын объективті етуіміз тиіс, Жазушылар қоғамға және жұмысшы-дихандар өміріне көбірек араласуытиіс, Төңкерісті ақылдық жақтан мойындаумен ғана іс бітпейді, төңкеріс жөнінде, сөз жоқ, шынайы, нағыз таным болу шарт, сонда ғана төңкерістік нәрселер жазуға болады деп қарады. Тапқырлау қоғамының журналдарында қалаларда (Пролетарлық әдебиет-көркемөнер назариясы қатарлы) Тротскийдің Әдебиет және төңкеріс атты кітабында уағыздалған Пролетарлық әдебиетті орнатуға болмайды дейтін сандырақтарға тікелей тойтарыс беріледі. [1. 5, 431] Тапқырлау қоғамы мен Күн қоғамы буржуазиялық идеяның ықпалынан кұтылу, өздерінің әдеби қимылын пролетариат басшылық еткен төңкерістік күреспен саналы түрде ұштастырып, жаңа әдебиет қозғалысын қалыптастыру және бұрын-соңды болмаған дәрежеде маркстік мәдениеттің қағидаларын үгіттейтін идеялық науқан қозғау үшін пролетарлық әдебиетті дәріптеді. Бұл кытай төңкерісіне пролетариат қанажетекшілік етіп отырған жаңа жағдайға үйлесу үшін істелген іс еді. Әдебиет саласында мұндай жаңа ұранның тұңғыш рет салтанатпен алға қойылуы өшпес тарихи рөл болды. Ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшыраған, жаңа төңкерістің өрлеуі әлі де көтеріле қоймаған осындай тарихи бұрылыс кезеңінде, атап айтқанда, зиялылар арасында және әдебиет саласындағы бірсыпыра адамдарда төңкерістің болашағынан күдер үзу пиғылы туылып отырған кезде, олардың пролетарлық төңкерістік әдебиетті дәріптеуі ақ терорлық өмір сүрген ортада нарт қызыл ту көтерілген батырлықтай болды, бұл адамдарды жігерлендірді және күреске шабыттандырды. Алға басатын беталыс көрсетті әрі Ин фу, Ие зы қатарлы сол қанат жазушыларды шабыттандырды, тәрбиеледі. Қытайдың қазіргі заманғы төңкерістік әдебиеті ту бастан-ақ пролетариат жетекшілік еткен төңкерістк іс үшін қызмет етті. Пролетарлық төңкерістік әдебиет қозғалысының көтерілуі алға басар жазушылардың бұл тарихи міндетті анық аңғара бастағандығын түсіндірді, бұл 4-майдан " кейінгі жаңа әдебиет қозғалысындағы келелі дамуболды. Солай болғандықтан, ұран алға қойылуы мен ол екі қоғамның мүшелерінің және қалың жұртшылықтың үндестігіне және қолдауына ие болды. Көшпел іқұм, Шеп, Шөл, Біздің айлық журнал Кемтік, Мол, Шығыс Тяньшань журналы қатарлы журналдарда да бұл ұран қызу үгіттеліп, дабыралы айбын қалыптасты. Бейне кейін Лу Синь атап көрсеткендей: пролетарлық төңкерістік әдебиеттің көркеюі мен шынында да әлеуметтік негізге ие болғандығында. Бірақ, пролетарлық әдебиеттің дәріптеушілерінің дені ұсақ буржуазия зиялыларының өкілі болды да, марксизмді бір мезет жақсы игере алмады. Оларда сыңар жақтылылық, мүлдемдендіру, төңкеріспен өздерін безендіру қатарлы нұқсандар болды. Сондықтан, олардың сол кездегі төңкерістік жағдайға жасаған талдауларында қателіктер, қуаттамаларда қате көзқарастар көрініп отырды. Кейбір мақалаларында әдебиетте көркемөнердің рөлі тым әсерленді. Олар әдебиет өмірді ұйымдастырады, өмірді жарата алады. Жазушылар дәуірден алда жүреді дейтін идеалистік сөздерді деп айтты, әдебиет дегеніміз-үгіт-насихат деп есептеп, әдебиеттегі көркемдікке, өмірдің туынды жаратудағы маңыздылығына елеусіз қарады, жазушылар дүниеге көзқарасты өзгертуде диалектикалық материализмді кітаптан үйренсе де болады десті. Бұл қателіктер мен кемшіліктер пролетарлық әдебиет қозғалысына солшылдық ауыруын жұқтырды. Нәтижеде шығармалар ұранға толып, оның мазмұнында да пролетариатқа жат идеялар байқалып отырды. [1. 6, 65]
Қытай қоғамының сипаты, төңкерістік міндеті жөніндегі танымы айқын болмағандықтан тапқырлау қоғамы мен күн қоғамындағылар пролетарлық әдебиетті дәріптеу барысында сынның найза ұшын алдымен Лу Синге кезеді. Олар демократиалық төңкеріс пен социалистік төңкерістің шек шекарасын шатастырып, буржуазияны, тіпті ұсақ буржуазияны да төңкерістік объектісі етті Ақшақұмарлар тобындағылар біздің жауымыз, Әдебиетшілердің көпшілігі кері төңкерісшілер Ұсақ буржуазия оқымыстылары мен төрелерінің әдебиетін жояйық дейтін ұрандар көтерді. 4-май жаңа әдебиетін буржуазия әдебиеті деп те қарады әрі оны теріске шығарды. Лу Синь, Ие шау жуын, Иүй да фу қатарлы жазушылардың барлығын сын тезіне алу қажет десті. Олар Лу Синді дәуірге ілесе алмаған буржуазияның адал жаршысы дегеннің үстіне Лу Синьді феодализмнің сарқыншағы, социализмнің қосалқы кері төңкерісшісі деді. Мұндай қателіктердің туылуы марксизмнің сөз-сөйлемдерін догмалықпен көшіріп істетуге, қытай қоғамы және қытай төңкерісі жөніндегі танымның тапшылығынан, партия ішінде үстем орында тұрған Чуи чиу бай лу шианының ықпалына және Жапония Гоң чан даңдағы Пу бын хы фудың солшыл лушианының ықпалына тығыз байланысты еді. Лу Синь кейін тапқырлау қоғамында туылған қателіктердің төркініне талдау жасаған кезде олар қытай қоғамына жіктеліп талдау жасалмады, кеңестік әкімшілік тұсында ғана талдауға болатын тәсілдерді механикалық түрде қолданды деген болатын. Бұл өте ғылыми және дәл айтылған сөз. Тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының Лу Синь қатарлы адамдарға бағыттаған сыны жаңа әдебиет лагері ішінде бір жылдан аса айтыс қозғалды. Төңкерістік әдебиет немесе пролетарлық әдебиет жөнінде Лу Синьнің позициясы өте айқын болды. Әдебиет және төңкеріс деген мақаласында ол Барлық әдебиет көркемөнер атаулының бәрі үгіт-насихат болады екен, ендеше, ол төңкеріс ісі үшін істетілетін қарудың бір түрі болатындығы табиғи, дүние жүзінде үнемі төңкеріс болып тұрады, олай болса, төңкерістік әдебиеттің де болатындығы табиғи. Дүние жүзінде халық жұртшылығының ерте оянатындығы да болады, ендеше, бұқаралық әдебиеттің де, ашығырақ айытқанда, тапқа тән әдебиеттің де болатындығы сөзсіз деп көрсетті. Лу Синь тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының пролетарлық әдебиетті дәріптегенде марксизмнің рухани мәнінен лағып, өздерінікін ғана жөн санаған жақтарын сынады. Мәселен Лу Синь: Тапқырлау қоғамы әдебиет -көркемөнердің күшін сыңар жақтылықпен әсерледі, бұл әдебиет үгіт насихат дейтін баспалдақпен идеалистік мұнараға қарай өрмелегендік болады деп есептеді. Лу Синь олардың өмірге, әдебиеттегі бейнелеу өнеріне жеңіл- желпі қарайтындығына, марка шаптағаны мен бұйымдарына мән бермейтін кінараттарына қарсы тұрды. Лу Синь әдебиет-көркемөнердің ерекшелігіне елеусіз қарауға болмайтындығын баса көрсетті: ол Меніңше, әдебиет-көркемөнер