Қазақстан Республикасының орнықты даму тұжырымдамасындағы демографиялық ахуал

Ж О С П А Р

І. Кіріспе

1. Қазақстан Республикасындағы демографиялық жағдай

2. Мемлекеттегі көші.қон мәселесі

3. Республикадағы демографиялық ахуалдың жақсаруына жүргізілетін іс.шаралар мен ұсыныстар.

4. Қорытынды

Ғаламдану – тек күштіні, бірлікті мойындаған заман. Бұл заманда әлем тек экономикалық жағынан мықты, ішкі тұтастығы берік, ауыз бірлігі күшті және еңбек ресурсы жоғары мемлекеттермен ғана санасады. Бүгінгі күннің аса күрделі мәселелерінің бірі ретінде қаралуға тиісті егемен ел – жас Қазақстан мемлекетінің болашақта ұдайы ұстанатын өзіндік дербес демографиялық саясаты біздерге не үшін қажет болады? деген заңды сауалдан бастау керек болар. Не үшін оған ұлттық қауіпсіздікте (демографиялық жағдайға) бірінші басымдылық беріліп отыр?
Республика Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлттық қауіпсіздік басымдықтарының деңгейіне мықты демографиялық және көші - қон саясаты шығарылуға тиіс. Егер біздің мемлекеттік органдарымыз бұған бұрынғысынша немқұрайлылықпен қарайтын болса, онда біз XXI ғасыр қарсаңында Ресейдің атынан адам саны сыртқы көші-қон процестерінен ғана емес, табиғи жолмен кеми беретін демографиялық «Крест-оппа» жағдайына тап боламыз. Бұл тенденция дереу тоқталуға тиіс» деп өзінің 2030 жылға дейінгі елдің стратегиялық дамуы туралы Қазақстан халқына Жолдауында нақты, әрі баса айтты. Еліміздің 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы бойынша Қазақстанда ұзын-саны 25 млн.- ға жетерлік дені сау, тұрмысы ауқатты, әрі салауатты өмір салтын ұстанған, білімі терең, мамандығы ұшталған азаматтары мен тұрғындары болуы керек. [8]
Алдымен, еліміздегі демографиялық жағдайға шолу жасағанымыз жөн болар. Біріккен Ұлттар Ұйымының халықаралық ЮНФПА қоры 1 тамыз 2001 жылы өткізген «Орта мерзімді ел бағдарламасы» бойынша Қазақстан 1990 жылыдан бері қарай 1 млн. 470 мың адамға кеміп, халықтың саны 2001 жылы 14 млн. 827 мың адамды құраған. 2001 жылы Қазақстан халқының табиғи өсуі небары 73 мың адам десек, осы өсу қарқыны бүгінгі деңгейде сақталса, алдымыздағы 10 жылда бар жоғы 700 адам ғана қатарымызға қосылмақ. [1] Қазақтар бүгінде дүние жүзінің қырықтан астам елінде тұрады, жалпы саны 5 млн. 600 мың басым көпшілігі Қазақстанмен шекаралас мемлекеттерде тұрып жатар. Соңғы кездегі деректер бойынша, Қытайда 2 млн. 260 мың, Өзбекстанда 1 млн. 750 мың, Ресейде 1 млн. 100 мың, Моңғолияда 150 мың, Түркіменстанда 150 мың, Қырғызстанда 95 мың, Ауғанстанда 30 мың, Туркияда 15 мың, АҚШ – та 14 мың, Тәжікстанда 10 мың, Иранда 10 мың, Германияда 9 мың және т.с.с.[2]

Пайданылған әдебиеттер:
1. М. Бұлытай. «Демографиялық ахуалымыз: ойлар мен ұсыныстар».//Ақиқат №4, 2003ж. 34-37 беттер.
2. М. Асылбек. «Қазақтар қалай көбейеді?». // Егемен Қазақстан 28 қыркүйек 2005 жыл, 6-8 бет.
3. Н.Ә. Назарбаев: Қазақстан қазір әлем санасатын, әлем сыйлайтын елге айналды (Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаевтың Дүниежүзі қазақтарының үшінші құрылтайында сөйлеген сөзі) // Егемен Қазақстан 30 қыркүйек 2005ж. 1-2 беттер.
4. Қазақстан Республикасының 2007-2024 жылдарға арналған орнықты дамуға көшу тұжырымдамасы. // Егемен Қазақстан 18 қараша 2006ж. 4- бет.
5. Ғ. Мүсіреп. «Алтын алқалы аналар азайды. Неге?»// Егемен Қазақстан. 27 наурыз 2003ж. 4-бет.
6. Білім және ғылым министрі Б. Әйтімованың 2005ж. 14 қараша күні Парламент мәжілісінде өткен Үкімет сағатындағы баяндамасы.
7. Демографическая ситуация. //Статистическое обозрение Казахстана № 4, 2006г. Стр. 34-35
8. М. Тәтімов, Ж. Әлиев. Дербестігіміз – демографияда. Алматы – 1999ж. 11, 172-174 беттер.
9. Статистикалық жинақ //Қазақстанның демографиялық жылнамалығы. Алматы-2006, 202, 211, 212, 222, 223, 280, 346-348 беттер.
10. Д. Шайкин. Прогноз оценка численности населения в РК //Экономика и статистика. Алматы, 3/2006, Стр. 67-69
11. //Егемен Қазақстан. 2006 ж. 16 желтоқсан.