Вирустар ж\е олардың әр түрлілігі



ЖОСПАРЫ:


1. Вирустар ж\е олардың әр түрлілігі.


2. Бүлінген ж\е вирус жұққан файлдар.


3. Компьютерлік вирустардың қысқаша жіктелуі.


4. Компьютерлік вирустардан сақтанудың негізгі тәсілдері.
Компьютерлік вирус – арнайы жазылған шағын көлемді программа. Ол өздігінен басқа программалар соңына н\е алдына қосымша жазылады да, оларды «бүлдіруге» кіріседі, сондай-ақ компьютерде тағы басқа келеңсіз әрекеттерді істеуі мүмкін. Ішінен осындай вирус табылған программа «ауру жұққан» н\е «бүлінген» деп аталады. Мұндай программаны іске қосқанда алдымен вирус жұмысқа кірісіп, оның негізгі функциясы орындалмайды н\е қате орындалады. Вирус іске қосылған программаларға да кері әсер етіп, оларға да «жұғады» ж\е басқа да зиянды іс-әрекеттер жасай бастайды (мысалы, файлдарды н\е дискідегі файлдардың орналасу кестесін бүлдіреді, жедел жадтағы бос орынды жайлап алады ж\е т.с.с.).
Өзінің жабысқанын жасыру мақсатында вирустың басқа программалардыбүлдіруі ж\е оларға зиян ету әрекеттері көбінесе сырт көзге біліне бермейді. Оның кері әсері белгілі бір шарттарды орындағанда ғана іске асады. Вирус өзіне қажетті бүлдіру әрекеттерін орындаған соң, жұмысты басқаруды негізгі программаға береді, ал ол программа алғашында әдеттегідей жұмыс істей береді. Сөйтіп ол программа бұрынғы қалпынша жұмысын жалғастырып, сырт көзге «вирус жұққандығы» бастапқы кезде байқалмай қалады.
Вирустың көптеген түрлері ЭЕМ жадына DOS-ты қайта жүктегенше тұрақты сақталып, оқтын-оқтын өзінің зиянды әсерін тигізіп отырады.
Вирустың зиянды іс-әректтері алғашқы кезде жұмыс істеп отырған адамға байқалмайды, өйткені ол өте тез орындалып әсері онша білінбеуі мүмкін, сондықтан көбінесе адамдардың компьютерде әдеттегіден өзгеше жағдайлардың болып жатқанын сезуі өте қиынға соғады.
Компьютерде «вирус жұққан» программалар саны көбеймей тұрғанда, онда вирустың бар екені сырт көзге ешбір байқалмайды. Бірақ біраз уақыт өткен соң, компьютерде әдеттегіден тыс, келеңсіз құбылыстар басталғаны білінеді, олар, мысалы, мынадай іс-әрекеттер істеуі мүмкін:
• кейбір программалар жұмыс істемей қалады н\е дұрыс жұмыс істемейді;
• экранға әдеттегідентыс бөтен мәліметтер, символдар, т.б. шығады;
• компьютердің жұмыс істеу жылдамдығы баяулайды;
• көптеген файлдардың бүлінгені байқалады ж\е т.с.с.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:


1. Инфрматикадан 30 сабақ. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. –Алматы: ЖТИ.2004. -400 б.


2. Информатика. Камардинов О. –Алматы: 2004. -360 б.

Вирустар ж\е олардың әр түрлілігі

Компьютерлік вирус – арнайы жазылған шағын көлемді программа. Ол
өздігінен басқа программалар соңына н\е алдына қосымша жазылады да, оларды
бүлдіруге кіріседі, сондай-ақ компьютерде тағы басқа келеңсіз әрекеттерді
істеуі мүмкін. Ішінен осындай вирус табылған программа ауру жұққан н\е
бүлінген деп аталады. Мұндай программаны іске қосқанда алдымен вирус
жұмысқа кірісіп, оның негізгі функциясы орындалмайды н\е қате орындалады.
Вирус іске қосылған программаларға да кері әсер етіп, оларға да жұғады
ж\е басқа да зиянды іс-әрекеттер жасай бастайды (мысалы, файлдарды н\е
дискідегі файлдардың орналасу кестесін бүлдіреді, жедел жадтағы бос орынды
жайлап алады ж\е т.с.с.).
Өзінің жабысқанын жасыру мақсатында вирустың басқа
программалардыбүлдіруі ж\е оларға зиян ету әрекеттері көбінесе сырт көзге
біліне бермейді. Оның кері әсері белгілі бір шарттарды орындағанда ғана
іске асады. Вирус өзіне қажетті бүлдіру әрекеттерін орындаған соң, жұмысты
басқаруды негізгі программаға береді, ал ол программа алғашында әдеттегідей
жұмыс істей береді. Сөйтіп ол программа бұрынғы қалпынша жұмысын
жалғастырып, сырт көзге вирус жұққандығы бастапқы кезде байқалмай қалады.
Вирустың көптеген түрлері ЭЕМ жадына DOS-ты қайта жүктегенше тұрақты
сақталып, оқтын-оқтын өзінің зиянды әсерін тигізіп отырады.
Вирустың зиянды іс-әректтері алғашқы кезде жұмыс істеп отырған адамға
байқалмайды, өйткені ол өте тез орындалып әсері онша білінбеуі мүмкін,
сондықтан көбінесе адамдардың компьютерде әдеттегіден өзгеше жағдайлардың
болып жатқанын сезуі өте қиынға соғады.
Компьютерде вирус жұққан программалар саны көбеймей тұрғанда, онда
вирустың бар екені сырт көзге ешбір байқалмайды. Бірақ біраз уақыт өткен
соң, компьютерде әдеттегіден тыс, келеңсіз құбылыстар басталғаны білінеді,
олар, мысалы, мынадай іс-әрекеттер істеуі мүмкін:
• кейбір программалар жұмыс істемей қалады н\е дұрыс жұмыс істемейді;
• экранға әдеттегідентыс бөтен мәліметтер, символдар, т.б. шығады;
• компьютердің жұмыс істеу жылдамдығы баяулайды;
• көптеген файлдардың бүлінгені байқалады ж\е т.с.с.
Компьютерге вирус жұққанын байқаған кезде кейбір файлдар мен
каталогтар, дискідегі мәліметтер бұзылып үлгереді, оның үстіне
пайдаланылған дискеттер арқылы н\е жергілікті байланыс желілері бойымен
компьютердегі вирус басқа компьютерлерге таралып кеткені байқалмай да
қалады.
Вирустардың кейбір түрлерінің кері әсері тіпті одан да терең болады.
Олар бастапқы кезде өзінің жұққанын ешбір әсерімен білдіртпей, көптеген
программалар мен дискілерге үндемей таралып кетеді де, сонан соң бірден бел
шешіп зиянкестік жасауға кіріседі, мысалға, компьютердегі қатты дискіні
өздігінен қайта форматтап шығады.
Осының бәрі вирустан дер кезінде қорғанбасақ, оның келешектегі әсері
керекті мәліметтерді жоғалтуға душар ететіні талас тудырмаса керек.
Вирус программасының байқалмау себебі олардың көлемі кішігірім ғана
болады да, өздері ассемблер тілінде жазылады. Кез келген жағдайда вирус
программасы қай компьютерге арналып жазылса да, ол мәлімет алмасып жұмыс
істейтін басқа компьютерлерге де тез тарап кетеді ж\е өте көп зиянкестік
әрекеттер жасауы мүмкін.
Қазіргі кездегі вирустар негізгі екі топқа бөлінеді:
• резиденттік (компьютер жадында тұрақты сақталатын) вирустар;
• резиднттік емес вирустар.
Вирус жұққан прграмма іске қосылғанда резиденттік вирустар әсерлене
әрекет етеді, олар жедел жадқа көшіріліп жазылып, алғашқы бірсыпыра уақытта
әсері сезілмегенмен, соңынан бірден іске қатты кіріседі. Бұл вирустарды тез
анықтау ісін қиындытады.
Дискілерге мәлімет жазу кезінде вирус өзінің жабысуына қолайлы сәт іздеп
негізгі операциялар орындалып жатқанда солармен қосылып дискіге жазылып
алады да, оның қалай жұққанын адамдар білмей де қалады. Ал, резиденттік
емес вирус жедел жадқа тұрақты күйде жазылмайды, бірақ вирустң әсері тиген
программа іске қосылғанда ол екпіндене түседі де, өзі жұмыс істеп тұрған
каталогтан н\е РАТН командасында көрсетілген каталогтардан өзі ішіне
байқаусыз еніп кететін файл іздейді. Ондай файлды тауып, оның ішіне кіріп
алып, ол кейін жұмыс істейтін кезде соған зиянды әрекетін тигізеді.

