Абель ласерд атындағы автомобиль мұражайы

Күл-қоқысты жұмыссыз қанғыбас дуаналармен қатар мейлінше салауатгы, сауатгы адамдар да мысалы, археологтар, экологтар мен коллекционерлер де аралайды. Ескі дүниелерге қызығушы және оны жинайтын адамдар үшін күл-қоқыс үйіндісі таптырмас орын. Шындығында коллеккционерлердің емір жолы өте ауыр, қиын келеді. Себебі, барлық заттарды жинау - ескі сағаттар (әлемнің көптеген мүражайларынан Наполеон жинаған сағаттар колекцияларын керуге болады) және жазу мәшиналары, ән салатын қуыршақтар, үтіктер мен ескі шырақтарды табу оңай емес.
Ескі автомобиль үлгілерін жинақтаушы коллекционерлер саны күннен-күнге өсіп келеді. Олар үшін де «бьюикам, линкольн, хорки» автодүниелер бөлшектерін іздестіру орны тек қоқыс болып табылады. Осы тұрғыда автоәуесқойлар арасында мынадай әзіддер кездеседі: «Адамзат үш сатыға бөлінеді - жаяу жүрушілер, жаңа үлгіні үнатушылар, ескі коллекционерлер».
Автомабиль коллекциясына қызығушьшар саны күннен күнге артуда. Ондаған елдерде жыл сайын көрмелер және «ретро» көліктер жарысы етеді. Мысалы, Баварияда 30 - жылдардағы көліктерді кайта қалпына келтіріп, жарыс үйымдастыратын болған. Бүл қазіргі тандағы шығып жатқан «люкс» көліктері үшін сын еді. Себебі, ол кезде көліктер жанармайды бүгінгі таңдағы көліктерге қарағанда екі есе аз жұмсайтындай етіп жасай білген. Ал Парижде еткен көрмеде 1934 жылдары шықкан «роллс - ройс» және «бентли» көліктердің ескі түрін салтанатпен жүргізіп өткізді. Олардың ерекшелігі қазіргі таңдағы көліктермен салыстырғанда ең сенімді әрі шусыз жасалған. Коллекциялар арасында соғысқа дейінгі спорттык БМВ автомобильдері, 1934 жылға дейін шығарылған роллс -ройстардың барлық түрлеріне, сондай - ақ, өйгілі Остап Бендер мінген «лорен -дитрихтерге» деген сұраныс аса зор. Сирек автомобильдер қатарына 1902 жылдан 1933 жылға дейін шыққан «вартбургтар» да кіреді. Алайда барлық коллекционерлердің басты арманы қай жылғы болмасын «бугатти» маркалы автомобиль болып табылады. Ешкім де, неге тек бугатти, неге линкольн емес, деген сұраққа толық жауап бере алмады. Коллекционерлерді бугаттидің қай моделі болсын, ертегідегі ғажайып құс сияқты қызықтырады. Егер де қолдарына түскен жағдайда қуаныштарында шек болмайды: мәшинені лактеп, сырлап, тіптен арнайы күзет қоюға дейін барады.
Бүл сирек кездесетін көлікті Францияда жұмыс істеген италиялық инженер Этторе Бугатти жасап шығарған. Талантты конструктор өзінің келігі үшін 500 патент алған. Ол күшті, жоғары жылдамдықтағы әдемі келіктерді жасай алады. Сондықтан да оның модельдеріне деген сүраныс мол болды.
«Бугатти- ройял» үшін швед коллекционері Ханс Тулин 10 миллион доллар төлеген. Бұл дүниелер Стокгольмдегі техникалық музейде көрсетілгенде, Лос-Анжелес коллекционері 18 миллион доллар ұсынған. Келіспеген жағдайда бағаны екі есеге дейін көтеруге байын болған.
1948 жылы шығарылған «Ситроян-2ЦФ» автомобиль конструкциясындағы кемшіліктері мен дизайынының үсқынсыздығының арқасында «ұсқынсыз үйрек» деген атқа ие болады. Алайда осы екі цилиндрлі ауа тартқышы бар көлік туристер мен балықшылар арасында танымал болды. Қазіргі танда оны күл-қоқыстан тек қана коллекционерлер ғана емес, сонымен қатар техникалық мұражайларда іздестіруде.
Әрине, техникалық мүражайлардың демеушілері өте-өте бай адамдар деуге болады. Себебі: Цюриха мен Стокгольмдегі техникалық мұражайлардан қаншалықты қымбат автодүниелердің сыйға келгенін олардың нарқы жазылған этикеткаларынан көруге болады.
Португалияның Карамуло қаласында 100-ге жуық экспонаттары бар автомобиль мүражайы орналасқан. Әрине, олардьщ барлығы сүртіліп тазартылған, никел және лакпен жалтыратылған және оларға аристократтардың исі сіңгені байқалады. Мүражайда көрмеленген ең ескі көлік үлгісі «пежо», ол атқа жегілетін күйме тәріздес жасалған. Пежо келігінің алдыңғы жоғары орналасқан жүргізуші орындығы, қара былғары орындықтары таңғаларлық экспонат болып табылады. Мүражай жолсерігі келушілерге бұл моделдің бастапқы бағасын нақты, тіптен шамалап та айта алмайтынын жасырмайды.

1902 жылғы ашық «дарак» және онымен қатар шыққан «олдсмобиль», «де дьон бутон» - бұлар сирек кездесетін және де үлкен сұранысқа ие «бугатти», «массерати», «минерва», «хотчкиса» көліктер қатарында. Мұражайда орналасқан экспонаттар келушілерді өздерінің жалтыраған, көзтартарлық пішіндерімен, үлкен шыны шамдарымен (фары) таңқалдырады.
Португалиядан іс-сапардан оралған журналист Игорь Фусененко мұражай жайлы өз пікірін жариялады. Онда мұражайда жұмыс істейтін өз ісінің маманы, жігерлі, талантты, жан-жақты қызмет атқаратын экскурсовод Гильерме Гомеша (ол контролер, кассир т.б) жайлы тамаша таңқалысын баяндайды. Мұражайды тамашалаушы туристер мен келушілерге ол автокөліктердің әр бөлшегі жайлы нақты: шығу мерзімі, цилиндірінің мөлшері, конструктардың аттары, мәшинелердің жылдамдығы жайында мәлімет беруге шаршамады. Мұражайға келушілер тарапынан өз жеке басына деген қошеметті сезінген Гильерме Гомеша оларды да үлкен құрметпен қарсы алатын. Сонымен катар, ол өз қызметін ең қажетті, маңызды деп санады. Гильерме Гомеша мұражай экспонаттары жайында былай- «олардың барлығының жаксы жағдайда екендігін және де кез-келген уақытта, кез-келген көлікті қолданысқа беруге кепілдік бере аламын, сонымен катар, осы жағдайды мақтан ете аламын», -деді.
Ал Абель Ласерд атындағы автомобиль мүражайы XX ғасырдың басында пайда болды. Жергілікті врач Жеронимо Лосерд Карамуло климаты таза әрі курортты аймақка лайықты екенін ескере отырып, осы маңнан алғаш болып туберкулезді емдейтін санаторий ашады. «Таудың таза ауасы, тыныштық, жан дауасы» атты жарнама санаториге келушілер санын көбейтіп Жеронимо Лосердттің капиталын көтерді. Осыдан түскен ақшаға ол тағы да 20 пансионат саддырды.
Оның екі ұлы Жоан және Абель жаксы мамандық иелері, ендігі жерде автомобиль мүражайын ашуға атсалысады. Бірақ адвокат Абель мұражайдың ашылуына бір күн қалғанда автомобиль апатынан қайтыс болады. Темір жол өткелінде қалған машинасын жүрдек пойыз кағып кетеді. Жеронимо Ласерд жанүясы орны толмас қайғыға үшырайды. Осы себеппен мұражайды ұлының атымен атады.
Музейде тағы бір керемет экспонат 1937 жылғы қара алты орынды «крайслер» маркалы, төрт есікті және сегіз цилиндрлі көлік. Фашизм кезінде осы көлікпен Кашиас қамалынан түрмешіктер тасымалданған. Қазіргі таңда Крайслер музейде ең жаңа экспонат. Оны қайта жөндеуден өткізіп сынғандары ауыстырылып, кайта боялып, оқтан пайда болған тыртықтар жөнделген, тек айналасында ғана аз тыртығы бар.