Электроэнцефалография

Жоспар
Кіріспе

1 Электроэнцефалография . негізгі сипаттамалары
2 ЭЭГ.де жиілікті, амплитуданы, және индексті өлшеу
3 Электроэнцефалография
4 ЭЭГ зерттеу жүргізу шарттары
5 Энцефалограф құрылымы

Мидың нейрондық белснділігі есебінен өндірілетін биоэлектрлік потенциалдардың жазбасы электроэнцефалограмма (ЭЭГ) деп аталады.(encephalon (лат.) –бас миы, graphos (лат.) -жазамын). ЭЭГ ми қызметінен пайда болатын, бас бөлігінде кейбір нүктелердің арасындағы электр өрісінің потенциалдар айырмасын индифференттік электродпен тіркеуге мүмкіндік береді. (Индифферентный (лат. indifferens, indifferentis) – айырмасы жоқ, зиянсыз деген мағынаны білдіреді).
Тербеліс
1 - сурет
Тербеліс (толқын) – уақыт бойынша қайталанып келетін қозғалыс немесе процесс (1.сурет). ПТолық тербелісекі жартылай периодты қамтиды (+ и -). Биіктігі max-(максимумнан), min – (минимумге) дейін амплитуда деп аталады.(амплитуда – тербелістің ең үлкен ауытқуы). ЭЭГ – де амплитуда Вольтпен V өлшенеді ,алтербеліс периоды секундпен алынады. Уақыт бірлігіндегі тербеліс саны - жиілік Герцпен (Гц) өлшенеді. Герц - бір секундтағы тербеліс саны.
ЭЭГ-дегі ырғақ
ЭЭГ- де амплитудасы 5 мкВ –тан жоғары , және одан үлкен, жиілігі бірдей, үш рет қатарланып келетін тербелістерді талдау қабылданған. Мұндай тербелістер тобы – ЭЭГ ырғағы деп аталады. Ырғақтар бірнеше түрлерге : α (альфа), β (бета), θ (тета), Δ (дельта) деп бөлінеді.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Электроэнцефалография - негізгі сипаттамалары.

Мидың нейрондық белснділігі есебінен өндірілетін биоэлектрлік потенциалдардың жазбасы электроэнцефалограмма (ЭЭГ) деп аталады.(encephalon (лат.) - бас миы, graphos (лат.) -жазамын). ЭЭГ ми қызметінен пайда болатын, бас бөлігінде кейбір нүктелердің арасындағы электр өрісінің потенциалдар айырмасын индифференттік электродпен тіркеуге мүмкіндік береді. (Индифферентный (лат. indifferens, indifferentis) - айырмасы жоқ, зиянсыз деген мағынаны білдіреді).

Тербеліс
1 - сурет
Тербеліс (толқын) - уақыт бойынша қайталанып келетін қозғалыс немесе процесс (1.сурет). ПТолық тербелісекі жартылай периодты қамтиды (+ и -). Биіктігі max-(максимумнан), min - (минимумге) дейін амплитуда деп аталады.(амплитуда - тербелістің ең үлкен ауытқуы). ЭЭГ - де амплитуда Вольтпен V өлшенеді ,алтербеліс периоды секундпен алынады. Уақыт бірлігіндегі тербеліс саны - жиілік Герцпен (Гц) өлшенеді. Герц - бір секундтағы тербеліс саны.
ЭЭГ-дегі ырғақ
ЭЭГ- де амплитудасы 5 мкВ - тан жоғары , және одан үлкен, жиілігі бірдей, үш рет қатарланып келетін тербелістерді талдау қабылданған. Мұндай тербелістер тобы - ЭЭГ ырғағы деп аталады. Ырғақтар бірнеше түрлерге : α (альфа), β (бета), θ (тета), Δ (дельта) деп бөлінеді.

ЭЭГ-де жиілікті, амплитуданы, және индексті өлшеу

Амплитудан ыөлшеу үшін (2.сурет) қисықтың шеткі нүктелері алынады
( биіктігі бойынша) және олардың арасын мм - мен , жоғары сызықтар үшін 10 мм, төменгі сызықтар үшін 6 мм - шамасымен өлшейміз. Оң жақ бұрышта ∟ белгісінің суреті тұр, оның биіктігі (5 мм) микровольтты (мкВ) көрсетеді, ал ұзақтығы (11 мм) секундтарды (с), олар 50 мкВ және 1с сәйкес бірліктермен алынған. Жоғары жақтағы қисықтың амплитудасын есептейміз: егер 50 мкВ (калибровка) 5 мм - ді құрайтын болса, 10 мм тербеліс амплитудасы (10ммx50мкВ5мм=100 мкВ) болады, жоғары жақтағы қисық тербелістері үшін амплитуда 100 мкВ болады. Жиілікті өлшеу үшін жеке тербелістерге өлшеу белгілерін жүргіземіз ( қисық сызық ноль арқылы өтеді деп алынады) және вертикаль сызықтармен белгілейміз. Енді перпендикулярлар арасындағы қашықтықты өлшеу керек. Жиіліктің герцпен өлшенетіні бізге белгілі (Гц бір секундтағы тербелістер саны). ∟ белгісі бойынша 1с ұзындық суреттің бұрышында 11 мм - ге тең. Егер тербелістер арасындағы қашықтық 4 мм - ге тең болса , оның секундпен алынған ұзақтығы қандай болады? Есептеп шығарамыз: 1секx4мм11мм=0,36сек, енді берілген тербелістің жиілігін Гц- пен анықтаймыз: 0,36сек уақытта 1 тербеліс жасалды, 1секундта - х тербеліс болуы керек.
Есептейміз: 1секx1тербеліс0,36сек=2,7тербеліс бір секундта ( Гц). 2,7 Гц Δ (дельта) ырғаққа сәйкес келеді. Осылайша біз әр тербелістің жиілігін анықтай аламыз. Талдау үшін индекс қолданылады.Индекс- ЭЭГ жазуының біз зерттеген бөлігіндегі ырғақтың қайта кездесу жиілігі. ЭЭГ-де біз жеке тербелісті талдамаймыз, ырғақты талдаймыз. ЭЭГ - де ырғақ - үш және одан да көп тербеліс . Жоғары жақтағы қисық сызық (2 сурет) белгіленді және есептелді,бір жиіліктегі тербелістері бар бөлік 43мм болып жазылған,барлық жазу аумағы 130 мм құрайды. Берілген жиіліктегі ( басқа жазулардың жиілігі бөлек деп алынған ) ырғақ барлық жазбаның қанша пайызын (% ) құрайтынын білу қажет. Жазудың барлық ұзындығын 100 % (130мм) деп қабылдаймыз, ал белгіленіп ,есептелген бөлік 43мм.
Есептейміз: 43ммx100%130мм=33,1% яғни Δ (дельта) ырғақтың барлық жазу ішіндегі қайта кездесуі 33% құрайды.

Электроэнцефалография
Бас миының функционалдық күйін оның электрлік белсенділігін тіркеуге негіздеп зерттеу жүргізудің электрофизиологиялық әдісі -электроэнцефалография деп аталады.
ЭЭГ эпилепсия диагностикасында, мидағы ісіктердің, мидағы тамырлардың, бас миының қабыну мен дегенеративтік ауруларында , бас сүйегі мен ми жарақаттарында, ұйқының және сергектіктің бұзылуында , коматоздық күйлердің диагностикасында маңызды роль атқарады. Энцефалография көмегімен тіркелген бас миының электрлік белсенділігінің болмауы ми өлімінің маңызды объективті белгісі болып табылады. Энцефалография физиологияда орталық жүйке жүйесінің қалыпты қызмет етуін зерттеуде кеңінен пайдаланылады.
Бас миының электрлік белсенділігін тіркеуге арналған құралдар электроэнцефалограф деп аталады. Энцефалографта 8-16 және одан да көп күшейткіш - тіркегіш блоктар (каналдар) бар. Олар бір мезгілде электродтардың сәйкес жұптарынан биоэлектрлік потенциалдарды тіркеуге мүмкіндік береді. Энцефалография электродтары зерттелушінің басына резиналық жіптердің немесе арнайы шапочкалардың, жабыстырылатын ленталардың т.б көмегімен бекітіледі. Бекіту бастың орталық сагитталдық сызығымен салыстырғанда симметриялық түрде жалпы қабылданған - Электродтарды орналастырудың 10-20 жүйесі бекітпелер схемасы бойынша жүргізіледі. Бұл жүйе электроэнцефалографиялық қоғамның Халықаралық федерациясы комитетінің жасауымен қабылданған.Жүйенің аталуы бастың белгілі нүктелерінің арақашықтығы 10 және 20% құрайтындай етіп электродтардың орналастыру интервалына негізделген.
(3.сурет) Электродтардың ара қашықтығын анықтау пайызбен қабылданған .
3.сурет Электроэнцефалографияда бас терісіне сигналды алып кететін электродтарды орналастыру : электродтарды орналастыру нүктелері әріптермен белгіленген, олар ми бетінің биопотенциалдарын жазу жүргізілетін нақты бөліктеріне сәйкестендірілген ( О-желке ; Т- самай ; Р- төбее; С- орталық ; F-маңдай ; Fр- маңдай -полюстік) бастың оң жағына орналастырылған электродтар жұп цифрлармен; сол жағына орналастырылған электродтар тақ сандармен белгіленген. Орта сызықтарда орналасқан ( сагиттальдық ) электродтардың z индексі бар.

ЭЭГ зерттеу жүргізу шарттары
Зерттеу жүргізу жарықтан және дыбыстан оңашаланған бөлмеде жүргізіледі . Зерттелушінің орналасуы - жартылай жатқызылған немесе ыңғайлы креслода дұрыс отыру. Дені сау адамның қалыпты ЭЭГ-де электр белсендігі жазуынан негізгі екі ырғақты бөліп алады, олар - альфа- және бета-ырғақ.

ЭЭГ-нің α, β , Δ , θ ырғақтары
ЭЭГ сипаты адамның жасына тәуелді . Балаларда бас миының электрлік белсендігі ересек адамдардан өзгеше болады; олардың айырмасы 13-17 жасқа келгенде тегістелінеді. Ересек адамдар үшін сергектік кезінде дельта- және тета- ырғақтар патологиялық болып табылады. ЭЭГ- нің өзгерісі эпилепсияға тән. ЭЭГ мәліметтері бойынша зақымдалудың ауырлығы белгілі дәрежеге дейін анықталады; электроэнцефалографиялық қисық сызықтар оңашаланған патологиялық процесстерді айқындауға мүмкіндік беретіні де жиі кездеседі.
α Альфа- ырғақ ( альфа-толқынның синонимі, Бергер ырғағы) - бас миының 8-13 Гц жиіліктегі және 50мкВ - ге дейінгі амплитудасы болатын жиынтық потенциалының тербелістері , ЭЭГ-де адамның сергек күйінде басым болып байқалатын тербелістер.
β Бета- ырғақ ( бета-толқының синонимі ) - бас миының 14-70 Гц болатын жиынтық потенциалының төменгі амплитудалық тербелістері, көбінесе және әр түрлі тітіркендіргіштер әсері кезінде ақыл- ой еңбегі кезінде және эмоциональдық жүктеме қалыпында байқалады. Бета ырғақты төменгі жиіліктегі 14-35 Гц, және жоғары жиіліктегі бета- ырғақ деп бөледі ,жоғары жиіліктегі бета - ырғақ γ (гамма) -ырғақ, деп аталып,35-70 Гц жиілікте болады.
Δ дельта-толқындар ( дельта-ырғақ синонимі) - бас миының жиілігі 0,5-3 Гц және амплитудасы 200-300 мкВ дейін болатын жиынтық потенциалының тербелістері, ұйқы кезінде немесе кейбір патологиялық күйлерде байқалады.
θ Тета-ырғақ ( стресс-ырғақ синонимі, тета-толқындар) - бас миының жиілігі 4-7 Гц және амплитудасы 150 мкВ дейінгі жиынтық потенциалының тербелістері, электроэнцефалограммаларда дені сау, 2-8 жастардағы балаларда басым болып табылатын ырғақ.

4.сурет Электроэнцефалограмманың әр түрлі физиологиялық ырғақтары: 1-дельта (Δ)-ырғақ 0,5-3 Гц; 2-тета (θ)- ырғақ 4-7 Гц; 3-альфа (α)- ырғақ 8-13 Гц; 4 және 5 бета ырғақтар 17-70 Гц (4-бета (β)- ырғақ төменгі жиілікті 17-35 Гц; 5-жоғары жиілікті -гамма (γ)-ырғақ 35-70 Гц.

5- сурет бас миының сол жақ маңдай-төбе? аймағында ісігі бар аурудың электрокортикограммасы . суреттің төменгі жағында бас миының сол жақ жарты көрсетілген; ісік бөлігі төртбұрышпен штрихталған, электродтар қойылған жер төртбұрышпен белгіленген, цифрлармен бекітпелер номерлері бегіленген.Жоғары жағында ( А.сурет) фондық (спонтандық) электрокортикограмма ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.