Компьютерлік телекоммуникациялар. интернет жұмысына жалпы сипаттама



1.Компьютерлік телекоммуникациялар.
Интернет жұмысына жалпы сипаттама.
2.Intepnet желісі.
3. Internet. тің жетістіктері.
4. Internet және телефон
5. Қазақстандағы Internet.
6. Қазақстанда жаңа парк ашылды.
Информациялық қоғамда адамзаттың байланыс құралының өзгеше екенін практика көрсетіп отыр.Олай болса, жалпы білім беретін орта мектептегі Инфарматиканы оқыту әдістемесіндегі “Компьютерлік телекоммуникация” тақырыбы курстың өзекті тақырыптарының бірі болып табылады.Енді дүние жүзілік байланысты қамтып отырған Intepnet желісінің мүмкіндіктеріне, қызметіне толығырақ тоқталайық. Intepnet желісінің күрт дамып кетуі ( қазіргі кезде 18000 әр түрлі желілерді біріктіріп , күнбе-күн жаңалықтармен толықтыруда ) қашықтық ұғымын жоққа шығарып, планетамыздың кез-келген нүктесін бір-бірімен бейнелі түрде байланыстыруда. Информацияның көзді тартар ертеңі таң қалдырып ,өзінің соны пайдалана алатының қуантады.Бірақ адам жаңалықтарға тез үйренеді, қазір де Intepnet жалпыға бірдей информациялық ресурс тәрізді күнделікті құралға айналып барады. Оның құрамында миллиондаған компьютерлер , компьютер терминалдары және қарапайым пайдаланушы адамдар бар.Кейбір есептер бойынша екі миллиондай компьютермен 30 миллионға жуық адамдар жұмыс істеп жатыр. Intepnet жүесіне күніне 1000 компьютер қосылады екен.(Intepnet Societu-Intepnet қоғамдастығы) президентінің жақында Intepnet желісінің пайдаланушылар саны 1000 000 000 жетеді деуі бекр емес те шығар. Мұнда таңданарлық ешнәрсе жоқ . Сол себепті Intepnet бізге даналық көзі болып көрінсе де, оның өзін қалай пайдаланатынымызды білген артық болмайды.

Компьютерлік телекоммуникациялар.
Интернет жұмысына жалпы сипаттама.

Информациялық қоғамда адамзаттың байланыс құралының өзгеше екенін
практика көрсетіп отыр.Олай болса, жалпы білім беретін орта мектептегі
Инфарматиканы оқыту әдістемесіндегі “Компьютерлік телекоммуникация”
тақырыбы курстың өзекті тақырыптарының бірі болып табылады.Енді дүние
жүзілік байланысты қамтып отырған Intepnet желісінің мүмкіндіктеріне,
қызметіне толығырақ тоқталайық. Intepnet желісінің күрт дамып кетуі (
қазіргі кезде 18000 әр түрлі желілерді біріктіріп , күнбе-күн жаңалықтармен
толықтыруда ) қашықтық ұғымын жоққа шығарып, планетамыздың кез-келген
нүктесін бір-бірімен бейнелі түрде байланыстыруда. Информацияның көзді
тартар ертеңі таң қалдырып ,өзінің соны пайдалана алатының қуантады.Бірақ
адам жаңалықтарға тез үйренеді, қазір де Intepnet жалпыға бірдей
информациялық ресурс тәрізді күнделікті құралға айналып барады. Оның
құрамында миллиондаған компьютерлер , компьютер терминалдары және қарапайым
пайдаланушы адамдар бар.Кейбір есептер бойынша екі миллиондай компьютермен
30 миллионға жуық адамдар жұмыс істеп жатыр. Intepnet жүесіне күніне 1000
компьютер қосылады екен.(Intepnet Societu-Intepnet қоғамдастығы)
президентінің жақында Intepnet желісінің пайдаланушылар саны 1000 000 000
жетеді деуі бекр емес те шығар. Мұнда таңданарлық ешнәрсе жоқ . Сол себепті
Intepnet бізге даналық көзі болып көрінсе де, оның өзін қалай
пайдаланатынымызды білген артық болмайды.

Intepnet желісі.

Intepnet деген не? Ол әлемнің әрбәр түкпіріндегі компьютерлер
байланысты болып табылатын кең көлемді, тармақталған желі. Кейбір
мәліметтер бойынша Intepnet жүздеген мемлекеттерді және 1,7 млн .байланыс
компьютерлері қосылған 18 мың жеке желілерді біріктіреді, және де оның
35млн қолданушылары бар.Егер 1985 жылы Intepnet 100-ге тарта желілерден
тұрса, ал 1989 жылы оның саны 500-ге, 1990 жылы 2218 желіге артты.1991 жылы
АҚШ-тың Ұлттық ғылыми қорының желілі ақпараттық ортасы, желілер желілер
санын 4 мынға жуық деп бағалады. Ал одан кейін олардың саны 4 есеге артты.
Дәл қазіргі уақытта желілерге қосылу санының өсуі айына 15%-ті құрайды.
Компьютерлерді қолданушылардың көбі үйде де , жұмыста да Internet-ке
қосылудың мүмкіндігін алғылары келеді. Мұның ең қарапайым шешімі – модем
және телефон сымы арқылы байланыс компьютерлеріне жалғану.
Бүгінгі күнге дейін Internet-ке кіру қиын болды, бірақ желіде
қызмет көрсетушілер санының көбейуі жағдайды өзгертті. 1993-1994 жылдың
бірінші жарты жылында Internet-ке қарапайым телефон арқылы қосылған
қолданушылар саны 50-80%-ке көбейді. Оны ойлап шығарушы АҚШ-тың
қорғаныс министрлігінің жетекшісі, Зерттеу Жобалары Агенттігінің өтініші
бойынша 1969 жылы BOLD, Beranek and Newman (BBN) компаниялары ашқан
ARPANET желісі болды. ARPANET оқу орындарын, әскери ұжымдар мен оларға
бағынышты бөлімдерді біріктірді. Желіні ғалымдар, зерттеушілер
информациямен алмасу және ең басты мақсат ядролық шабуылда байланыс сақтау
әдістерін жасау мақсатымен ойлап тапты. ARPANET негізін қалаушылар
алңашында ғалымдарға жүйеге кіріп программаны бөлектенген компьютерге
жіберуге ғана рұқсат береді. Біраз ұақыттан соң бұл әрекеттерге файлдар
жіберу, электрондық почта немесе ғылым мен техниканың бір облысында жұмыс
істейтін ғалым зерттеушілердің мәлімет алмасуын қамтамасыз ететін, тарату
тізімі сияқты жетістіктер қосылады. Бірақ ARPANET-тің дамуымен қатар
басқа да желілер жетіліп отырады. 1973 жылдары ARPA Агентігі өзінің жаңа
DARPA атымен Internetting Project информацияны таратудың әр түрлі
әдістерін әр түрлі әдістерін қолданатын желілерді біріктіруді анықтау
болды.
Дегенмен, Internet тек желі ғана емес желілердің желісі.
Internet көптеген байланыс желілерін бір-бірімен біріктіріп, дүниедегі ең
үлкен компьютерлер торабын құрайды. Оның қарапайым желілік нүктелері өкімет
мекемелерінде, университеттерінде, комерциялық фирмаларда, жергілікті
кітапхана жүйелерінде, тіпті мектептерде де орналасқан.
Internet-тің бір ерекшілігі оның құрамындағы көптеген
компьютерлер нақты BBS тәрізді жұмыс істейді. Мұның өзі Internet-ке
қосылған басқа жерлерде тұрған 1000-даған компьютерлік жүйелермен байланысу
деген сөз. Желідегі компьютерлерден өкімет архивіндегі, университеттердің
мәлімет қоймаларындағы, жергілікті ресурстар қөлеміндегі, кітапхана
каталогтарындағы құжаттық мәліметтерді, суреттерді, дыбыс клиптерін,
бейнелерді және т.б. цифрлық түрге айнала алатын барлық информацияны алуға
мүмкіндік бар.
Internet информатика магистралына өте ұқсас, институт, мектеп
терминалы арқылы оған жеңіл кіруге болады, ол үшін Internet – тегі жүйенің
номерін теру керек. Мұнан кейін керекті жердегі желі нүктесімен
байланысып, өзіне қажет материалдарға қол жеткізесіз. Керек етсеңіз NASA
құжаттарын да, айта берсек сонғы оқиғалар көрсеткендей, ЦРУ құпия
архивтерін де оқуыңызға болады екен.
Internet желісін сипаттау үшін оны телефон жүйесімен
салыстыру қалыптасқан. Жалғыз телефон компаниясы болмайтыны сияқты
Internet компаниясы да тек беру емес. Дүние жүзіндегі ірі телефон
компаниялары бірігіп, телефон жүйесі қалай бөлісіп пайдаланатыны жөнінде
келісіп отырады, әр елдің кодын, төлейтін ақшасын, мұхитаралық кабель құнын
– кімдер, қалай бөлісіп көтеретінін және де әр елдің телефон жүйесінің
қосылу техникалық мәселелерін бірігіп анықтап отырады. Internet жүйесі де
дәл осы телефон жүйесі тәрізді басқарады.
Internet-ті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Мысалы
сіздің Бұрабайға барып дем алғыңыз келеді, сол жердегі аквалангпен жүзуге
ыңғайлы орын туралы білгіңіз келеді делік. Олай болса, scuda (акваланг)
жаңалықтар тобын қарап шығу керек, мүмкін сонда демалған біреу мәлімет
берген болар, әйтпесе сұрағаныңызды сонда еңгізіп, күтіңіз. Біреу сізге
жауап беріп қалар (үлкен ықтималдықпен жауап алатындығыңызды сенгіміз
келеді).
Әлде әртүрлі заттар жинайтын коллекционермен танысқыңыз келе ме ,жоқ
әлде торт жасау рецептерін іздейсізбе? т.с.с. Периодты әдебиет жөніндегі
анықтамаларды қарап, Ресей журналдарын оқуыңызға болады.
Internet-тің бар мүмкіндігін, онда жиналған мәләметтерді де
түгел айтып беру қиын.Оның үстіне күнбе-күн оған жаңа мәліметтер келіп
түсіп жатады.

