Әлемдік саясат ұғымы туралы

1. Әлемдік саясат ұғымы.
2. Қазіргі кездегі әлемдік саясаттағы күрделі мәселелер

Бұл тақырыпта жиі кездесетін, мағына жағынан жақын үш ұғым бар. Олар — сыртқы саясат, халықаралық саясат, халықаралық қатынастар. Сондықтан алдымен соларға түсініктеме беріп алайық, Жалпы, бұл ұғымдар саясаттануда жете зерттелмеген. Бірақ олардың арасында айтарлықтай айырма бар.
Сыртқы саясатқа жеке мемлекеттердің дүниежүзілік дәрежеде жүрген іс-әрекеттері жатады. Халықаралық саясатқа мемлекеттік не топтық мүддслерді жүзеге асыруға бағытталған мемлекеттер, жеке адамдар және т.б. арасындағы қоғамдык қатынастар кіреді Халықаралық қатынастар деп халықтар, мемлекеттер, мемлекеттік жүйелер арасындағы дүниежүзілік деңгейде жүргізілген саяси, экономикалық, құқықгық, дипломатиялық, әскери, мәдени байланыстар және оларды іске асырушы әлеуметтікметтік, экономикалық, саяси күштер мен ұйыдардың өзара қатынастарының жиьштығын айтады
Бұл айырмашылықтар, біріншіден, халықаралық қатынастарға қатысушылардың, оларды іске асырушылардың (субъектілердің) көбеюіне байланысты. Мысалы, сыртқы саясатты жеке мемлекеттер жүргізеді. Ал халықаралық саясатқа мемлекеттік ұйымдар мен қатар саяси партиялар мен қозғалыстар, әлеуметгік топтар мен жеке адамдар жөне т.б. мемлекетгік емес ұйымдар қатысуы мүмкін. Екіншіден, халыкаралық қатынастарда сыртқы және халыкаралық саясаттардың негізгі, түпкі бастамасы, принциптері қаланады. Бұл бағыт, бағдарламалар сыртқы және ха-лықаралык саясаттар арқылы нақтыланады және жүзеге асырылады.
Қазіргі кезде әлемдік саясатты жүргізуде қоғамдық-саяси ұйымдар мен қозғалыстардың белсенділігі артып келе жатыр дедік. Бірақ халықаралық қатынастарда негізгі рөлді мемлекет атқарады. Себебі, ол белгілі бір әлеуметгік топтың немесе саяси ұйымның емес, жалпы коғамның мүддесін корғайды. Сондық-тан оған басқа елдермен сыртқы саясатты жүргізгенде келісім-шартгар жасау, соғыс ашу және т.б. заңды түрде іске асыруға өкілдіктер беріледі.

Әдебиеттер тізімі:
1.Жамбылов Д. Саясаттану. А., 2003
2.Қуандық Е. Саясаттану. А., 2001
3.Байдельдинов Л. А. Теориялық саясаттану. А., 2005
4.Мағзұмов М. Т. Саясаттану негіздері. Дәріс курсы. Өскемен, 2002
5.Рахметов Қ. Саясаттану. А., 2005
6.Абдильдина Х.С. Саясаттану. Оқу құралы. Астана, 2007
7. Антропология мировой политической мысли, в 5-и томах

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Әлемдік саясат ұғымы.
Бұл тақырыпта жиі кездесетін, мағына жағынан жақын үш ұғым бар. Олар —
сыртқы саясат, халықаралық саясат, халықаралық қатынастар. Сондықтан
алдымен соларға түсініктеме беріп алайық, Жалпы, бұл ұғымдар саясаттануда
жете зерттелмеген. Бірақ олардың арасында айтарлықтай айырма бар.
Сыртқы саясатқа жеке мемлекеттердің дүниежүзілік дәрежеде жүрген іс-
әрекеттері жатады. Халықаралық саясатқа мемлекеттік не топтық мүддслерді
жүзеге асыруға бағытталған мемлекеттер, жеке адамдар және т.б. арасындағы
қоғамдык қатынастар кіреді Халықаралық қатынастар деп халықтар,
мемлекеттер, мемлекеттік жүйелер арасындағы дүниежүзілік деңгейде
жүргізілген саяси, экономикалық, құқықгық, дипломатиялық, әскери, мәдени
байланыстар және оларды іске асырушы әлеуметтікметтік, экономикалық, саяси
күштер мен ұйыдардың өзара қатынастарының жиьштығын айтады
Бұл айырмашылықтар, біріншіден, халықаралық қатынастарға
қатысушылардың, оларды іске асырушылардың (субъектілердің) көбеюіне
байланысты. Мысалы, сыртқы саясатты жеке мемлекеттер жүргізеді. Ал
халықаралық саясатқа мемлекеттік ұйымдар мен қатар саяси партиялар мен
қозғалыстар, әлеуметгік топтар мен жеке адамдар жөне т.б. мемлекетгік емес
ұйымдар қатысуы мүмкін. Екіншіден, халыкаралық қатынастарда сыртқы және
халыкаралық саясаттардың негізгі, түпкі бастамасы, принциптері қаланады.
Бұл бағыт, бағдарламалар сыртқы және ха-лықаралык саясаттар арқылы
нақтыланады және жүзеге асырылады.
Қазіргі кезде әлемдік саясатты жүргізуде қоғамдық-саяси ұйымдар мен
қозғалыстардың белсенділігі артып келе жатыр дедік. Бірақ халықаралық
қатынастарда негізгі рөлді мемлекет атқарады. Себебі, ол белгілі бір
әлеуметгік топтың немесе саяси ұйымның емес, жалпы коғамның мүддесін
корғайды. Сондық-тан оған басқа елдермен сыртқы саясатты жүргізгенде
келісім-шартгар жасау, соғыс ашу және т.б. заңды түрде іске асыруға
өкілдіктер беріледі.
Мемлекеттердің халықаралық қатынастарындағы жағдайы, ондағы орны
көптеген себептерге байланысты Солардың ішінде ең бастысы — мемлекеттер
күшінің арақатынасы, арасалмағы. Ғасырлар бойы мемлекеттің күші оның әскери
қуатында деп саналады. Сондықтан мемлекеттер жан-жақты қаруланып, көрші
елдерді жаулап алуға тырысты. Елдің әскери қуаты қазір де жоғары
бағаланады. Дегенмен, соңғы кезде экономикалық артықшылықты, байлықты
ұлғайтуды басқа елдердің қазына-сын зорлықпен жаулап алу арқылы жасауға
болмайтындығы анықталды. Өйткені қаңдай артта калған ел болмасын қазір ха-
лықтардьщ сана-сезімі өскен, ез басын біреудің құлдығына бере қоймайды.
Оның үстіне қазіргі қару-жарақ негізінен қай елде болмасын бар, ал болмаса,
оны қайткен күңде де қолына тусіріп, өз елін қорғау үшін толығымен
пайдалануға тырысады.Мұндай жағдайда басқа жерді басып алып, билеп-төстеу
өте қымбатқа түседі ,және қандай бай елді болсын айтарлықтай әлсіретуі
мүмкін. Буған мысал ретінде АҚШ-тың Вьетнамдағы, бұрынғы Кеңестер Одағының
Ауғанстандағы соғыстарын келтірсек те жеткілікті.
Қазіргі кездегі әлемдік саясаттағы күрделі мәселелер
Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін капиталистік және
социалистік системалардың арақатынасында "қырғиқабақ соғыс" пен қатал
идеологиялық қарама-қарсылық кезеңі басталды. Ол 80 жылдардың ортасына
дейін созылды. Бұл кезенде әскери-саяси басымдылықка зор сенім артылды.
Глобальды (латынның "глобус" — Жер деген сөзінен шыққан; жер шарын қамти-
тын, жалпы әлемдік деген ұғымды білдіреді) мәселелерді бірлесіп шешу туралы
көптеген келісімдер идеологиялық сенімге сай бұзыла берді. Бұл кездегі іс-
әрекетке "глобальды тұрғыдан ойлап, локальды (аймақтық) тұрғыда іс істе"
деген принцип басшылыққа алынды. Мұның бәрі әлемдік қоғамдастыққа екіжақты
және планетарлық деңгейде қарым-қатынасты дамытуға айтарлықтай залалын
тигізді.
Мұндай жағдайда одан әрі өмір сүруге болмайтын. Ол тұңғиыққа тірейтін
жол еді. Сондықтан 80 жылдардың ортасы-нан бастап, жаңаша саяси ойлау
кезеңі басталды. Оған көптеген себептер болды. Біз солардың негізгілеріне
тоқгалып өтейік.
Біріншіден, ядролық-космостық дәуірде мемлекетгер, әсіресе блоктар
арасында әскери қақтыгыстар болмауы керек. Әскери техниканы дамытып,
жанталаса қарулану өзінің шарықтау шегіне жетті. Термоядролық соғыс
басталса, барлық адамзаттың, жер бетіндегі тіршіліктің бәрінің құруына
әкеліп соқтырады.
Бүгінгі таңда адамдардың өміріне 50 мыңнан астам ядролық оқбасы
(боеголовкалар) қауіп төндіруде. Олардың жалпы қуаты Хиросимадағы
жарылыстың миллионына тең. 80 жылдардың ортасындағы ядролық қарулардың
жарылысының өзі 58 млрд. адаңды немесе жер бетіндегі әрбір тұрғынды 12 рет
өлтірердей күші бар.
Ал әр түрлі елдердің зерттеулеріне қарағанда, үшінші дүние-жүзілік
соғыс бола қалса, оның салдарында "ядролық қыс" тууы мүмкін. Оған себеп —
ядролық қару қолданылған қалалардың үстінде күн өтпейтін қап-қара күйенің
пайда болуы. Ол кейін барлық жер жүзіне жайылып, әлемді қамтып алады. Соның
салдарынан ұзаққа созылатын түнек туады. Ол қатты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.