Регистрлер

1.РЕГИСТРЛЕР
1.1 Регистрлерге сипаттама
1.2 Бірфазалы синхронизацияны жобалауға қажетті есепті қатынастар
1.3 Регистрлер және регистрлік файлдар
2. РЕГИСТРЛЕРДІҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ҚАҒИДАСЫ
2.1 Ығыструшы регистр жұмысы
2.2 Әмбебап ығыструшы регистр
2.3 Ығыстырушы регистрді тексеру
3. РЕГИСТРЛІК МИКРОСҰЛБАЛАР
3.1 Микросұлбаларға сипаттама

Регистрлер – сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша бірырғақты, екіырғақты және көпырғақты болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кіріс/шығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары (SIPO, Serial Input – Parallel Output), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығару/орнату, шығаруға немесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі.
Ығыструшы регистрді бірнеше триггенрді байланыстра отырып алуға болады. Триггер – жады элементінен тұрады. Оның дәл осы қасиеті ығыструшы регистрлерді жеке логикалық элементтерден немесе триггерлерден жинаудың орнына, бұл құрылғыларды монолитті ИС түрінде алуға болады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатын сөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі.Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.

1. Е.П. Угрюмов “Цивровая схематехника”
2. Ю.Ф. Опадчий, О.П. Глудкин, А.И. Гуров “Аналоговая и цифровая электроника” – Москва: Горячая линия – Телеком, 2002
3. Б.С. Гершунский “Основы электроники и микроэлектроники” – Киев: Выща школа, 1988
4. Р. Токхейм “Осровы цифровой электроники” – Москва: Мир,1988 [191-206]
5. Е.П. Угрюмов “Проектирование элементов и узлов ЭВМ” – Москва: Высшая школа, 1987
6. Г.Р. Авенсян, В.П. Левшин “Интегральные микросхемы” – Москва: Машиностроение, 1993
7. Е.И. Хромов “Основы построения аналоговых систем передачи ” – Москва: Радио и связь, 1983