Параллельді кодтау жүйелері

Жоспар
Кіріспе

1 Параллельді кодтау жүйелері
2 Бірыңғайланған жүйелер құжаттардың түсінігі
3 Ішкі машиналық ақпараттық қамтамасыз ету
4 Ақпараттық қамтамасыз етуді құру
5 Мәліметтерді құру
6 ERD.ң базалық түсінігі
7 IDEFI әдісі
8 Құжатталған модельдер
9 Негіздер және атрибуттар.
10 Домендер
11 Визуалды модельдеудің унификациялық тілі Unified Modeling Language (UML)

Параллельді кодтау жүйелерінде жазу кодтары обьектінің екі мүмкіндіктері бар:
1) өрбір фасет жөне фасет ішіндегі белгі өз кодтарының обьектісінің құрамына кіреді. Мұндай жазу қолдану тәсілін обьекттер әр түрлі терім белгілермен сипатталғанда қолдану ыңғайлы қандайда бір обьект құрудың негізінде тек қана керекті белгілер алынады
2) обьекттер тобын анықтау үшін бекітілген терім белгілер және олардың зерттелу тұрақтылығы орналастырылады. Мұндай жағдайда келтірілген обьектінің анықталған разрядының кодының белгілерінің қандайда бір мағынасын өрдайым көрсету қажет емес.
Параллельді кодтау әдісі бірнеше артықшылықтар қатарына ие. Қаралып отырған әдіс код құрылымының майысқақтығын жатқызуға болады, себепті тәуелсіз белгілерден, код обьектінің классификациясы құрылады. Бұл әдісті нақты технико-экономикалық тапсырмаларда және кодтың әлеуметтік тапсырмасының ішінен тек әрбір жеке кездерде ұзындығы аса да үлкен емес кодтармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Бұл кодтау әдісінде кезкелген байланысқан белгілер обьектілерінің тобын жүзеге асыруға болады. Параллельді кодтау өдісі өңделген ақпарат машинасы үшін жақсы құралданған.Нақты кодтау комбинациясы арқылы қарастырылып отырған обьект қандай терім мінездемелеріне ие екенін білуге болады және де осы арқылы терім белгілері егер де қажет болса жаңа белгі коды қосылғанымен оңай толықтырылады. Бұл параллельді кодтау әдісінің қасиеті құрамы жиі өзгеретін технико-экономикалық тапсырмаларды шешкенде өте маңызды.
Өте қиын сұрақ болып классификаторды өңдеген кезде шешу болып табылады, ол дегеніміз - классификацияның таңдау әдісі және классификация белгілерінің таңдау жүйесі. Классификатор негізі болып табылып отырған классификацияның белгілері, оған сай келетін классификатор көмегімен шығарылып отырған тапсырма мінездемесі және де беріліп отырған белгілер қоса бағынышты және қоса бағынышты емес болуы мүмкін. Қоса бағынышты классификациялар белгілерінде және тұрақты тапсырма кешенінде классификатор шешуге арналған классификациялардың иерархиялық әдісін дұрыс қолдануға, көп обьектілердің қоса бағынышты емес классификациялық бөлінуінде қолдаеған жөн. Ал қоса бағынышты емес классификациялық белгілерінде және үлкен динамикалық фасеттік әдіс классификацияларында қолданған жөн.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Параллельді кодтау жүйелері фасеттік топтастыру жүйе және
топталулардың кодтарын қолдану негізінде бір-біріне тәуелсіз сипатталады.
Параллельді кодтау жүйелерінде жазу кодтары обьектінің екі
мүмкіндіктері бар:
1) өрбір фасет жөне фасет ішіндегі белгі өз кодтарының обьектісінің
құрамына кіреді. Мұндай жазу қолдану тәсілін обьекттер әр түрлі терім
белгілермен сипатталғанда қолдану ыңғайлы қандайда бір обьект құрудың
негізінде тек қана керекті белгілер алынады
2) обьекттер тобын анықтау үшін бекітілген терім белгілер және олардың
зерттелу тұрақтылығы орналастырылады. Мұндай жағдайда келтірілген
обьектінің анықталған разрядының кодының белгілерінің қандайда бір
мағынасын өрдайым көрсету қажет емес.
Параллельді кодтау әдісі бірнеше артықшылықтар қатарына ие. Қаралып
отырған әдіс код құрылымының майысқақтығын жатқызуға болады, себепті
тәуелсіз белгілерден, код обьектінің классификациясы құрылады. Бұл әдісті
нақты технико-экономикалық тапсырмаларда және кодтың әлеуметтік
тапсырмасының ішінен тек әрбір жеке кездерде ұзындығы аса да үлкен емес
кодтармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Бұл кодтау әдісінде кезкелген
байланысқан белгілер обьектілерінің тобын жүзеге асыруға болады.
Параллельді кодтау өдісі өңделген ақпарат машинасы үшін жақсы
құралданған.Нақты кодтау комбинациясы арқылы қарастырылып отырған обьект
қандай терім мінездемелеріне ие екенін білуге болады және де осы арқылы
терім белгілері егер де қажет болса жаңа белгі коды қосылғанымен оңай
толықтырылады. Бұл параллельді кодтау әдісінің қасиеті құрамы жиі өзгеретін
технико-экономикалық тапсырмаларды шешкенде өте маңызды.
Өте қиын сұрақ болып классификаторды өңдеген кезде шешу болып
табылады, ол дегеніміз - классификацияның таңдау әдісі және классификация
белгілерінің таңдау жүйесі. Классификатор негізі болып табылып отырған
классификацияның белгілері, оған сай келетін классификатор көмегімен
шығарылып отырған тапсырма мінездемесі және де беріліп отырған белгілер
қоса бағынышты және қоса бағынышты емес болуы мүмкін. Қоса бағынышты
классификациялар белгілерінде және тұрақты тапсырма кешенінде классификатор
шешуге арналған классификациялардың иерархиялық әдісін дұрыс қолдануға, көп
обьектілердің қоса бағынышты емес классификациялық бөлінуінде қолдаеған
жөн. Ал қоса бағынышты емес классификациялық белгілерінде және үлкен
динамикалық фасеттік әдіс классификацияларында қолданған жөн.
Аса маңызды сұрақ болып классификация белгілерін классификацияның
сатылары арқылы классификацияның иерархиялық әдісінде қолданған жөн болады
деп саналады. Классификаторға жіберілген статистикалық сұраныстар оның
өлшемі болып табылады. Ең жоғарғы сатыларда классификациялардың осы
өлшеммен келіскен және де классификатордың ішінде белгілерді қолдану
қажет,ол белгілерге жиі сұраныстар жіберіледі. Осы себепті ең жоғарғы
классификациялардың сатыларында кодтың ең кіші негізін таңдап алады.
Бірыңғайланған жүйелер құжаттардың түсінігі
Ақпаратпен қамтамасыз етілген АЖ машинасыртындағы негізгі компонент
болып жүйелер құжаттар болып саналады,. Олар экономикалвқ обьектілерді
басқару процесінде қолданылалы. Құжаттар мәндердің жиынтығымен
түсіндіріледі. Ол технико-экономикалық тапсырмаларды есептегенде
қолданылады, көтергіш материалдық орнатылған формамен келісілген жерінде
орналасқан.
Жүйе құжаттары ол- бір-бірімен өзара байланысқан форма құжаттары
жиынтығы, оларды экономикалық басқару обьектісі процесінде жиі қолданады.
Ерекше көзге түсетіні экономикалық жүйелер құжаттары құжаттардың үлкен жан-
жақты түрлілігі.
Қазіргі кезеңдегі жүйелер құжаттары автоматтандырылған АЖ-ға
мінезделген, үлкен көлемді әр түрлі типті құжат формаларымен ерекшеленеді,
үлкен көлемді құжаттар ағынымен және олардың шимайылығымен құжаттар
ішіндегі ақпараттардың қайталануымен оларды өңдеу жұмысымен және мынадан
алынған қорытындылардың төменгі сенімділігімен.
Жүйелер құжаттарын ықшамдау үшін екі тәсіл қолданылады:
- бірыңғайлылықты және құжаттарды стандартизациялауды жүргізу
- қағаздық емес технологияларды енгізу электрондық құжаттар негізінде
қолданылған және жаңа ақпараттық технологияларды мен олардың өңделуін
Құжаттарды бірыңғайлау бірдей құжаттар формаларын енгізу жолы
арқылы орналасады. Осы арқылы бірдей үлгілілік көрсеткіштердің атында
енгізіледі, өлшеу бірліктері және терминдер, осыны қорытындылаған кезде
бірыңғайланған жүйелік құжаттар бірыңғайлылығы шығарылады.
Бірыңғайланған жүйелер құжаттары(БЖҚ) – бұл жаңаша кешенді бір
бірімен байланыста болатын құжаттар, бұлар бірдей заңдарға жауап береді
және ақпараттарға ие, экономикалық обьектті басқаруға қажетті. Басқару
деңгейі бойынша, салааралық жүйелер құжаттарына, сала және жергілікті
жүйелер құжаттары деңгейі немесе ұйымдар мен кәсіпорындар шекараларында
қажетті қолдану үшін.
Кезкелген БЖҚ келесі талаптарды қанағаттандыруы керек:
-БЖҚға кіретін құжаттарды, есепке алынған және оларды қолданатын
жүйелердегі бір бірімен өзара байланысқан ЭАЖ өндірілуі керек
-БЖҚ ақпараттарға толы болуы керек, басқаруға қолайлы обьект үшін керекті
осы жүйе енгізілеп отыр.
-БЖҚ саналып алынған техникалық жинақ үшін қолдануға бағдар ұстану керек,
ақпараттарды беруге және өңдеуге
-БЖҚ ЭАЖ әр түрлі деңгейлерде ақпараттық бірлестіктермен қамтамасыз ету
керек
-барлық құжаттар, БЖҚ құрамына кіретін және борлық реквизиттер белгілер
олар бүкіл жүйелік және жергілікті классификаторлар халықаралық қолданулар
кодталған болуы тиіс
Ішкі машиналық ақпараттық қамтамасыз ету
Ішкі машиналық ақпараттық қамтамасыз ету макеттерді (экрандық формалар)
қосады ,бірінші ЭВМде немесе ақпараттар қорытындысын шығаруларды енгізу
және ақпараттық бағаның құрылымын: кіретін,шығатын файлдар,мәліметтер
базасын.
Электрондық құжаттардың экрандық формаларын жобалау
Элетрондық формалар құжатының астында қағаздық құжаттар бейнесі
емес бастапқы электрондық (қағаздық емес) жұмыс түсіндіріледі,ол қағаздық
формалардың құжатының қатты көшірмесінің сапалылығын ұйғарады.
Құжаттың электрондық формасы (ҚЭФ) – ол бос өрістерге ие
бет,пайдаланушы толтыруы үшін қалдырылған. Формалар әр түрлі типті кіретін
ақпараттар жіберілуге мүмкіндік береді және командалық батырмаға ие,
құлаған мәзір немесе таңдау үшін тізімдер.
Электрондық құжаттар формасын құру программаны қамтамасыз етуді
талап етеді. 9.6-суретте электрондық құжаттар элементерінің негігі типтері
келтірілген,аса сақтықпен қолданылған көбінесе программалардың
автоматизацияларының жобасының электрондық құжаттарын.
Электронды құжаттардың кемістіктеріне толық емес процесті юристік
жетілдіру және олардың бекітілуі мен жазылымдары.
Электронды құжаттарды өңдеу технологиясы программаны арнайы
қамтамасыз етуді қолдануды қажет етеді – программаларды құжаттарды
айналымға түсіруді басқару,АЖға корпоративті жиі түзілуі.
Электронды құжаттардың формаларын жобалау немесе жобалау формаларын
программаны қамтамасыз ету көмегімен шаблон формасын құру,күнделікті
келесі қадамды жасауды қолданады:
- ЭҚ құрылымын құруда – сыртқы пішінін графикалық жобалау әдісінің
көмегімен дайындау
- ЭҚ формаларының мазмұнын анықтау немесе тәсілдерді таңдау ,осы
арқылы өріс толтырылады.Өрістер қолмен толтырылады немесе кез келген бір
тізімнен,мәзірден, М,Б.нан мән таңдау арқылы
- Экрандық формадағы макеттердің тізімін анықтау - әр бір тапсырмада
жобалаушы әр бір тапсырмадағы ойынын талдайды, оның ішінде қолданылып
отырған соған кіретін құжаттар оперативті және әрқашандағы ақпараттар және
ақпараттық қорытындымен құжаттар келтіріледі
- Макеттердің мазмұнын анықтау – алғашқы құжаттардың реквизиттерінің
құрамын талдау негізінде орындалады және оперативті талдау құжаттар мен
құжаттардың қорытындысы
Жұмыс жетілдірілген экрандық формалардың макетін программалаумен
және оларды мақұлдаумен аяқталады.
Ақпараттық база және оның ұйымдарының әдістері машина ішіндегі
ақпараттарды қамтамасыз етудің бөлігі болып ақпараттық база болып
табылады.
Ақпараттық база (АБ) – бұл мәліметтердің жиынтығы. Анықталған
әдіспен құрылған және саналған жүйелердің файл түрінде жадыда сақталынған,
ақпараттық қажетіліктерді басқару процестерінің және шығарылып отырған
тапсырмалар көмегімен қанағаттандырылады.
АБның бар файлдары келесі белгілермен классификацияланады :
• өңдеу этапы бойынша (кіретін,базалық және қорытындылық)
• тасушы типі бойынша (өтпелі тасушыларда майысқақ магнитті дискілер
және магнитті ленталар мен негізгі тасушыларда-қатты магнитті
дискілерді магнитті оптикалық дискіде, т.с.с.)
• ақпараттар құрамы бойынша(ақпараттар мен файлдар оперативті және файл
әрқашанда ақпараттармен )
• тағайындау бойынша (жүйе асты функционалды түрі бойынша)
физикалық ұйымдардың әдісі бойынша (тура, индексті жалғасы бар файлдар)
Кіретін файлдар мәліметтерді енгізу немесе базалық файлдарды
жаңарту үшін алғашқы құжаттардан құралады.
Файлдар қорытынды ақпараттар мен бірге оны басылымға шығару үшін
арналған немесе байланыс бойынша каналдарды жіберу және көп мөлшерде
сақтауға арналмаған.
Базалық файл мөлшеріне ақпараттық базаларда сақталған негізгі,
жұмыстық, аралық, қызметтік және архивтік файлдар жатады.
Негізгі файлдар біржақты құрылымды жазылымда болуы керек және
оперативтік шартты тиянақты ақпараттармен қамтамасыз етілуі керек.
Оперативті файлдар бір немесе бірнеше кіретін файлдардың базасында құрыла
алады және бір немесе бірнеше алғашқы құжаттарын көрсетеді. Шартты тиянақты
ақпараттармен файлдар сұраулық, кестелік, т.б түрлерге ие бір жыл бойы
қырық пайыздан көп өзгеретін, ал дұрысы 0.6 дан аз емес тұрақты коэфиценті
бар болуы.
Сұраулық ақпараттар мен файлдар материалдық өзгеріс элементтерінің
барлық мінездемесін бейнелейді. Ереже бойынша сұраулықтар
классификаторлардың ақпараттарына ие және материалдық сала элементтері
туралы толықтырылған мағлұматтар, мысалы баға туралы. Нормативті бағасыздық
файлдар шығындарының нормасы жайлы мәліметтерге ие болуы керек және
операциялар мен қызмет көрсетуді орындау жайла бағасыздық.
Кестелік файлдар экономикалық көрсеткіштер жайлы мәліметтерді толығымен
ұзақ уақыт бойы тұрақты деп саналатын (мысалы тоқтату пайызы, есептен
шығару және т.б.). Жоспарлық файлдар бүкіл жоспарлық кезең бойы сақталған
жоспарлық көрсеткіштерге толы.
Жұмыстық файлдар негізгі базада орналасқан нақты тапсырмаларды шешу
үшін ақпараттарды тандау бөлімі жолымен мәліметтерді өңдеу уақытын
қысқарту мақсатымен бірнеше негізгі файлдардан құралған.
Аралық файлдар жұмыстық файлдардан экономикалық тапсырмаларды шешу
қорытындысы арқылы пайда болатыны арқылы ажыратылады.Бұл файлдар жұмыстық
файлдар секілді өте үлкен үндеу жиілігінде негізгі файлдар категорияларына
аурыстырылады.
Қызметтік файлдар негізгі файлдардағы ақпараттық ізденісті үдету үшін
өздеріне сұраулықтарды және индекстік файлдар мен каталогтарды қосады.
Архивтік файлдар негізгі фалдардан өткенді шолатын мәліметтерден
тұрады, аналитикалық шешімдер үшін қолданылатыннан тұрады,мысалы болжамдық
тапсырмалар архивтік мәліметтерде ақпараттық база бұзылған кезде оны құруда
қолданылады.
Ақпараттық базада файлдарды сақтайтын ұйымдар келесі талаптарға жауап
беру керек:
• барлық басқару функцияларды орындау үшін сақталынған ақпараттық
толымдар және экономикалық тапсырманы шешуі
• сақталынған ақпараттын бүтіндігі немесе қарама қайшы келмейтін
ақпаратты АБда өшіргенді қамтамасыз ету
• мезгілі мен және бір мезгіл мен барлық мәліметтер көшірмесін жаңарту
• жүйенің майысқақтығы немесе өзгермелі ақпараттық талаптарға АБның
бейімделуі
• ақпараттың ақиқаттылығы, АБ құрылымындағы қиындығының сатысының
талабын қамтамасыз ету
• АБның релеванттылығы,ол ретінде жүйелер икемінің іздеуін барға
шығаруға болады және ақпаратты беру қолданушылардың нақты сұрауының
дәдігі
• Тілдік интерфейстің ыңғайлығы АБға деген сұрауды тез тұжырымдауды
болдыру
• Заңдылықтарға деген қол жеткізудін шектелмегендігі немесе әр бір
қолданушыға қол жеткізу түрлерінің жазылымдары, өрістері, файлдары
және солардағы операциялар түрлерінің анықталуы.
АБ ұйымдарының келесі тәсілдері бар: локальді файлдардың
жиынтығы қолданбалы программалардың функционалдық пакеттерімен
қолданылуы және интегрирленген мәліметтер базалары, универсалды
программалық әдісті тиеуді негіздеу,сақтау, іздеу және мәліметтерді
енгізу немесе мәліметтер базаларын басқару жүйесі (МББЖ).
Тапсырма астындағы мәліметтер құрылымының мамандануының
қорытындысы бойынша жергілікті файлдар ереже бойынша мәліметтерді
өңдеу уақытының ең тезі.Дегенмен, жергілікті файлдар ұйымдарының
жеткіліксіздігі ақпараттық жүйедегі мәліметтердің үлкен көшірмелерімен
байланыстылығы және мәліметтердің әр түрлі қосымшалардағы
келіспеушіліктері.Сонымен қатар ақпаратқа қол жеткізудің икемсіздігі,
сілтеп отырған артық жерлерді жабады.Сол үшін жергілікті файлдардың
ұйымы арнаулы қосымшаларда ғана қоданыла алады, қажетті мәліметтерді
сыртқа шығару әрекетінің үлкен жылдамдығын талап етуші.
АБның интегрирленуі немесе мәліметтер базасы (м.б) – бұл
өзара байланысқан өте аз молшылықтағы мәліметтер жиынтығы. Өте көп
мөлшердегі қосымшалар үшін оптималдық әдіс арқылы оларды қолдануға
болады.
МББЖ көмегімен мәліметтерді басқаруды орталықтандыру осы
мәліметтерді үйлестіру, синтаксистік және семантикалық молшылықты
азайту, объекті жағдайының мәліметтермен сәйкестігі, мәліметтерді
сақтаудың бөлінуі қолданушылар арасында және жаңа қолданушыларды қосу
мүмкіндігі .Бірақ басқаруды орталықтандыру және мәліметтердің
интегрирленуі басқа күйдегі мәселелерге әкеліп соғады. Енгізетін
мәліметтерді бақылауды күшейтудің тапшылығы , мәліметтердің
құрылымының және негіз бойынша қолданушылар арсындағы келісушілікті
қамтамасыз етудің тапшылығы, қол жеткізудің шекарасыздығы және
мәліметтердің құпиялылығы.
МБны ұйымдастырудың ең негізгі тәсілі, орталықтандырылған және
үйлестірілген МБны құруда АБ ұйымдарын таңдау тәсілінің ең негізгі
критериі ең кіші еңбіктерге жету және АБның жобасын құрудағы кететін
шығындардың мөлшері, файлға енгізудегі жүйелерді программалық
қамтамасыз ету, сонымен қатар АБны жобалауда жаңа тапсырмалар пайда
болған жағдайда.

Ақпараттық қамтамасыз етуді құру
Қысқаша мазмұны: мәліметтерді құру, IDEFI әдісі.ERwin
құралдарындағы мәліметтерді құруды бейнелеу. ERwin интерфейсі. Құруды
бейнелеудің кезендері. Мәліметтерді құрдың логикалық құрылымы
,логикалық құрудың кезендері, нақтылық және атрибуттар , байланыстар,
нақтылық типтері және иерархия ізі, кілттер, мәліметтердің қалыпқа
келуі , домендер.Физикалық моделді құру: физикалық моделдің кезендері,
кестелер, валидация заңдары және тыныштық бойындағы мән, индекстер ,
тригггерлер және сақталған процедуралар, мәліметтерді сақтаушының
жобалары, МБның өлшемін есептеу тура және керісінше жобалау.Кодтың
генерациясы ERwin көмегінің бір клиенттік көмегімен атрибуттардың
кенейтілуі, Visual Basicтегі кодтың генерациясы. Есеп беруді
құру.Сөздіктердің генерациясы.

Мәліметтерді құру
Ақпараттық қамтамасыз етудің ең негізгі бөлігі болып ақпараттық
база табылады. Жоғарыда анықталғандай ақпараттық база мәліметтердің
жиынтығын көрсетеді, белгілі бір әдіспен ұйымдасқан және файл
түріндегі саналынған жүйенің жадысында сақталынуы, шешілетін және
басқарушылық процестердің ақпараттық қажеттілігімен
қанағаттандырылады. МБсын өңдеу мәліметтерді құру көмегімен
орындалады. Мәліметтерді құрудың мақсаты формадағы бір моделдің
мәліметтер базасының концептуалдық сұлбасы АЖны өңдеуді қамтамасыз ету
немесе бірнеше локальдік үлгілердің, мәліметтер базасының кез келген
жүйесінде оңай бейнелене алатыны сөзсіз. Мәліметтерді құрудың амалдық
ең көп тараған түрі Мән байланыс (ERD) диаграммасы ERD көмегімен
мәліметтер жинаушылардың детализациясы DFD диаграммасы іске асады,
сонымен қатар ақпараттық аспектілерде бизнес жүйелер құжатталады,
обьектілер идентификациясын қоса, заттық облысқа маңызды мәнді осы
объектілердің қасиеті (атрибуттардың) және олардың басқа объектілермен
қарым-қатынасы.

ERD-ң базалық түсінігі
Мазмұндық (Entity) - абстрактілі объектілердің және нақты
экземплярдың көптігі (адамдардың, оқиғалардың, жағдайлардың,
идеялардың, заттардың және т.б.), ортақ атрибуттарға немесе
мінездемелерге ие. Жүйенің кез келген объектісі ерекше бір мазмұнды
болып таңыстырылуы керек. Осы жерде мазмұнның нақты аты экземплярлы
емес, объектінің типін немесе класын көрсетуі керек. (Мысалы, Внуково
емес Аэропорт).
Әрбір мазмұн ерекше идентификаторға ие болуы керек. Әрбір мазмұн
экземпляры бірден теңестірілуі керек және басқа мазмұнды
экземплярлардан берілгендердің мазмұнының типінен ажыратылуы керек.
Әрбір мазмұн келесі қасиеттерге ие болуы керек:
• Ерекше атқа ие болуы керек; бір атқа ылғи да бір интерпретация
қолданылуы керек; егер де олар лақап ат болмаған жағдайда ғана
бір интерпретация әр түрлі атқа қолданылмайды.
• Бір немесе бірнеше атрибуттарға ие болуы керек, мазмұнға жататын
немесе байланыстан қалатын
Әрбір мазмұн басқа құру мазмұнының байланысының мөлшеріне
толы болуы керек.
Байланыс (relationship) – екі мазмұн арасындағы ассоциация
аттастықтары, қаралып отырған заттың облыстық мәні үшін. Байланыс – бүл
мазмұн арасындағы ассоциация, кез келген экземпляр бір мазмұнды өндірумен
бірге ассоциирленген екінші мазмұн экземплярының мөлшерімен және керісінше.
Атрибут (attribute) – мазмұнның кез келген мінездемесі, қаралып
отырған маңызды заттың облысы және квалификация, идентификация,
классификация, мөлшерлік мінездеме үшін арналған немесе мазмұн жағдайының
аталуы.
Атрибуттар мінездемелердің типін немесе қасиетін ұсынады, нақты
көпшілік немесе абстрактілі обьектілердің (адамдардың, орынның, оқиғаның
жағдайын, идеяларын, заттарын және т.б). Атрибут экземпляры мінездеме
типімен және оның мағынасымен анықталады, атрибут мәні деп аталатын. Осы
әдіс бойынша ассоцирленген атрибуттар үшін экземпляр мазмұнына бір ғана
анықталған мәніне толы болу керек.

IDEFI әдісі
ERD-диаграммасын құру үшін ең көп таралған тәсіл Баркердің тәсілі
және IDEFI тәсілі.
Баркер тәсілі натацияға негізделген, автормен ұсынылған және
Oracle Designer case – амал қолданылады.
IDEFI Чена таяуына негізделген және мәліметтер моделін құрастыруға
мүмкіндік береді, үшінші нормальді формадағы реляциондық эквивалентті.
IDEFI әдісі негізінде оның жаңа шығарылымы құрылған – IDEFIX тәсілі, осы
талаптарға сай өнделген, оны зерттеу үшін және автоматизациялауды
зерттеудің қарапайымдылығы.
IDEFIX – диаграммалары көп таралған Else қатарында қолданылады
(Erwin, DesignIDEF жиілігінде).
IDEFIX әдісінде мазмұн қарапайым тәуелсіздігі немесе тәуелсіз
идентификаторлар туындайды егер де әрбір мазмұнды экземпляр оның басқа
мазмұндармен анықтаусыз бірдей теңестірілсе. Мазмұны тәуелсіз
идентификаторлардан немесе қарапайым тәуелсіздігімен айқындалады, егер
мазмұнды экземплярдың бір мағыналы экземплярының теңдестігі оның басқа
мазмұндармен қатынаста болса.
Әрбір мазмұнға ерекше атпен номер қосылады, қисық сызығында және
блок үстінде орналасқан.
Байланыс көрсеткіш кезеңі көмегімен қосымша анықталады немесе
қуаттылығы. IDEFIX-та келесі қуат байланыстары айтылады:
• Әрбір мазмұн ата-ана экземпляры нолге тең болуы мүмкін, бір немесе
одан көп мазмұн ұрпағының экземпляр байланысы.
• Әрбір ата-ана экземпляры бірден аз байланыстағы мазмұнды ұрпақ
экземплярымен байланыста болуы.
• Әрбір ата-ана экземпляры бірден көп байланыстағы мазмұнды ұрпақ
экземплярымен байланыста болуы.
• Әрбір мазмұн ата-ана экземпляры сандық мазмұн ұрпағы экземплярымен
бекітілген.
Егер мазмұнды ұрпақ экземпляры мазмұн ата-ана экземплярының
байланысымен бірден анықталса онда байланыс теңдестірілген деп аталады, ал
кері жағдайда теңдестірілмеген болады.
Мазмұн ата-ана және мазмұнды ұрпақ арасындағы байланыс сызықпен
жүргізілмеген. Мазмұнды ата-ана және мазмұнды ұрпақ арасындағы
теңдестірілген байланыс бір түзу сызықпен бейнеленеді. Теңдестірілген
байланыстағы мазмұнды ұрпақ теңестірілген мазмұнға тәуелді болып келеді.
Мазмұнды ата-ана теңдестірілген байланыстағы теңдестірілген мазмұнға
тәуелді секілді, тәуелсізде болу мүмкін (Ол оның басқа мазмұндармен
байланысы нәтижесінде аңықталады).
Теңдестірілген байланысты пунктирлі сызық көрсетеді. Теңдестірілген
байланыстағы мазмұнды ұрпақ идентификаторға тәуелсіз бола алады. Егер кез
келген мазмұнды ұрпақ теңдестірілген байланыста болмаған жағдайда.
Атрибуттар блок ішіндегі мазмұн реті тізім түрінде бейленеді.
Атрибуттар алғашқы кілтті аңықтайтын тізімнің жоғарғы жағында орналасады
және горизанталь сызықпен басқа атрибуттармен айрықшаланады. Мазмұнды сол
сияқты сыртқы кілттерге ие .(foreign Key), алғашқы кілт немесе кілттік емес
атрибут бүтіндігі немесе бөлігі мөлшерінде қолдануға болады. Сыртқы кілттің
ішкі блоктың мағынасын түсіну үшін атрибуттар атынаң кейін жүретін FK
әріптері жақша ішінде орналасады.

ERwin-дағы нұсқаулы амал мәліметтер моделінің
бейнеленуі
ERwin модел ұсынудың екі деңгейі бар – логикалық және физикалық.
Логикалық кезең - бұл мәліметтерге деген абстрактілі көз қарас нақты
өмірде қалай аталса солай аталына береді. Мысалы: Әр қашанғы клиент,
бөлім немесе жұмысшының тегі. Моделдер объектісі логикалық кезеңде
ұсынған мазмұндар және атрибуттар деп аталады. Логикалық мәліметтер моделі
басқа логикалық модел негізіде құрастырылуы мүмкін, мысалы моделдер
процесстерінің негізі. Логикалық моделдер құрылымы әмбебап және МББЖ-ны
нақтылаумен ешқандай байланыста болмауы керек.
Мәліметтердің физикалық моделі нақты МББЖ қарама қарсы тәуелді,
жүйелік каталогтің фактілік бейнесі болады. Физикалық модельде барлық МБнің
обьектілері жайлы ақпараттарға толы. МБ обьектісінде стандарттар болмайды,
физикалық модель нақты МББЖ реализациясына тәуелді. Егер логикалық
модельдер мәнге , белгілі бір мәліметтер типінің атрибуттарына ие болса,
онда ақпаратты нақты физикалық обьектілерде – кестелерде, колонкаларда,
индекстерде, процедураларда сипаттау аса маңызды.

Құжатталған модельдер.
Көптеген МББЖ объектілер атауларына шектелген (мысалы, кесте атының
ұзындығына шектеу немесе бос орын сияқты арнайы сияқты символдарды
қолдануға тиым салу). Көбінесе ақпаратық жүйелерді өңдеушілер МББЖ – ң
локалды емес нұсқаларымен жұмыс жасайды. Бұл мәліметтер жүйесінің
объектілерінің қысқа сөздермен, арнайы символдарды қолданбай, тек латын
символдардың көмегімен ат беру дегенді білдіреді (яғни, кестені сөйлемді
қолдану арқылы атауға болмайды, тек бір сөзбен берілуі тиіс). Сонымен
қатар, МБ – н жобалаушылар “техникалық ” атаулармен әуестеніп, нәтижесіде
кестелер мен бағаналар RTD _324 немесе CUCT_A12 типтес атауларға ие
болады.Нәтижесінде шыққан құрылымды тек мамандар түсіне алады (ал көбінесе
модель авторларының өздері ғана), оны пән саласының сарапшыларымен талқылау
қиындыққа соғады. Модеьді логикалық және физикалық деп бөліп қарастыру бұл
мәселені шешуге мүмкіндік береді.
Физикалық деңгейде МБ –ң объектілері МББЖ талап ететін шектеулерге
сай аталуы мүмкін. Логикалық деңгейде бұл объектілерге синоним, яғни маман
еместерге түсініктірек атаулар береді. Мысалы, CUCT_A12 кестесіне Тұрақты
клиент негізін сәйкестендіруге болады. Мұндай сәйкестік жоғары деңгейде
модельді құжаттауға және пәндік облыс сарапшыларымен мәліметтер құрылымын
талқылауға мүмкіндік береді.
Масштабтау
Ереже бойынша, мәліметтер моделін құру логикалық моделді өңдеуден
басталады. Логикалық модельді бейнелеуден кейін жобалаушы қажетті МББЖ
таңдай алады және Erwin автоматты түрде сәйкес физикалық модель жасайды.
Физикалық модель негізінде Erwin МББЖ – ң жүйелік каталогын немесе сәйкес
SQL – скриптті генерерлей алады. Бұл процесс тікелей жобалау (Forward
Engineering) деп аталады. Осыдан масштабтау бір берілімдердің логикалық
моделін жасап, оны МББЖ – ң әрбір байланысқан Erwin көмегімен физикалық
модельдерді генерирлеу арқылы жүзеге асады. Алайда Erwin жүйелік каталог
құрамы мен SQL – скрипт бойынша берілімдердің физикалық және логикалық
модельдерін қайта құруға (Reverse Engineering) мүмкіндігі бар. Алынған
берілімдердің логикалық модельдерінің негізіде басқа МББЖ үшін физикалық
модельді генерирлеуге, содан соң оның жүйелік каталогын құруға болады.
Бұдан Erwin берілімдер құрылымын бір серверден екіншіге көшіруге
байланысты мәселені шешуге мүмкіндік береді. Мысалы, берілімдер құрылымын
Oracle – дан Informix – қа көшіруге болады немесе dbf- файлдарының
құрылымын реляциондық МББЖ – ға аударуға болады. Бұл серверлі файлдан АЖ –ң
клиент серверіне өтуді жеңілдетеді. Алайда, “тегіс” кестенің құрылымын
реляциялық МББЖ – ға формалды көшіру әдетте эфективті емес. Клиент сервер
технологиясына көшуден пайда тигізу үшін берілімдер құрылымын
модификациялау керек.
Логикалық және физикалық берілімдер моделін ауыстыру үшін Erwin
ортасындағы құрал – саймандар тақтасындағы таңдау тізімі қолданылады.
Ауыстыру кезінде физикалық модель шықпаса, ол кейін автоматты түрде
құрылады.
Erwin интерфейсі. Модельді шығару деңгейлері.
Интерфейс Windows – қосымша стилінде жасалынған, ол жеткілікті
қарапайым әне түсінікті болып келеді. Модельді шығару бойынша Erwin ң
негізгі функцияларын қысқаша қарастырып өтейік.
Модельді шығарудың әр деңгейіне өзінің құралдар палитрасы сәйкес
келеді. Логикалық деңгейде құралдар палитрасы келесі батырмаларға ие:
• Сілтеуіш батырмасы (тышқан режимі) – бұл режимде модельдің кейбір
объектісіне фокус орнатуға болады.
• Негіз енгізу батырмасы.
• Категория батырмасы (категория, немесе категориялық байланыс –
негіздер арасындағы арнайы байланыс).
• Мәтіндік блокты енгізу батырмасы.
• Негіздер ішінде және олардың арасында атрибуттарды көшіру батырмасы.
• Идентификациялық және идентификациялық емес байланыстар құру батырмас.
Физикалық деңгейде құралдар палитрасы келесі батырмаларға ие:
• Категориялар батырмасы орнына – көрініс енгізу батырмасы (view).
• “Көптің көпке” байланыс батырмасының орнына көріністер байланысы
батырмасы.
Erwin де берілімдер моделін құру үшін IDEFIX және IE (Information
Engineering) сияқты екі нотация қолданылады. Кейін IDEFIX нотациясы
қарастырылады. Erwin диаграммаларды бейнелеудің бірнеше деңгейлеріне ие:
негіздер деңгейі, атрибуттар деңгейі, анықтамалар деңгейі, алғашқы кілттер
деңгейі және икондар деңгейі. Алғашқы үш деңгейлер арасында ауыстыруды
құралдар құралдар тақтасының батырмаларының көмегімен іске асырады.
Бейнелеудің басқа деңгейлеріне контекстік меню көмегімен ауысуға болады.
Контекстік меню диаграмманың модельдер объектілерінен бос жерін шерткенде
шығады. Контектік менюде Display Level пунктін, содан соң қажетті бейнелеу
деңгейін таңдаған жөн.
Мәліметтердің логикаық моделін құру.
Логикалық модельдердің деңгейлері.
Логикалық модель үш деңгейге бөлінеді:
• Негіз – байланыс диаграммасы.
• Кілттерге негізделген мәліметтер моделі.
• Толық атрибутты модель.
Негіз – байланыс диаграммасы жоғарғы деңгейдегі мәліметтер моделі болып
табылады. Ол пәндік саланың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.