Америка төңкерісі
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
2. Әлеуметтік құрылысы
3. Тәуелсіздік Декларация
4. Құқықтың негізгі сипаттары
5. Сот жүйесі
ІІ. Негізгі бөлім
1. Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
2. Әлеуметтік құрылысы
3. Тәуелсіздік Декларация
4. Құқықтың негізгі сипаттары
5. Сот жүйесі
ХVII-XVIII ғасырларда Солтүстік Американың Атлантика мұхиты жағалауында 13 отар құрылды. Отарлардағы адам саны 2, 5 млн. -дай еді. Оның жарты миллионы африкалық негрлер болатын. Отарлықтар Американың жергілікті тұрғындарын үндістерді қүлдыққа көндіре алмады. Көпшілік қоныстанушылар Еуропадан, оның ішінде көбі Англиядан келгендер еді. Отарлардың мемлекеттік құрылыстары Англияның өзіне ете ұқсас болатын. Олардың ішкі істердегі автономиясы король бекіткен қағаздармен айқындалды. Қоныс аударушылар өздерімен бірге Америкаға отаңдарында қолдана алмайтын ескі еркіндіктерін, кейбір биліктерін ала келді. Олар табиғи зандылықтар іліміне сүйене отырып, өз заңдарын құрды. Отарлар феодализм тәртіптерін білген жоқ. Олардың экономикалық дамуы XVII ғасырда қалыптасқан буржуазиялық қарым-қатынастар негізінде ербіді.
Ағылшын мемлекеті отарларға тауар өткізетін нарық және шикізат көздері ретіңде қарады. Олар жаңадан пайда болып келе жатқан американ буржуазиясының мүдделеріне мейлінше қысым жасады. Америка тұрғындарына құл сатумен айналысуға рұқсат етілген жоқ, тауарларды тасымалдаумен тек ағьшшындар айналыса алатын болды, өнімдері шығарылмады. Георг-Үшінші фермерлерге Аллеган тауларының ар жағындағы жерлерді иеленуіне тыйым салды. Америкадағы мақта, темекі, жүгері құнының темен болуы, ағылшын тауарларының қымбаттығы плантаторларды жиі-жиі банкроттыққа ұшыратып отырды. Еуропа мемлекеттерінен өкелінген тауарларға телейтін салықтарды кебейтті жөне оны күміс ақшамен телеуге мәжбүр етті. Бірақ Англияның Америка отарларын бағындыра, ырқына кендіре үстамақшы болған, экономикалық дамуын тоқтатпақшы болған ерекеттері Америка халқының үзілді-кесілді батып қарсылығына тап болды.
Ағылшын мемлекеті отарларға тауар өткізетін нарық және шикізат көздері ретіңде қарады. Олар жаңадан пайда болып келе жатқан американ буржуазиясының мүдделеріне мейлінше қысым жасады. Америка тұрғындарына құл сатумен айналысуға рұқсат етілген жоқ, тауарларды тасымалдаумен тек ағьшшындар айналыса алатын болды, өнімдері шығарылмады. Георг-Үшінші фермерлерге Аллеган тауларының ар жағындағы жерлерді иеленуіне тыйым салды. Америкадағы мақта, темекі, жүгері құнының темен болуы, ағылшын тауарларының қымбаттығы плантаторларды жиі-жиі банкроттыққа ұшыратып отырды. Еуропа мемлекеттерінен өкелінген тауарларға телейтін салықтарды кебейтті жөне оны күміс ақшамен телеуге мәжбүр етті. Бірақ Англияның Америка отарларын бағындыра, ырқына кендіре үстамақшы болған, экономикалық дамуын тоқтатпақшы болған ерекеттері Америка халқының үзілді-кесілді батып қарсылығына тап болды.
1. Мұхтарова А.Қ. «Шетелдердің мемлекет және құқық тарихы»,- Алматы: Нұр-пресс 2005 – 562бет. 208-220 беттер.
2. Булгакова Д.А., Истаев А. «Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы», - Алматы, 2005ж.
3. www.ego.kz
4. www.referats.kz
2. Булгакова Д.А., Истаев А. «Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы», - Алматы, 2005ж.
3. www.ego.kz
4. www.referats.kz
Жоспар
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
2. Әлеуметтік құрылысы
3. Тәуелсіздік Декларация
4. Құқықтың негізгі сипаттары
5. Сот жүйесі
Кіріспе
ХVII-XVIII ғасырларда Солтүстік Американың Атлантика мұхиты
жағалауында 13 отар құрылды. Отарлардағы адам саны 2, 5 млн. -дай еді. Оның
жарты миллионы африкалық негрлер болатын. Отарлықтар Американың жергілікті
тұрғындарын үндістерді қүлдыққа көндіре алмады. Көпшілік қоныстанушылар
Еуропадан, оның ішінде көбі Англиядан келгендер еді. Отарлардың мемлекеттік
құрылыстары Англияның өзіне ете ұқсас болатын. Олардың ішкі істердегі
автономиясы король бекіткен қағаздармен айқындалды. Қоныс аударушылар
өздерімен бірге Америкаға отаңдарында қолдана алмайтын ескі еркіндіктерін,
кейбір биліктерін ала келді. Олар табиғи зандылықтар іліміне сүйене отырып,
өз заңдарын құрды. Отарлар феодализм тәртіптерін білген жоқ. Олардың
экономикалық дамуы XVII ғасырда қалыптасқан буржуазиялық қарым-қатынастар
негізінде ербіді.
Ағылшын мемлекеті отарларға тауар өткізетін нарық және шикізат
көздері ретіңде қарады. Олар жаңадан пайда болып келе жатқан американ
буржуазиясының мүдделеріне мейлінше қысым жасады. Америка тұрғындарына құл
сатумен айналысуға рұқсат етілген жоқ, тауарларды тасымалдаумен тек
ағьшшындар айналыса алатын болды, өнімдері шығарылмады. Георг-Үшінші
фермерлерге Аллеган тауларының ар жағындағы жерлерді иеленуіне тыйым салды.
Америкадағы мақта, темекі, жүгері құнының темен болуы, ағылшын тауарларының
қымбаттығы плантаторларды жиі-жиі банкроттыққа ұшыратып отырды. Еуропа
мемлекеттерінен өкелінген тауарларға телейтін салықтарды кебейтті жөне оны
күміс ақшамен телеуге мәжбүр етті. Бірақ Англияның Америка отарларын
бағындыра, ырқына кендіре үстамақшы болған, экономикалық дамуын тоқтатпақшы
болған ерекеттері Америка халқының үзілді-кесілді батып қарсылығына тап
болды.
Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
Америкаға алғашқы британ қоныстаушыларының келгенінен бастап,
ағьшшынның солтүстік американдық отарларындағы азаттық қозғалысының
басталуына дейін баржоғы 150 жьш етті.
Британияның отарлары Еуропалық қоныстаушьшардан бос еді. Бірақ
америкалық абориген-үндістерді өз жерлерінен ығыстыра отырып орналасқан.
Отаршылдар үңдістерден ауьш шаруашьшық дақылдарын өсіруді, шаруашылық
әдістерін және аң аулауды үйреңді. Өз өмірлерінде үңдістер мәдениетінің
әсері сөзінді. Үндістер оларға алғаш көзде азық-түлікпен көмектесті. Бірақ
сол Американың негізгі халқын отаршылдар өлім жағдайына жеткізсе де, оларды
13 отарда жұмысшылар жетпей жатса да, құлға айналдыра алмады.
Тәуелсіз мемлекет құрудың алғы шарттары болды, Американ Төңкерісі
отарлардың біртұтас мемлекетке бірігуі үшін объективті жағдай жасағаны
мәлім.
Төңкерістің қайнар көздері Америка экономикасы үшін дәстүрлік жолмен
дамьщы. Метрополия мүхиттың ар жағына өзінің шаруашьшық өнімдерін шығару
арқылы олардан кеп табыс (кіріс) алып отырды. Отарлардың еншісі британ
шаруашылығы үшін негізгі материал, шикізат жеткізуші болып табылатын.
Олардың қарым-қатынастары пайда табу негізінде құрылған.
Англияның бұлай қарай тасымалдағаны кеме бөлшектері, шойын, ауыл
шаруашылық өнімдерінен бидай, күріш, индиго. Сауда ете қиын жолмен
жүргізілді. Ағылшын буржуазиялық Төңкерісі көзінде 1649 жылы қабылданған
Навигациялық акт сауданы тек ағылшын су жол қатынастарымен өткізуді қажет
деп тапты. Саудаға қатысатын кемелердің капитандары болып тек ағылшын
мемлекетінің азаматтары тағайындалатын.
