Ресейдегі тарихи оқиғалардың қысқаша жылнамасы

Жоспар
Кіріспе

1 Ресейдегі тарихи оқиғалардың қысқаша жылнамасы
2 Ресей тарихы бойынша құжаттар

Жарияланып отырған құжаттар «Ресей тарихы» курсына оның мазмұнының маңызды аспектілері бойынша қосымша болып табылады. Ол Ресей империясының ХІХ ғ.аяғынан 1917 ж.Қазан төңкерісі – Ресей көпұлтты мемлекетінің тағдырындағы терең тарихи өзгерістер кезеңіне дейінгі тарихи процесінің дамуының құжаттық растамасы ретінде қызығушылық танытады.
Құжаттар проблемалық-хронологиялық тәртіпте орналастырылған. Құжат бөліктері қарастырылып отырған мәселеге біртұтас көзқарас құрастыруға мүмкіндік беру үшін толығымен жарияланып отыр, бір бөлігі – басылым шеңберінен шығып кететін мәліметтері жоқ деректерден алынған. Мүмкіндігіне қарай ескі орфография мен пунктуация сақталды. Құжат мәнін өзгерте алмайтын таңбалар мен қателер сөзге келмей түзетілді.
Бұл бөлім РФ президенті В.В.Путиннің 2000-2004 жж.кезеңімен тамамдалады.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

Ресейдегі тарихи оқиғалардың қысқаша жылнамасы
Б.з.д ІІ мың жылдықтың Ортақ үндіеуропа массивіндегі, праславяне деген
ортасы атауға ие болған, славяндік тіл тобының бөлінуі,
Б.з.д. ІІ мың жылдықтыңПраславян әлемінің бөліне бастауы
ІІ жартысы

Б.з.д. ІІ мың жылдықтыңОртаднепр бойындағы славяндар шаруашылығының дамуы
аяғы – І мың жылдықтың (болашақтағы Киев Русінің өзегі)
басы

ІҮ ғ. Ғұндардың Еуропаға басып кіруі, нәтижесінде славян
тайпаларының дамуына күрделі соққы берілді
ҮІ ғ. Славян тайпаларының Балқан түбегіне массалық
көшінің басталуы
ҮІ – ҮІІ ғғ. славян атауының белсенді және қарқынды таралуы
ҮІІІ ғ. Славяндардың тайпа аралық қатынастарының және
тайпалық құрылыстың интенсивті ыдырау процессі
ҮІІІ – ІХ ғғ. Ежелгі Русьтің тарихи дамуында маңызды роль
атқарған Еуропадағы викингтердің дәуірі
ІХ – Х ғғ. Ежелгі орыс халқының этникалық территориясы және
ежелгі орыс әдеби тілінің құрылуы. Ежелгі орыс
халқының пайда болуы, барлық шығыс славян
тайпаларының басын біріктіріп, кейінгі уақытта үш
славян халқының: орыстар, украиндықтар және
белорустықтардың ортақ бесігіне айналды.
882 – 912 жж. Олегтің Киевте князьдік етуі
907 ж. Орыс әскерлерінің Константинопольге жорығы
965 ж. Хазар қағанатының құлауы және Русьтің қара теңізге
шығуы
980 – 1015 жж. Владимир Святославұлының князьдік етуі
988 ж. Русьтің шоқынуы (крещение)
1113 – 1125 жж. Владмир Мономахтың князьдік етуі (содан сайланатын
князьдардың Киев вечесіне шақыру тәжірибесі
басталды)
1125 – 1132 жж. Владимир Мономахтың ұлы, Мстиславтың князьдік етуі.
Әкесі және ұлының билік еткен жылдары ежелгі русь
мемлкетінің бірігу, қалпына келу уақыты болды

1223 ж., 31 мамыр Калка өзені бойындағы шайқаста біріккен орыс және
қыпшақ әскерлері Шынғыс хан әскерінен жеңіліске
ұшырады.
1237 ж. Батый әскері орыс жерлеріне жорық жасай бастады.
Орда шабуылы 1240 ж. дейін жалғасты
1237 – 1238 жж. Батый әскері Рязань, Владимир, Суздальды басып
алып, тонап және өртеді. Нәтижесінде барлық
Владимиро – Суздаль жері талқандалды
1239 ж. Батый әскері Муром және Гороховецті басып алып,
тонап және өртеді.
1240 ж., 15 шілде Нева бойындағы шайқас, князь Александр Ярославичтің
қолбасшылық етуімен орыс әскерлері шведтерді
талқандады. Шведтермен болған шайқаста жеңіске
жеткені үшін князь Невский деген атау алды.
1240 ж. Батый әскері Киевті алып, артынан Владимир –
Волынск, Галичті алды.
1241 – 1242 жж. Батый әскері Польшаға, Венгрияға, Чехияға,
Моравияға басып кіріп, Хорватия және Далмацияға
дейін жетті. Орыстардың қарсылықты мықты соққысынан
Батый Еуропада үстемдік ете алмады
1242 ж., 5 сәуір Александр Невскийдің қолбасшылығымен Чуд көлінің
бойында орыс әскерлері, крестшіл – серілерді
талқандады. Шайқас Ресей тарихына Мұзды қырғын
деген атпен кірді
1243 ж. Ұлы князь Ярослав алғаш рет орыс билеушілерінің
ішінен монғол ханының ордасына князьдік ету
жарлығымен келеді
1243 – 1395 жж. Алтын Орданың саяси тарихи жылдары. Русь (Орыс)
Алтын Ордаға тәуелді мемлекет болды. 1395 ж. –
тәжірибе жүзінде Русьтің тәуелділіктегі соңғы
жылдары, бірақ Алтын Орданың құлдырау агониясы ХҮ
ғ. ортасына дейін созылды. Алтын Орданың орнына
жаңа мемлекеттік – саяси құрылымдар пайда болды; Ақ
Орда, Астраханхандығы, Қазан хандығы, Қырым
хандығы, Сібір хандығы, Ноғай Ордасы
1257 ж. Новгородтықтар Алтын Ордаға салық төлеуден бас
тартты,бірақ Александр Невский халық наразылығын
ұстап отырды
1262 ж. Русияның барлық ірі қалаларында (Ростовта,
Суздальда, Ярославта, Ұлы Үстігте, Владимирде)
салық төлеуге қарсы халық толқулары болып, алтын
ордалықтардықтардың пайдасын орай Алтын Орданың
орыс жерлерін тонауын тежей бастады
1327 ж. Москва барлық орыс жерлерінің орталығына айналды
1361 ж. Алтын Ордадағы орталық билік үшін, ақсүйектер
арасындағы күресте билікке Мамай келеді
1369 – 1389 жж. Мәскеу князі ұлы Дмитрий Ивановичтің князьдік етуі
1378 ж. Мамай өз әскерін ұлы мәскеу князі Дмитрий
Ивановичпен күресу үшін жібереді. Дмитрий
Ивановичтің қолбасшылық жасауымен, бұл әскерлер
Воже өзенінің бойында (Ока сағасы) орыс полктерімен
қиратылады
1380 ж., 8 қыркүйек Куликова шайқасы. Дмитрий Ивановичтің бастауымен
Русьтің біріккен солтүстік – шығыс полктері Мамай
басқарған монғол – татар әскерін талқандады. Орыс
полктерінің құрамасында 60 мыңға жуық адам
есептелді; монғол – татарлар – 80 – 90 мыңдай адам.
Бұл жеңісі үшін ұлы мәскеу князі Дмитрий Иванович
Донской деген атау алды
1382 ж. Алтын Орда ханы Тоқтамыс кенеттен үлкен әскерменен
Куликова шайқасынан әлі есін жинай қоймаған Руське
шабуыл жасады. Алтын Ордалықтар Мәскеу басып алып
оны түгелімен тонады
1462 – 1505 жж. Иван ІІІ князьдік етуі, оның тұсында орыс жерлері
біріктіріліп мемлекет орталықтандырылды. Мәскеу
айналасында алғаш орыс жерлерін жинаған мәскеу
князі Иван Калита болды
1485 ж. Иван ІІІ өзін бүкіл Русь жерінің билеушісі деп
жариялады
1497 ж. Алғаш бүкілресейлік Соттың пайда болуы, бұл алғаш
тұрғындардың крепостнойлық тәуелділікке ресми
рәсімделуіне әкелді
ХҮ ғ. аяғы Россия деген термин қолданыла бастады
1505 – 1533 жж. Василий ІІІ билік етуі, оның тұсында орыс жерлері
біріктіліп және мемлкеттің орталықтануы аяқталды.
1521 ж. Рязань княздігі өмір сүруін тоқтатуымен –
соңғы орыс жерлерін біріктіру аяқталып, нақты
орталықтанған мемлкет құрылды
1533 – 1584 жж. Иван ІҮ (Грозный – Қатал) билік етуі
1547 ж., 7 қаңтар Иван ІҮ патшалыққа отырды. Алғаш рет мәскеу князіне
патша титулы берілді, бұл сол кездегі барлық
титулданған орыс ақсүйектерінің үстінен қарады және
батыс еуропа императорларымен теңестірілді
1549 ж., 27 ақпан Алғаш рет Зем соборы ақсүйектік әкімшілік кеңсесі
ретінде құрылды. Земдік собордың шақырылуы Руссияда
ақсүйектік әкімшіліктік монархияның пайда болуына
әкелді.
1550 ж. 1497 ж. сотпен енгізілген, жаңа сот крестьяндыққа
өтудің нормаларын бекітті.
1552 ж., 2 қазан Қазан орыс әскерлерімен алынды. Соңғы қазан Жәдігер
– Мұхаммед тұтқынға түсіп, Звенигород басқарушысы
болды, Ресейдің қарамағында белсенді соғыс жүргізді
1556 ж. Астраханның Ресейге қосылуы
1557ж. Башқұртстанның Ресейге қосылуы
1558 ж. Жарты ғасырға созылған, Ливон соғысының басталуы.
1583 ж. Ресейдің жеңілісімен аяқталды
1581 – 1585 жж. Ермак жорығы, Сібірдің Ресейге қосылуының басталуы
1584 ж. Иван ІҮ (Грозный – Қатал) қазасы. Оның қазасынан
соң екі ұлының қалуы: үлкені – Федор, патша болып
1598 ж. қайтыс болады.; кенжесі – ханзада Дмитрий,
1591 ж., 15 мамырда Угличте өлтіріледі
1598 ж. Федор Иванұлының қазасынан соң Зем соборы патша
тағына – әйелінің ағасын Борис Годуновты
отырғызады. Федор Иванұлының қазасынан соң, 700 жыл
бойы Русьті билеген патшалық әулет Рюриковичтердің
тегі аяқталады
1603 ж. Иван Болотников бастаған ірі шаруалар көтерілісі
басталады
1605 ж., 13 сәуір Патша Борис Годуновтың қазасы
1606 ж., 20 мамыр Жалған Дмитрий І өлтірілді. Билікке Василий
Шуйскийдің келуі
1608 ж., қаңтар Жалған Дмитрий ІІ Мәскеуге жорығын бастап, Мәскеу
түбіндегі Тушино деп аталатын ауылдан лагерь құрды
(Тушиндік лагерь)
1610 ж., желтоқсан Жалған Дмитрий ІІ (Лжедмитрий ІІ) өлтірілді.
Поляктар Мәскеуді оккупациялады
1611 ж., күз Кузьма Минин халық жасақтарын құрып, Мәскеуді
поляктардан азат етіп шетел интервенттерін Ресейден
қууға үндеу тастады
1612 ж., 23 қазан Мининмен Пожарский жасақтары Мәскеуді поляктардан
азатетті. Смуталық уақыттың немесе ұлы
құлдыраудың аяғы
1613 ж., қаңтар Беделді Зем соборы Ресей тарихында алғаш рет Иван
Грозныйдың бірінші әйелінің туысқаны 16 жасар
Михаил Романұлын патша етіп сайлады. Бұл жағдай
алдыңғы патша династияларының жалғасуын көрсетті.
Ресейде 300 жылға созылған, 1917 ж. дейін билік
еткен Ромоновтар династиясының билігі басталды
1649 ж. Соборлық ұсыну халықты әр - түрлі категорияға
бөліп, олардың ортасы атқаратын міндетіне қарай
бөлінді
1653 ж., 1 қазан Мәскеуде Зем соборы Ресеймен Украинаның қосылу
шешімін қабылдады. 1654 ж., 8 – 9 қаңтарда
Переяславта Рада Украинаның Ресейге қосылуына
байланысты жақтау сөз айтты
1666 ж. Шіркеу соборы патриах Никонды жай монахтыққа
монострьге айдауға шешім шығарды
1670 – 1671 жж. Степан Разин бастаған шаруалар соғысы
1689 – 1725 жж. Петр І билік жүргізуі
1703 ж. Петербургтың іргетасын қалаған, Петропавловск
қамалының салынуы
1709 ж., 26 маусым Полтава түбіндегі шайқас. Петр І қолбасшылығымен
жүрген орыс армиясы швед каролі Карл ХҮ әскерін
талқандады. Шведтіктердің жағында гетман Мазепаның
басшылығымен украин отрядтары шайқасты
1712 ж. Петербург Ресейдің астанасына айналды
1714 ж., 27 шілде Гангут мысының түбінде орыс флотының шведтерден
жеңісі
1719 ж. Эзель аралының жанында орыс флотының шведтерді
жеңуі
1720 ж., 28 маусым Гренгам аралының жанында орыс флотының шведтерді
жеңуі
1721 ж., мамаыр Ништад бейбіт келісімі. Швецияны жеңу. Ресей Балтық
теңізіне шығуға кең мүмкіндік алды
1721 ж. Петр І Ресейге император титулын енгізеді
1722 – 1723 жж. Петр І Каспий жорығы
1725 – 1727 жж. І Екатеринаның билік етуі
1727 – 1730 жж. Петр І немересі – Петр ІІ билік етуі
1731 ж. Казақстанның солтүстік бөлігінің Ресей бодандығын
қабылдауы (Кіші жүз сұлтаны Әбілқайыр хан тұсында)
1740 – 1743 жж. Орта жүздің Ресей бодандығын қабылдауы
1741 – 1761 жж. Петр І қызы Елизавета І билік етуі
1756 – 1763 жж. Еуропадағы жеті жылдық соғыс, Ресей 1762 ж. дейін
белсенді әрекет жүргізді. Соғыс Ресейге ешқандай
территориялық өзгерістер әкелген жоқ
1761-1762 жж. Петр ІІІ билік құрған кезі.Анна Петровнаның баласы
(Петр І қызы), Елизавета Петровнаның жиені
1762-1769 жж. Петр ІІІ әйелі ІІ Екатеринаның билік етуі.
1770ж. Орыс флотының Чесма түбінде (Жерорта теңізі) түрік
флотын жеңуі
1773 – 1775 жж. Емельян Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі
1774 ж. Күшік – Қайнаржыр бейбіт келісімі, нәтижесінде
Ресей қара теңізге шықты
1783 ж. Екатерина ІІ жарлығымен Қырым Ресейдің құрамына
өтті
ХІХ ғ. Ресей Еуропадағы әскери – саяси жағдайларға белсене
қатысты. Оның белсенді және сәтті жеңістері
қолбасшы А.В. Суворов және флот басшысы Ф.Ф.
Ушаков сынды әскери – қайраткерлерге байланысты
1801 – 1825 жж. Александр І билік етуі
1801 – 1803 жж. Александр І тұсында Ресейді басқаруға байланысты
реформалар дайындайтын комитет ашылды
1801 – 1804 жж. Басы 1798 ж. картли – кахтиндік таққа отырған
Георгий ХІІ тұсында бастау алған, Грузия
құрамындағы әр түрлі князьдіктер мен патшалықтардың
Ресей құрамына өтуі.
1802 ж., 8 қыркүйек Петрдің коллегияларының орнына жаңа басқару
органдары құрылды – министерствалар, атқарушы
биліктің орталық органына айналды. Министрлер
кабинетінің мекемесі
1804 – 1806 жж. Әзірбайжанның негізігі бөлігі Ресейге қосылды
1805 ж. Напалеонға қарсы күресте англо – орыстық әскери
конвенция қабылданды. Конвенцияға Австрия, Швеция
және Неаполитандық патшалық қосылды. Аустерлиц
түбінде Наполеонды жеңген соң антинаполеондық
коалиция ыдырады, ал орыс жасақтары Ресейге
қайтарылды
1806 – 1812 жж. Орыс – түрік соғысы. Молдавия Ресейге қосылды
1807 ж., маусым Франция мен Ресей арасында Тильзит бейбіт келісімі
1809 ж., қыркүйек Ұлы Финлянд князьдігі ретінде Финляндия Ресей
империясынан автономия алды
1810ж.,1 қаңтар Мемлекеттік Ресей кенесі құрылды.Бұл кенесті
императордың өзі жоғарғы дворян аристократтарынаң
тағайындаған.Бұл кенес (1917ж.) ақпан ревалюциясына
дейін өмір сүрген
1812ж., наурыз Наполеон Ресейге қарсы өзінің дайындығын аяқтаған
болатын.Оның армиясында 680мың солдат,оның ішінде
350мың француз солдаттары болған
1812ж.,түн Наполеон әскері Неманды алып Ресей шекарысына енді.
12(24)шілде Наполеон қарамығындағы 220 мың адамдық әскер Ровно
және Вильно тұсында шабуыл жасады. Ресейдің
наполеондық басып кіруге қарсы Отан соғысының
басталуы
1812 ж., 26 тамыз Бородино шайқасы, нәтижесінде орыстар 44 мың
адамынан айырылды, ал француздар шамамен 60 мыңға
жуық адамын жоғалтты. Қосымша күштің келуін күтпей
Кутузов Мәскеуге қарай шегінуге шешім қабылдайды
1812 ж., 1қыркүйек Фильдегі әскери кеңес әскерді сақтау үшін
(Мәскеуден 3 шақырым жерде), Мәскеуді тастауға
шешім қабылдайды
1812 ж., 28 қыркүйек Француздар қолында қалған, Мәскеуді өрт қаптайды
1812 ж., 2 қазан Мәскеуден кетер кезінде Наполеон Кремль және
кремльдік соборларды жаруға, қала құрылыстарын
қиратуға бұйрық береді. 100 мың адам тұратын әскер
саны
1812ж.,12 қазан Малоярослав түбінде Напалеонның орыс әскерлерінен
женілуі
1812ж.,14-16 қазан Березина өткеліндегі Напалеон әскерінің
женілісінен кейін,француздардың орыс жерінен қашуы
басталды
1813ж.,4-7(16-19)қазан Халық шайқасы болып біріккен одақтас
мемлекеттердің Россия,Пруссия және Австрияның
Напалеон әскерін Лейпциг түбінде женуі
1837 ж. Ресейдегі Патша қыстағын (Царское село)
Петербургпен байланыс-тыратын алғашқы теміржолдың
ашылуы
ХІХ ғ., 40-ж. Ресейдегі екі маңызды идеялық ағымның пайда болуы:
батыстық және славянофилдік
Орыс қоғамдық-саяси өмірінде негізін салушылар
В.Г.Белинский және А.И.Герцен болып табылатын
революциялық-демократиялық идеологияның қалыптаса
бастауы. Революциялық-демократиялық идеологияның
теориялық ережесін Н.Г.Чернышевский дамытқан
болатын.
1853 ж., 18 қараша. Қара теңіз флотындағы Ресей эскадрасының адмирал
П.С.Нахимовтың басшылығымен Синоптағы түрік
флотымен болған соғыста жеңіске жетуі.
1853-1856 жж. Ресейдің Англия, Франция және Түркияның біріккен
күштеріне қарсы соғысы

1837 ж. Ресейдегі Патша
қыстағын (Царское село) Петербургпен
байланыс-тыратын алғашқы теміржолдың
ашылуы

ХІХ ғ., 40-ж. Ресейдегі екі
маңызды идеялық ағымның пайда болуы:
батыстық және славянофилдік

Орыс қоғамдық-саяси өмірінде негізін
салушылар В.Г.Белинский және
А.И.Герцен болып табылатын
революциялық-демократиялық
идеологияның қалыптаса бастауы.
Революциялық-демократиялық
идеологияның теориялық ережесін
Н.Г.Чернышевский дамытқан болатын.

1853 ж., 18 қараша. Қара теңіз флотындағы Ресей
эскадрасының адмирал П.С.Нахимовтың
басшылығымен Синоптағы түрік флотымен
болған соғыста жеңіске жетуі.

1853-1856 жж. Ресейдің Англия, Франция
және Түркияның біріккен күштеріне
қарсы соғысы

1854 ж., қазан. 11 айға созылған
Севастополь қорғанысының басталуы.
Қорғанысты адмирал В.А.Корнилов
басқарды, ол қаза болғаннан кейін
адмирал Нахимов басшылық етті.

1855 ж. Ресей мен
Жапония арасындағы ресми
мемлекетаралық қарым-қатынастың
бастауы болып табылатын алғашқы орыс-
жапон келісім-шарты.

1856 ж. Ресей, Осман империясы, Англия, Франция, Австрия, Пруссия мен
Сардинияның арасында Қырым соғысының
аяқталуын негіздеген Париж бейбітшілік
трактатына және бірнеше конвенцияларға
қол қойылды.

1858 ж. Ресей мен Қытайдың арасында Амур өзенінің шекаралас аймақтарын
шектеу туралы келісім-шарт жасалды.

1861 ж., 19 ақпан. Ресейдегі басыбайлылық құқықты жою туралы манифест.

1861 ж. Әр түрлі шендегі қызметкерлердің Жер және еркіндік деп
аталатын құпия революциялық қоғамы
құрылды (1864 жылға дейін өмір сүрді).

1865 ж. Ресейдің бірінші көпестер съезі болып өтті.

1867 ж., 18 (30) наурыз. Ресейдің Алясканы Солтүстік-Америка Құрама
Штаттарына сатуы туралы келісім-шарт
жасалды. Территориясы 1,5 шаршы
шақырымды құрайтын Аляска болымсыз
сома 11 млн рубқа сатылды.

1867 ж. Негізін қазіргі Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркменстан,
Өзбекстан территориялары құрайтын
Түркістан генерал-губернаторлығы
құрылды.

1870 ж. Фабриканттар мен зауытшылардың бірінші Бүкілресейлік съезі
болып өтті.

1872 ж. Петербургте К.Маркстың Капиталының алғашқы томы
Г.А.Лопатиннің тәржімасымен орыс
тілінде жарық көрді. Бұл К.Маркстың
фундаменталдық еңбегінің Ресейдегі
алғашқы тәржімасы болды.

1875 ж., 25 сәуір. Петербургте орыс-жапон арасында келісім-шарт
жасалды. Бұл бойынша Ресейдің құрамына
кіретін Куриль аралдары Жапония
иелігіне өтті, ол Жапонияның Сахалин
аралдарының оңтүстік бөлігін тартып
алудан бас тартуына айырбас ретінде
жасалған болатын.

1875 ж. Одессада Е.О.Заславский басшылық еткен Жұмысшылардың оңтүстік
Ресейлік одағы құрылды.

1876 ж., ақпан. Қоқан хандығының Ресейдің Түркістан генерал-губернатор-
лығының құрамына қосылуы.

1876 ж., 6 желтоқсан. Петербургте Қазан соборының алдындағы алаңда
Ресейдегі алғашқы социалдық-
революциялық демонстрация болып өтті,
мұнда Г.В.Плеханов көп алдында сөз
сөйледі.

1876 ж., жыл соңы. Ресейде 1878 жылы Жер мен еркіндік деп аталатын
халықшыл-дардың астыртын революциялық
ұйымы пайда болды.

1877 ж., 12 сәуір–1878 ж., 19 ақпан. Орыс-түрік соғысы, осы соғыстың
нәтижесінде Сербия, Румыния және
Черногория толықтай тәуелсіздігін
алды; Болгарияның автономиялық княздық
ретінде құрылғаны жария етілді;
Ресейге Оңтүстік Бессарабия қайта
оралды; Ардаган, Карс, Батум қолдан
кетті.

1878 ж., желтоқсан. Петербургте С.Н.Халтурин мен В.П. Обнорский басшылық
ететін Орыс еңбекшілерінің Солтүстік
ұйымы құрылды.

1879 ж., тамыз. Жер мен еркіндік екі өзара ұйымдар – Халық еркі мен
Қара бөлініске бөлінді.

1881 ж., 1 наурыз. Халық ерікшілері Александр ІІ өлім жазасын жүзеге
асыруға кірісті.

1881 ж., 3 сәуір. ІІ Александрға жасалған қастан-дыққа қатысты және
ұйымдас-тырушылары А.И.Желябов,
С.Л.Перовская, Н.И.Кибальчин,
Т.М.Михайлов өлім жазасына тартылды.

1881 ж., 29 сәуір Самодержавияның тұрақтылығы туралы манифест
халыққа жеткізілді (ІІ Александрдың
өлтірілуіне байланысты).

1883., қыркүйек. Женева қаласында Қазіргі социализм кітапханасы
басылымы туралы хабар жарық көрді. Бұл
Г.В.Плеханов басқарған Еңбектің
құтқарылуы тобының құрылуынан
хабардар етті.

1883 ж. Петербургта 1884 жылы Орыс социал-демократтарының партиясы
деп аталған Д.Благоевтың тобы құрылып
шықты.

1884 ж. Түрікменстан Ресей империясының құрамына кірді. Орта Азияның
Ресейге қосылу процесі аяқталды.

1885 ж., жыл соңында. Петербургте П.В.Точисскийдің 1886 жылы Санкт-
Петербург шеберлерінің серіктестігі
деп аталған социал-демократиялық тобы
ұйымдастырылды.

1887 ж., 1 наурыз. А.И.Ульянов тобының ІІІ Александрға қастандық
жасауы.

1887 ж., мамыр. ІІІ Александрға қастандық жасағандары үшін А.И.Ульянов,
П.И.Андреюшкин, В.Д.Генералов,
В.С.Осипанов және П.Я.Шевыревтар өлім
жазасына тартылды.

1887 ж., 5 желтоқсанға қараған түн. В.И.Ульяновтың Қазан универ-
ситетіндегі студенттер толқуына
қатысқаны үшін бірінші рет тұтқынға
алынуы.

1888 ж., ерте күзде. Қазан қаласында басында Н.Е.Федосеев тұрған алғашқы
марксистік үйірме (орталық) құрылды.

1889 ж., қыс. Петербургте басында М.И.Бруснев тұрған социал-
демократиялық ұйым (Бруснев тобы)
құрылып шықты.

1891 ж., 5 мамыр. М.И.Бруснев тобына ұйымдасқан петербургтік
еңбекшілердің бірінші жиыны жасалды.

1891 ж., 15 (27) тамыз. Құпиялық жағдайында орыс-француз одағы құрылды.
Одақтың кесімді рәсімделуі бірден
жүзеге асқан жоқ. Тек қана 1894 жылдың
қаңтар айында келісім-шартты ІІІ
Александр бекітті және міндетті сипат
алды.

1894 ж. Женевада Еңбектің құтқарылуы тобының бастамасымен Шет елдегі
орыс социал-демократтарының одағы
құрылды.

1895 ж. Петербургте В.И.Лениннің баста-масы бойынша Жұмысшы тапты
құтқару үшін күрес одағы деп аталатын
социал-демократиялық ұйым құрылды.

1897 ж., 2 шілде. Ресей үкіметі фабрикалар мен зауыттарда жай күндері
күніне 11,5 сағаттық жұмыс күнін, ал
сенбі мен жексенбі күндері 10 сағаттық
жұмыс күнін қалыптастыру туралы жаңа
заң қабылданды.

1897 ж. Ресей халқының жалпыға ортақ алғашқы санағы.

1898 ж., 1-3 наурыз. Минск қаласында РСДРП І съезі болып өтті. Съезд
барлық жергілікті социал-демократиялық
ұйымдардың біртұтас Ресей социал-
демократиялық жұмысшы партиясына
(РСДРП) бірігуі туралы және РСДРП
манифестінің шығуы туралы шешім
қабылданды.

1898 ж. Женевада Шет елдегі орыс социал-демократтарының Одағының І
съезі болып өтті. Съезде Ресейдегі
социал-демократиялық қозғалыстардың
мәселесіне баға беруде едәуір
алауыздықтар бас көрсетті.

1899 ж., 29 шілде. Үкімет Жоғары оқу орындарының жаппай
тәртіпсіздіктерін жазалау үшін әскери
міндеткерлікке беруі туралы уақытша
ережесін бекітті.

1901 ж., 11 қаңтар. Киев университетінің 183 студентін студенттік
толқуларға қатысқандықтары үшін
солдатқа беру туралы үкімет хабары
жарық көрді.

1901 ж., 25 қаңтар. Киев студенттеріне Уақытша ережені қолдануға қарсы
шыққан Петербург жоғарғы оқу орындары
студенттерінің бас қосуы болды. 1899
жылы басқосудың 28 қатысушысы солдатқа
жіберілді.

1901 ж., ақпан – наурыз. Мәскеуде, Харьковта, Киевте, Ярославльде,
Қазанда, Томскіде және басқа да
қалаларда студенттер мен жұмысшылардың
үкіметтің студенттерге қатысты
жүргізіп отырған реакциялық саясатына
қарсы демонстрациясы болып өтті.

1901 жыл соңы-1902 жылдың басы. Социалист-революционерлер пар-тиясын
(эсерлер) Ресейдің халықтық ерікті
топтарын біріктіру жолымен құру
процесі. Эсерлер партиясының бірінші
съезі 1905 жылдың желтоқсан айының
аяғы – 1906 жылдың басында болып өтті.

1902 жыл ақпан. Ригада бүкілресейлік студенттер съезі болып өтті. Съезде
саяси күреске шақыратын Манифест
қабылданды.

1903 ж., шілде – тамыз. РСДРП ІІ съезі болып өтті. Съезд бағдарламалар
мен жарғыларды қабылдады,
большевизмнің бастауын салды. Съезд
мәжілісі Брюссельде және Лондонда
өтті. Съезде сонымен қатар жаңа типті
партия жасаудың лениндік жоспарының
барлық қарсыластарын біріктірген
антибольшевиктік мақсаттағы саяси ағым
меньшевиктер рәсімделді.

1903 ж., 26-27 қаңтар. Жапония соғыс жарияламастан Порт-Артурдағы орыс
эскадрасына шабуыл жасады. Орыс-жапон
соғысы басталды.

1904 ж., 20 желтоқсан. Патша генералы Стессель солдаттардың,
матростардың, офицерлер мен генералдар
бөлігінің табандылығы мен ерліктеріне
қарамастан, опасыздықпен Порт-Артурды
жауға беріп қойды.

1904 ж., желтоқсан аяғы. Ресейде орыс армиясының жеңіліске ұшырауымен
және Ресейдегі ішкісаяси жағдайлардың
өткірлене түсуімен байланысты жер
қайраткерлерінің съезі болып өтті.

1905 ж., 9 қаңтар. Петербургтегі жұмысшылардың бейбіт демонстрациясы
патша әскерлері тарапынан атылды.
Астанадағы баррикадалар. Бірінші орыс
революциясының басталуы.

1905 ж., 25 ақпан. Россия ең ірі орыс-жапон соғысы – Мукдендік соғыста
күйрей жеңілді.

1905 ж., 1 сәуір. Орыс адамдарының одағы монархиялық ұйымының
құрылуы.

1905 ж., 24 сәуір. Орыс монархиялық ұйымының құрылуы.

1905 ж., 14-15 мамыр. Цусима шығанағындағы шайқас. Матростар, офицерлер
мен адмиралдардың ерліктеріне
қарамастан, орыс эскадрасын жапон
флоты бөлшектеп тастады. Жапон флоты
өзінің тактико-техникалық қуатымен
орыс эскадрасынан үстем шықты. Цусима
– Ресей флотының тарихындағы бірден-
бір ең ірі жеңіліс.

1905 ж., мамыр. Иваново-Вознесенскіде өкілетті депутаттардың Мәжілісі –
Россия тарихында алғаш рет жұмысшы
депутаттардың жалпықалалық Кеңесі
құрылды.

1905 ж., 14-25 маусым. Князь Потемкин Таврический броненосеціндегі
матростардың көтерілісі.

1905 ж., 8 қазан. Мәскеуде Бүкілресейлік саяси бүліктің бастауын салып
берген теміржолшылардың баскөтеруі
орын алды.

1905 ж., 17 қазан. ІІ Николайдың халыққа азаматтық бостандық, жеке
тұлғаның дербес құқығы, ұждан
бостандығы, жиылыстар мен одақтар
бостандығын тарту еткендігін
мәлімдеген патша Манифесі жарық көрді.
Манифестегі ең басты нәрсе сол кезден
бастап ешқандай заң Мемлекеттік
думаның мақұлдауынсыз күшіне ене
алмайды. Бұл алғашқы орыс
революциясының бірінші жеңісі болды.

1905 ж., қазан. Конституциялық-демократиялық партияның (кадеттің) І сьезді
болып өтті. 1906 жылдың қаңтарында
партияның негізгі атауына Халық
бостандығы партиясы қосылды.

1905 ж., 2-7 қараша. Петербургте жұмысшылардың жал-пыға ортақ саяси бас
көтеруі басталды.

1905 ж., 8 қараша. Орыс халқының Одағы - сыртқы демократизмнің
помещиктік-дворяндық реакциясын
бүркемелейтін бұқаралық саяси ұйымның
ресми құрылған күні. Одақ патшаның
және сарай тобының қолдауына ілікті.
Одақтың басты мақсаты –
революционерлермен күресу.

1905 ж., 21 қараша. Мәскеу тарихында алғаш рет жұмысшы депутаттардың
Мәскеу Кеңесінің мәжілісі болды.

1905 ж., 10 қараша. Ресей негізгі буржуазиялық партияларының бірі – 17
қазан Одағы (октябряттар) ұйымдық
рәсімделуі.

1905 ж., 7 желтоқсан. Мәскеуде қарулы баскөтеруге дейін өскен жалпыға
ортақ саяси көтеріліс басталды.

1905 ж., 16 желтоқсан. Мәскеуде, Пресни ауданында жұмысшылар патша
әскерлерімен жантүршігерлік
баррикадалық шайқастар жүргізді. РСДРП
Мәскеу комитеті және жұмысшы
депутаттардың Мәскеу Кеңесі 18
желтоқсанда ұйымдасқан түрде қарулы
қарсылықты, ал 19 желтоқсанда – саяси
көтерілісті доғаруды қажет деп тапты.

1906 ж. Ресейде бірінші басқармалық заң қабылдаушылық мекеме –
Мемлекеттік дума құрылды, 1906 жылдың
9 шілдесінде таратылды.

1906 ж., 4 наурыз. Ресейдегі саяси одақтар мен профсоюздық ұйымдардың
құрылуына жол беретін уақытша
ережелердің басылып шығуы.

1906 ж. Ресейде қалыптасқан заңды саяси партияларға қатысқан ІІ
Мемлекеттік думаның таңдауы.

1906-1910 жж. Ресей министрлер Кеңесінің төрағасы П.А.Столыпин
дайындаған жер реформасы. Реформаның
негізгі мазмұны – жерге помещиктік
иеліктің құқығын сақтау үшін
крестьяндық қауымды құрту болып
табылады.

1907 ж., 3 маусым. Ресейдегі реакция кезеңін бастап берген үшінші
маусымдағы мемлекеттік төңкеріс. ІІ
Мемлекеттік думаны тарату. Жаңа сайлау
заңы бойынша жұмысшылардың,
крестьяндардың және ұлттық
шеткерілердің Думаға төрағалық етуі
айтарлықтай кеміді. ІІІ және IV
Мемлекеттік думалар ІІ Николай арсыз
деп атаған жаңа сайлау заңдары бойынша
сайланды.

1908 ж., 10-16 желтоқсан. Петербургте Ш Бүкілресейлік әйелдер съезі болып
өтті.

1912 ж., 5-7 ақпан. Прагада РСДРП-ты большевиктер мен меньшевиктерді
ұйымдық бөлу туралы шешім қабылдаған
VI Бүкілресейлік (Прагалық)
конференция болып өтті.

1912 ж., 4 сәуір. Лена алтын кенішіндегі жұмысшылардың атылуы. Сәуір
айында барлық Ресей бойынша Ленадағы
атысқа қарсы жұмысшылардың
демонстрациясы мен қарсылық
баскөтерулері шарпып өтті.

1914 ж. Ресейдегі жұмыс баспасының Күнін алғашқы рет мерекелеу.

1914 ж., 16 шілде. Ресейде жекелей мобилизация жарияланды.

1914 ж., 18 шілде. Ресейде жекелей мобилизация жарияланды.

1914 ж., 19 шілде. Германия Ресейге соғыс жариялады.

1914 ж., 24 шілде. Австро-Венгрия Ресейге соғыс жариялады.

1914 ж., 5 қараша. Петроградта IV Мемлекеттік думаның большевиктер
фракциясының мүшелері тұтқынға алынды.

1916 ж., шілде. Орта Азия және Қазақстандағы самодержавия мен жергілікті
феодалдарға қарсы көтерілістердің
басталуы.

1917 ж., 18 ақпан. Петроградтағы Путилов заводының жұмысшыларының
көтерілісті бастауы.

1917 ж., 23 ақпан. Петроград жұмысшыларының бұқа-ралық бүліктері мен
демон-страциялары. Революцияның бас-
талуы.

1917 ж., 24 ақпан. Петроградта 200 мың жұмысшы көтеріліске шықты.

1917 ж., 25 ақпан. Петроградтағы бүлік жалпы-халықтық сипат алды; РАДРП-
ның Петербургтегі комитеті революция-
лық іс-қимылға шақыру туралы
үнпарақпен сөз сөйледі; пролетар
төменгі топтары қалада жұмыс-шылар
қолына көшті.

1917 ж., 26 ақпан. Петроградтағы жалпыхалықтық саяси бүлік
самодержавияға қарсы қарулы көтеріліс
түрінде өрши бастады.

1917 ж., 27 ақпан. Петроград төңкеріс ошағына айналды. Бас-аяғы 70 мың
солдат революция жағына өтті. Патша
министрлерінің, генералдардың, ірі
патша шенеуніктерінің тұтқынға алынуы.
Ресейдегі Ақпан буржуазиялық-
демократиялық рево-люциясының жеңісі.
Кешкі сағат 9-да Таврический сарайында
Петро-град жұмысшы депутаттарының
Кеңесінің алғашқы мәжілісі болып өтті.
Мәскеуде жалпы-халықтық толқулар мен
бұқаралық демон-страциялар басталды.

1917 ж., 28 ақпан. Петроградтағы

көтеріліске шыққан солдаттардың саны
127 мың адамға жетті. Петроград
жұмысшы және солдат депутаттарының
Мәскеу жұмысшы депутаттары Кеңесіне
сайлауы № 1 бұйрықты шығарды. Мәскеуде
революция жеңіске жетті. Мәскеу
жұмысшы депутаттары Кеңесінің бірінші
мәжілісі. Революция Кронштадтта, Патша
қыстағында (Царское Село), Вологдада,
Киевте, Харьковте, Воронежде, Нижний
Новгородта, Самарада, Царицынода,
Омскіде жеңіске жетті.

1917 ж., 2 наурыз. ІІ Николай патшаның орнынан алынуы. Г.Е.Львов
басшылық еткен Уақытша өкімет құрылды.

1917 ж., 8 наурыз. Патша отбасының тұтқынға алынуы.

1917 ж., 10 наурыз. Петроград жұмысшы және солдат депутаттары мен
Петроград фабриканттар мен зауытшылар
қоғамының арасында фабрика мен
зауыттарға 8 сағаттық жұмыс күнін
енгізу туралы, фабрика-зауыттық
комитеттер мен бітістіру камералары
туралы келісімге қол жеткізілді.

1917 ж., 29 наурыз – 3 сәуір. Петроградта жұмысшы және солдат
депутаттар Кеңесінің Бүкілресейлік
отырысы болып өтті.

1917 ж., 3 сәуір. Швейцариядан Ресейге В.И.Ленин қайтып оралды және
келесі күні большевиктер мен
меньшевиктердің – жұмысшы және солдат
депутаттар Кеңесінің Бүкілресейлік
отырысына қатысқандардың алдында Сәуір
тезисімен баяндама жасады. Он тезисте
Ленин демократиялықтан революцияның
социалистік кезеңіне өтудің жолын
қалыптастырып берді.

1917 ж., сәуір. Уақытша үкіметтің Ресейдің соғысты аяғына дейін жүргізуге
дайындығы туралы Милюков нотасына
байланысты (18 сәуір) сәуір дағдарысы.

1917 ж., 30 сәуір. Балтық флотының (Орталық Балтық) Орталық комитеті өз
әрекетін бастады.

1917 ж., 21-28 мамыр. Петроградта крестьян депутат-тарының І
Бүкілресейлік съезі өтті.

1917 ж., 5 мамыр. Петрокеңестік қатысуымен алғашқы коалициялық Уақытша
үкімет жасалып шықты.

1917 ж., 3-24 маусым. Петроградта жұмысшы және солдат депутаттар Кеңесінің
І Бүкілресейлік съезі болып өтті.

1917 ж., 18 маусым. Уақытша үкіметтің маусым айындағы саяси дағдарысы.

1917 ж., 4 шілде. Уақытша үкіметтің шілде айындағы саяси дағдарысы.
Петроградта 500 мың адам қатысқан алып
бейбітшілік демонстрациясы өтті. Сена
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.