Ғылыми техникалық үрдісті және мемлекеттің инновациялық саясатын жоспарлау



1 «Ұлттық инновациялық қор» АҚ қызметінің басты мақсаты
2 Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымы мен инновациялық әлеуетінің қазіргі жағдайы
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ қызметінің басты мақсаты елдегі жалпы инновациялық белсенділікті арттыруға, соның ішінде жоғары технологиялық және ғылыми сыйымды өндірістерді дамытуға бағытталған. Әйтсе де, бұл қор Қазақстанның инновациялық әлеуетінің дамуына қажетті деңгейде ықпалы болмай отыр.
Оның себебі ретінде қордың елдегі венчурлық кәсіпкерлікті дамыту тетіктерін ұсына алмауын, отандық ғылыми зерттеулерді дайын өнімге дейін жеткізетін ғылыми-өндірістік тізбектің қалыптаспауын, қоғамда ғылымға деген қызығушылықтың төмендігін, қордың қатысуымен құрылған инновациялық жобалардың қажетті тиімділікті көрсетпеуін және жоғарыда автормен анықталған, инновациялық инфрақұрылымның басқа субъектілеріне тән мәселелерді көрсетуге болады [39].
Қазақстанның ұлттық инновациялық инфрақұрылымының бүгінгі жағдайына жүргізілген сараптаулар нәтижелері жыл өткен сайын Қазақстанның ғылыми-техникалық әлеуетінің қарқындап өсіп емес, төмендеп келе жатқанын көрсетуде (кесте 7.1). Мәселен, ЖІӨ ғылыми сыйымдылығы 2007 жылғы небәрі 0,24% болса, 2008 жылы одан да төмендеп, 0,22%–ға теңесті. Әйтсе де, жеке сектордың ғылыми–техникалық бағыттағы белсенділігінің біртіндеп артуы байқалады. Яғни, жеке капиталдың ғылыми–техникалық қызметке бағытталған жалпы шығындар сомасындағы үлесі 50%-дық деңгейден асып, 2009 жылы 56,4%–ға жетті. Сондай–ақ, ЖІӨ-дегі инновациялық өнімнің үлес салмағы да төмендегені байқалады, оның деңгейі 2007 жылғы 1,53%–дан, 2009 жылы 0,69%-ға дейін кеміді. Мұны экономиканың шикізаттық секторының әлі де болса тартымды болуымен түсіндіруге болады.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Ғылыми техникалық үрдісті және мемлекеттің инновациялық саясатын жоспарлау

Ұлттық инновациялық қор АҚ қызметінің басты мақсаты елдегі жалпы
инновациялық белсенділікті арттыруға, соның ішінде жоғары технологиялық
және ғылыми сыйымды өндірістерді дамытуға бағытталған. Әйтсе де, бұл қор
Қазақстанның инновациялық әлеуетінің дамуына қажетті деңгейде ықпалы болмай
отыр.
Оның себебі ретінде қордың елдегі венчурлық кәсіпкерлікті дамыту
тетіктерін ұсына алмауын, отандық ғылыми зерттеулерді дайын өнімге дейін
жеткізетін ғылыми-өндірістік тізбектің қалыптаспауын, қоғамда ғылымға деген
қызығушылықтың төмендігін, қордың қатысуымен құрылған инновациялық
жобалардың қажетті тиімділікті көрсетпеуін және жоғарыда автормен
анықталған, инновациялық инфрақұрылымның басқа субъектілеріне тән
мәселелерді көрсетуге болады [39].
Қазақстанның ұлттық инновациялық инфрақұрылымының бүгінгі жағдайына
жүргізілген сараптаулар нәтижелері жыл өткен сайын Қазақстанның ғылыми-
техникалық әлеуетінің қарқындап өсіп емес, төмендеп келе жатқанын көрсетуде
(кесте 7.1). Мәселен, ЖІӨ ғылыми сыйымдылығы 2007 жылғы небәрі 0,24% болса,
2008 жылы одан да төмендеп, 0,22%–ға теңесті. Әйтсе де, жеке сектордың
ғылыми–техникалық бағыттағы белсенділігінің біртіндеп артуы байқалады.
Яғни, жеке капиталдың ғылыми–техникалық қызметке бағытталған жалпы шығындар
сомасындағы үлесі 50%-дық деңгейден асып, 2009 жылы 56,4%–ға жетті.
Сондай–ақ, ЖІӨ-дегі инновациялық өнімнің үлес салмағы да төмендегені
байқалады, оның деңгейі 2007 жылғы 1,53%–дан, 2009 жылы 0,69%-ға дейін
кеміді. Мұны экономиканың шикізаттық секторының әлі де болса тартымды
болуымен түсіндіруге болады.
Кесте 1 – Қазақстанның ғылыми-техникалық саладағы бүгінгі әлеуеті
№ Көрсеткіштер Жылдар
2007 2008 2009
1 ЖІӨ ғылыми сыйымдылығы, % 0,24 0,21 0,22
2 Ғылыми-техникалық салада қызмет етуші 0,26 0,23 0,21
халық саны бойынша ЖІӨ ғылыми
сыйымдылығы, %
3 Мемлекеттік капиталдың ҒТҚ бағытталған 57,6 51,1 43,6
жалпы шығындар сомасындағы үлесі, %
4 Жеке капиталдың ҒТҚ бағытталған жалпы 42,4 48,9 56,4
шығындар сомасындағы үлесі, %
5 Инновациялық өнімнің ЖІӨ үлес салмағы, %1,53 1,19 0,69
6 Ғылыми сыйымды сала өнімдерінің ЖІӨ үлес2,4 2,0 1,3
салмағы, %
7 100 мың адамға шаққандағы патенттелген 38 38 39
дайындамалар саны, дана

Қазақстандағы ғылыми-техникалық дамуға жүргізілген талдау елдің
инновация саласындағы белсенділігі біртіндеп кеміп, 2009 жылғы мәлімет
бойынша тек 4,0% құрағанын көрсетті (кесте 7.4).

Кесте 2 – Отандық кәсіпорындардың инновациялық қызметтерінің негізгі
көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Жылдар
2007 2008 2009
1 Респонденттер саны, барлығы 10591 10889 11172
- с.і.: инновациясы бар 505 526 447
инновация саласындағы белсенділік 4,8 4,8 4,0
деңгейі, %
- инновациясы жоқ 10086 10363 10725
инновация саласындағы енжарлық деңгейі,95,2 95,2 96,0
%
2 Инновациялық өнімдердің ЖІӨ-гі үлесі, %1,53 1,19 0,69
3 Инновациялық өнімдердің өнеркәсіптік 2,4 2,0 1,3
өндіріс көлеміндегі үлесі, %
4 Ғылыми-зерттеу, жобалау-конструкторлық 724 763 745
бөлімшелердің саны
- осы бөлімшелердегі қызметкерлердің 11472 9375 10781
тізімдік саны, адам

Елімізде мемлекет тарапынан қолға алынып жатқан шараларға қарамастан
инновациялық белсенділікті арттыру әлі де мүмкін болмай отыр. ЖІӨ-дегі жаңа
ғылыми өнім үлесінің соңғы жылдары күрт кеміп, 2009 жылы небәрі 0,69%-ға
тең болса, кәсіпорындардың ғылыми өнімдер өндіру жөніндегі белсенділігі де
2007 жылғы 2,4% деңгейден 2009 жылы 1,3% мөлшеріне дейін төмендеген. Бұл
ғылыми-техникалық қызметтің елдің экономикалық дамуына әлі де негіз бола
қоймағанын аңғартады. Әлемнің көптеген елдерінде елдерде бұл көрсеткіш өте
жоғары. Мәселен, АҚШ-та 50%, Түркияда – 33%, Венгрияда – 47%, Эстонияда –
36%. Сондай-ақ, дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей, жаңа білімдері
мен ғылымның негізінде туындаған жетілдірілген технологиялар, өнімдер,
жабдықтардың үлесіне ЖІӨ өсімінің 70-тен 85%-іне дейін келеді.
Қазақстан өңірлерінің инновациялық белсенділігі де әр алуан болып
отыр, өйткені ол қолда бар ғылыми-техникалық, қаржылық, еңбек ресурстарға
және оларды пайдалау мүмкіндіктеріне байланысты. Сондықтан, өңірлердің
инновациялық белсенділігі олардың инновациялық әлеуетіне байланысты
қалыптасуда және де әртүрлі деңгейді көрсетіп отыр.
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымы мен инновациялық әлеуетінің
қазіргі жағдайына жүргізілген зерттеулерді қорытындылай келе, төмендегі
жағдайларды атап өтуге болады:
Біріншіден, ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерге жұмсалатын шығындардың
көлемі әлі де мардымсыз. Қазақстанды инновация әлеміндегі көшбасшы
мемлекеттердің қатарына кіргізуді қажет деп тапсақ, онда оның деңгейін
экономикасы дамыған елдердің деңгейіне дейін жеткізу.
Екіншіден, өңірлердің ғылыми белсенділігі өте төмен. Оны көтеру үшін
ғылыми мақсаттарға бағытталатын мемлекеттік қаражатты еліміздегі өңірлердің
ғылыми-инновациялық мүмкіндіктерін ескере отырып бөлу.
Үшіншіден, ғылыми мақсатта пайдаланылатын негізгі капиталды
толықтыруға немесе жаңартуға қажетті инвестициялардың көлемін көбейту
қажет. Ол үшін ғылыми зерттеулермен айналысуды тартымды ету және ол үшін
барлық жеңілдіктер мен ынталандыру тетіктерін енгізу.
Төртіншіден, Қазақстандағы даму институттарының ғылыми бағыттылығын
арттыруды қолға алу. Ол үшін инновациялық және инвестициялық жобаларды
қаржыландыру үрдісіне міндетті ғылыми негіздеулер енгізу.
Бесіншіден, ғылыми зерттеулер мен әзірлемелердің нәтижелілігін
арттыру. Мұны жүзеге асыру үшін мемлекеттік гранттар жүйесін кеңейту және
әкімшілік кедергілерді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кәсіпорынның инвестициялық саясаты туралы
Кәсіпорынның инвестициялық саясатын талдау
Инвестициялық жобаны бағалау әдістері
Республикалық маңызы бар қала бюджеті
Қазақстандағы инвестициялық қызметтің дамуы
Инновациялық қызметті реттеу
Мемлекеттің құрылымдық-инвестициялық саясатын қалыптастыру негіздері туралы
Макроэкономикалық деңгейде оны жүзеге асырудың шешуші механизмі - басымды салалар дамуының мақсатты бағдарламалары
АҚ «Каспий Нефть ТМЕ» компаниясының инновациялық жобасын басқару
Инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеу
Пәндер