Өздеріне қатыссыз сауданы басқа елге жіберуге отарлардың құқығы
болған жоқ. Барлық заттар Лондон арқылы етуге тиіс болды. Сауда жүргізгені
үшін олар Англияға үлкен баж салығын теледі. Бірақ Навигациялық акт
бекіткен сауда шарттары Америкаға белгілі бір пайда берді. Англия Еуропаның
ең бай және прогрессивтік мемлекеттерінің бірі. Оның тауарларының сапасы
өте жоғары болатын. Сондықтан олар дамыған елдердегі жеңіл өнеркәсіпті
пайдаланды. Одан басқа отарлар Британ кредиттерін пайдаланып, британ әскері
мен флотының қол астында болды. Ағылшын жеке меншігіне қол сұққан адамдар
өте қатты жазаға кесідді, көбіне ол елім жазасы болатын.
Ағылшын кемелерінің төрттен бір бөлігі отарларда жасалды. Отарлар
жасырын жолмен контрабандамен айналысатын. Олар жергілікті өкіметпен шарт
жасасып, қалпақ, етік, жиһаз тағы басқа заттарды жасай бастады.
1769 жылы ағылшындар сауда палатасын құрды. Ол жеңіл өнеркәсіптегі
ағылшын монополиясын қолдады. Бірақ бөрі бір өсу қарқыны жоғарылаған жоқ.
10 американдықтың тоғызы ағылшын киімін киді. Үлкен табыс әкелген ол үштік
сауда. Үндістаннан барлығы қант шығарды, ал Жаңа Англия одан ром шарабын
жасатып, сөйтіп, оғаң Африкадан қүлдар сатып алатын.
Төңкеріске дейін ұлтаралық жағдай үлкен масштабты қамтыды, яғни,
Америкада ортақ нарық болды. Бұл капиталистік экономиканың бірден
жоғарылауына мүмкіндік туғызған еді. Американдықтардың негізгі шаруашьшығы-
ауыл шаруашылығы болғаны мәлім.
Әлеуметтік құрылысы
Әлеуметтік құрылысы. Америкадағы халықтың құрьглысы өте ерекше.
Феодал лордтар бүкіл жерлерінің оннан тоғызының қожасы. Жұмысшы күші-
ағылшын "заңдастырылған малайлары", олар Англиядан көзіңце Америкаға жете
алмай, ақшалары жоқтығынан кеме иелерімен шартқа отырып, солардың малайлары
боламыз деп міндеттеме алғандар еді. Бірақ Америкаға келгеннен кейін олар
біршама жұмыс істеп, өздеріне жер алды да, американ фермерлеріне айнала
бастады. Жердің молдығы оларды коп уақыт өзгіге салуға мүмкіндік берген
жоқ. Американың жарты миллион адамы Африка негрлері оңтүстікте
плантацияларда жұмыс істейтін еді. Америка халқының көбін ерікті фермерлер
мен қолөнершілер құрайтын.
ХVIII-ғасырдың ортасыңда отарлардың саяси құрылысы бьшай қалыптасқан
болатын: губернатор жергілікті ақсүйектерден немесе қызметкерлерден
сайланды. Кейбір отарлар губернаторларды өздері сайлайтын еді. Отарлар үшке
белінді: қызметкерлердің басқаруымен болған жергілікті отарлар, жеке
отарлар, жеке адамның иесі, оларды сол отардың иесінің өзі басқарды және
ағылшындардың негізінде құрьшған, өзін-өзі басқаруға келген отарлар.
Отарлардың басында губернатор тұрды, оны ағылшын королі тағайындайды немесе
отардың халқы сайлап қояды.
Америка төңкерісінің көп ерекшеліктері болды. Оны тапсыз күрес деп
атайтын. Ол бүкіл Америка халқының тәуелсіздігі үшін, бостандығы үшін
өткізген күресі. Бірақ революцияға қатысқан адамдар ағылшын әдеттеріне
сөйкес лоялистер тори және патриоттар деген екі топқа бөлінген еді.
