1990 жылдағы Қазақстандағы тарихи өлкетану жұмыстары

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

1990 жылдағы Қазақстандағы тарихи өлкетену жұмыстары.

1990 ж. жер жүзіндегі казақтардың саны 10 млн-ға жетті. Демограф Мақаш Тәтімовтың есебі бойынша соңғы 10 жылда Қазақстаннан 700 мың адам сыртқа кеткен. Олардың дені - өзге ұлт өкілдері. Бұл Кеңес имперпясының шаңырағы шайқалып, кезінде қазақ жеріне күшпен келген ұлт-ұлыстардың енді "есің барда елін тапқа" келген кезі болатын.

1990 ж. сәуір анында Нұрсұлтан Әбішүлы Назарбаев 50 жасында Кеңестік Қазақстан Республикасының түңғыш президенті болып сайланды.

1990 ж. Жоғарғы Кеңес "Қазақ тілінің мәртебесі туралы" заң кабылдады. "Қазақ тілі - мемлекеттік тіл" деп танылды.

1990 ж. 17 желтоқсан күні Алматыдағы Республика алаңында Желтоқсан оқиғасына арналған ескерткіш тақта ашылды.

1990 ж. 20 желтоксанда, бұдан 35 ж. бұрын Семейдегі атом сынақ алаңын жасауға байланысты таратылған Абыралы ауданы кайта құрылды. Оның орталығы атом зардабынан талай қасірет тартқан, кезінде қазақтың талай ерлігі мен дарынының қайнары болғап Қайнар ауылы болды.

1990 ж. жазында Шығыс Қазақстан облысы Зайсан, Тарбағатай. Маркақөл аудандарында жер сілікінді. Зілзаладан Біржан атты бір бала шетінеді. Зайсан көлдің жағасында қазір Біржан атты ауыл бар. Зілзала зардабын жоюға бүкіл қазақ елі болып жұмылды. Бұл жұмыс екі жыл бойы жүргізілді. Ауылдар жаңадан қайта бой көтерді.

1990 ж. КСРО президенті М. Горбачев марқұм Бауыржан Момышұлына "Совет Одағының Батыры" атағын беру туралы жарлыққа кол койды. Баукең бұдан 43 жыл бұрын:

"Қадірін білмеппіз ғой тірі кезде"

Деп жылар сорлы казақ мен өлгенде.

Ұрпақ атар сексен мен жүздігімді,

Тарихтың түкпірінен сөз келгенде,

деп жазып кетіпті.

1991 жылы 12 наурызда Алматыға алғаш рет Туркеия президенті Тұрғыт Озал Ресми сапармен келді . Сол күндері Туркия - Қазақстан достық одағы құрылды. Туркияның Ұлы президенті Ата-Түрік дүниеден аттанар алдында: «Мені Тау басына апарыңдар, - деп Оған шыққан соң қолын шығысқа созып, онда біздің қара шаңырағымызды ұстап қалған ата- жұрт қазақтар жатыр. Соларға қол созыңдар» деген екен. Тұрғын Озалдың келуі сол өсиеттің орындалуы болар. Қаақстан түбі бір туыстық құшақ жая қарсалды.

1991 жылы Орал мен Шығыс Жетісудағы баяғы келімсек қазақтар өздерінің патшаға қызмет етуінің 400 жылдығын тойлаймыз деген сылтаумен бас көтеріп, Шығыс Қазақстан Семей облыстарын Ресейге қосу қажет, ол ежелден орыс жері деген сыңайлы араңдату әрекетін жасады. Солар туралы мәскеу теледидарында сөйлеген сөзінде президент Н. Назарбаев журналисттің сұрағына «Егер біз де сөйтетін болсақ, қыпшақ ханы Тоқтамыстың Мәскеуді алғанын қайда қоямыз, ал татарлар Кремльде той өткіземіз десе қайтер едіңіздер! » деген бір ауызсөзбен отаршыл араңдату пиғылының аузын жапты.

1991 жылы 17 тамызда М. Гарбачев демалуға Крымға, Б. Ельцен Алматыға кеткенде Мәскеуде Қызыл империяны қимайтын төрттік одақтың қорғаныс министірі ішкі істер министірі мемлекеттік қауіпсіздік комитетінің төрағасы, қаржы министірі бастаған топ төтенше комитет құрып төңкеріс жасамақ болды. Олар 18 тамызда президент Гарбачевтан өз еркімен президенттік қызметінен бас тартуын талп етті.

1991 жылы 2 қазан күні әлем тарихында тұңғыш рет қазақ баласы ТоқтарӘубәкіров айқоңырдан ғарышқа самғады.

1991 жылы 1 желтоқсанда қазақ халқы тұңғыш рет өзінің тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің президентін сайлады. Ол Нұрсұлтан Әбішұлы назарбаев болды. Ұлты қалаған ұлан 10 күннен кейін халықтың алдында ант берді.

1991 жылы 8 желтоқсанда Одақтан шығуға келісті сөйтіп КССРО өмір сүруін тоқтаты.

1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасы қазақтың соңғы ханы Кененсары Қасымұлы шейт болып қазақ ордасы құлағанынан 144 жылдан кейін бүкіл жер жүзінде өзінің тәуелсіздігін қайта жариялады. «Азаматтық әуезі» атты халықаралық радиосында, жат жерде жүрген Алаш азаматы Хасен Оралтай сол күні: «Қазақ Радиосынан қазақ елінің тәуелсіздігін жариялаған хабарын естігенде қуанғаннан еңіреп қоя бердім», - деп жазды. Тәуелсіздікке қуанбаған қазақ жоқ! Азаматтығымыздан айналдық! Қазағымның рухынан айналдық. Азаттығымыздың садақасы болайық!

1991 ж. Қазақ елі халқына қорған болған Қарақерей Қабанбайдың туғанына 300 жыл, елінің басын құраған Абылайға 280 жыл, егеулі найза қолға алған Исатау Тайманұлының 200 жылдық тойларын тойлады.

1992 жылы тәуелсіз Қазақстан Республикасы Бірікен Ұлттар Ұйымына мүше болды. Бұл дүниежүзілік қауымдастықтың ең үлкен ұйымының қатарында Қазақстан Респуликасы атты мемлекеттің алғаш рет бүкіл жер жүзіне танылуы болатын.

1992 ж мамыр айының 7-ші жұлдызында Қазақстанның қарулы күштері құрылды.

1992 ж 21 наурызда Корпорция құрамына «Атамұра» баспасы, полиграфия комбинаты, «Атамұра» ақпарат агенттігі, «Атамұра-жарнама» консалтинг фирмасы, «Атамұра-Соличное обозрение» газеті, «Атамұра» компаниясы бар. «Атамұра» азат елдің әлемдік нарыққа жекелей беттеген алғашқы қарлығаштарының бірі болды.

1993 ж. 26 мамырда президент Н. Назарбаев Оңтүстік Қазақстан облысы «Ордабасы» ұлттық тарихи-мәдени және табиғи қорығын құру турала қаулыға қол қойды. Бұл қаулы үш бидің қазақ халқының басын қосудағы еңбегін мәңгі есте қалдыру және Ордабасы билігіндегі тарихи оқиғаны маңызын жас ұрпаққа айшықтандыра түсу үшін қабылданған.

1993 ж. тарихта тұңғыш рет Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіз, дербес мемлекет екенін танытатын ұлттық ақшасын айналымға шығарды. Ол ресми түрде замана тіліменен Ұлттық Валюта деп аталды.

1994 ж Қазақстан президенті Н. Назарбаев күншығыс елі Жапонияға ресми сапарға барды. Екі елдің арасында ынтымақтастыққа жол салынды.

1994 ж Қазақтың екінші ғарышкері Талғат Мұсабаев аспан көгіне 6 айлық сапарға аттанды.

1995 ж көзі тірісінде қазақ тың қайсар батыры, ардагер ақсақалы Қасым Қайсеновке және қазақ халқының тұңғыш ғарышкері Тоқтар Әубәкіров пен Талғат Мұсабаевтарға «Халық Қаһарманы» аттағы берілді.

1995 ж Қазақстан Республикасының азамттарына тәуелсіз елдің жаңа төлқұжаттары беріле бастады.

1995 ж Қазақстан халықтарының Ассамблеясына құру туралы Н. Назарбаевтың жарлығы шықты. Ол Ассамблея дәм тұзы жарасып отырған ұлт-ұлыстардың тілеуі бір тірегі болмақ.

1995 ж Қазақстан Республикасының ата-заңы Кнституциясы қабылданды. Соның негізінде тұңғыш рет Қазақстан Республикасының сенатына және мәжілісіне депутаттар сайланды. Бұл мемлекет құрылымындағы демократияға деген өркениет қағидасын ұстануға бағытталған алғашқы қадам болды.

1995 ж жат жерде туып, Қазақ елі тәуелсіздігін алғанда атамекен Алтайын аңсап Қазақстанға алғаш келген аяулы азамат, «таэквон-до» жекпе-жегінің бірі, жас ұрпақтың рухын көтеруге елеулі үлес қосқан Мұстафа Өз Түрік қапыда қаза тапты. Қазақтың тағы бір ұлы маңдайына сыймай кетті.

1996 ж Тәуелсіз Қазақстан ғасыр жасаған жыр алыбы Жамбылдың 150- жыдық мерей тойы тойланды.

1996 жылы қазақ жастарының Алматыдағы желтоқсан көтерілісіне 10 жыл толды. Әділеттің ақ жолын қашанда кеш бағалайтын пендешілігімізбен бостандық үшін басын құрбандыққа тіккен Қайрат Рұсқұлбеков « Халық Қаһарманы » ардақты атағы берілді. Ақ қазақтың өз қолымен абақтыға отырғызылған сол желтоқсан жастарының бәрі батыр деп бағаласақта артық болмас.

1997 жылы. 20 қазан күні Қазақстан Республикасының президенті Н. Назарбаев Ақмола қаласын қазақстанның ресми астанасы деп жариялау туралы жарлыққа қол қойды. 7 қараша президент әкімшілігі үкімет құрамы Алматыдан Ақмолаға қоныс аударды.

1997 жылы Қазақтардың өз еліндегі үлес салмағы Қазақстанды мекен еткен барлық халықтардың жалпы санынының тең жартысынан асып 50, 6 пайызға жаңа жетті. Ал бұдан бір ғасыр бұрын 1897 жылы қазақтардың өзі өз жеріндегі үлесі 81, 7 пайыз болған.

1997 жылы Азаттық алаш әділет жолында бар ғұмырын арпалыспен өткерген Ұлы Мұхтар Әуезовтың 100 жылдық мерей тойы аталып өтті. Қазақ тойы Мұханның туған жерінде тойланды.

1998 жылы 6 мамырда Елбасының жарлығымен бас қаласы Ақмола астана қаласы болып аталды. 20 мамырда астана мәртебесі туралы қазақстан Республикасының заңы қабылданды. 10 маусымда Астана қаласының халықаралық тұсаукесер ресми тойы болды. Бұдан былай тарихққа тәуелсіз қазақстан Республикасының Астана қаласы Астана қаласы деп жазылды.

1998 жылы күй атасы Құрманғазының 125- жылдық тойы алматыда аталып өтті .

1999 жылы тәуелсіз Қазақстанда ғұламаның 500 - жылдығы Тараз қаласында аталып өтті.

1999 жылы қазақстанда тұңғыш рет баламлы түрде президент сайтауы болды. Қазақстан халқы көп дауыспен Н. Назарбаевпен қолдады. Елбасы 20 қаңтарда халқына алғысын айтып Ант беріп президенттік орнына отырды.

1999 жылы Атырау қаласында Қазақстанда мұнайының 100 жылдық тойы тойланды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.