Инерция моменті
1. Инерция моменті және күш моменті
2. Қатты дененің қозғалмайтын осьтен айналысы
Пайдаланылған әдебиеттер
2. Қатты дененің қозғалмайтын осьтен айналысы
Пайдаланылған әдебиеттер
Санақ денесі болып кез келген дене алына алады. Абсолют қатты деп кез келген нүктелерінің арасындағы қашықтық өзгеріссіз болатын денені айтады.
О нүктесіне қарасты (3.1 сурет) материялық нүктеге әсер етуші күш моменті мына вектор болып табылады
. (3.1)
деп материялық нүктеге әсер етуші барлық күштердің тең әсерлісін айтады. Бастапқы деп қабылданып алынған қайсыбір материялық нүктенің О нүктесіне қарасты орналасу жағдайы радиус-векторымен сипатталады.
О нүктесіне қарасты материялық нүктенің импульс моменті мына вектор
. (3.2)
Уақыт бойынша импульс моментін дифференциалдау (3.2) арқылы моменттер теңдеуін аламыз:
.
Материялық нүктелер жүйесінің импульсі деп жүйені құраушы материялық нүктелер импульстерінің қосындысын айтады:
, (3.3)
мұнда - i индексімен белгіленген материялық нүктенің импульсі, n – жүйедегі нүктелер саны.
Материялық нүктелер жүйесінің бастапқы деп қабылданып алынған О нүктесіне қарасты импульс моменті деп О нүктесіне қарасты материалық нүктелер жүйесін құраушыларының импульс моменттерінің қосындысын айтады:
О нүктесіне қарасты (3.1 сурет) материялық нүктеге әсер етуші күш моменті мына вектор болып табылады
. (3.1)
деп материялық нүктеге әсер етуші барлық күштердің тең әсерлісін айтады. Бастапқы деп қабылданып алынған қайсыбір материялық нүктенің О нүктесіне қарасты орналасу жағдайы радиус-векторымен сипатталады.
О нүктесіне қарасты материялық нүктенің импульс моменті мына вектор
. (3.2)
Уақыт бойынша импульс моментін дифференциалдау (3.2) арқылы моменттер теңдеуін аламыз:
.
Материялық нүктелер жүйесінің импульсі деп жүйені құраушы материялық нүктелер импульстерінің қосындысын айтады:
, (3.3)
мұнда - i индексімен белгіленген материялық нүктенің импульсі, n – жүйедегі нүктелер саны.
Материялық нүктелер жүйесінің бастапқы деп қабылданып алынған О нүктесіне қарасты импульс моменті деп О нүктесіне қарасты материалық нүктелер жүйесін құраушыларының импульс моменттерінің қосындысын айтады:
1.http://www.turkistan.kz/last/knigi/e_books/html/53.htm
2. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы. – Алматы, Ана тілі, 1994
3. Савельев И.В. Жалпы физика курсы. – Алматы, Мектеп, 1,2,3 том, 2000
2. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы. – Алматы, Ана тілі, 1994
3. Савельев И.В. Жалпы физика курсы. – Алматы, Мектеп, 1,2,3 том, 2000
Жоспар
1. Инерция моменті және күш моменті
2. Қатты дененің қозғалмайтын осьтен айналысы
Пайдаланылған әдебиеттер
Санақ денесі болып кез келген дене алына алады. Абсолют қатты деп кез
келген нүктелерінің арасындағы қашықтық өзгеріссіз болатын денені айтады.
О нүктесіне қарасты (3.1 сурет) материялық нүктеге әсер етуші күш
моменті мына вектор болып табылады
. (3.1)
деп материялық нүктеге әсер етуші барлық күштердің тең әсерлісін
айтады. Бастапқы деп қабылданып алынған қайсыбір материялық нүктенің О
нүктесіне қарасты орналасу жағдайы радиус-векторымен сипатталады.
О нүктесіне қарасты материялық нүктенің импульс моменті мына вектор
. (3.2)
Уақыт бойынша импульс моментін дифференциалдау (3.2) арқылы моменттер
теңдеуін аламыз:
.
Материялық нүктелер жүйесінің импульсі деп жүйені құраушы материялық
нүктелер импульстерінің қосындысын айтады:
, (3.3)
мұнда - i индексімен белгіленген материялық нүктенің импульсі, n –
жүйедегі нүктелер саны.
Материялық нүктелер жүйесінің бастапқы деп қабылданып алынған О
нүктесіне қарасты импульс моменті деп О нүктесіне қарасты материалық
нүктелер жүйесін құраушыларының импульс моменттерінің қосындысын айтады:
, (3.4)
мұнда – i индексімен белгіленген материялы нүкте импульсының моменті.
О нүктесіне қарасты материалық нүктелер жүйесіне әсер етуші күш моменті
деп, О нүктесіне қарасты жүйе нүктелеріне түсірілген күш моменттерінің
қосындысын айтады:
. (3.5)
(3.5)-гі күші i нүктесіне түсірілген ішкі күштерді қоса алғандағы
толық күш болып табылады:
,
мұнда – сыртқы күш, ал – ішкі күштер.
Уақыт бойынша (3.3)-ті дифференциялдау арқылы материялық нүктелер
жүйесінің теңдеуін аламыз:
, , (3.6)
мұнда .
(3.7)
шамасы сыртқы күштер қосындысына тең, өйткені, (3.7) қосындысында
барлық ішкі күштер өзара қысқарады.
Уақыт бойынша (3.4)-ті дифференциалдасақ, материялық нүктелер жүйесі
үшін моменттер теңдеуін аламыз:
, =. (3.8)
Естеріңізге салайық, – сыртқы күштер моменті.
Қатты дене ара қашықтығы тұрақты болатын материялық нүктелер жүйесі
ретінде қарастырыла алады. Сондықтан, материялық нүктелер жүйесі тұралы
пайымдаулар мен теңдеулер қатты денелер үшін де қолданылады. (3.6) және
(3.8) теңдеулері, осы жерде тағы да жазып көрсете кетейік:
, =,
жалпы алғанда тұйық жүйе болып саналмайды. Алайда, олар қатты дене үшін
тұйық теңдеулер жүйесі болып табылады.
Қозғалмайтын өске қарасты қатты дененің айналмалы қозғалысы
динамикасының теңдеуі. Радиусі ri шеңбер бойымен массасы mi материялық
нүктенің айналуы кезіндегі оның айналу өсіне проекцияланған импульсының
моменті Li=miviri -ге тең. Сызықтық жылдамдық vi=wri, сондықтан Li=miri2w,
мұнда w – бұрыштық жылдамдық. Егер, О өсін айнала материялық нүктелер
жүйесі айналып тұратын болса, онда . Бұдан шығатыны
(3.9)
мұнда , ал w тұрақты шама ретінде қосындының таңбасының алдына
шығарылған.
Материялық нүктелер массаларының олардың айналу өсіне дейінгі
қашықтықтарының квадратына көбейтіндісінің қосындысына тең J шамасы осы
өске қарасты жүйе инерциясының моменті деп аталады. Егер масса үздіксіз
таралған жағдайда қосынды таңбасы интеграл таңбасымен алмастырылады, онда
инерция моменті мынадай түрде жазылады:
(3.10)
Дененің инерция моменті – ілгерілемелі қозғалыс кезіндегі массаға теңдес
физикалық шама; ол дененің формасына, мөлшеріне, массасына және оның дене
ішінде таралуына, сонымен қоса айналу өсін таңдауға тәуелді, ол айналмалы
қозғалыс кезіндегі дененің инерттілігін сипаттайды.
Айналмалы қозғалыстың динамикасының негізгі заңын (3.10)-ді ... жалғасы
1. Инерция моменті және күш моменті
2. Қатты дененің қозғалмайтын осьтен айналысы
Пайдаланылған әдебиеттер
Санақ денесі болып кез келген дене алына алады. Абсолют қатты деп кез
келген нүктелерінің арасындағы қашықтық өзгеріссіз болатын денені айтады.
О нүктесіне қарасты (3.1 сурет) материялық нүктеге әсер етуші күш
моменті мына вектор болып табылады
. (3.1)
деп материялық нүктеге әсер етуші барлық күштердің тең әсерлісін
айтады. Бастапқы деп қабылданып алынған қайсыбір материялық нүктенің О
нүктесіне қарасты орналасу жағдайы радиус-векторымен сипатталады.
О нүктесіне қарасты материялық нүктенің импульс моменті мына вектор
. (3.2)
Уақыт бойынша импульс моментін дифференциалдау (3.2) арқылы моменттер
теңдеуін аламыз:
.
Материялық нүктелер жүйесінің импульсі деп жүйені құраушы материялық
нүктелер импульстерінің қосындысын айтады:
, (3.3)
мұнда - i индексімен белгіленген материялық нүктенің импульсі, n –
жүйедегі нүктелер саны.
Материялық нүктелер жүйесінің бастапқы деп қабылданып алынған О
нүктесіне қарасты импульс моменті деп О нүктесіне қарасты материалық
нүктелер жүйесін құраушыларының импульс моменттерінің қосындысын айтады:
, (3.4)
мұнда – i индексімен белгіленген материялы нүкте импульсының моменті.
О нүктесіне қарасты материалық нүктелер жүйесіне әсер етуші күш моменті
деп, О нүктесіне қарасты жүйе нүктелеріне түсірілген күш моменттерінің
қосындысын айтады:
. (3.5)
(3.5)-гі күші i нүктесіне түсірілген ішкі күштерді қоса алғандағы
толық күш болып табылады:
,
мұнда – сыртқы күш, ал – ішкі күштер.
Уақыт бойынша (3.3)-ті дифференциялдау арқылы материялық нүктелер
жүйесінің теңдеуін аламыз:
, , (3.6)
мұнда .
(3.7)
шамасы сыртқы күштер қосындысына тең, өйткені, (3.7) қосындысында
барлық ішкі күштер өзара қысқарады.
Уақыт бойынша (3.4)-ті дифференциалдасақ, материялық нүктелер жүйесі
үшін моменттер теңдеуін аламыз:
, =. (3.8)
Естеріңізге салайық, – сыртқы күштер моменті.
Қатты дене ара қашықтығы тұрақты болатын материялық нүктелер жүйесі
ретінде қарастырыла алады. Сондықтан, материялық нүктелер жүйесі тұралы
пайымдаулар мен теңдеулер қатты денелер үшін де қолданылады. (3.6) және
(3.8) теңдеулері, осы жерде тағы да жазып көрсете кетейік:
, =,
жалпы алғанда тұйық жүйе болып саналмайды. Алайда, олар қатты дене үшін
тұйық теңдеулер жүйесі болып табылады.
Қозғалмайтын өске қарасты қатты дененің айналмалы қозғалысы
динамикасының теңдеуі. Радиусі ri шеңбер бойымен массасы mi материялық
нүктенің айналуы кезіндегі оның айналу өсіне проекцияланған импульсының
моменті Li=miviri -ге тең. Сызықтық жылдамдық vi=wri, сондықтан Li=miri2w,
мұнда w – бұрыштық жылдамдық. Егер, О өсін айнала материялық нүктелер
жүйесі айналып тұратын болса, онда . Бұдан шығатыны
(3.9)
мұнда , ал w тұрақты шама ретінде қосындының таңбасының алдына
шығарылған.
Материялық нүктелер массаларының олардың айналу өсіне дейінгі
қашықтықтарының квадратына көбейтіндісінің қосындысына тең J шамасы осы
өске қарасты жүйе инерциясының моменті деп аталады. Егер масса үздіксіз
таралған жағдайда қосынды таңбасы интеграл таңбасымен алмастырылады, онда
инерция моменті мынадай түрде жазылады:
(3.10)
Дененің инерция моменті – ілгерілемелі қозғалыс кезіндегі массаға теңдес
физикалық шама; ол дененің формасына, мөлшеріне, массасына және оның дене
ішінде таралуына, сонымен қоса айналу өсін таңдауға тәуелді, ол айналмалы
қозғалыс кезіндегі дененің инерттілігін сипаттайды.
Айналмалы қозғалыстың динамикасының негізгі заңын (3.10)-ді ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz