HTML тілінің атқаратын қызметі

Жоспар
Кіріспе

1 HTML .ге кіріспе.
2 HTML тілінің атқаратын қызмет, командалары
3 HTML құжатының құрылымы.Құжаттың функциональдық бөлігі мен негізгі бөлігі .
Қаріп (шрифт) стилдерін басқару. Логикалық стильдер. Сырғымалы жолдарды ұйымдастыру.
4 HTML құжатында кестелерді қалыптастыру.
Кесте параметрлерін тағайындау тегтері.

HTML гипертекстік тілін 1989 жылы World Wide Web гипертекстік жүйесін бөлудің өңдеу технологиясының компоненттерінің бірі ретінде Тим Бернер – Ли ұсынғаны белгілі. Гипертексті бөлу негізіне құжаттың әрбір элементі тегтерімен қоршаған элементтердің жиынтығы түрінде көрсетуге болатын құжатты сипаттаудың тегтік моделі жататын болған. Өзінің мәні бойынша тегтер программалау тілдеріндегі «BEGIN / END» жақша ұғымдарына жақын және локальды айнымалылардың HTML аттарының арасындағы амалдардың облысын білдіреді , құжаттағы тексттік э лементтерді түсіндіру ережелерінің амалдарын анықтайды және т. б.
HTML тілінің атқаратын қызметі .
Web – парақтары экранда ықшам түрде безендіріліп, көрсетілгенмен, HTML тілі мәтіндерді пішімдеп көрсететін тілге жатпайды. Өйткені әрбір тұтынушы әртүрлі компьютерлерді пайдаланады. Сол себепті жаңа ғана зауыттан шыққан бір компьютердің Windows жүйесінде жұмыс істей алатын броузері бар болса, екінші бір тұтынушы компьютері тек MS DOS жүйесінде жұмыс істейтін ескі броузерді пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіндіктері әртүрлі болғандықтан, бір файл екеуіне 2 түрлі болып көрсетіледі. Ал үшінші компьютердегі Web – парақтың мәтіндері зағиптарға арналған. Брайль қаріптері арқылы берілсе, оның нәтижесі тіпті басқаша болады. Құжаттарды әртүрлі тұтынушының әртүрлі құрылғыларда және әртүрлі броузер программалармен көретіндіктерін ескерсек, HTML тілін мәтіндерді форматтау тәсілдерін жазуға арналған тіл деп атауға болмайды. Ол Интернеттегі мәтін бөліктерінің атқаратын қызметін анықтап, соларды әрбір тұтынушыға бейімдеп жеткізе алатын құжатты функционалды түрде белгілейтін тіл болып табылады.
HTML командалары.
HTML тілінің бастапқы мәтінді белгілейтін командалары тег (tag) деп аталынады. Тег символдар тізбегінен тұрады. Барлық тег «кіші» (<) символдарынан басталады да, «үлкен» (>) символымен аяқталады. Осындай қос символ тізбегі бұрыштық жақшалар деп те аталады. Ашылатын бұрыштық жақшадан соң команда аты болып табылатын түйінді сөз – тег орналасады.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

HTML –ге кіріспе. HTML тілінің атқаратын қызметі, командалары.

HTML гипертекстік тілін 1989 жылы World Wide Web
гипертекстік жүйесін бөлудің өңдеу технологиясының
компоненттерінің бірі ретінде Тим Бернер – Ли ұсынғаны белгілі.
Гипертексті бөлу негізіне құжаттың әрбір элементі тегтерімен
қоршаған элементтердің жиынтығы түрінде көрсетуге болатын
құжатты сипаттаудың тегтік моделі жататын болған. Өзінің мәні
бойынша тегтер программалау тілдеріндегі BEGIN END жақша
ұғымдарына жақын және локальды айнымалылардың HTML аттарының
арасындағы амалдардың облысын білдіреді , құжаттағы тексттік э
лементтерді түсіндіру ережелерінің амалдарын анықтайды және т. б.
HTML тілінің атқаратын қызметі .
Web – парақтары экранда ықшам түрде безендіріліп, көрсетілгенмен,
HTML тілі мәтіндерді пішімдеп көрсететін тілге жатпайды. Өйткені
әрбір тұтынушы әртүрлі компьютерлерді пайдаланады. Сол себепті
жаңа ғана зауыттан шыққан бір компьютердің Windows жүйесінде
жұмыс істей алатын броузері бар болса, екінші бір тұтынушы
компьютері тек MS DOS жүйесінде жұмыс істейтін ескі броузерді
пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіндіктері әртүрлі
болғандықтан, бір файл екеуіне 2 түрлі болып көрсетіледі. Ал
үшінші компьютердегі Web – парақтың мәтіндері зағиптарға арналған.
Брайль қаріптері арқылы берілсе, оның нәтижесі тіпті басқаша
болады. Құжаттарды әртүрлі тұтынушының әртүрлі құрылғыларда
және әртүрлі броузер программалармен көретіндіктерін ескерсек,
HTML тілін мәтіндерді форматтау тәсілдерін жазуға арналған тіл
деп атауға болмайды. Ол Интернеттегі мәтін бөліктерінің
атқаратын қызметін анықтап, соларды әрбір тұтынушыға бейімдеп
жеткізе алатын құжатты функционалды түрде белгілейтін тіл болып
табылады.
HTML командалары.
HTML тілінің бастапқы мәтінді белгілейтін командалары тег
(tag) деп аталынады. Тег символдар тізбегінен тұрады. Барлық тег
кіші () символдарынан басталады да, үлкен () символымен
аяқталады. Осындай қос символ тізбегі бұрыштық жақшалар деп те аталады.
Ашылатын бұрыштық жақшадан соң команда аты болып табылатын түйінді сөз –
тег орналасады.
HTML тіліндегі әрбір тег бір арнаулы қызмет атқарады. Олардың
жазылуында әріптер регисторы ешбір роль атқармайды, бас әріпті де, кіші
әріптерді де қатар қолдана беруге рұқсат етілген. Бірақ тег атауларын жай
мәтіннен айыру мақсатында оларды бас әріппен жазу қалыптасқан. HTML
тілінің бір тегі әдетте құжаттың белгілі бір бөлігіне, мысалы бір абзацқа
ғана әсер етеді. Осыған орай екі тег қатар қолданылады. Бірі – ашады,
екіншісі – жабады. Ашатын тег белгілі бір әсер ету ісін бастайды, ал
жабатын тег сол әсерді аяқтайды. Жабу тегтері қиғаш сызық
символымен басталуы тиіс.
Кейбір тегтер өз жазылу орнына қарай тек бір ғана әсерін
тигізеді. Мұндайда жабу тегі қажет болмай қалады да, ол
жазылмайды. Егер тег ретінде HTML тілінде қолданылмайтын
түйінді сөз жазылып кетсе, онда оның ешбір әсері болмайды.
Броузер арқылы құжат экранда көрсетілген жақта тегтердің өздері
бейнеленбей, тек олардың құжат мәтініне тигізетін әсері ғана
бөлініп тұр.
Тег атрибуттары.
Көбінесе ашылу тегтерінің тигізетін әсерлерін түрлендіретін
олардың атрибуттары болады. Атрибуттар немесе сипаттамалар -
тег атауының және бір бірінен бос орын арқылы бөлініп
жазылытын қосымша түйінді сөздерден тұрады. Кейбір атрибуттар
оның мәнін жазуды талап етеді. Атрибут мәні оның түйінді
сөзінен теңдік белгісі (=) арқылы бөлініп жазылады. Атрибут
мәні қостырнақшаға алынып жазылуы тиіс, бірақ кейде
қостырнақшаны жазбауға да болады.
Түсініктемелер
Программалау тілдерінде түсінік беретін сөздер –
комментарийлер жазылатыны сияқты мұнда да программаның
орындалуына еш әсер етпей, оны түсінуді жеңілдететін
түсініктеме мәтіндер жазып отыруға болады. HTML тілі
комментарийлері арнайы символдардан басталады да, түсінік
беретін мәтін осыған жалғаса жазылады.

HTML құжатының құрылымы.Құжаттың функциональдық бөлігі мен негізгі бөлігі
.

HTML құжаты сол құжаттың негізгі мәтіні мен белгілі тегтер деп
табылады. Сондықтан оны құрастыру үшін жай мәтіндік редакторды, Windows
ортасындағы блокнотты пайдалана беруге болады.
1. HTML құжатының кез-келгені html тегінен басталып соған сәйкес жабылу
html тегімен аяқталады.
2. Осы екеуінің ортасында құжаттың тақырыптың бөлігі мен тұлғасы болып
келетін негізгі бөлігі орналасады. Құжатың тақырыптық бөлігі head
типтерінің ортасында тұруы, жалпы құжат туралы мәлімет береді. Әдетте
бұл бөлікті title тегтерімен шектелетін құжаттың ресми атауы
орналасады. Бұл атау терезе тақырыбында тұратын функцияның аты.
3. Жазылатын мәтін құжат тұлғaсы деп аталатын body body тегінің
ортасында жазылады. Осы айтылған 4 тег HTML құжатының кез-келгенінде
болуы тиіс.
Мысалы: html head title құжат тақырыбы title
head
body
бұл мәтін экранға шығады
body
html

Құжаттың функционалдық бөліктерін анықтау.
1. HTML тілі құжаттардың ішкі тақырыптарының көлеміне қарай 6 түрлі
деңгейін жасай алады. Олар: h1...h1 h6...h6 жалғасады.
2. Жаңа жолдан басталатын абзацтарды белгілеу үшін p тегі қолданылады.
Бір абзацты жаппай жаңа абзацты бастап кетсек , алдыңғы абзац автоматты
түрде жабылады. Сондықтан p тегін жаппаса да болады. HTML тілінде азат
жолдан басталмайды, тек абзацтар арасында бір бос жол қалдырылып кетеді.
Көбінесе абзацтарды анық етіп бөліп тұру үшін көлденең горизонталь сызық
қойылады. Көлденең сызық қою hr тегімен орналастырылады. Оның жабу тегі
болмайды.
3. Сөз арасында қойылған бірнеше бос орынның тек біреуі ғана көрініп
тұрады. Сол сияқты келесі қатарға көшіретін Enter пернесі де HTML тілінде
ешбір әсер етпейді.
Егер абзац жасап бос жол қалдырмай жаңа жолға көшу қажет болса, онда
жалғыз қолданатын
тегін пайдаланамыз.

Қаріп (шрифт) стилдерін басқару. Логикалық стильдер.
Сырғымалы жолдарды ұйымдастыру.

HTML 4.0 нұсқасынан бастап кез-келген құжатты әдемілеп әшекейлеу
ісін сол құжаттан бөлек жасау мүмкіндігі пайда болды. Алайда бұл концепция
тек байқау сипатына ие болып отыр. Және оны көптеген броузерлер арқылы
жасауға болмайды. Сол себепті HTML тілінде тек ғана тегтер бар.
1. Әріптің мөлшерін, түсін және сызылымын таңдап алу үшін font
тегін пайдаланамыз. Бұл қосарланған тег оның ашылған және жабылған тегтер
арасында орналасқан барлық мәтінді түрлендіруге болады. font тегінде
қолдануға болатын size= ... , color=..., face=..., тәрізді, 3 атрибутының ең
болмағанда біреуі тұруы тиіс: 1-ші атрибуты әріптің мөлшерін тағайындайды.
Әріптің алдын-ала берілетін 7 түрлі көлемі бар. Олар :1-7 сандар. Егер сан
көрсетілмесе келісім бойынша 3-ке тең деп саналады. color= - әріптің
түсін таңдау мүмкіндігін береді. face= – қаріп (шрифт) типін береді. Осы
атрибуттың мәні компьютерде орнатылған қаріп атының біріне сәйкес келуі
керек.
Мысалы:
body
Алдарыңызда
font color=”yellow” face= arial size=”4”
төртінші мөлшермен arial типімен аталған сары түсті әріптер.
font
body
2. Осы параметрдің барлығын бүкіл құжат үшін бірден беру қажет
болса, онда
base font бір ғана тег пайдаланылады. Бұл тегте де жоғарыда көрсетілген
атрибуттарды пайдаланылады. Олар қаріп түрін, мөлшерін, түсін анықтайды.
3. Тегтердің тағы бір арнайы тобы қаріптің сызылымын өзгерту
мүмкіндігін береді.
b және b тегтері араларында орналасатын мәтін қарайтылған
қаріпке ауысады.
i және i тегтері қаріптерді курсивпен береді.
u және u тегтері мәтіндердің астын сызады , s және s тегтері
белдерінен сызылған символдарды бейнелейді.
Мысалы:
html
head
head
body
base font size=5 face=”Arial kz ”
негізгі қаріп Arial kz типінде 5-ші мөлшермен жазылған.
pfont size=-2 face=”Times New Roman Kz ” color=”green”
font
pb қарайтылу b
pi курсивті i
pu астын сызу u
ps белінен сызу s
body
html

Мәтін фрагменттерін логикалық стильмен безендіру.
Логикалық стильдер b, i, u тегтері сияқты сөздерді ерекшелеп
көрсетеді. Олар программа мәтінін жазғанда немесе цытаталар келтірілген
кезде қолданады. Логикалық стильді пайдалану кезінде броузер экранға не
шығаратынын айту қиын. Әртүрлі броузерлер экранға логикалық стильмен
берілген символдарды әртүрлі етіп шығаруы мүмкін. EM...EM акцент
сөзінен шыққан яғни курсив түрінде берілетін мәтін бөлігін қоршап тұратын
белгілер болып табылады.
strong ...strong күшті акцент деген сөзден шыққан мәтін ішіндегі
қарайтылған қаріп болып көрсетіледі.
code... code программа мәтінін көрсету үшін қолданатын стиль түрі.
samp... samp ағымның –мысал, үлгі деген сөзі, программа жұмысы
нәтижелерін ендері бірдей моношрифт түрі экранға шығарарда пайдаланылады.
KBD...KBD ағымның keyboard пернетақта қысқаша сөзі пернелерден
енгізілген сөз тіркесін көрсету мақсатында қолданамыз.
var... var ағымының variable айнымалы сөзі программадағы айнымалы
аттарын жазу үшін енгізілген стиль түрі, қисайтылған курсивке ұқсас қаріп
түрі.
Мысалы:
html
head
title мысал title head
bodycenter
h2 мәтін фрагментін белгілеп ерекшелеу тәсілдері h2
p мәтінді төмендегідей түрде ерекшелеуге болады

