Темперамент туралы ілім

Жоспар

1. Темперамент туралы ілім.
2. Нерв процесінің күші.
3. Мінез темпераментімен тығыз байланысы.

1. Темперамент туралы ілім
Темперамент дегеніміз - белгілі бір адамға тән және өмір әсерлеріне жауап реакцияларының динамикасы, тонусы мен бірқалытылығында көрініс беретін мінез-кұлықтын табиғи ерекшеліктері.
Темперамент туралы ілімінің негізін салған гректін ұлы ғалымы Гиплократ болды.
Ол аламдардың арасындағы айырмашылықтар, олардын денесінде түрлі сұйықтың бар екендігімен анықтайды. /қан, шырын, қара өт, сары өт/.
Адамның денесінде 4 турлі сұйықтықтың қайсысы молырақ болса, адам сол бір белгілі типке жатады.
1 тнп — холерик (латын сөз холе — сары ет).
2 тнп — сантвиник (сангвис – қан)
3 тип — флегматик (флегма — шырын).
4 тип — меланхолик (меланахоле - кара өт).
Гиппокрапын бұл пікірі қазіргі физиологаялық ғылымының зерттеулеріне қарсы келеді. Темперамент тұрлеріне сол Гиплократтың атауларын қалдырсақ та, олардың физиологиялық негізін анықтауда академик И.П.Павловтын жоғарғы нер қызметінін типтері туралы іліміне сүйенеміз.
Павловтың ілімі бойынша, мінез-құлықтың жеке ерекшелікгері, психикалык әрекеп ету динамикасы нерв системасынын жеке ерекшеяігіне байланысты.
Жоғарғы нерв кызметініц типтері — темпераментгін табиғи негізі. Павлов-шарт рефлекстер арқылы жоғарғы нерв қызметінің негізгі қасиеттері мен тежелу зандылықтарын ашты.
Қозу және тежелу процесстерінін 3 қасиеттері анықталады;
1. Қозу және тежелудің күші.
2. Қозу мен тежелу процесстерініц тепе-тендігі.
3. Қозу мен тежелу процесстерінін қозғалыстығы

Пайдаланылған әдебиеттер.


1. Бап – баба «жантану негіздері» Алматы, 2003 ж.
2. Алдамуратов Ә., Рақымбеков К. «жалпы психология» Алматы 2003 ж.
3. Тәжібаев «Жалпы психология» Алматы 1993 ж.