Internet- тің жетістіктері.

Internet технологиясы жылдам өзгертіп отырады.
Internet-тің чайниктер үшін арналған 3-ші басылымын оқып болғаныңызша
, қолыңызда оның 4-ші басылымы тұрады.Олардың бір-бірінен айырмашылығы
соншалықты үлкен бе? деген сұрақ тууы мүмкін.Әрине бір жылдың ішінде көп
нәрсе өзгертіп үлгереді.Internet-пен жұмыс істеу оңайланғандықтан, қазіргі
өзгерістер торапты кім немесе қандай мақсатпен қолдануында болып отыр.Бұл
өте қызық! Дегенмен,Web-тен білгім келгн нәрсе туралы , информация таба
аламын ба”-деген сұрақ туындайды. Сол себепті біржаққа телефон соғудан
бұрын немесе кітапханаға барар алдында Web-тен информация алады.”ұлғаймалы
праметрлі рекурция”
Адамдарды іздеу. Егер қажетті адамыңыз қайда екенін білмесеңіз,
оны қайда болмаса да сіз қазіргі уақытта тауып алу мүмкіндігіңіз бар. Ол
үшін сіз қызмет каталогын немесе телефон кітапшасын қолдана аласыз.
Компанияларды , өнімдерді немесе басқа да қызметтерді іздеу. Сары
парақ(YeIIow Page) атты жаңа каталог қызметі-сізді қызықтыратын
мамандықтары бар компанияларды іздеуге мүмкіндік береді. Оның адресін тез
табу үшін сіз сол облысқа сәйкес кодты бере аласыз. Осылайша өзіңіз қолыңыз
жетпей жүрген затыңызды да табуыңызға болады.
Зерттеу .Заң кеңселері бұрын қажетті информациялар үшін
сағатына S 8600 төлесе, қазір олар оны Internet-тен өте аз бағаға ала
алады. Жылжымайтын заттармен айналысатын фирмалар , олардың бағасын бағалау
үшін Internet-ке сай келетін демогарфиялық мәліметтерді
пайдаланады.Ғалымдар өздерінің соңғы зерттеу нәтижелерімен ауысады.Internet
көмегімен бизнесмендер болашақтағы нарықтарды үйренеді.
Білім. Мектеп мұғалімдері бүкіл әлемдегі оқыту программаларын
бақылап отыра алады.Колледж оқушылары өз шаңырақтарымен электрондық почта
арқылы хабарласып , сонымен қатар телефонмен сөйлесу ақысын
үнемдейді.Студенттер компьютерде курстық жұмыстарын жасайды.Сонымен
қатар,диологтық режимде энциклопедияның соңғы басылсмын және басқа да
қажетті материалдарды алуға болады.
Сапар.Үлкен,кіші қалалар,штаттар және бүкіл мемлекеттерді Web-
те туристік және басқа да қажетті инфармациялардан табуға болады.Жиелі де
сапар шегушілер ауа райы туралы мәліметтерді, транспорт қозғалысының уақыт
кестесін немесе мұра жайлардың жұмыс уақыттары туралы мәліметтер ала-алады.
Маркетинг және сауда.Мұнда программалық жабдықтарды шығарушы
компаниялар өз өнімдерін сатып, жиелі де жаңа нұсқаларын ұсынады.Жиелі
көмегімен басқада түрлі өнімдер сатылады.Электронды кітап және грмпластика
дүкендері оперативті режимде жұмыс істейді.Клиент өзіне қажетті мәліметтті
каталогтардан көре алады.
Денсаулық сақтау.Науқас адамдар мен дәрігерлер денсаулық сақтау
облысындағ соңғы ашылған жаңалықтарды біліп отырады. Өз білімдерімен
алмасып және медициналық
мәселелерді шешуге бір-біріне көмектесіп отырады.
Инвестиция.Адамдар акция сатып алып,ақшаларын пайдалы айналымға
жібереді.
Кеибір компаниялар өздерінің акцияларын оперативті режимде
ұсынады.Осылайша
Инвесторлар жаңа өнеркәсіптерді, ал өнеркәсіптер капитал табады.
Конференция және аукциондарды ұйымдастырушылар хабарлама жасау,
өтініш
жинау немесе қатысушыларды тіркеу,т.б. жұмыстарды Web-те
жасайды.Мұнда
информация барлық уақытта жаңарып отырады,сондай-ақ мұнда қағазды және
транспорт шығынын әлдеқайда үнемдеуге болады.
Дін.Дін немесе басқа да қоғамдық ұжымдар Web-те өздері туралы
айтып, басқа
адамдарды ұжымдарына шақыратын өз парақтары бар.

Internet-бүкіләлемдік анықтама жүйесі.
Бүгінгі таңда бүкіләлемдік желі-250 млн.қолданушыны біріктіретін өте
тез дамып келе жатқан жүйе.Күн сайын бұл бүкіләлемдік өрмектіңтағы да бір
жарнама түрі немесе араласу ортасы ғана емес,негізінен үлкен мүмкіндіктері
бар нарықтық сайман екендігіне көз жеткіздік.Internet-ке кірген атақты
компаниялардың,соның ішінде ComputerWord мәліметі бойынша 2000 жылы
Internet-тің жалпы айналымы $196 млрд.болады.Оның $30 млрд.мүмкіндіктер
алудан,$23 млрд. Қаржы сервисінен,103 млрд. Коомпаниялар арасындағы
бизнестен,87 млрд. Жеке саудадан түседі екен.Осыған ұқсас мәліметті
Forrester Research Incкомпаниясы береді.Оның мәліметі бойынша Internet
айналымы 1996 жылғы $520 млн.-нан 2000 жылы $ 6,5 млрд.-қа өседі екен.
Дамушы елдерде Wed дүкеніндегі сату және сатып алу жаңалық емес.1998
жылғы Commerce Report-тің зертеу материалына сүйенсек 2002 жылы
тұтынушыларOnline өнімдеріне 26млрд. Жұмсайды.Бұл өткен жылғы көршеткіштің
14 есе өскенін көрсетеді.Осыған байланысты Internet өнеркәсіптер арасындағы
ең жылдам өсетін сауда секторы болып табылады.Бұл сектордың жылдағы
берілген көлемі$26 млрд.,яғни ең көп пайда дәл осында алынады.Сонымен
қатар,Internet-ті қолданып көп пайда табатын секторларды келтірейік.КПЖ
(компьютерді прораммамен жабдықтау),және аппаратураларды сату,қаржы немесе
сақтандыру қызметтері,кітап сату немесе туристік бизнес т.б.
Қазақстанның базарларында Internet-тің барлық мүмкіндіктері толық
түрде меңгеру әлі басталған жоқ.Қазақстанда қор туралы информация беретін
жалғыз сервердің ашылуы,біздің еліміздегі қаржы және қор Internet-інің
дамуын сараптауға шамасы келе бермейді.Ресей бұл жағдайда бізбен
салыстырғанда анағұрлым алда.Internet мүмкіндіктерін меңгеруді Ресейдің
қор базары ГКО-Инвест пайда болғаннан бастады.Бұл сол уақ ыттағы Internet
арқылы жұмыс істейтін және өз мәліметтерін тарату протоколын қолданатын
алғашқы жүйе болды.Қазіргі уақыттаInternet арқылы базарлар үшін берілетін
қызметтер тізімі кең көлемді және әртүрлі.Internet-те бағалы қағаздар
базарынан профессионал қатысушы өзінеқажетті не таба алады?Мамандар айтуы
бойынша қаржы информациясының 5 түрі бар.
1.Котировка.Белгілі уақытта болатын кез-келген бір сауда
аланының котировкалық информациясына кіру.Бұл жерде клиент тек Internet-ке
қосылса жеткілікті.
2.Архивтер.Бұл өте көп мәліметтер қорына
кіру,мүмкіндіктер алу.
3.Жаңалықтар лентасы.Жаңалықтар периодты түрде жаңарып
отыратын Wed-сайд сервер жүйесін қолдану.
4.Дескрипті информация.Бұл-анықтамалық информациялар.Бұған
тіркелген мәліметтер,прессаның электронды қосылуы т.б. жатқызуға болады.
