Екінші сәбилер тобы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік университеті

Тарих-педагогика факультеті

«Жалпы педагогика және этнопедагогика» кафедрасы

Тақырыбы: Екінші сәбилер тобы

Қабылдаған: а

Орындаған:

Тобы:

Түркістан 201

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім

1. Балалардың сөздік қорына қысқаша сипаттама

2. Дыбыстың айтылуы

3. Балалардың сөздік қорын тексеру

4. Дыбыстарды дұрыс айтуға тәрбиелеу

5. Екінші сәбилер тобындағы балалардың сөздік қорын бақылау кестесі

ІІІ Қорытындылау

Екінші сәбилер тобы

(3-тен 4 жасқа дейінгі балалар)

Балалардың сөздік қорына қысқаша сипаттама

Сөздік

Егер екі жасар баланың сөздік қоры 250-300 сөзді құраса, 3 жасында, әдет-тегідей, 800-1000 сөзді құрап, сөздік қорының молаю процесі үздіксіз жүріп отырады.

Үш жастағы балада ұзын және таныс емес сөздерді айтуда сөздердің қатарын бұзып айту байқалады.

-Сөздердің қысқаруы

-Буындардың орын ауысуы

-Әріптердің орын ауысуы

Кейде балалар дауыссыз дыбыстарды айтудан қашып, кейіннен жоғалып кететін қосымша дауысты дыбыстарды қосып айтады.

Тәрбиеші балалардың сөздік қорында бар сөздерді дұрыс айтуға баули отырып, сатылай белсенді және енжар сөздік қорларын дамытып отырады.

Грамматикалық құрам

Үш жасар балалар бірнеше буыннан (3-4 буыннан) құралатын сөздерді айта алады. Бұл жаста сондай сөздерді айту күрделене түскенімен, сөздік қорының кей-бір ерекшеліктері байқалады:

Сөйлемдегі сөздердің орны әрқашанда дұрыс бола бермейді (мен қалаймын жоқ-мен қаламаймын)

Кейде септік жалғауын қате жалғайды (мен достарым көп)

Сәбилер тобындағы балаларды грамматикалық ережелерді сақтай отырып, сұрақ қоя білуге, оларға жауап беруге үйрету керек.

Дыбыстың айтылуы

Екінші сәбилер тобындағы балалардың дауысты айтуында мынадай ерекше-ліктер бар:

1. Дауыссыз дыбыстардың жұмсақ айтылуы (ойынсық-ойыншық, масина-машина)

2. Қатаң с, з, щ дыбыстарының айтылмауы:

а) Жетерліктей анық айтылмайды

ә) Дыбыстарды қалдырып кетуы (әбіз-сәбіз)

б) С дыбысының ф дыбысына ауысуы ( фәбіз-сәбіз, фары-сары)

в) С дыбысының т дыбысына ауысуы (тегіз-сегіз, тәбіз-сәбіз)

3. Қатаң ш, ж, ч, щ дыбыстарының айтылуы:

а) Жетерліктей анық айтылмайды

ә) Дыбыстарды қалдырып кетуы (әйнек-шәйнек, асыл-жасыл, т. б. )

б) Ш дыбысының с және ф дыбысына ауысуы ( сәйнек-фәйнек- шәйнек), ж-з (заңбыр- жаңбыр)

4. Л дыбысының қалдырылуы және айтылмауы:

а) Дыбысты қалдырып кетуы (ақ-лақ, оамал-орамал)

б) Ль дыбысымен ауысуы ( льақ-лақ, тельезе-терезе)

в) Й дыбысына ауысуы (яқ-лақ, сөйе-сөре)

Бұл жетіспеушіліктерді ескере отырып, тәрбиеші дыбыстарды айтуға қаты-сатын анализаторларын дұрыс дайындап алуы қажет.

Балалардың сөздік қорын тексеру

Жоғарыда айтылғандай, мектепке дейінгі кезеңде балалардың сөздік қоры жылдам дамиды. Сондықтан да екінші сәбилер тобындағы балалардың сөздік қорын тексеру үшін, алдымен балалардың сөздік қоры қаншалықты екенін біліп аламыз.

Егер баланың сөз қоры аз болса, онда біз дыбыстардың тұрақсыз бір-бірімен ауысуын байқаймыз. Тек сөздерді және сөздік қордын дамыта отырып қана балалар дыбыстардың сөздіктегі орнын табады және дыбыстарды айтуы жақсарып, жүйелене бастайды.

Тәрбиеші ойын, ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті немесе күнделікті өмірде балалардың сөздерді дұрыс айтуын бақылай отырып, мынадай кемшіліктерді анық-тайды: сөздік қорының жетіспеуі, сөйлемді дұрыс құрай алмауы, дыбыстарды анық айта алмауы, т. б.

Осы байқаудан кейін әр баламен жеке отырып баланың тілін төмендегідей материалдар арқылы тексеруі тиіс.

Бейнелі көрнекіліктер- баланың сөздік қорын тексеру үшін, заттық көрнекілік-тер тексеру үшін: тіс дауыссыздары (с, з, ц), тіл ұшы және тіл алды дауыссыздары (ш, щ, ж, ч), үнді дауыссыздар (л, р), ұяң дауыссыздар (в, б, д, г)

Жеке тексерулерге негізделе отырып, дәптерге жазылады да, топтағы барлық балалардың тілінің дамығаны, барысы жайлы кесте сызылады.

Дыбыстарды дұрыс айтуға тәрбиелеу

3 жасар балалардың көпшілігінде тұрақты емес, уақытынша физиологиялық кемшіліктер болуы мүмкін. Ол үшін қоршаған ортадағы адамдардың дұрыс, анық және таза сөйлеуі, балалардың есту және сөйлеу анализаторларын дұрыс дамыту жеткілікті.

Әр дыбысты анық айту бала үшін сөйлеу және есту анализаторларының түгел жұ-мыс істеуін талап ететіндей қиын болады. 3 жасар балада орталық дыбыстық тілдік аппараттары да қызмет атқарады. Осы екеуінің арасындағы байланыс беки қоймаған, бұлшықеттері әлі де әлсіз, қалыптаспаған болады. Мұның бәрі баланың тілдік ды-быстарды ажырата алмауына әкеп соқтырады. Ал олардың тілдік органдары жет-кілікті жұмыс істемейді. Бұлар балалардың физиологиялық жағынан кемшілігін білдіреді. Физиологиялық жетіспеушілік көп балаларда байқалатын болса, онда топ бойынша ұйымдастырылып өтіледі.

Төменгі жақтың қимылы.

Сөздің айтылуы анық және түсінікті болу үшін, балалар аузын жақсы аша білуі қажет, яғни төменгі жақ қимылдауы қажет. Ол қимылды ойын барысында, «а» дыбы-сын өткенде қорытындылау кезеңінде өткізуге болады.

Еріннің қимылы.

Кейбір дауысты және қатаң с, з, ц жыбыстарын дұрыс айту үшін ерін жымиған

тәрізді, тістер көрінетндей болу керек. Бұл қимылды и, э дыбыстарын өткенде

қорытындылау кезеңінде, қимылды ойын барысында өткізуге болады.

Ш, ж, ч, щ дыбыстарын дұрыс айту үшін, еріннің аздап қимыл жасағаны жеткілікті. О, у дыбыстарын өткенде қорытындылау кезеңінде, қимылды ойын барысында өткізуге болады.

Сөзді анық айту үшін ерінді толығымен жабу керек. М, п, б дыбыстарын өт-кенде қорытындылау кезеңінде, қимылды ойын барысында өткізуге болады.

С, з, ц, л дыбыстарын дұрыс айту үшін сәби төменгі ернін дұрыс басқара алуы керек, оны жоғарыға созып, жоғарғы тістерге тигізе білуі керек. Олай болмаған жағдайда айтылатын дыбыс дұрыс шықпайды, ф, в дыбыстарын өткенде қоры-тындылау кезеңінде, қимылды ойын барысында өткізуге болады.

Тілдің қимылы.

Дыбыс шығаруда ең негізгі органдардың бірі тіл болып табылады. Соның қи-мылының арқасында бала әр түрлі дыбыстарды айта алады.

С, з, ц дыбыстарын айту үшін тілдің ұшы төменге қарай әрекеттеніп, төменгі тістерге тиюі керек. И, э дыбыстарын өткенде қорытындылау кезеңінде, қимылды ойын барысында өткізуге болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.