Бүлінген ж\е вирус жұққан файлдар

Вирус дискідегі кез келген файлды бүлдіре алады, бірақ кейбір файлдарға ол
бірден жабысады, яғни ол файлдың ішкі көлемінен орын алып, оның қызметін
түрлендіріп, қолайлы жағдай туғанда, зиянды әрекетін бастап кетеді.
Дегенмен, көптеген программалар мәтіні мен құжаттарға, мәліметтер базасының
информациялық файлдарына, электрондық кестелердегі мәліметтерге вирустар
онша әсерін тигізе алмайды, тек оларды аздап қана зақымдауы мүмкін.
Вирустардың мынадай файлдарға жұғуы мүмкін:
1. Бірден орындалатын файлдар, белгілі бір іс-әрекет істейтін
кеңейтулері (заты) .Com ж\е .exe болып келген файлдар, сондай-ақ басқа
программаларға қажет кезінде қосылатын оверлейлік файлдар. Файлдарды
зақымдайтын мұндай вирустарды файлдық деп атайды. Вирус жұққан файлдар
өздерінің кері әсерін жұмыс істейтін, іске қосылған сәттерде жасайды. Ең
қауіпті вирустарға резиденттік түрде жедел жадта сақталып, орындалатын
әрбір программаны зақымдап отыратындары жатады. Ал егерде олар AUTOEXE.BAT
ж\е CONFIG.SYS арқылы іске қосылатын программаларға жұқса, онда компьютер
өшіріліп қайта іске қосылған сайын вирустар өз әсерлерін тұрақты қайталап
жүргізіп отырады.
2. Операциялық жүйенің жүктеуші мен қатты дискінің ең басты
мәліметжүктеу жазбасы. Бұл аумақтарды зақымдайтын вирустар жүктегіш
(загрузочная) н\е Boot – вирустар деп аталады.
Мұндай вирустар өз қызметін компьтерді іске қосқанда, яғни операциялық
жүйені жүктегенде бірден бастайды ж\е әрдайым компьютердің жедел жадында
тұрақты сақталады. Бұлардың таралу тәсілі – компьютерге салынған
дискеттердің алғашқы жолдарына жазылған жүктегіш мәліметіне зақым келтіру
болып табылады. Әдетте мұндай вирустар екі бөліктен тұрады, өйткені
дискеттің жүктеуіш жазбасы өте шағын көлемнен тұрады, сондықтан вирус
бірден түгелдей олардың ішіне орналаса алмайды. Вирустың екінші бөлігі
дискінің түпкі каталогының соңына н\е мәліметтер кластерлеріне жазылып
қалады.
3. Құрылғылар драйверлері, яғни CONFIG.SYS файлының шеткері
құрылғылар көрсетілетін Devise деген сөз тұрған жолында жазылған файлдар.
Ондай файлдағы вирус сол құрылғыны іске қосқан сайын қызметке кіріседі.
Бірақ драйверді бір компьютерден екінші компьютерге көшіру өте сирек
болатындықтан, мұндай вирустар көп тарала қоймаған. DOS жүйелік файлдарына
(MS DOS.SYS ж\е IO.SYS) да вирус жұқтырылуы теория жүзінде мүмкін
болғанымен, олардың таралуы іс жүзінде өте сирек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Файлдық жүйені өзгертетін вирустар
Компютерлік вирустар
Вирустар және олардың әр түрлілігі
Вирустардың жіктелу принциптері. олардың номенклатурасы. вирустардың көбеюінің ерекшеліктері және көбею сатылары
Гендік инженерия туралы мәлімет
Компьютерлік желілерде ақпаратты қорғау
Компьютерлік вирус
Түрдің анықтамалар
Программалық жабдықталу
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Пәндер