атаулының бәрі үгіт-насихат делінгенімен үгіт-насихаттың барлығы әдебиет-көркемөнер бола бермейді. Гүл біткеннің бәрінде өң болады, ал өңді нәрсенің бәрі гүл бола бермейді деді. Мас көздегі буалдырлық, Бүгінгі жаңа әдебиетке шолу қатарлы мақалаларында Лу Синь тапқырлау қоғамының бағдарындағы өзгерісті әрі олардың буалдыр жанардан арыла алмағандағы себептерді терең боршалады: Ұсақ буржуазия жазушылары идея өзгерту үшінөздерін сынаудан қорықпайтын әрі ашық сөйлеуге батылдық ете алатын позицияда болуы керек, ой саналарындағы қоқыр-қоқсықтарды жасырып, баланы алдағандай мұрындарын көрсетіп, мен ғана пролетариатпын демеу керек деп көрсетті. Тапқырлау қоғамындағылар Мао Дун мен Иүй да фу лар мен де айтысты. Мао Дун ұлы төңкеріс сәтсіздікке ұшырағаннан кейін бір мезгіл идеяда торығып, жазушылық жағында самарқау күйге түскенді. Әдебиет жайындағы қуаттамаларында да ұсақ буржуазияның қасіретін бейнеледі, ұсақ буржуазия оқырмандарын көбірек көзге ұстауды дәріптеген. Бірақ, Ту лиң нентокюға деген мақаласында тапқырлау қоғамындағылардың шығармаларындағы ұраншылдықты сынап, өзінің олардан басқаша көзқарастарын алға қойды. Әрі төңкерістік әдебиет жөніндегі дәріптемелерге қарсы тұруға болмайтындығын таныды. Тапқырлау қоғамындағылар Мао Дунның жасампаздығындағы, назариялық дәріптемелердегі қате жақтарға дәл, кезінде сын айтты, бірақ, Мао Дунның шығармаларын пролетариатқа түбірінен қарсы шығармалар деп есептеді. Олар бұл қоғамнан шығып кеткен Иүй да фу мен де айтыс жүргізді. Тапқырлау қоғамы мен күн қоғамының арасында төңкерістік әдебиетті кім алдымен дәріптеді деген мәселе үстіне де талас болды. Осының барлығы әдебиет-көркемөнершілердің арасында топшылдық пиғыл мен жікшілдік көзқарастың бар екендігінде аңғартты. Пролетарлық әдебиетті дәріптеу барысында жарыққа шыққан бұл талас-тартыстар марксизмді алғашқы адымда үйренген әрі дүниеге көзқарастары әлі де жақсы өзгеріп болмаған төңкерісшіл жазушылардың идеясында толып жатқан олқылықтардың болып отырғандығын, бұл мәселелерді дұрыс шешу үшін төңкерістік әрекетке ішкерілей араласудың, марксизмді беріле үйренудің қажет екендігін аңғартты. 1928 жылдың жазынан бастап Лу Синь маркстік әдебиет-көркемөнерге қатысты шығармаларды аударып таныстыруға күш салды. Тапқырлау қоғамындағы жазушыларда бірспыра ғылыми, әдебиет-көркемөнер назариясына тән шығармаларды аударып таныстырды, маркстық тәдебиет-көркемөнер назарияларының кең көлемде аударылып таныстырылуы осы жолғы айтыстың маңызды бір табысы болды. Пролетарлық төңкерістік әдебиет ұраны енді бір жақта, түрлі-түстегікертартпа қаламгерлердің шабуылына да тап болды. Жаңа ай тобының белділері төңкерістік әдебиетті пайда көстердің, асыра сілтеушілердің, ұраншылдардың, мүратшылдардың әуені, ол адамдық ар ұжданға, пәктікке шабуыл жасады әрі оны қорлады, Оянбасақ, күрес жүргізбесек болмайды! деп даурықты. Жу 30 рын әдебиет пен төңкерістің қатынасына тоқталғанда, әдебиетті төңкерістің қаруы етпек болу сиқыршылдық деп қарап, пролетарлық төңкерістік әдебиетті дәріптеуге қарсы тұрды. Шы хың төңкерістік әдебиеттің титтей де тарихи негізі жоқ деп те шықты. Мұның барлығы буржуазияның іріп-шіріп тозығы жеткен көзқарасын базарға салғандық, олардың мұндағы мақсаты-әдебиеттің төңкеріс үшін қызмет істеуін тосу, пролетариат әдебиетін жөргегінде тұншықтыру еді. Сондықтан бұл жағдай төңкерісшілердің назарын аударып, олардың қырағылығын арттырды. Тапқырлау қоғамының қайраткерлері Фың най чау, Пың каң қатарлылар тартымды мақалалар жазып, Жаңа ай тобындағылардың бұл сандырақтарына соққы берді. Лу Синь Әдебиет және тер Жаңа ай қоғамындағы сыншылардың міндеттері қатарлымақалалар жазып, оларды әшкереледі және сын тезіне алды. Жауға қарсы күрес барысында жазушылар сол қанат жазушылардың ынтымақтасуының керек екендігін аңғарды. Халқының тендігі түрліше пікірлердің қақтығысынан да бейнеленді. Жың чи әдебиет-көркемөнерді бұқараландыру қазірше жүзеге аса қоймайды деген емеурін білдірді. Чуи чиу бай дереу: Зиялылардың бұқарадан алшақтамайтын, оны көзге ілмейтін мұндай позициялары, іргесін аулаққа салып, оларға биіктен үйреткісі келетін позициялары - бұқараландыруға оралғы болып отырған үлкен тосқауыл, мұны бүкілдей сыпырып тастау керек деп көрсетті. Мұнан тыс, көркемөнер бәрінен биік тұрады дейтін, шығармаларды бұқараландыруға немқұрайлы қарайтын, идеялар, бұқараландыру қозғалысы санаулы зиялылардың төңірегінде шектеліп, оны бұқарадан айыратын Зерттеу қоғамы тұсындағы қылықтары да сыналды. Талқы барысында Мао Дун мен Чуичиу бай Әдебиет-көркемөнерді бұқараландырудың түйіні неде? деген мәселе жөнінде пікір ауыстырды. Мао Дун : өнер-негіз, бейнелеуде дәнекерлік рөл атқаратын тіл. Жазу онан соңғы іс, көне әңгімелердің бұқараның әдетіне сай келетін бейнелеу тәсілінен үйренгенде ғана, жақсы бұқаралық әдебиет көркемөнер жаратуға болады, деп қарады. Чуичиу бай ең бірінші міндет алдымен бұқаралық әдеби шығарма жарату керек, онан соң бұқаралық әдебиет көркемөнерден сөз ашуға болады, сондықтан, ең негізгі мәселе тағы да тіл жазу мәселесі. Егер жазу өнері тым ерекше дәріптелсе, әлі де бастықпаған авторларды батылдықтан айырамыз, мұның нәтижесі бұқараландыру қимылын кеңінен етек алдыра алмауымен тынады, деді. Осы кезде Үш түрмедегі адамдардан Су у ын бұқараландыру қимылына қарсы шықты, ол осындай қораш форма мен жақсы шығарма жарату мүмкін бе?,-деді. Лу Синь Тізбекті суреттерді ақтау деген фелетонында Қытайдан, шетелден, ерте заманнан және бүгіннен сансыз эйгілі суреттерді мысалдар келтіру арқылы, тізбекті суреттердің көркемөнер болып қана қалмастан, тіпті көркемөнер сарайынан орын алып отырғандағын және фактілермен дәлелдеп Шу уынге тойтарыс берді. 1931 жылдан 1932 жылға дейінгі талқы көлемді, ұзақ жалғасқан, көптеген мәселелерді шарпыған талқы болды. Осыдан кейін төңкерісшіл жазушылар әдебиет-көркемөнерді бұқараландырудағы бірнеше басты мәселелер жөнінде, көне форма, бұқаралық тіл, қарапайымдандыру қатарлы мәселелер жайлы айрым-айрым талқы жүргізді. 1934 жылы газет-журналдарда әдебиетте жаңа форма жайында қайтадан талқы өрістеді. Кейбіреулер мазмұннан форманы бөліп жіберуге болмайды дегенді сылтауратып, көне форманы қолдану тізебүгушілік, ойраншылдық болады деді. Көне форманы қолдану жайында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz