Мемлекеттің қаржы саясаты
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
НЕГIЗГI БӨЛIМ
1. Мемлекеттің қаржы саясатын тиімді жүргізуді үйымдастыру және басқару.
2. Қаржы саясаты, нарықтық экономикада әлеуметтік. экономикалық мәселелерді шешуші процесс.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
НЕГIЗГI БӨЛIМ
1. Мемлекеттің қаржы саясатын тиімді жүргізуді үйымдастыру және басқару.
2. Қаржы саясаты, нарықтық экономикада әлеуметтік. экономикалық мәселелерді шешуші процесс.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Жалпы алғанда экономикалық саясат сияқты, мемлекет қаржы саясатын да экономикалық эаңдардың – қоғамның экономикалық өмірінің құбылыстары мен процестерінің мәндік, ұдайы қайталанып отыратын, объективті байланыстары мен өзара тәукелділіктерінің талаптарын басшылыққа алып әзірлейді.
Қаржы саясаты нақты шаруашылық өмірде қаржы механизмі арқылы жүзеге асырылады. Қаржы механизмі дегеніміз қаржыны ұйымдастыру, жоспарлау және басқарудың формалары мен әдістерінің жүйесі болып табылады. Қаржы механизмі арқылы шаруашылық жүргізудің әр түрлі деңгейлері мен қызмет салаларында экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын орындауға арналған ақшалай қаражаттардың нысаналы қорларын қалыптастыру және пайдалану жөніндегі қаржы қатынастары басқарылады. Қаржы механизмі мемлекет белгіленген қаржы шараларын және нақты, мекен – тұрақты шын нәтижелері қайта түрлендіреді, өзгертеді. Ұдайы өндіріс нәтижелерінің сан алуандығы экономикалық (шаруашылық ) механизмінің формалары мен әдістерінің тиісті сан алуандығын туғызады; қаржы механизмі оның құрамдас және ажырамас бөлігі болып табылады. Сондықтан тәуелсіздікке ие болған республиканың қаржы саясатының міндеті – экономиканы дағдарыстан шығару, халық шаруашылығы құрылымын өзгерту негізінде шаруашылық өмірді тұрақтандыру, кәсіпкерлік қызметі, бағаны ырықтандыру, мемлекеттік бөліктің үлесін біртіндеп кеміту жолымен меншікті реформалау, сыртқы экономикалық қызметті кеңейту және жандандыру жөнінде шаралар әзірлеп, оларды қаржы механизмі арқылы іске асыру болып табылады. Республика экономикасының дүниежүзілік шаруашылықпен тоғысуының механизмін жасау міндеті тұр. Сонымен қатар қаржы саясаты мен механизмі нарық қатнастарына ену барысында инфиляциядан, жұмыссыздықтан, табыстан айырылып қалудан халықты әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етуі тиіс.
Республикада аталған бағыттарды жүзеге асыратын тиісті қаржы саясаты мен механизмі әзірленіп, арнайы бағдарламаны іске асыру жүріп жатыр.
Жалпы алғанда экономикалық саясат сияқты, мемлекет қаржы саясатын да экономикалық эаңдардың – қоғамның экономикалық өмірінің құбылыстары мен процестерінің мәндік, ұдайы қайталанып отыратын, объективті байланыстары мен өзара тәукелділіктерінің талаптарын басшылыққа алып әзірлейді.
Қаржы саясаты нақты шаруашылық өмірде қаржы механизмі арқылы жүзеге асырылады. Қаржы механизмі дегеніміз қаржыны ұйымдастыру, жоспарлау және басқарудың формалары мен әдістерінің жүйесі болып табылады. Қаржы механизмі арқылы шаруашылық жүргізудің әр түрлі деңгейлері мен қызмет салаларында экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын орындауға арналған ақшалай қаражаттардың нысаналы қорларын қалыптастыру және пайдалану жөніндегі қаржы қатынастары басқарылады. Қаржы механизмі мемлекет белгіленген қаржы шараларын және нақты, мекен – тұрақты шын нәтижелері қайта түрлендіреді, өзгертеді. Ұдайы өндіріс нәтижелерінің сан алуандығы экономикалық (шаруашылық ) механизмінің формалары мен әдістерінің тиісті сан алуандығын туғызады; қаржы механизмі оның құрамдас және ажырамас бөлігі болып табылады. Сондықтан тәуелсіздікке ие болған республиканың қаржы саясатының міндеті – экономиканы дағдарыстан шығару, халық шаруашылығы құрылымын өзгерту негізінде шаруашылық өмірді тұрақтандыру, кәсіпкерлік қызметі, бағаны ырықтандыру, мемлекеттік бөліктің үлесін біртіндеп кеміту жолымен меншікті реформалау, сыртқы экономикалық қызметті кеңейту және жандандыру жөнінде шаралар әзірлеп, оларды қаржы механизмі арқылы іске асыру болып табылады. Республика экономикасының дүниежүзілік шаруашылықпен тоғысуының механизмін жасау міндеті тұр. Сонымен қатар қаржы саясаты мен механизмі нарық қатнастарына ену барысында инфиляциядан, жұмыссыздықтан, табыстан айырылып қалудан халықты әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етуі тиіс.
Республикада аталған бағыттарды жүзеге асыратын тиісті қаржы саясаты мен механизмі әзірленіп, арнайы бағдарламаны іске асыру жүріп жатыр.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. – Алматы: Қазақстан, 2000ж.
2. Қазақстан Республикасы Президентiнiң және Қазақстан Републикасы үкiметiнiң актiлер жинағы.
3. Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы (Салық кодексi) – Алматы: ЮРИСТ, 2002ж.
4. Бюджет жүйесi туралы. Қазақстан Республикасының заңы. Астана: 2001ж.
5. Берлин С.И. Теория финансов. Учебник пособие. М: Приор, 2000г.
6. Дробозина Л. А. Финансы. Учебник для вузов. – М.: ЮНИТИ, 2000г.
7. Дюсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия. Учебное пособие.- Алматы: Экономика, 1998г.
8. Заяц Н.Е.,Фисенко М.К., Бондарь Т.Е. и др. Теория финансов. Учебное пособие. – Мн.: Высш. шк., 1998г.
9. Ынтықбаева С.Ж. Фискальная политика и ее роль в обеспечении устойчивого развития экономики Казахстана. Алматы Қалжы- Қаражат 2002г.
10. Құлпыбаев С. Iлиясов Қ. Қаржы оқулық, Алматы-2003ж.
11. Мельников В.Д., Ильясов К.К. Финансы. Учебник для вузов.- Алматы: 2001г.
12. Мельников В.Д., Ли В.Д. Общий курс финансов. Учебник. – Алматы: Институт развития Казахстана, 2001г.
13. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятиях.- Алматы: Центраудит- Казахстан, 2002г.
14. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М.В. Романовского. М.: Перспектива/ ЮРАЙТ, 2001г.
15. Финансы, деньги, кредит. Учебник. Под ред.О.В. Соколовой. – М:, ЮРИСТ, 2001г.
16. Финансы. Денежное обращение. Кредит. Учебник для вузов. Под ред. Л.А. Дробозиной.- М.: ЮНИТИ, 2000г.
17. Қазақстан Республикасының парламентiнiң жаршысы №18 Астана, 2002ж.
18. Агенство Республики Казахстан по статистике. Казахстан в 1991-2002г.г. Алматы, 2002г.
19. Статистический ежегодник 2001г. Алматы 2001г.
20. Қаржы-қаражат. Журнал. № 3,4,7 2003ж.
21. Қазақстан Республикасының Қаржы минитрлiгiнiң статистикалықбюллетенi. Журнал.№ 8(56) тамыз, 2003ж. №7 маусым, 2003ж.
22. Современный финансовый кредитный словарь. Москва, 1999г.
23. Қазақстан Республикасыеың 2003 жылға арналған республикалық бюджеттуралы құжаттары. 12.12.2002ж. №362-2заң (№13,14,16,18,19,21,24,25,26,27,29, баптар)
24. Егемен Қазақстан. Газет. 1999ж, 21 тамыз.
25. М.Н. Крейнина. Финансовый менеджмент. Москва, 1998г.
26. А.А. Нурсейтов, Н.А. Нурсейтов. Финансовый менеджмент. Учебное пособие. Алматы, 1996г.
27. ОразалыСабден. XXI ғасырға қандай экономикамен кiремiз. Алматы, 1997г.
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. – Алматы: Қазақстан, 2000ж.
2. Қазақстан Республикасы Президентiнiң және Қазақстан Републикасы үкiметiнiң актiлер жинағы.
3. Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы (Салық кодексi) – Алматы: ЮРИСТ, 2002ж.
4. Бюджет жүйесi туралы. Қазақстан Республикасының заңы. Астана: 2001ж.
5. Берлин С.И. Теория финансов. Учебник пособие. М: Приор, 2000г.
6. Дробозина Л. А. Финансы. Учебник для вузов. – М.: ЮНИТИ, 2000г.
7. Дюсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия. Учебное пособие.- Алматы: Экономика, 1998г.
8. Заяц Н.Е.,Фисенко М.К., Бондарь Т.Е. и др. Теория финансов. Учебное пособие. – Мн.: Высш. шк., 1998г.
9. Ынтықбаева С.Ж. Фискальная политика и ее роль в обеспечении устойчивого развития экономики Казахстана. Алматы Қалжы- Қаражат 2002г.
10. Құлпыбаев С. Iлиясов Қ. Қаржы оқулық, Алматы-2003ж.
11. Мельников В.Д., Ильясов К.К. Финансы. Учебник для вузов.- Алматы: 2001г.
12. Мельников В.Д., Ли В.Д. Общий курс финансов. Учебник. – Алматы: Институт развития Казахстана, 2001г.
13. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятиях.- Алматы: Центраудит- Казахстан, 2002г.
14. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М.В. Романовского. М.: Перспектива/ ЮРАЙТ, 2001г.
15. Финансы, деньги, кредит. Учебник. Под ред.О.В. Соколовой. – М:, ЮРИСТ, 2001г.
16. Финансы. Денежное обращение. Кредит. Учебник для вузов. Под ред. Л.А. Дробозиной.- М.: ЮНИТИ, 2000г.
17. Қазақстан Республикасының парламентiнiң жаршысы №18 Астана, 2002ж.
18. Агенство Республики Казахстан по статистике. Казахстан в 1991-2002г.г. Алматы, 2002г.
19. Статистический ежегодник 2001г. Алматы 2001г.
20. Қаржы-қаражат. Журнал. № 3,4,7 2003ж.
21. Қазақстан Республикасының Қаржы минитрлiгiнiң статистикалықбюллетенi. Журнал.№ 8(56) тамыз, 2003ж. №7 маусым, 2003ж.
22. Современный финансовый кредитный словарь. Москва, 1999г.
23. Қазақстан Республикасыеың 2003 жылға арналған республикалық бюджеттуралы құжаттары. 12.12.2002ж. №362-2заң (№13,14,16,18,19,21,24,25,26,27,29, баптар)
24. Егемен Қазақстан. Газет. 1999ж, 21 тамыз.
25. М.Н. Крейнина. Финансовый менеджмент. Москва, 1998г.
26. А.А. Нурсейтов, Н.А. Нурсейтов. Финансовый менеджмент. Учебное пособие. Алматы, 1996г.
27. ОразалыСабден. XXI ғасырға қандай экономикамен кiремiз. Алматы, 1997г.
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
НЕГIЗГI БӨЛIМ
1. Мемлекеттің қаржы саясатын тиімді жүргізуді үйымдастыру және басқару.
2. Қаржы саясаты, нарықтық экономикада әлеуметтік- экономикалық
мәселелерді шешуші процесс.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Жалпы алғанда экономикалық саясат сияқты, мемлекет қаржы саясатын да
экономикалық эаңдардың – қоғамның экономикалық өмірінің құбылыстары мен
процестерінің мәндік, ұдайы қайталанып отыратын, объективті байланыстары
мен өзара тәукелділіктерінің талаптарын басшылыққа алып әзірлейді.
Қаржы саясаты нақты шаруашылық өмірде қаржы механизмі арқылы жүзеге
асырылады. Қаржы механизмі дегеніміз қаржыны ұйымдастыру, жоспарлау және
басқарудың формалары мен әдістерінің жүйесі болып табылады. Қаржы
механизмі арқылы шаруашылық жүргізудің әр түрлі деңгейлері мен қызмет
салаларында экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын орындауға арналған
ақшалай қаражаттардың нысаналы қорларын қалыптастыру және пайдалану
жөніндегі қаржы қатынастары басқарылады. Қаржы механизмі мемлекет
белгіленген қаржы шараларын және нақты, мекен – тұрақты шын нәтижелері
қайта түрлендіреді, өзгертеді. Ұдайы өндіріс нәтижелерінің сан алуандығы
экономикалық (шаруашылық ) механизмінің формалары мен әдістерінің тиісті
сан алуандығын туғызады; қаржы механизмі оның құрамдас және ажырамас бөлігі
болып табылады. Сондықтан тәуелсіздікке ие болған республиканың қаржы
саясатының міндеті – экономиканы дағдарыстан шығару, халық шаруашылығы
құрылымын өзгерту негізінде шаруашылық өмірді тұрақтандыру, кәсіпкерлік
қызметі, бағаны ырықтандыру, мемлекеттік бөліктің үлесін біртіндеп кеміту
жолымен меншікті реформалау, сыртқы экономикалық қызметті кеңейту және
жандандыру жөнінде шаралар әзірлеп, оларды қаржы механизмі арқылы іске
асыру болып табылады. Республика экономикасының дүниежүзілік
шаруашылықпен тоғысуының механизмін жасау міндеті тұр. Сонымен қатар қаржы
саясаты мен механизмі нарық қатнастарына ену барысында инфиляциядан,
жұмыссыздықтан, табыстан айырылып қалудан халықты әлеуметтік қорғауды
қамтамасыз етуі тиіс.
Республикада аталған бағыттарды жүзеге асыратын тиісті қаржы саясаты
мен механизмі әзірленіп, арнайы бағдарламаны іске асыру жүріп жатыр.
Негiзгi бөлiм
Әлеуметтiк бағдарламаларды жүзеге асырудағы қаржының ролi
Саясат мемлекет қызметінің барлық бағыттарын қамтиды. Саяси ықпал
жасаудың элементі болып табылатын қоғамдық қатнастардың саласына қарай
экономикалық немесе, әлеуметтік, мәдени немесе техникалық, қаржы немесе
несие, ішкі немесе сыртқы саясат туралы айтады.
Кез келге қоғамда мемлекет қаржыны өзінің функциялары мен міндеттерін
жүзеге асыру үшін, белгілі бір мақсаттарға жету үшін пайдаланады. Қойылған
мақсаттарды іске асыруда қаржы саясаты маңызды рөл атқарады. Оны жасап
жүзеге асыру процесінде қоғам алдында тұрған міндеттерді орындаудың
шарттары қамтамасыз етіледі; ол экономикалық мүдделерге ықпал жасаудың
белгілі қүралы болып табылады.