5.Аналитика.Экспрертті аналитикалық басқару.

Internet және телефон
Өз компьютерін Internet-ке қосқысы келген алғашқы қолданушы-
Internet пен телефон сымының қалай байланысқанын біле бермейді.Олар ДК-дің
әрбір қолданушысы үйіндегі немесе офистегі жай телефонмен Internet-ке шыға
алады ма?деген сұраққа жауап іздейді.Расында да,бұл солай,бірақ бұл жерде
телефон желісі және Internet желісі-әртүрлі екі мекемеге бағынышты екі
басқа коммуникациялық каналдар.
Internet-ті өте қарапайым түрде әлемнің әрбір түпкіріндегі сервер
болып табылатын және информация сақталатынжүздеген мың компьютерлер желісі
деп түсінуге болады.Internet –тің әрбір бөлігіне немесе бөліктің кейбір
желісіне орнықтырылған саймандар мен байланыс каналдарына жеке мекемелер
қызмет көрсетіп тұрады.Олар мемлекеттік және коммерциялық мекемелер болуы
мүмкін.
Сіз өз компьютеріңізді Internet-ке қарапайым телефон сымы арқылы
қоссаңыз,бұл компьютеріңіздің модемі сіздің аудандық АТС арқылы жақын
Internet желісіне орналастырылған модеммен байланысуы керек.Бұл қарапайым
телефонмен сол жерде телефон шалу сияқты.
Телефон арқылы қосылған Internet серверлерімен жұмыс істеуді
электронды жарнама тақтасы(ВВС) менOnline информация қызметіне қосылумен
шатастырмау қажет.BBS Internet-тің бөлігі болып табылмайды.Оған телефон
желісін қолдана отырып,модем көмегімен тікелей қосылады.Осылайша,егерBBS
Мәскеуде орналасқан болса,ал сіз Алматыдан хабарлассаңыз,онда қалааралық
байланыс үшін ақы төлейсіз.
АҚШ-та,БатысЕвропада кеңінен таралған Online-қызметтері осы
информация жүйесіне қосылуға ақы төлеген қолданушыларға ғана арналған,жабық
түбегейлі желі.Online-Servis-ке қолданушылар тікелей қосылады.
Internet-тің жетістігі-сізге қажетті компьютер қай континентте
болса да байланыс ақысы Internet-ке қосылу уақыттарына ғана
алынады.Сондықтан да Internet-тің осы қасиетінің арқасында арнаулы
программалар жасалды:InternetPhone SoftWare-Internet каналдарымен телефон
байланысын жүргізу.
Айта кететін жағдай,InternetPhone-нің артықшылықтарына қарамай
өзіне қатысты шектеулері бар.
Біріншіден,байланыс жасау үшін сіздің компьютеріңізде және сізбен
байланысушының компьютерінде де модемнен басқа,һөте қажетті мултимедиа
саймандары,дыбыс адептері,микрофон болуы керек.
Екіншіден,екі компьютер де жергілікті Internet-пен байланысқан
болуы керек және де телефон шалынған уақытта екі компьютер де қосылуы
қажет.
Үшіншіден,екі байланысушы адамдар сол уақытта компьютерде отыру
үшін,телефон сағатын,уақытты анықтап алулары қажет.
Төртіншіден,сіздің модеміңіз 14400 бит\с жылдамдықпен байланыс
каналын қамтамасыз етіп отыруы керек.

Желі арасындағы протокол (ІР)

Қандай мәліметтерді қайда жіберу керек екенін Internet
қайдан біледі ?
Почталық жәшікке конверттсіз хат салып жіберсеңіз,
хатыңыз жіберңлген жерге барады деп ойлайсыз ба? Хатты конвертке салып,
конвертке адресті жазып марка жабыстыру керек екенін сіз білесіз. Тура
осылай, почталық бөлім өзіндік ережелерді ұстайды, олар почталық желінің
жұмысының тәртібін анықтап, анықталған ережелер Internet жұмысының тәртібін
реттейді. Бұл желіні Интер желі протоколы деп атайды. Интержелә протоколы
адресацияға жауап береді, яғни сіздің мәліметіңіз тускен кезде маршрут не
істеу керек екенін білетініне кепілдік береді.

мәліметтер
ІР пакеті

қайдан 192.112.361

қайда 128.174.56

Кейбір адрестік информациялар мәліметіңіздің басында
келтіріледі. Олар желіге жеткілікті мәлімет береді. Internet-пенбайланысқан
првайдер компаниясы деп аталатын мекемелер әрбір компьютерде Internet-ке
қосып бере лаады. Желіге қосылудың бірнеше түрі бар, олар:
Тұрақты қосылып тұрмайтын байланыстар
Почталық байланыстар.
Тұрақты қосылып тұрмайтын байланыс-мұнда жеке компютер еікелей ТСРІР
желісіне қосылған түрде болады, бұл Internet-тің шеткі бөлігі, яғни
жеке компьютер мекемедегі желімен тұрақты байланыстағы негізгі компютермен
байланысып тұр. Мұндай байланыс белгіленген немесе тұрақты байланыс түрі
деп аталады.
Белгіленген немесе тұрақты байланыс тек ірі компаниялар мен
коорпорацияларда болады. Провайдер –компания осындай мекемеде бағыттама
орындап, бағыттаманы Internet-ке қызмет ететін компьютермен қосатын телефон
каналын жалдап алады. Телефон каналымен Internet арқылы мәлімет жібере
береді
Қосылып тұратын тікелей байланыс көбінесе SLIP, CSLIP
Немесе РРР деп аталады. (Serial Line Internet Protocol- тізбекті желі
үшін Internet протоколы, Compessed Slip – тығыздалған Slip, Point- to-
Point- нүкте-нүкте протоколы)
Ал XRemote деп аталатын байланыс түрі сирек кездеседі
Бұл да ТСРIP секілді бірақ телефон қаналын тұрақты пайдалануға
негізделген ыңғайлылығы жағынан бұл түр тұрақты қщсылып тұрмайтын
байланыстан кейінгі щзында
Тұрақты қосылып тұрмайтын байланыс қымбаттылығына қарай әр компьютерге
қойылмайды да оның орнына SLIP(арзан болғандықтанҚ қолданылып келеді.Ол
желіге телефон арқылы қосылатындықтан модем мен бір телефон нөмірі қажет
болады Солар арқылы хост-компьютермен байланыс орнатылған соң SLIP пен
қосылып тұрмайтын байланыс аралығында (жылдамдығынан басқа)ешбір өзгеріс
жоқ.
Почталық байланыс Internet- пен қосыла алатын бірнеше почталық
байланыс түрлері бар Провайдері CompuServe America Online болып келген
компьютерлер бірден Internet пен почталық байланысқа кіре алады.Олар өз
почтасын Internet-ке беріп одан да бірден хат хабар ала береді. CompuSeve
жүйесінде почта адрусі алдына Internet деп жазылып қойылады Бұл ортада
әртүрлі тақырыптардағы дискуссияларға қатысу үшін LISTSERV жүйесін
пайдалаған абзал Осы секілді почталық байланыстар желілік шлюздер (network
gateways) деп аталады олар Internet жулісімен шектеулі тәсілдер арқылы
байланысады.
Почталыққатынастық қолмен терілетін терминалдық байланыс түріндегі
тағы бір түрі бар бірақ ол тек почта жүйесңмен ғана қосыла алады Тағы да
UUCP деген почталық байланыс түрі бар онда байланыс тек осы мақсат үшін
жұмыс істейтін программа арқылы орнатылады.
Internet пен байланысу
Бізге кенетін бір файл керек болып қалды делік және оның қай жерде
екуні бізге белгілі болсын Ол файл тегін берілетін программа жұмысқа
керекті ақпарат сүрет немесе кітап та болуы мүмкін.Енді сол файлды өз
компьютерімізге қалай әкелу жолын қарастырайық.
Мұндай маұсат үшін файлды тасымдалдау протоколы деп аталатын жүйе
қолданылады.(File Transfer Protocol- FTP)ПрактикадаFTP не ftp термині жиі
ұшырасады Каталогта немесе почталық хабарда файлды алу үшін FTP жүйесі
қолданылатынын білдіреді. FTP арқылы қызмет ететін арналу программасы бар
желіге қосылған компьютер FTPсервер деп аталады Көптеген FRP серверлер
барлық адамдар үшін ашық болады лез келген жан одан админстратор рұқсатімен
әртүрлі мәліметтер ала алады .
Бұл тәсіл ананомдік frp деп аталады өйекені мәлімет алу үшін ешкім өз
атын айтпайды белгісіз аноним болып қала береді Көбінесе пароль ретінде
әркім өзінің почталық адресін енгізеді Ал кей жағдайда мәліметті пайдалану
үшін (кіру үшін) кіру атауын (named) немесе паролін (password)білу қажет
болады.
FRP- серверінің мәліметтерімен қатынас жасау үшін әркім стандартты
кіру сұхбатын орындауы керек Оның бір мысалы мынадай болуы ықтымал:
Open frp.reclom.ru named password –FRP серверге кірердегі сұраныс
тізбегі,мұндағы:
Open FRP- сервермен қатынас жасауды сұрау
Frp. reclom ru - FRP серверінің қажетті информациямен толықтырылған
аты немесе anonimous
Password- сұраушы адамның паролі немесе оның почталық (E – mail)
адресі
Парольді немесе өз атын дұрыс енгізбегенде FRP сервер тек шектеулі
командалар жиынын орындай алады атап
айтқанда:
open
help-сервер командалары туралы анықтама беру
Пороль мен атау дұрыс болса қатынасу құқығына байланыста командалар
орындауға болады Олардың құрамына мыналар кіреді
FTP - сервермен байланысу сеансында пайдалануға болатын
командалар тізімінен help командасы арқылы алуға болады.
FTP – серверден файлдар алу кезіндегі әдеттегі командалар
жиынынан мысал келтірейік.
cd pub- барлық FTP – серверін пайдаланушыға ашық PUB
коталогын пайдалану;
dir – сол каталог файылдары тізімін алу;
get Oindex. txt- FTR – серверден аты көрсетілген текстік
файлды ашу;
binary – екілік файылдарды өңдеуге көшу;

get far 140b. Zip- екілік алу;
quit-FTR- серверден ажырау (байланысты үзу).
Осы мысалдан командалық интерфейстің қолайсыз екені көрініп
тұр. Ал егер әртүрлі каталогтардан файлдар алу керек болса және олар
ішкі деңгейлерде орналасса , олардың аттары да ұзақ 256 символға дейін
созылса , бір сеанстағы жұмыс өнімділігінің онша болмайтынына көз
жеткіземіз.
Netscape Navigator және Internet Exploler тәрізді ыңғайлы
графикалық интерфейсі бар браузерлердің шығуына байланысты әр бір адамның
жұмысы керек кезінде тышқанның көмегіне ғана тірелгенін айтуға болады.
Мысал ретінде Microsoft Internet Explorer 3.01 программасын
пайдалану кезіндегі FTP- cервермен ftp.reclom.ru қатынас жасау сеансын
талқылап шығайық. Браузерді іске қосу үшін жұмыс столынан немесе
тапсырмалар панелінен Internet Explorer пиктограммасын табу керек.
Internet Explorer іске қосар алдында желімен алыстан қатынас жасау
программасы іске кіріседі ол провайдер серверімен сіздің компьютеріңізді
байланыстырады.
Мұндайда үш терезеге мәліметтер енгізілуі тиіс. Сіздің желідегі
аты-жөніңіз және пароль, оған қоса провайдер серверімен байланыстыратын
телефон номері болады. Сіздің сеанс алдындағы ең сонғы әрекетіңіз
“Устоновить связь” кнопкасын басу болып табылады. Осы сәттерде сіздің
экраныңызға алыстағы компьютермен қатынас жасатқан программаның бірнеше
терезелері шығады. Сеанс кезінде кез-келген сәтте “Отмена” кнопкасын басу
арқылы байланысты үзуге болады .
Егер барлық әрекеттер дұрыс орындалса, экранға Internet
Exlorer шығады. Одан әрі жұмыс істеу барысында сізге саймандар
панелінде бірнеше кнопкалар мен меню қатарларын пайдалану керек болады.
Кнопкалар астындағы жазулар олардың қызметін көрсетеді, бірақ қай кезде
оларды басу керектігі онша түсуінікті бола бермейді.
Алдымен “Адрес” өрісін қарастырайық , бұл өрістерге FTP
адресі былай теріледі:
ftp. Reclom.ru. Адрес терілген соң еңгізу пернесі басылады. Осы
сәттен бастап сеанс соңына дейін пернелер қажет болмайды, өйткені
барлық әрекеттер тышқанның көмегімен орындалады. Адрес еңгізілген сәттен
бастап Internet терезесінің оң жақ жоғарғы бұрышындағы жер шарының суреті
айнала бастайды. Қозғалып тұрған сурет бейнесінің Internet Exlorer
эмблемасына айналуы FTP-сервермен байланыстың толық орнатылып, тікелей
қатынас басталғанын мәлімдейді. Internet Exlorer терезесінің аймағындағы
1 цифры тұрған орында FTP-серверге кіріп отырған адамға арналған текст
көрсетіледі.
Релком желісінің серверлерімен жұмыс істегенде FTP –
сервері мен өз компьютеріміздің символдарды белгілеу кодтары сәйкес
келмейтіні байқалуы мүмкін. Өйткені Windows жүйесі 1251 кодтау тәсілін
, ал Релком желісі KOI8r кодтау тәсілін пайдаланады. Мұның себебі
кодтардың стандартты кестесінде кириллица әріптері жоқ, сондықтан
әріптерін немесе өзі ойлап шығарған программаларын пайдаланып жүр. КСРО
төңірегінде алдымен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ақпараттық технологияның құрылымы
Ethernet деректерін тасымалдау протоколы
Компьютерлік желілер және телекоммуникациялар
Компьютерлік желіні басқару принциптерін зерттеу
PON - пассивті оптикалық желі
«Органайзер» мoдулін жасау
Топология - компьютерлерді жергілікті желіге физикалық қосу тәсілі
Ағылшын тілін оқытуда ақпараттық технологиялардың рөлі мен орны
Информатика сабақтарының білім сапасын көтерудегі телекоммуникациялық ортаның дидактикалық мүмкіндіктері
Желі топологиясының түрлері
Пәндер