ХХ ғасырдағы Қазақстанның жастар саясаты

Қазақстан Республикасының алдында тұрған әлеуметтік-экономикалық мәселелердің аса күрделілігіне қарамастан оның мемлекет ретінде қалыптасуы халықтың ұлттық менталитетіне және мемлекеттік дербестік алып, нарықтық қатынастарға бет бұрған кезде, әсіресе жастар мәселесі және жастарды жаңа экономикалық реформаларға бейімдеу мәселесінің аса маңызды міндеттерінің біріне айналып отырғандығы даусыз.
Қазіргі кезеңдегі саяси, экономикалық жағдайдың тұрақсыздығы, тұрмыстағы күйзеліс, ұлтаралық қатынастардың шиеленісуі, адамгершілік құндылықтардың құлдырауы, білімге, адал еңбекке деген жастардың ынтасының азаюы т.б. проблемалар жастар мәселесіне жаңаша қарауды талап етіп отыр.
Тарихи дамудың барысында мақсат сабақтастығы қоғамды үнемі жетілдіре түсудің негізі болып табылады. Өйткені, әрбір жас ұрпақ алдыңғы толқын жүріп өткен жолмен қайта жүруі мүмкін емес. Олар бұрынғы істерді іріктеп, дамытады және одан әрі жетілдіреді. Сол себепті өткенге, тарихи мұраларға арқа сүйемейінше, жастардың болашаққа елеулі үлес қосуы, қазіргі мен болашақты түсінуі мүмкін емес.
Жас ұрпақтың дүниетанымындағы өзгерістердің мәнін ой елегінен өткеріп, зерделеу теориялық міндеттер тұрғысынан қалай зәру болса, өмірлік мақсат-мүддеден де солай маңызды. Қоғам дамуының жаңа арнаға түсуі, яки еліміздің егемендік алуы – тәуелсіздігіміз қаншама құндылықтарға жол ашты. Қоғамның күллі бағыт-бағдары, ізгі мұраттары, қажеттіліктері мен себеп-салдарлары түбегейлі өзгерді, мұның өзінің жастардың ой-санасына, өмірлік ұстанымдарына әсер - ықпалы болмай қалған жоқ (1).
Жастар саясатының тарихына көз жүгіртетін болсақ, ХХ ғасырдың басындағы жастарға байланысты жеке мемлекеттік өлшемдерге қарамастан мемлекеттік жастар саясатының бағыты айқындала алмады.
Бірінші империалистік соғыс жылдарында патша үкіметі, бір жағынан, шаруалардың қолындағы малын зорлықпен тартып алса, екінші жағынан, осындай ауыр кезеңде - 1916 жылы болған көтеріліске қазақтың демократияшыл жас интеллигенциясының өкілдері қатысты. Қазан төңкерісі кезінде Әліби Жангелдин, Амангелді Иманов, Әділбек Майкөтов, Тоқаш Бокин, Ғани Мұратбаев Кеңес өкіметінің Қазақстанда жеңіп шығу жолындағы күресіне белсене қатысты.
1917 жылы августа шақырылған партияның VІ съезі жастар одақтарының саяси сипаты, олардың ұйымдарының құрылымы және олардың жұмысының мазмұны туралы толық нұсқау беріп, қаулы алды. (2).
Нәтижесінде, 1917 жылғы төңкерістен кейін халықаралық коммунистік жастар ұйымдары құрылады.

1. Әбдірайымова Г. Жастар жаңарып жатқан қоғамда: кеше, бүгін, ертең. // Саясат-POLICY № 9, 2004. 36-38 б.
2. Ленин В.И. Шығармалар, 23-том, 165 б.
3. Шойынбаев Т. Ғани Мұратбаев. Алматы. 1957. 17 б.
4. Зайниева Л.М. Молодежь Казакстана в условиях демократизации общетвенных и экономических отношений. Астана: Елорда, 2004. С. 121.
5. Абаева Н.Б. Қазақстан пионериясының шежіресі. Алматы: «Мектеп» 1988. 21б.
6. Аухадиев К.М. Жастар және қоғамдық еңбек. Алматы: «Қазақстан» 1974. 59 б.
7. Косенко Е.И. Молодежь в современном американском обществе. Изд., «Мысль». 1977. С.11.
8. Сонда, С.6 .
9. Тесленко А.Н. Социализация молодежи: Педагогика отношения в социуме. Алматы-Астана. 2002. С.184.
10. Зайниева Л.Ю. Государственная молодежная политика: Казакстан в контексте мирового опыта. Алматы: «Дайк-Пресс» 2006. С. 174.
11. Сонда, С. 176.