Қаржы саясаты – қаржыны басқарудың түпкі мақсаты, оның нақты нәтижесі;
мемлекетке өзінің қызметтерін оррындауды қамтамасыз ету, сайып келгенде
экономиканы тұрақтандыру мен қоғам прогресі үшін жағдайлар жасау
мақсатымен қаржы ресурстарын жұмылдыруға, эконммикалық жүйе шеңберінде
оларды қайта бөліп, пайдалануға тиімділіктәің белгілі бір дәрежесіне жетуге
бағытталған мемлекеттік шаралардың жиынтығы. Басқару адам қызметінің барлық
аясына, соның ішінде қаржы қызметінеде тән нәрсе. Адамдардың саналы,
мақсатты қызметі ретіндегі басқару экономикалық заңдардың объективті
заңдылықтары мен талаптарына негізделген. Осы заңдардың талаптарын танып
білуге сүйене отырып және оларды пайдаланудың нысандары мен әдістерін жасай
отырып, мемлекеттік, шаруашылық және қоғамдық органдар арқылы қоғам
қарджыны, бағаны, кредитті және тағы басқаларын қоса, өндірістік
қатнастардың нысандарын саналы түрде басқарады.
Қаржыны басқару – бұл қаржыны және шектесуші экономикалық және
әлеуметтік жүйелерге оларды жетілдіру және дамыту мақсаты мен ықпал жасау
процесі және қаржы қатнастарының бүкіл жиынтығының тиімді жұмыс істеуіне
жету.
Мемлекеттің қаржы сакясатын экономикалық заңдардың талаптарына қарай
Үкімет анықтайды.
Қаржы саясаттың ңмазмұны сан қырлы. Ол мынандай маңызды бұындарды
қамтиды:
● қаржы дамытудың ғылыми негізделген концепцияларын жасау. Ол
экономикалық заңдарды іс- қиымылын, экономиканың жай күйін зерделеу,
қоғамның әлеуметтік экономикалық қатынастарының дамуы перспективаларына
халықтың қажеттеріне жан- жақты талдау жасау негізінде қалыптасады;
● перспективаға және қазіргі кезеңге арналған қаржыны
пацйдаланудың басты бағыттарын анықтау; сонымен бірге экономикалық саясатта
қаралып, қойылған мақсаттарға жету жолдарына сүйенеді, халықаралық
факторлар қаржы ресурстарының өсу мүмкіндіктеріескеріледі;
● қойылған мақсаттарға жетуге бағытталған нақтылы іс- қимылдарды
жүзеге асыру.
Осы негізгі үш буынңың бірлігі қаржы саясатының мазмұнын анықтайды.
Демек, экономикалық зааңдардың іс-қимылын есепке ала отырып, қоғамды
дамутыдың міндеттеріне байланыстықаржыны үымдастыру мен пайдалану
мемлекеттік қаржы саясатының мамзұны болып табылады.
Қоғамдық дамудың әрбір кезеңінде қаржы саясатының өзіне тән белгілері
болады, ол экономиканың жай- күйін қоғамның материалдық және мәдени
өмірінің толғағы жеткен қажеттіліктерін және басқа факторларды ескере
отырып, түрлі міндеттерді шешеді.
Қазіргі қаржы саясатының көмегімен шешілетін міндеттердің қатарына
мыналарды жатқызуға болады:
- елдің дамуының әрбір нақты кезеңінің ерешеліктері негізінде халық
шаруашылығында қаржы ресурстарының неғүрлым мүмкін болатын көлемін
жасайтын
Жағдайларды қамтамасыз ету;
- экомикалық дамудың белгіленген бағыттарын орындау үшін тиісті қаржы
механизімінің жасап, оны үнемі жетілдіріп отыру;
- қаржы ресурстарын қоғамдық өндірістің салалары арасында, халық
шаруашылығының кешендері арасында үтымды бөлу және пайдалану,
ресурстарды белгілі бір мақсаттарға бағыттау.
Елдегі жүргізіліп жатқан экономикалық реформаларға сәйкес мемлекеттің
қаржы саясаты мен қаржы жұйесінің қызметіннарыққа көшудің и өтпелі
кезеңінде қажетті қаржы ресурстарын жинауға, оларға бюджетке толық және
дер кезінде жұмылдырып отыруға, әлеуметтік – экономикалық дамудың
бағдарламаларына қаралған шараларды үздіксіз қаржыландыруға және матеериал,
еңбек және ақша ресурстарын мақсаты әрі ұтымды пайдалануға бақылауды
күшейтуге бағытталған. Бұл мақсаттар Қазақстан республикасының әлеметтік
және экономикалық дамуының, қоғамдық өмірідің барлық салаларының қайта
құрудың стратегиясы қаржымен қамтамасыз ету қажеттігінен туындайды.
Қаржы саясаты мемлекеттіңң экономикалық саясатының құрамды бөлігі
болып табылады және қондырғыға жатады. Қаржы саясатын жүзеге асырудың
негізіне жалпы және жеке принциптердің толып жатқан қатары қойылуы тиіс.
Қаржы саясатының тиімділігін қамтамасыз ететін жалпы принциптерге
мыналар жатады:
- объективтті экономикалық заңдардың іс- қимылын есепке алу;
- нақты тарихи жағдайларды есепке алу;
- өткен жылдардың өзіндік тәжрибесін және дүниежұзілік тәжрибені есепке
лау.
Қаржы стратегиясы экономкалық әлеуметтік стратегия мен анықталған
перспективаға есептелген және ірі ауқымды міндеттерді шешуді қарастыратын
қаржы саясатының үзақ мерзімді курсы. Ол макроэкономикалық процестер
дамуының ұзақ кезеңіне бағытталған, ал оның шеңберіндегі күнделікті
міндеттер басты стратегиялық мақсатқа жетудің кезеңдері ретінде жүзеге
асырылып отырады. Сөйтіп, қаржы саясатының мазмұны
Экономикалық жүйеде қаржыны пайдаланудың стратегиялық бағыттылығы мен үнемі
анықталып отырады.
Қаржы тактикасы қаржы байланыстарын үйымдастыруды деп кезінде өзгеріп
отыру, қаржы ресурстарын қайта топтастыру арқылы қоғамдық дамытудың нақты
кезеңінің мәселелерін шешуге бағытталған. Қаржы стратегияның біршама
тұрақтылығы кезінде қаржы тактикасының орамдылығымен ерекшеленуіә тиіс, ол
экономикалық жағдайлардың, әлеуметтік факторлардың және басқалардың
ширақтылығымен алдын ала анықталынады.
Қаржы саясатының стратегиясы мен тактикасы өзара байланысты. Стратегия
тактикалық есептерді шешу үшін қолайлы жағдайлар жасайды Экономика мен
әлеуметтік сала дамуының шешуші учаскелері мен басты проблемаларын анықтай
отырып, тактика әдістерді өзгерту, қаржы байланыстарын үйымдастырудың
нысандары арқылы неғұрлым қысқа мерзім ішінде ысырап пен шығындарды ең аз
жұмсап, қаржы стратегиясы белгіленген міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.
Бір жағынан, қаржы саясатын экономикалық қатынастарды тұрғызады; саясат
экономикаға байланысты. Басқа жағынан, экономикалық базис негізінде пайда
болып әрі дами отырып, қаржы саясаты белгілі бір дербестікке ие болды; оның
өзгеше заңдары мен даму логикасы бар Осыған байланысты ол экономикаға,
қаржы жағдайына кері ықпал етеді. Бұл түрліше болады: бір жағдайда саяси
шаралар жүргізу жолымен экономиканы дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасалады,
басқа жағдайда ол кедергі болады.
Саяси шешімдер экономикалық логиканың заңдары бойынша, белгіленген
қаржы шараларын жүргізудің салаларын жүргізудің салаларын анық етіп
есептеу мен алдын ала көре білу негізінде қабылдануы тиіс, бұл қаржы
саясатындағы жиі ойда болмаған өзгерістерден құтылуға мүмкіндік береді және
кәсіорындардың қызметі үшін орайлы жағдайлар жасайды. Осыған байланысты
экономика мен әлеуметтік саладағы болып жатқан процестер туралы қаржы
саясатының шараларын өткізудің нәтижелері туралы айқын ақпараттың
жеткілікті ауқымының зор маңызын атап өту өте қажет. Қаржы және саяси
экономикалық ғылымдардың қорытындыларымен қатар ақпарат тиімді қаржы
саясатын жасаудың қажетті базасы болуы тиіс. Онда қаржы саясатының
дұрыстығын тексерудің берік негізіне қызмет ететін кері байланыс принципін,
қоғам өмірінің экономикалық және әлеуметтік салаларының дамуына оның әсер
ету позитивтігі принципін сақтау өте қажет.
Мемлекет қаржы қатнастарын үйымдастырудың әдістерін белгілей отырып,
тиісті актілерде баянды етеді, заңдар шығарады. Мәселен Парламент салықтар
туралы заңдар шығарады, жыл сайын республикалық бюджет туралы заң
қабылдайды және т.б. Қаржы министірлігі мен оның аумақтық қаржы органдары,
қолданып жүрген заңдар мен үкіметтің қаулылары негізінде, Мемлекеттік кіріс
министірлігінің салық органдары өзінің қызмет бабының шегінде төлемдерді
есептеу мен алу жөнінде нұсқамалар, жеке және заңды тұлғаларға қаржы
берудің ережелері туралы нормативті актілер және т.б. жасайды.
Қазіргі жағдайда жасалынған қаржы саясаты концепсиясының мақсаты
шаруашылықты дамыту, қоғамдық өнедіріс тиімділігі барынша арттыру негізінде
халық тұрмысының неғұрлым жоғарғы дәрежесіне жету. Қаржы стратегиясының
әлеуметтік бағыттылығы халықтың түрмыс жағдайын арттыруға жұмсалатын қаржы
ресурстарын көбейтудің мүмкіндіктерін іздестіруде ғана емес. Слнымен қатар
экономикалық саясаттың басты мақсатына деген принципті жаңа көзқараста
көрінеді. Тұрмыс дәрежесі енді өндіріс дамуын, қаржы ресурстарының бағыты
мен оны пацйдалану құрлымын анықтайтын мөлшер болып табылады.
Әлеуметік бағдарламаның орталық пункті шығармашылық және жоғары өнімді
еңбек дербестік пен ынтаны көрсету, шынайы кәсіпкерлік үшін жағдайлар жасау
болып табылады. Сонымен қатар бір мақсатта бірінші кезекте аз қамтылған
азаматтарды (зейнеткерлерді, көп балалы отбасыларын ), сондай- ақ табысы
тіркелген тұлғаларды (бюджет мекемелері, ғылым денсаулық сақтау, білім
беру және басқаларының қызметкелерін ) әлеуметтік қорғау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ
НЕГIЗГI БӨЛIМ
1. Мемлекеттің қаржы саясатын тиімді жүргізуді үйымдастыру және басқару.
2. Қаржы саясаты, нарықтық экономикада әлеуметтік- экономикалық
мәселелерді шешуші процесс.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Жалпы алғанда экономикалық саясат сияқты, мемлекет қаржы саясатын да
экономикалық эаңдардың – қоғамның экономикалық өмірінің құбылыстары мен
процестерінің мәндік, ұдайы қайталанып отыратын, объективті байланыстары
мен өзара тәукелділіктерінің талаптарын басшылыққа алып әзірлейді.
Қаржы саясаты нақты шаруашылық өмірде қаржы механизмі арқылы жүзеге
асырылады. Қаржы механизмі дегеніміз қаржыны ұйымдастыру, жоспарлау және
басқарудың формалары мен әдістерінің жүйесі болып табылады. Қаржы
механизмі арқылы шаруашылық жүргізудің әр түрлі деңгейлері мен қызмет
салаларында экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын орындауға арналған
ақшалай қаражаттардың нысаналы қорларын қалыптастыру және пайдалану
жөніндегі қаржы қатынастары басқарылады. Қаржы механизмі мемлекет
белгіленген қаржы шараларын және нақты, мекен – тұрақты шын нәтижелері
қайта түрлендіреді, өзгертеді. Ұдайы өндіріс нәтижелерінің сан алуандығы
экономикалық (шаруашылық ) механизмінің формалары мен әдістерінің тиісті
сан алуандығын туғызады; қаржы механизмі оның құрамдас және ажырамас бөлігі
болып табылады. Сондықтан тәуелсіздікке ие болған республиканың қаржы
саясатының міндеті – экономиканы дағдарыстан шығару, халық шаруашылығы
құрылымын өзгерту негізінде шаруашылық өмірді тұрақтандыру, кәсіпкерлік
қызметі, бағаны ырықтандыру, мемлекеттік бөліктің үлесін біртіндеп кеміту
жолымен меншікті реформалау, сыртқы экономикалық қызметті кеңейту және
жандандыру жөнінде шаралар әзірлеп, оларды қаржы механизмі арқылы іске
асыру болып табылады. Республика экономикасының дүниежүзілік
шаруашылықпен тоғысуының механизмін жасау міндеті тұр. Сонымен қатар қаржы
саясаты мен механизмі нарық қатнастарына ену барысында инфиляциядан,
жұмыссыздықтан, табыстан айырылып қалудан халықты әлеуметтік қорғауды
қамтамасыз етуі тиіс.
Республикада аталған бағыттарды жүзеге асыратын тиісті қаржы саясаты
мен механизмі әзірленіп, арнайы бағдарламаны іске асыру жүріп жатыр.
Негiзгi бөлiм
Әлеуметтiк бағдарламаларды жүзеге асырудағы қаржының ролi
Саясат мемлекет қызметінің барлық бағыттарын қамтиды. Саяси ықпал
жасаудың элементі болып табылатын қоғамдық қатнастардың саласына қарай
экономикалық немесе, әлеуметтік, мәдени немесе техникалық, қаржы немесе
несие, ішкі немесе сыртқы саясат туралы айтады.
Кез келге қоғамда мемлекет қаржыны өзінің функциялары мен міндеттерін
жүзеге асыру үшін, белгілі бір мақсаттарға жету үшін пайдаланады. Қойылған
мақсаттарды іске асыруда қаржы саясаты маңызды рөл атқарады. Оны жасап
жүзеге асыру процесінде қоғам алдында тұрған міндеттерді орындаудың
шарттары қамтамасыз етіледі; ол экономикалық мүдделерге ықпал жасаудың
белгілі қүралы болып табылады.
Қаржы саясаты – қаржыны басқарудың түпкі мақсаты, оның нақты нәтижесі;
мемлекетке өзінің қызметтерін оррындауды қамтамасыз ету, сайып келгенде
экономиканы тұрақтандыру мен қоғам прогресі үшін жағдайлар жасау
мақсатымен қаржы ресурстарын жұмылдыруға, эконммикалық жүйе шеңберінде
оларды қайта бөліп, пайдалануға тиімділіктәің белгілі бір дәрежесіне жетуге
бағытталған мемлекеттік шаралардың жиынтығы. Басқару адам қызметінің барлық
аясына, соның ішінде қаржы қызметінеде тән нәрсе. Адамдардың саналы,
мақсатты қызметі ретіндегі басқару экономикалық заңдардың объективті
заңдылықтары мен талаптарына негізделген. Осы заңдардың талаптарын танып
білуге сүйене отырып және оларды пайдаланудың нысандары мен әдістерін жасай
отырып, мемлекеттік, шаруашылық және қоғамдық органдар арқылы қоғам
қарджыны, бағаны, кредитті және тағы басқаларын қоса, өндірістік
қатнастардың нысандарын саналы түрде басқарады.
Қаржыны басқару – бұл қаржыны және шектесуші экономикалық және
әлеуметтік жүйелерге оларды жетілдіру және дамыту мақсаты мен ықпал жасау
процесі және қаржы қатнастарының бүкіл жиынтығының тиімді жұмыс істеуіне
жету.
Мемлекеттің қаржы сакясатын экономикалық заңдардың талаптарына қарай
Үкімет анықтайды.
Қаржы саясаттың ңмазмұны сан қырлы. Ол мынандай маңызды бұындарды
қамтиды:
● қаржы дамытудың ғылыми негізделген концепцияларын жасау. Ол
экономикалық заңдарды іс- қиымылын, экономиканың жай күйін зерделеу,
қоғамның әлеуметтік экономикалық қатынастарының дамуы перспективаларына
халықтың қажеттеріне жан- жақты талдау жасау негізінде қалыптасады;
● перспективаға және қазіргі кезеңге арналған қаржыны
пацйдаланудың басты бағыттарын анықтау; сонымен бірге экономикалық саясатта
қаралып, қойылған мақсаттарға жету жолдарына сүйенеді, халықаралық
факторлар қаржы ресурстарының өсу мүмкіндіктеріескеріледі;
● қойылған мақсаттарға жетуге бағытталған нақтылы іс- қимылдарды
жүзеге асыру.
Осы негізгі үш буынңың бірлігі қаржы саясатының мазмұнын анықтайды.
Демек, экономикалық зааңдардың іс-қимылын есепке ала отырып, қоғамды
дамутыдың міндеттеріне байланыстықаржыны үымдастыру мен пайдалану
мемлекеттік қаржы саясатының мамзұны болып табылады.
Қоғамдық дамудың әрбір кезеңінде қаржы саясатының өзіне тән белгілері
болады, ол экономиканың жай- күйін қоғамның материалдық және мәдени
өмірінің толғағы жеткен қажеттіліктерін және басқа факторларды ескере
отырып, түрлі міндеттерді шешеді.
Қазіргі қаржы саясатының көмегімен шешілетін міндеттердің қатарына
мыналарды жатқызуға болады:
- елдің дамуының әрбір нақты кезеңінің ерешеліктері негізінде халық
шаруашылығында қаржы ресурстарының неғүрлым мүмкін болатын көлемін
жасайтын
Жағдайларды қамтамасыз ету;
- экомикалық дамудың белгіленген бағыттарын орындау үшін тиісті қаржы
механизімінің жасап, оны үнемі жетілдіріп отыру;
- қаржы ресурстарын қоғамдық өндірістің салалары арасында, халық
шаруашылығының кешендері арасында үтымды бөлу және пайдалану,
ресурстарды белгілі бір мақсаттарға бағыттау.
Елдегі жүргізіліп жатқан экономикалық реформаларға сәйкес мемлекеттің
қаржы саясаты мен қаржы жұйесінің қызметіннарыққа көшудің и өтпелі
кезеңінде қажетті қаржы ресурстарын жинауға, оларға бюджетке толық және
дер кезінде жұмылдырып отыруға, әлеуметтік – экономикалық дамудың
бағдарламаларына қаралған шараларды үздіксіз қаржыландыруға және матеериал,
еңбек және ақша ресурстарын мақсаты әрі ұтымды пайдалануға бақылауды
күшейтуге бағытталған. Бұл мақсаттар Қазақстан республикасының әлеметтік
және экономикалық дамуының, қоғамдық өмірідің барлық салаларының қайта
құрудың стратегиясы қаржымен қамтамасыз ету қажеттігінен туындайды.
Қаржы саясаты мемлекеттіңң экономикалық саясатының құрамды бөлігі
болып табылады және қондырғыға жатады. Қаржы саясатын жүзеге асырудың
негізіне жалпы және жеке принциптердің толып жатқан қатары қойылуы тиіс.
Қаржы саясатының тиімділігін қамтамасыз ететін жалпы принциптерге
мыналар жатады:
- объективтті экономикалық заңдардың іс- қимылын есепке алу;
- нақты тарихи жағдайларды есепке алу;
- өткен жылдардың өзіндік тәжрибесін және дүниежұзілік тәжрибені есепке
лау.
Қаржы стратегиясы экономкалық әлеуметтік стратегия мен анықталған
перспективаға есептелген және ірі ауқымды міндеттерді шешуді қарастыратын
қаржы саясатының үзақ мерзімді курсы. Ол макроэкономикалық процестер
дамуының ұзақ кезеңіне бағытталған, ал оның шеңберіндегі күнделікті
міндеттер басты стратегиялық мақсатқа жетудің кезеңдері ретінде жүзеге
асырылып отырады. Сөйтіп, қаржы саясатының мазмұны
Экономикалық жүйеде қаржыны пайдаланудың стратегиялық бағыттылығы мен үнемі
анықталып отырады.
Қаржы тактикасы қаржы байланыстарын үйымдастыруды деп кезінде өзгеріп
отыру, қаржы ресурстарын қайта топтастыру арқылы қоғамдық дамытудың нақты
кезеңінің мәселелерін шешуге бағытталған. Қаржы стратегияның біршама
тұрақтылығы кезінде қаржы тактикасының орамдылығымен ерекшеленуіә тиіс, ол
экономикалық жағдайлардың, әлеуметтік факторлардың және басқалардың
ширақтылығымен алдын ала анықталынады.
Қаржы саясатының стратегиясы мен тактикасы өзара байланысты. Стратегия
тактикалық есептерді шешу үшін қолайлы жағдайлар жасайды Экономика мен
әлеуметтік сала дамуының шешуші учаскелері мен басты проблемаларын анықтай
отырып, тактика әдістерді өзгерту, қаржы байланыстарын үйымдастырудың
нысандары арқылы неғұрлым қысқа мерзім ішінде ысырап пен шығындарды ең аз
жұмсап, қаржы стратегиясы белгіленген міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.
Бір жағынан, қаржы саясатын экономикалық қатынастарды тұрғызады; саясат
экономикаға байланысты. Басқа жағынан, экономикалық базис негізінде пайда
болып әрі дами отырып, қаржы саясаты белгілі бір дербестікке ие болды; оның
өзгеше заңдары мен даму логикасы бар Осыған байланысты ол экономикаға,
қаржы жағдайына кері ықпал етеді. Бұл түрліше болады: бір жағдайда саяси
шаралар жүргізу жолымен экономиканы дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасалады,
басқа жағдайда ол кедергі болады.
Саяси шешімдер экономикалық логиканың заңдары бойынша, белгіленген
қаржы шараларын жүргізудің салаларын жүргізудің салаларын анық етіп
есептеу мен алдын ала көре білу негізінде қабылдануы тиіс, бұл қаржы
саясатындағы жиі ойда болмаған өзгерістерден құтылуға мүмкіндік береді және
кәсіорындардың қызметі үшін орайлы жағдайлар жасайды. Осыған байланысты
экономика мен әлеуметтік саладағы болып жатқан процестер туралы қаржы
саясатының шараларын өткізудің нәтижелері туралы айқын ақпараттың
жеткілікті ауқымының зор маңызын атап өту өте қажет. Қаржы және саяси
экономикалық ғылымдардың қорытындыларымен қатар ақпарат тиімді қаржы
саясатын жасаудың қажетті базасы болуы тиіс. Онда қаржы саясатының
дұрыстығын тексерудің берік негізіне қызмет ететін кері байланыс принципін,
қоғам өмірінің экономикалық және әлеуметтік салаларының дамуына оның әсер
ету позитивтігі принципін сақтау өте қажет.
Мемлекет қаржы қатнастарын үйымдастырудың әдістерін белгілей отырып,
тиісті актілерде баянды етеді, заңдар шығарады. Мәселен Парламент салықтар
туралы заңдар шығарады, жыл сайын республикалық бюджет туралы заң
қабылдайды және т.б. Қаржы министірлігі мен оның аумақтық қаржы органдары,
қолданып жүрген заңдар мен үкіметтің қаулылары негізінде, Мемлекеттік кіріс
министірлігінің салық органдары өзінің қызмет бабының шегінде төлемдерді
есептеу мен алу жөнінде нұсқамалар, жеке және заңды тұлғаларға қаржы
берудің ережелері туралы нормативті актілер және т.б. жасайды.
Қазіргі жағдайда жасалынған қаржы саясаты концепсиясының мақсаты
шаруашылықты дамыту, қоғамдық өнедіріс тиімділігі барынша арттыру негізінде
халық тұрмысының неғұрлым жоғарғы дәрежесіне жету. Қаржы стратегиясының
әлеуметтік бағыттылығы халықтың түрмыс жағдайын арттыруға жұмсалатын қаржы
ресурстарын көбейтудің мүмкіндіктерін іздестіруде ғана емес. Слнымен қатар
экономикалық саясаттың басты мақсатына деген принципті жаңа көзқараста
көрінеді. Тұрмыс дәрежесі енді өндіріс дамуын, қаржы ресурстарының бағыты
мен оны пацйдалану құрлымын анықтайтын мөлшер болып табылады.
Әлеуметік бағдарламаның орталық пункті шығармашылық және жоғары өнімді
еңбек дербестік пен ынтаны көрсету, шынайы кәсіпкерлік үшін жағдайлар жасау
болып табылады. Сонымен қатар бір мақсатта бірінші кезекте аз қамтылған
азаматтарды (зейнеткерлерді, көп балалы отбасыларын ), сондай- ақ табысы
тіркелген тұлғаларды (бюджет мекемелері, ғылым денсаулық сақтау, білім
беру және басқаларының қызметкелерін ) әлеуметтік қорғау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz