Құдайбердіұлы Шәкәрім (1858—1931)

Жоспар
Кіріспе

1 ХІХ ғасырдың 2.ші жартысы мен ХХ ғасырдың бас кезі
2 . Шәкәрімнің шығыс үлгісіндегі мұрасы
3 Шәкәрімнің қазақ рухани өміріндегі жаңаша болмысы

ХІХ ғасырдың 2-ші жартысы мен ХХ ғасырдың бас кезіңде өмір сүріп, қоғамдық, әлеуметтік, рухани мәдени, әдеби өмірге белсене араласып адамгершілік, ағартушылық идеяларды уағыздаған қазақтың ұлы ақыны. Ол сондай- ақ прозашы, аудармашы, тарихшы және философ. Кейбір деректерде оның есімін ″ Шахкәрім ″ деп те көрсетеді. Туған жері-- қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданындағы Шыңғыстау бөктері. Шәкәрімнің әкесі Құдайберді Құнанбайдың үлкен бәйбішесі Күнкеден туған, Абаймен әкесі бір, шешесі бөлек. Шәкәрім сонда Абайға немере іні болып келеді. Шәкәрімнің поэзиялық шығармалары мазмұнға бай, сан салалы болып келеді. Онда азаматтық лирика да , махаббат лирикасы да, табиғат суреттері де, философиялық толғамдар да, элегия, сонет, тарихи баллада, халықтық қара өлең үлгісі де баршылық. Осындай жан –жақтылық оның прозасына да тән. Оның тарихи, ғылыми, философиялық шығармалары қазақ прозасының дамуына өзіндік ықпалын тигізеді. Сондай –ақ ол қазақ әдебиетінің басқа халықтар әдебиетімен байланысты дамуына зор үлес қосты.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Құдайбердіұлы Шәкәрім (1858—1931)
ХІХ ғасырдың 2-ші жартысы мен ХХ ғасырдың бас кезіңде өмір
сүріп, қоғамдық, әлеуметтік, рухани мәдени, әдеби өмірге белсене
араласып адамгершілік, ағартушылық идеяларды уағыздаған
қазақтың ұлы ақыны. Ол сондай- ақ прозашы, аудармашы,
тарихшы және философ. Кейбір деректерде оның есімін ″
Шахкәрім ″ деп те көрсетеді. Туған жері-- қазіргі Шығыс
Қазақстан облысының Абай ауданындағы Шыңғыстау бөктері.
Шәкәрімнің әкесі Құдайберді Құнанбайдың үлкен бәйбішесі
Күнкеден туған, Абаймен әкесі бір, шешесі бөлек. Шәкәрім
сонда Абайға немере іні болып келеді. Шәкәрімнің поэзиялық
шығармалары мазмұнға бай, сан салалы болып келеді.
Онда азаматтық лирика да , махаббат лирикасы да, табиғат
суреттері де, философиялық толғамдар да, элегия, сонет,
тарихи баллада, халықтық қара өлең үлгісі де баршылық.
Осындай жан –жақтылық оның прозасына да тән. Оның
тарихи, ғылыми, философиялық шығармалары қазақ прозасының
дамуына өзіндік ықпалын тигізеді. Сондай –ақ ол қазақ
әдебиетінің басқа халықтар әдебиетімен байланысты дамуына
зор үлес қосты. Араб, парсы, түрік, орыс тілдерін
жетік білгендіктен , ол осы халықтардың ғасырлар бойы
қалыптасқан қазыналарына еркін бойлап, солардың озық
үлгілерін халыққа паш етті. Европа поэзиясына үлкен ықпал
жасаған. Хожа Хафизді Шәкәрім өзінің ең ұлағатты
ұстаздарының бірі санайды Үнемі сырласып, мұңдасып
отырады. Тіпті өмірінің ең соңғы күндерінде деХожа Хафизді
аузына алады, оны түсінде көргенін айтып, бұл---дәм--
тұздың таусылғаны, фәнилік жарықтан бақилық даңққа өтудің
белгісі деп біледі.Шәкәрім шығыс тақырыбындағы ең көлемді
мұрасы---″Ләйлі---Мәжнүн″. Шәкәрімнің Хожа Хафизден аударған
өлең жырларының саны біршама. Бұллардың басым көпшілігі
тәржіма болғанымен, біразы Хафизсарынындағы төлтумаға
құсайды. Шәкәрімнің шығыс үлгісіндегі мұрасы сол тұстсғы
қазақ поэзиясының ізденіс өрісі, игерген аймағы турулы
нақты түсінік берсе керек. Шәкәрімнің шығыстық жырлары
көркемдік ойдың жаңа бір белесі болды. Мұндағы өрнекті,
иірімді жан толқынысы, үлгілі тіл мәдениеті—ұлттық
поэзиямыздың Абай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.