Лоялистер-корольді жақтаушы топтар. Патриоттар-метрополиялық саясатқа
қарсы, ескі отарлық режимді бейнелейтін жеңілдікке ие сословиеның
дұшпаңдары. Оның басты тірегі төменгі, ортаңғы қала тұрғындары,
қолөнершілер мен ұсақ тауар иелері мен фермерлер. Олар өздерінің жер меншік
иесіне кіріптарлығын (басы байлығын) жоюға күш салды, ең бастысы
скваттерлер патриоттардың құрамына дәулетті топтар-көпестер,
контрабандистер, өзуші буржуазиялар кірді, олар Америка жеңіл өнеркөсібімен
байланысты болатьш. Торийлерге губернаторлар, сот қызметкерлері, кеден
қызметкерлері, отарлау әкімшілігі, жер ақсүйектері, кейбір плантаторлар мен
ағьшшын шіркеу иелері жататын. 60-70 жылдардағы оқиға азаттық қозғалысымен
және америкалық революцияның өзгеруімен тығыз байланысты. Осы жылдары
революциялық күш қалыптасты, сондай-ақ тәуелсіздік үшін күрестің әдістері
мен ұйымдастыру тәжірибесі құрыпды. Тәуелсіздік үшін күрес негізінде келесі
төрт мөселе шешілуге тиісті еді: құлдықты жою, Алдеган тауларының жанындағы
жаңа жерлерге қоныс аудару, өнеркәсіпgн сауданың бостандығын алу және
отарлық әкімшіліктің тәуелсіздігін қорғау.
Отарлардағы азаттық - демократиялық қозғалыстың басталғанына 20
жылдай өткен еді. Ол Англиядағы жеті жылдық соғыстың (1756-1763) жеңісіне
тікелей байланысты. Олар Канададан француздарды ығыстырып . шығарып,
өздерінің қатаң режимдерін енгізуге тырысты. Англия өкіметін жақсарту
жолыңда бірнеше қаулылары шықты, соның арасындағы 1765 жыл 22 наурыздағы
елтаңба жөніндегі заң көп наразылық тұғызды. Соғыс аяқталғаннан кейін
Англияның 340 млн. фунт стерлинг қарызы жиналды. Жаңа заң оның 60 млн. фунт
стерлинг пайда беруге тиісті еді. Салық заңының бабы бойынша барлық баспа
орындарына, заң құжаттарына некелік контракт, сауда келісімдеріне, ұрпақ
жөніндегі қағаз және басқа да ресми құжаттарға салық салыңцы. Бұл салықты
ағылшын қызметкерлері емес, отарлау әкімшілігіндегі арнайы уәкілдік
қызметкерлері жинады. Ал бұл мәселені тексеріп, іске асырушы британ вице-
адмиралтейстік соты. Англия жағынан жасалған қысымға қарамастан, отарлар
жедел дамыды және капиталистік өндіріс қатысынан Америка революциясы
үшқындады.
Оның тікелей себебі ағылшын үкіметінің қатаң істері, Аллеган
жерлерін пайдалануға қарсы шыққан корольдің бұйрықтары. 1764 жылы
Еуропадан Америкаға әкелінген заттарға баж салығын кіргізе бастады.
Қоныстанушьшар ағылшын солдаттары үшін казарма салуды жөне оған
көзекшілік орнатуды енгізді. Бұл көзде ағылшын әскерлерінің саны өсе
түскен. Отарларға кредит билетімен кіруге болмайтынына байланысты
елтаңба туралы заң шығарылып, оны 1773 жьшғы саудадағы шай туралы
заң толтырды.
Виргиния Ассамблеясында Генри сөзінен кейін заң шығарушылар қарсы
шығып, осы заңға оппозиция құрастырды. Массачусетс ұсынысы бойынша 1765
жылы қазанның 7 жұлдызыңда Құрылықаралық Конгресс шақырылды. Америкадағы
британ отарларының құқығы мен шағымы жөнінде декларация қабылдаған осы
Конгресс. Халық салық жинаушылардың үйлерін өртеп, олардан салық алмау
жөнінде ант алды. 1766 жылы Англия парламенті салықты өзгертті. 1767 жылы
жазда Англияның парламенті Таушенд зандары деп аталған үш заң қабылдады.
Ағылшыи отарларының наразьшығын тұғызған-осы заңцардың мазұны. Таушеид
заңдары қабылданғанан кейін Ағылшын мен Американ қатынасы бірден нашарлады
да, 1771 жылы бұл заңцар өзгертілді.
