Материалистік сарын. В.Г. Белинский және идеализм

Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім

1. Материалистік сарын
2. В.Г. Белинский және идеализм

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Материалистік сарын
XIX ғасырдың ортасында Ресейде азаттық үшін қозғалыстың буржуазиялық-демократиялық кезеңі басталды. 1861 жылы басыбайлық хұқтың жойылуына байланысты бұл қозғалыстың буыны бекіп, қанатын кең жая бастайды да, оның басына орыс қоғамының зиялылары келеді. Бұл кезенде Ресейде капиталистік қоғамдық қатынастар қалыптасып, дами бастаған болатын. Осы кезде орыс мәдениеті, қоғамдық ой мен философия жаңа бағытқа бет алғанды. Бұл құбылыстың тарихи шығу тегі — Ресейдегі алпауыттық қоғамның дағдарысқа ұшырауы және шаруалардың өз билеушілеріне қарсы бас көтеріп, әлеуметтік-қоғамдық өмірдегі қайшылықтардыңтым шиеленісіп кетуінде еді. Бұл дағдарыстың себебі Ресейдегі капиталистік қатынастардың дами бастауы еді. Мысалы, 1825-1860 жылдары Ресейдің өндірістік кәсіпорындарындағы жұмысшылардың саны 2,5 есе өсті, ал жалпы өңдірістегі жұмысшылардың үлес салмағы 54 проценттен 87 процентке дейін өсті. Әйткенмен де басыбайлық хұқ капиталистік қоғамдық қатынастардың өркен жаюына кедергі болды, орасан зор жұмыс күшін еңбек өнімділігі тым төмен алпауыттық шаруашылықтарда шідірлеп ұстады, ішкі рынокты ашуға мүмкіндік бермеді, себебі шаруалар тұйықталған натуралды шаруашылықпен айналысатын еді. Өндірістің нашар дамуы Ресейдің орыс-қырым соғасында (1853-1856) жеңіліске ұшырауына себеп болды. Бұл кегеңдерде шаруаларды қанау ісі адам төзгісіз сипатта болды да, шаруалардың заңды ашу-ызасын туғызды. Мысалы, 1855-1861 жылдар аральиъшда ғана 476 шаруалар толқулары орын алды. Бұл кезде Полыңада, Финляндияда, Кавказда, ұлт-азаттық көтерілістер бұрқ ете түсті. Қазақстанда Ресей патшалығына қарсы Исатай-Махамбет, Кенесары-Наурызбай бастаған ұлт-азаттық сипаттага қарулы көтерілістер орын алды. Олардың бәрі зеңбіректің, мылтықтың күшімен асқан қатыгездікпен аяусыз жанышталып, қанға түншықтырылды, аман қалғандары үй ішімен қоса жазаланып, шаңырақхары шайқалып, мал-мүлкі талан-таражға ұшырады, "көтеріліске қатысы болған" деген дерексіз күдіктің өзі-ақ тұтас ауылдарды қан қақсатып, өртеп жіберуге сылтау бола алғанды. Европаның жандармы атанған Ресей самодержавиесі от-қаруы жоқ еркіндік аңсаған бодан елге қанды шеңгелін осылай салғанды.
Сонымен қатар, Ресейдің өз ішіндегі капиталистік ондіріс орындарындағы, мануфактуралардағы жұмысшылардың және студенттердің де қозгалысы барынша күшейе түскенді. Сөйтіп Ресейде 1850 жылдардың аяғында революциялық ситуация қалыптасты. Халық наразылығының дүмпуінен қатты қорыққан патша 1861 жылғы ақпан айывда басыбайлық хұқтың жойылғаны туралы жарлық шығарды. Алайда ол еңбекші халыққа ешқандай жеңіддік әкелмеді және де бұл кезде патшалық дара билеушілікті құлатып, буржуазиялық-демократиялық тәртіп орната алатын күш шын мәнісінде жоқтың қасы еді.
Міне, осындай тарихи, әлеуметтік-саяси жағдайлар аясында орыстың төңкерісшіл демократтарының философиялық көзқарастары қалыптасты. Олар негізінен батысшыл бағыттағы ойшылдар болатын.

Пайдаланылған әдебиет

1. Сидихменов «Китай. Страницы прошлого.»
2. Древнекитайская философия. Энциклопедический словарь.
3. «Религиоведение», научный редактор А.В.Солдатов.
4. Го Мо-жо «Философы Древнего Китая».
5. Л.С.Переломов «Конфуцианство и легизм в политической истории Китая».
6. Васильев «Религии Древнего Востока».