hr b қарайтылған қаріп b

i қисайтылған курсив i

u астын сызу u
p мәтінді қаріптеу арқылы логикалық стильде жазу
hr
h3 логикалық стилдер h3 hr
p em акцент сөзі em

strong күшті акцент strong

code программа мәтіні code

samp мысал samp

KBD KBD-клавиатура BDD BR
var айнымалы сөзі var center
body
html

Сырғымалы жолдарды ұйымдастыру.
Marquee ... Marquee тегтері мәтіндерді үздіксіз жылжытып
отыратын сырғымалы жол түрінде экранға шығады. Бұл тегтің ашылуы
кезіндежазылатын біршама атрибуттары бар. Олар сырғымалы жолдың жылжу
жылдамдығын, бағытын, әріптердің түсін, т.б. өзгертеді. Енді жиі
өзгертілетін параметрлерді және олардың мүмкін мәндерін қарастырамыз.
Benaior-мәтіннің бір бағыты (scrool) немесе қос бағыттада
(alternate) жылжуын немесе жылжымай тоқтап тұруын қамтамасыз етеді. Яғни
мүмкін мәндері Scrool (alternateslide).
Bgcolor - сырғымалы жолдың фондық түсін анықтайды.
Direction - жолдық сырғу бағытын анықтайды.
Оның мүмкін мәндері Left-солға , Right-оңға.
Height - сырғымалы жолдың биіктігін пиксель арқылы анықталатын бүтін сан.
Оны пайызбен көрсетуге болады.
Width -экрандағы сырғымалы жолдың енін көрсетеді. Оны да биіктік сияқты
пайызбен көрсетеміз. (%)
Мысалы:
html
head
title Мысал title head
bodytext=red
center
h2 мысал: сырғымалы жол h2 hr
h3 Marquee bgcolor = blue behavior= Scrool Direction right=30 бұл
алғашқы сырғымалы жол
Marquee h3
p Marquee bgcolor= green height=30 widh=90 %
Бұл екінші сырғымалы жол Marquee
p Marquee bgcolor= green behavior= alternate Direction= left
Height=30 бұл үшінші сырғымалы жол Marquee
hr
center
body
html

HTML тілінде тізімдер жасау тегтері. Қабаттастырылған ішкі тізімдер.
Тізімдердің HTML тіліне енгізілуінің басты себебі мәтіндік
редактордың тізімімен жұмыс істеу мүмкіндіктерінің мол болуы әсерінен деп
айтуға болады. Тізім құрғанда оның жолдарын номерлеу немесе белгілеуді
біртіндеп орындау қажет етілмейді. Бұл жұмысты программа өз міндетіне
алады. Егер тізім жаңа жолмен толықтырылатын немесе оның бірі қысқартылатын
болса, онда номерлеу реттілігінде автоматты түрде түзетіледі. Тізім
номерленбей тек белгіленетін кезде әрбір жол алдына маркерлеу таңбалары,
сызықшалар, дөңгелектер, төртбұрыштар, ромбы, т.б. қойылады. Осының
нәтижесінде тізім оқуға ыңғайлы сипатқа ие болады. Тізім жасау үшін
қолданатын тегтерді шартты түрде 2 топқа бөледі. Оның 1-іншісі тізімнің
жалпы көрінісін анықтап атрибуттың сыртқы белгілер , ал 2-іншісі оның
құрылымын қалыптастыратын ішкі белгілер. Соңғы ішкі белгілер үшін тек бір
ғана ашылу тегі қолданылады. Тізім тегінің ең қарапайым түрі номерленбеген
белгілеу тізімі UL ... .UL тегінің арасында орналасқан мәтін жолдары
белгіленген тізім ретінде қабылданады. Мұнда әрбір белгіленетін мәтін жолын
LIішкі тегімен тастап отыру керек. Сонымен номерленбейтін тізімнің жазылу
үлгісі мынадай:
UL
LI Тізімнің бірінші жолы
LI Тізімнің екінші жолы
LI Тізімнің соңғы жолы
Номерленген тізімдер.
Номерленген тізімдер алдыңғы тізімдер сияқты құрылады, тек әрбір жол
алдына номер қойылады, яғни номерленген тізімдер сыртқы OL тегі болып
келеді.
Мысалы:
OL 1. Алма
LI Алма 2. Бақыт
LI Бақыт ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.