Америка халықтарының талаптарын бьшай бөлуге болады: біріншідеп,
ағьшшын жеңіл өнеркесіп заттары отарларға әкелу үшін қызметкерлі-р мен сот
баж салығын жинайтын. Бұл заң провинциаддық ассамблеяпмп тексеруімен
отарлау әкімшілігінің аппаратына көп мүмкіндік туғыздм. Америка кеден
таможнялық басқармасын құру жөнінде талап білдіртгі, ол барлық сауданың
заңдарын қадағалау үшін, қамтамасыз ету үшін керек болды. 1765 жылғы петер
актісі мойыңдалмай, Нью-Йорк провинциалдық ассамблеясының ісі тоқтатылған
еді. \
1773 жылы 16 желтоқсаңда Бостон қаласының халқы ағьшшын кемесі
арқылы келген шайды теңізге батырып жіберді. Англия Бостон портыи жауып,
оны бұліншілік жағдайында деп мәлімдеді. Бостон және Масса-чусетс
отарларымен қарым-қатынасқа тыйым салды. Порттардың блокадасына ерегісіп,
Конгресс бүкіл сауда туралы ағьшшын заңцарын жойып, король қызметкерлерінің
меншігін тәркілеуге ұшыратқан еді.
Отарлар метрополияға қарсы күресу үшін өздерінің күштерін біріктіре
бастады.
1774 жылы 5 қыркүйекте Филадельфияда I Континенталдық Конгресс
ашылды. Оған қатысқандар-көпестер, өсімқорлар, ірі плантаторлар. Бір жарым
ай бойы ол мәжілісін жасырын өткізді. Оған 12 отардың 56 өкілі қатысты.
Конгресс құқықтық Декларация қабылдады. Конгрестің межілісіңде ағьшшын
парламентінің соңғы актілері талқыланды. Отарлар өз зандары, заң шығаратын
жиналыстары болатынын мелімдеді. Ағылшындар болса, мемлекеттің репрессивтік
актілерін өзгерту керек деп талап етті. Бірақ Конгрестің сол көзде алынған
актілері және өткізген саясаты шалағай болатын. Олар соғыс жөнінде және
метрополиядан боліну жөнінде ойланған жоқ. Бұл Конгреске дейін Франклин
1748 жылы федерацияның жобасын жасаған еді. Бірақ Англия оны кейінге
қалдырып, ортаға салған жоқ еді. Ол мемлекеттің негізгі принциптерінің бірі-
халықты беліп басқару принципі. Соңдықтан отарлардың арасында бытыраңқылық
болуы заңды.
Конгресс отарлар мен метрополияның арасындағы қайшылықты бейбітшілік
жолымен шешкісі келді, сондықтан олар корольге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
2. Әлеуметтік құрылысы
3. Тәуелсіздік Декларация
4. Құқықтың негізгі сипаттары
5. Сот жүйесі
Кіріспе
ХVII-XVIII ғасырларда Солтүстік Американың Атлантика мұхиты
жағалауында 13 отар құрылды. Отарлардағы адам саны 2, 5 млн. -дай еді. Оның
жарты миллионы африкалық негрлер болатын. Отарлықтар Американың жергілікті
тұрғындарын үндістерді қүлдыққа көндіре алмады. Көпшілік қоныстанушылар
Еуропадан, оның ішінде көбі Англиядан келгендер еді. Отарлардың мемлекеттік
құрылыстары Англияның өзіне ете ұқсас болатын. Олардың ішкі істердегі
автономиясы король бекіткен қағаздармен айқындалды. Қоныс аударушылар
өздерімен бірге Америкаға отаңдарында қолдана алмайтын ескі еркіндіктерін,
кейбір биліктерін ала келді. Олар табиғи зандылықтар іліміне сүйене отырып,
өз заңдарын құрды. Отарлар феодализм тәртіптерін білген жоқ. Олардың
экономикалық дамуы XVII ғасырда қалыптасқан буржуазиялық қарым-қатынастар
негізінде ербіді.
Ағылшын мемлекеті отарларға тауар өткізетін нарық және шикізат
көздері ретіңде қарады. Олар жаңадан пайда болып келе жатқан американ
буржуазиясының мүдделеріне мейлінше қысым жасады. Америка тұрғындарына құл
сатумен айналысуға рұқсат етілген жоқ, тауарларды тасымалдаумен тек
ағьшшындар айналыса алатын болды, өнімдері шығарылмады. Георг-Үшінші
фермерлерге Аллеган тауларының ар жағындағы жерлерді иеленуіне тыйым салды.
Америкадағы мақта, темекі, жүгері құнының темен болуы, ағылшын тауарларының
қымбаттығы плантаторларды жиі-жиі банкроттыққа ұшыратып отырды. Еуропа
мемлекеттерінен өкелінген тауарларға телейтін салықтарды кебейтті жөне оны
күміс ақшамен телеуге мәжбүр етті. Бірақ Англияның Америка отарларын
бағындыра, ырқына кендіре үстамақшы болған, экономикалық дамуын тоқтатпақшы
болған ерекеттері Америка халқының үзілді-кесілді батып қарсылығына тап
болды.
Америка Төңкерісінің алғы шарттары.
Америкаға алғашқы британ қоныстаушыларының келгенінен бастап,
ағьшшынның солтүстік американдық отарларындағы азаттық қозғалысының
басталуына дейін баржоғы 150 жьш етті.
Британияның отарлары Еуропалық қоныстаушьшардан бос еді. Бірақ
америкалық абориген-үндістерді өз жерлерінен ығыстыра отырып орналасқан.
Отаршылдар үңдістерден ауьш шаруашьшық дақылдарын өсіруді, шаруашылық
әдістерін және аң аулауды үйреңді. Өз өмірлерінде үңдістер мәдениетінің
әсері сөзінді. Үндістер оларға алғаш көзде азық-түлікпен көмектесті. Бірақ
сол Американың негізгі халқын отаршылдар өлім жағдайына жеткізсе де, оларды
13 отарда жұмысшылар жетпей жатса да, құлға айналдыра алмады.
Тәуелсіз мемлекет құрудың алғы шарттары болды, Американ Төңкерісі
отарлардың біртұтас мемлекетке бірігуі үшін объективті жағдай жасағаны
мәлім.
Төңкерістің қайнар көздері Америка экономикасы үшін дәстүрлік жолмен
дамьщы. Метрополия мүхиттың ар жағына өзінің шаруашьшық өнімдерін шығару
арқылы олардан кеп табыс (кіріс) алып отырды. Отарлардың еншісі британ
шаруашылығы үшін негізгі материал, шикізат жеткізуші болып табылатын.
Олардың қарым-қатынастары пайда табу негізінде құрылған.
Англияның бұлай қарай тасымалдағаны кеме бөлшектері, шойын, ауыл
шаруашылық өнімдерінен бидай, күріш, индиго. Сауда ете қиын жолмен
жүргізілді. Ағылшын буржуазиялық Төңкерісі көзінде 1649 жылы қабылданған
Навигациялық акт сауданы тек ағылшын су жол қатынастарымен өткізуді қажет
деп тапты. Саудаға қатысатын кемелердің капитандары болып тек ағылшын
мемлекетінің азаматтары тағайындалатын.
Өздеріне қатыссыз сауданы басқа елге жіберуге отарлардың құқығы
болған жоқ. Барлық заттар Лондон арқылы етуге тиіс болды. Сауда жүргізгені
үшін олар Англияға үлкен баж салығын теледі. Бірақ Навигациялық акт
бекіткен сауда шарттары Америкаға белгілі бір пайда берді. Англия Еуропаның
ең бай және прогрессивтік мемлекеттерінің бірі. Оның тауарларының сапасы
өте жоғары болатын. Сондықтан олар дамыған елдердегі жеңіл өнеркәсіпті
пайдаланды. Одан басқа отарлар Британ кредиттерін пайдаланып, британ әскері
мен флотының қол астында болды. Ағылшын жеке меншігіне қол сұққан адамдар
өте қатты жазаға кесідді, көбіне ол елім жазасы болатын.
Ағылшын кемелерінің төрттен бір бөлігі отарларда жасалды. Отарлар
жасырын жолмен контрабандамен айналысатын. Олар жергілікті өкіметпен шарт
жасасып, қалпақ, етік, жиһаз тағы басқа заттарды жасай бастады.
1769 жылы ағылшындар сауда палатасын құрды. Ол жеңіл өнеркәсіптегі
ағылшын монополиясын қолдады. Бірақ бөрі бір өсу қарқыны жоғарылаған жоқ.
10 американдықтың тоғызы ағылшын киімін киді. Үлкен табыс әкелген ол үштік
сауда. Үндістаннан барлығы қант шығарды, ал Жаңа Англия одан ром шарабын
жасатып, сөйтіп, оғаң Африкадан қүлдар сатып алатын.
Төңкеріске дейін ұлтаралық жағдай үлкен масштабты қамтыды, яғни,
Америкада ортақ нарық болды. Бұл капиталистік экономиканың бірден
жоғарылауына мүмкіндік туғызған еді. Американдықтардың негізгі шаруашьшығы-
ауыл шаруашылығы болғаны мәлім.
Әлеуметтік құрылысы
Әлеуметтік құрылысы. Америкадағы халықтың құрьглысы өте ерекше.
Феодал лордтар бүкіл жерлерінің оннан тоғызының қожасы. Жұмысшы күші-
ағылшын "заңдастырылған малайлары", олар Англиядан көзіңце Америкаға жете
алмай, ақшалары жоқтығынан кеме иелерімен шартқа отырып, солардың малайлары
боламыз деп міндеттеме алғандар еді. Бірақ Америкаға келгеннен кейін олар
біршама жұмыс істеп, өздеріне жер алды да, американ фермерлеріне айнала
бастады. Жердің молдығы оларды коп уақыт өзгіге салуға мүмкіндік берген
жоқ. Американың жарты миллион адамы Африка негрлері оңтүстікте
плантацияларда жұмыс істейтін еді. Америка халқының көбін ерікті фермерлер
мен қолөнершілер құрайтын.
ХVIII-ғасырдың ортасыңда отарлардың саяси құрылысы бьшай қалыптасқан
болатын: губернатор жергілікті ақсүйектерден немесе қызметкерлерден
сайланды. Кейбір отарлар губернаторларды өздері сайлайтын еді. Отарлар үшке
белінді: қызметкерлердің басқаруымен болған жергілікті отарлар, жеке
отарлар, жеке адамның иесі, оларды сол отардың иесінің өзі басқарды және
ағылшындардың негізінде құрьшған, өзін-өзі басқаруға келген отарлар.
Отарлардың басында губернатор тұрды, оны ағылшын королі тағайындайды немесе
отардың халқы сайлап қояды.
Америка төңкерісінің көп ерекшеліктері болды. Оны тапсыз күрес деп
атайтын. Ол бүкіл Америка халқының тәуелсіздігі үшін, бостандығы үшін
өткізген күресі. Бірақ революцияға қатысқан адамдар ағылшын әдеттеріне
сөйкес лоялистер тори және патриоттар деген екі топқа бөлінген еді.
Лоялистер-корольді жақтаушы топтар. Патриоттар-метрополиялық саясатқа
қарсы, ескі отарлық режимді бейнелейтін жеңілдікке ие сословиеның
дұшпаңдары. Оның басты тірегі төменгі, ортаңғы қала тұрғындары,
қолөнершілер мен ұсақ тауар иелері мен фермерлер. Олар өздерінің жер меншік
иесіне кіріптарлығын (басы байлығын) жоюға күш салды, ең бастысы
скваттерлер патриоттардың құрамына дәулетті топтар-көпестер,
контрабандистер, өзуші буржуазиялар кірді, олар Америка жеңіл өнеркөсібімен
байланысты болатьш. Торийлерге губернаторлар, сот қызметкерлері, кеден
қызметкерлері, отарлау әкімшілігі, жер ақсүйектері, кейбір плантаторлар мен
ағьшшын шіркеу иелері жататын. 60-70 жылдардағы оқиға азаттық қозғалысымен
және америкалық революцияның өзгеруімен тығыз байланысты. Осы жылдары
революциялық күш қалыптасты, сондай-ақ тәуелсіздік үшін күрестің әдістері
мен ұйымдастыру тәжірибесі құрыпды. Тәуелсіздік үшін күрес негізінде келесі
төрт мөселе шешілуге тиісті еді: құлдықты жою, Алдеган тауларының жанындағы
жаңа жерлерге қоныс аудару, өнеркәсіпgн сауданың бостандығын алу және
отарлық әкімшіліктің тәуелсіздігін қорғау.
Отарлардағы азаттық - демократиялық қозғалыстың басталғанына 20
жылдай өткен еді. Ол Англиядағы жеті жылдық соғыстың (1756-1763) жеңісіне
тікелей байланысты. Олар Канададан француздарды ығыстырып . шығарып,
өздерінің қатаң режимдерін енгізуге тырысты. Англия өкіметін жақсарту
жолыңда бірнеше қаулылары шықты, соның арасындағы 1765 жыл 22 наурыздағы
елтаңба жөніндегі заң көп наразылық тұғызды. Соғыс аяқталғаннан кейін
Англияның 340 млн. фунт стерлинг қарызы жиналды. Жаңа заң оның 60 млн. фунт
стерлинг пайда беруге тиісті еді. Салық заңының бабы бойынша барлық баспа
орындарына, заң құжаттарына некелік контракт, сауда келісімдеріне, ұрпақ
жөніндегі қағаз және басқа да ресми құжаттарға салық салыңцы. Бұл салықты
ағылшын қызметкерлері емес, отарлау әкімшілігіндегі арнайы уәкілдік
қызметкерлері жинады. Ал бұл мәселені тексеріп, іске асырушы британ вице-
адмиралтейстік соты. Англия жағынан жасалған қысымға қарамастан, отарлар
жедел дамыды және капиталистік өндіріс қатысынан Америка революциясы
үшқындады.
Оның тікелей себебі ағылшын үкіметінің қатаң істері, Аллеган
жерлерін пайдалануға қарсы шыққан корольдің бұйрықтары. 1764 жылы
Еуропадан Америкаға әкелінген заттарға баж салығын кіргізе бастады.
Қоныстанушьшар ағылшын солдаттары үшін казарма салуды жөне оған
көзекшілік орнатуды енгізді. Бұл көзде ағылшын әскерлерінің саны өсе
түскен. Отарларға кредит билетімен кіруге болмайтынына байланысты
елтаңба туралы заң шығарылып, оны 1773 жьшғы саудадағы шай туралы
заң толтырды.
Виргиния Ассамблеясында Генри сөзінен кейін заң шығарушылар қарсы
шығып, осы заңға оппозиция құрастырды. Массачусетс ұсынысы бойынша 1765
жылы қазанның 7 жұлдызыңда Құрылықаралық Конгресс шақырылды. Америкадағы
британ отарларының құқығы мен шағымы жөнінде декларация қабылдаған осы
Конгресс. Халық салық жинаушылардың үйлерін өртеп, олардан салық алмау
жөнінде ант алды. 1766 жылы Англия парламенті салықты өзгертті. 1767 жылы
жазда Англияның парламенті Таушенд зандары деп аталған үш заң қабылдады.
Ағылшыи отарларының наразьшығын тұғызған-осы заңцардың мазұны. Таушеид
заңдары қабылданғанан кейін Ағылшын мен Американ қатынасы бірден нашарлады
да, 1771 жылы бұл заңцар өзгертілді.
Америка халықтарының талаптарын бьшай бөлуге болады: біріншідеп,
ағьшшын жеңіл өнеркесіп заттары отарларға әкелу үшін қызметкерлі-р мен сот
баж салығын жинайтын. Бұл заң провинциаддық ассамблеяпмп тексеруімен
отарлау әкімшілігінің аппаратына көп мүмкіндік туғыздм. Америка кеден
таможнялық басқармасын құру жөнінде талап білдіртгі, ол барлық сауданың
заңдарын қадағалау үшін, қамтамасыз ету үшін керек болды. 1765 жылғы петер
актісі мойыңдалмай, Нью-Йорк провинциалдық ассамблеясының ісі тоқтатылған
еді. \
1773 жылы 16 желтоқсаңда Бостон қаласының халқы ағьшшын кемесі
арқылы келген шайды теңізге батырып жіберді. Англия Бостон портыи жауып,
оны бұліншілік жағдайында деп мәлімдеді. Бостон және Масса-чусетс
отарларымен қарым-қатынасқа тыйым салды. Порттардың блокадасына ерегісіп,
Конгресс бүкіл сауда туралы ағьшшын заңцарын жойып, король қызметкерлерінің
меншігін тәркілеуге ұшыратқан еді.
Отарлар метрополияға қарсы күресу үшін өздерінің күштерін біріктіре
бастады.
1774 жылы 5 қыркүйекте Филадельфияда I Континенталдық Конгресс
ашылды. Оған қатысқандар-көпестер, өсімқорлар, ірі плантаторлар. Бір жарым
ай бойы ол мәжілісін жасырын өткізді. Оған 12 отардың 56 өкілі қатысты.
Конгресс құқықтық Декларация қабылдады. Конгрестің межілісіңде ағьшшын
парламентінің соңғы актілері талқыланды. Отарлар өз зандары, заң шығаратын
жиналыстары болатынын мелімдеді. Ағылшындар болса, мемлекеттің репрессивтік
актілерін өзгерту керек деп талап етті. Бірақ Конгрестің сол көзде алынған
актілері және өткізген саясаты шалағай болатын. Олар соғыс жөнінде және
метрополиядан боліну жөнінде ойланған жоқ. Бұл Конгреске дейін Франклин
1748 жылы федерацияның жобасын жасаған еді. Бірақ Англия оны кейінге
қалдырып, ортаға салған жоқ еді. Ол мемлекеттің негізгі принциптерінің бірі-
халықты беліп басқару принципі. Соңдықтан отарлардың арасында бытыраңқылық
болуы заңды.
Конгресс отарлар мен метрополияның арасындағы қайшылықты бейбітшілік
жолымен шешкісі келді, сондықтан олар корольге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz