Валюта нарығының дамуы және оның тарихи аспектілері

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

АННОТАЦИЯ

Курстық жұмыста валюта - экономикалық категория ретінде, валюта нарығының, жүйесінің дамуы және оның тарихи аспектілері қарастырылған.

Қазақстан Республикасындағы валюталық саясатын, олардың даму эволюциясы және Европалық валюта жүйесінің даму кезеңдері, қызмет ету механизмі, ерекшеліктері, әлемдік валюталық нарықтар, Қазақстан Республикасындағы валюталық операцияларды жүргізудің негізгі ережелері келтірілген.

Курстық жұмыс 33 бет компьютерлік текстте берілген, 2 кесте, 1 диаграмма және 29 түрлі әдебиет қолданылған.

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Кіріспе: I. Валюта және валюталық жүйесінің мәні, мазмұны және теоретико-әдістемелік негізі

5: 6

Кіріспе: 1. 1 Валютаның, валюта нарығының және валюта жүйесінің мәні мен
мазмұны

5: 6

Кіріспе: 1. 2 Әлемдік валюталық нарықтар

5: 13

Кіріспе: 1. 3 Халықаралық валюта жүйесінің даму эволюциясы

5: 15

Кіріспе:

ІІ. Қазақстан Республикасындағы саясатының даму перспективалары

5: 24

Кіріспе:

3. 1. Қазақстан Республикасының валюталық саясатының даму ерекшеліктері

5: 24

Кіріспе:

3. 2. Қазақстан Республикасының әлемдік валюта жүйесіндегі ролі.

5: 25

Кіріспе: Қорытынды

5: 31

Кіріспе: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

5: 33

КІРІСПЕ

Қазақстан көп тарапты халықаралық экономикалық жобаларға белсене қатыса алады және қатысуға тиіс, мұның өзі біздің жаһандық экономикаға кіруімізге жәрдемдеседі әрі біздің экспорттаушыларымызға қолдау көрсетеді.

Өңірлік серіктестікке келгенде, біз ЕурАзЭҚ шеңберінде өзара тиімді ынтымақтастықты кеңейтуге және Біртұтас Экономикалық кеңістікті қалыптастыруға одан әрі есептесе беру ниетіндеміз.

Сонымен қатар Бүкілдүниежүзілік банк, Еуропа Қайта құру және даму банкі, Азия даму банкі және таяуда құрылған Еуразия даму банкінің жобаларына баса назар аудару керек.

Әлемдік шаруашылық қатынастарының дамуына байланысты әр елдің ұлттық валюта жүйелерінің негізінде дүниежүзілік және аймақтық валюта жүйелері қалыптаса бастады. Олардың негізгі принциптері мемлекетаралық келісіммен заңды түрде бікітіледі.

Валюта жүйесі әлемдік шаруашылық байланыстарда дербес роль атқарады. Ол өндірістің даму қарқынына, халықаралық айырбастың көлеміне, баға саясаты мен жалақыға әсер етеді. Дүниежүзілік валюта жүйесі елдер арасындағы ақша-есептесу қатынастарын, сондай-ақ қатысушы елдердің әрқайсысының ішкі ақша айналымын қамтиды. «Дүниежүзілік валюта жүйесі» деген ұғымға кіретін ішкі және сыртқы жүйелер органикалық өзара байланысты, себебі екеуін біріктіретін түйін- әлемдік ақша белгілері.

Халықаралық экономикалық қатынастарда өндіріс пен капиталды интернационалдандыру ішкі сауда айналымдағы шектеуді азайтуды, оның жолындағы кедергілерді жоюды, яғни ішкі сауда-саттықты босаңдатуды талап етті.

Қазақстанда валюталық бақылаудың валюталық бақылау органдары және олардың агенттері жүргізеді. Валюталық бақылау органдары болып Ұлттық банк және Қазақстан Республикасының Үкіметі саналады. Бақылау агенттері болып заң бойынша валюталық бақылау қызметін жүргізетін ұйымдар, атап айтқанда, валюталық операциялар жүргізетін өкілетті банктер есептеледі.

Елдердің әлемдік шаруашылыққа интеграциялануы ақша капиталының бір бөлігінің ұлттық ақшадан шетел валютасына және керісінше айналуын туындатады. Ол халықаралық валюта, есеп айырысу және несие-қаржы қатынастарында жүзеге асады.

Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық «орнын» иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз.

І. ВАЛЮТА ЖӘНЕ ВАЛЮТАЛЫҚ ЖҮЙЕСІНЩ МӘНІ, МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ ТЕОРЕТИКО-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ

1. 1 Валютаның, валюта нарығының және валюта жүйесінің мәні мен

мазмұны

Валюта ( итальян сөзі, сөзбе-сөз - құн) - елдің ақша бірлігі, оның шартты түрі, халықаралық төлем-есеп айырысу айналымының каналдары арқылы ұлттық ақшаларды қолданудың ерекше формасы.

Халықаралық экономикалық қатынастарда өндіріс пен капиталды интернационалдандыру ішкі сауда айналымындағы шектеуді азайтуды, оның жолындағы кедергілерді жоюды, яғни ішкі сауда-саттықты босаңдатуды талап етті. Өз тауарларының сыртқы нарықта кедергісіз қозғалыста жүруіне транскорпорациялардың қызығушылығы күшті болды. Олардың дамушы мемлекеттердің тауарларын нарыққа түсуін жеңілдетуі, сондай-ақ интернационалдық өнеркәсіп кешені аумағындағы ішкі корпорациялық тауар айналымының ұлғаюы- ресурстарды толық және тұрақты қолдануға қол жеткізгендіктің айғағы.

Әлемдік шаруашылықтың байланыстағы өнеркәсібі дамыған мемлекеттердің өзара қарым-қатынастарының тереңдеуі және кеңуі осы елдердің экономикалық жағдайын анықтайтын барлық факторлардың -өндіріс пен әлемдік айырбастың, жалақы мен бағаның өсу қарқынына зор әсер етті. Әлемдегі елдердің шаруашылық қарым-қатынастарына тауарлар, қызмет, капитал және несие легі жылдан-жылға ұлғая түсуде. Ұлттық қоғамдық ұдайы өндіріс процесінде қалыптасқан тауар айналымы тұрақты түрде әлемдік нарыққа ұласады және де әрбір егемен мемлекеттің заңды төлем құралы болып оның ұлттық ақшасы саналады. Халықаралық тауар айналымында, әдетте, шетел валютасы қолданылады. Бұл әлемдік шаруашылықта жалпы бүкіл мемлекеттерге міндетті деп танылған халықаралық несие ақшасының әзірше жоқтығынан.

Елдердің әлемдік шаруашылыққа интеграциялануы ақша капиталының бір бөлігінің ұлттық ақшадан шетел валютасына және керісінше айналуын туындатады. Ол халықаралық валюта, есеп айырысу және несие-қаржы қатынастарында жүзеге асады.

Валюта қатынастары- әлемдік шаруашылықта валюта айналымынан қалыптасатын қоғамдық қатынастар жиынтығы, олар ұлттық шаруашылықтардың нәтижесінің өзара айырбасталуына қызмет етеді. Валюта қатынастарының кейбір әдементтері көне дәуірде вексель және айырбастау істері ретінде пайда болған. Валюта қатынастарының туындауы ұдайы өндіріске байланысты болғанымен оған, өз кезегінде, өндірістің тұрақтылығы дәрежесіне қарай керісінше де әсер етеді. Валюта қатынастары құқықтық нормаларымен және ережелермен реттеледі.

Валюталық нарық - бұл шетел валюталары мен шетел валютасындағы бағалы қағаздарды сату және сатып алу операциялары жүзеге асырылатын арнайы орталық.

Валюталық операцияларының көлеміне, сипатына және пайдаланатын санына қарай валюталық нарықтар үшке бөлінеді: халықаралық, аумақтық және ұлттық (жергілікті) .

Халықаралық валюталық нарықтар ірі дүниежүзілік қаржы орталықтарында орналасқан. Оның ішінде, Хондайдағы, Нью-Йорктегі, Франкфурт-на-Майнедегі, Париждегі, Цюрихтегі, Токиодағы, Сингапурдағы, Гонкконгтағы ірі валюталық нарықтарда халықаралық төлем айналымында кеңінен пайдаланылатын валюталар ұлттық валюталық нарықтарда белгілі бір еркін аумастырылады, мысалы: Сингапур- доллары, Сауд- риалы, Кувейт-динары тағы басқалары орналасқан банктер өз клиенттеріне валюталық қызметін түсіндіреді.

Валюталық нарықтағы операцияларға банктік функциональдық көзқараспен қарасақ, валюталық нарық-халықаралық есеп айырысу, валюталық интервенциялау, пайда табуды қамтамасыз ететін валюталық операциялардың жиынтығы.

Институтционалдық жағынан қарасақ, валюталық нарық - Үкіметтің, банктердің, инвестициялық компаниялардың, биржалардың, брокерлік конторалардың және шетелдік банктердің жиынтығы.

Ұйымдастырылу техникалық жағынан алсақ, валюталық нарық-банктерді халықаралық операцияларды жүзеге асыру барысында өзара байланыстыратын коммуникациялық жүйелердің жиынтығын білдіреді.

Валюталық нарық белгілеріне қарай мынадай түрде жіктеледі:

1) Орналасу аумағына қарай:

халықаралық;
ішкі;
аумақтық.

2) Валюталық шектеуге қатысты:

еркін нарық;
еркін емес.

Валюталық шектеу қойылған валюталық нарықты- еркін емес нарық деп, ал валюталық шектеу қойылмаған жағдайда оларды еркін қос валюталық нарық деп атауға болады.

3) Валюталық бағамның қолданылуы түріне қарай:

бір ғана режимді;
режимді.

Бір ғана режимді валюталық нарық - бұл еркін валюталық бағамға негізделген, яғни валюталардың өзгермелі бағамы биржадағы саудада белгіленеді.

Қазақстан Республикасында теңгенің арнайы валюталық бағамы 1999 жылы 5 сэуірден бастап, өзгермелі бағам режиміне өтті. Ал оған дейін тіркемелі бағам қолданылып келді.

Тіркемелі бағам- Ұлттық банктің ұлттық валютаның шетел валютасына қатысты айырбас бағамын анықтауда валюталық нарықтағы сұраныс пен ұсынысқа араласуы нәтижесінде анықталатын бағам.

Еркін өзгермелі бағам- бұл валюталық нарықтағы сұраныс пен ұсыныс негізінде белгіленетін нарықтық бағамды білдіреді.

Кесте 1

Валюталық нарықтар

Кесте 2

Ұлттық және дүниежүзілік валюталық жүйенің әдементтері.

Ұлттық валюталық жүйе:

Ұлттық валюталық жүйе

Дүниежүзілік валюталық жүйе: Дүниежүзілік валюталық жүйе

Ұлттық валюталық жүйе:

1) Ұлттық валюта

Дүниежүзілік валюталық жүйе:

1) Резервтік валюталар

Ұлттық валюталық жүйе: 2) Ұлттық валютаның алмастырылу шарты

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 2) Валюталардың өзара алмастырылу шарты

Ұлттық валюталық жүйе:

3) Ұлттық валюта паритеті

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 3) Валюталық паритеттердің ортақ режимі

Ұлттық валюталық жүйе: 4) Ұлттық валюта бағамының режимі

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 4) Валюталық бағамдар режимінің регламентациясы

Ұлттық валюталық жүйе:

5) Валюталық шектеудің, валюталық бақылаудың болуы немесе болмауы

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 5) Валюталық шектеуді мемлекетаралық реттеу

Ұлттық валюталық жүйе:

6) Елдің халықаралық валюталық өтімділігін ұлттық реттеу

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 6) Халықаралық валюталық өтімділікті мемлекетаралық реттеу

Ұлттық валюталық жүйе:

7) Халықаралық несиелік айналыс құралдарын пайдалануды регламенттеу

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 7) Халықаралық несиелік айналыс құралдарын пайдаланудың ережелерінің біртұтастығы

Ұлттық валюталық жүйе:

8) Елдің халықаралық есеп айырысуларын регламенттеу

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 8) Халықаралық есеп айырысудың негізгі формаларының біртұтастығы

Ұлттық валюталық жүйе:

9) Ұлттық валюталық нарық пен алтын нарығының режимі

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 9) Дүниежүзілік валюталық нарықтар мен алтын нарықтарының режимі

Ұлттық валюталық жүйе:

10) Елдің валюталық қатынастарын басқаратын және реттейтін ұлттық ұйымдары

Дүниежүзілік валюталық жүйе: 10) Мемлекетаралық валюталық реттеуді жүзеге асыратын халықаралық ұйымдар

Аумақтық валюталық жүйе өнеркэсібі дамыған елдердегі әлемдік валюталық жүйе төңірегінде құрылады. Мысалы, Еуропалық валюталық жүйе (ЕВЖ) - бұл Еуропалық қоғамдастыққа мүше елдердің валюта аумағында ұйымдастырылу- экономикалық формасындағы қатынастарды білдіреді.

Мұндағы, валюталық паритет- валюталық бағамның негізі болып табылатын заңды тәртіпте белгіленетін екі валюта арасындағы шекті қатынасы.

ХВҚ жарғысы бойынша валюталық паритет СДР негізінде белгіленеді.

Егер де ұлттық валюталық жүйе ұлттық валютаға, яғни елдің ақша бірлігіне негізделсе, ал дүниежүзілік валюталық жүйе - бір немесе бірнеше резервтік валюиаларға немесе халықаралық есептеу бірліктеріне негізделеді.

Резервтік валюта- бұл басқа елдер үшін валюталық паритет пен валюталық бағамды анықтауда негіз ретінде қызмет ететін және валюталар бағамын реттеу мақсатында валюталық интервенция жүргізуде пайдаланылатын халықаралық төлем және резерв құралы қызметін атқаратын, әдемнің алдыңғы қатарлы елдерінің еркін ауыстырылатын ұлттық валюталары.

Валюта- бұл біріншіден, сол елдің ақша бірлігі; екіншіден, шетел мемлекеттерінің ақша белгілері; үшіншіден, халықаралық есептесу бірліктері және төлем құралы ( СДР, еуро) .

Валюталық багам- бір елдің ақша бірлігінің екінші бір елдің ақша бірлігіне қатысты бейнеленетін бағасы.

Валюталық бағамның қажеттігі:

1) тауарлар мен қызметтермен сауда- саттықта, капиталдар мен несиелер
қозғалысы барысында өзара валюталарды айырбастайды. Импортер ұлттық
валютасын шетелден тауар алғаны үшін шетел валютасына ауыстырады.

дүниежүзілік және ұлттық нарықтағы бағаларды, сол сияты әр елдіңқұндық көрсеткіштерін салыстыруға;
фирмалардың және банктердің шетел валютасындағы шоттарын үздіксізқайта бағалап отыруға.

Валюталық бағамға әсер ететін факторлар ықпал етеді:

Инфляция қарқыны. Инфляция қаншалықты жоғары болса, ол елдің валютасының бағамы төмен болады.

-Төлем балансының жағдайы. Егер де төлем балансының жағдайы активті болса, онда шетелдік борышқорлар жақтан ұлттық валютаға сұраныс өсіп, ұлттық валютаның курсын жоғарылатуға мүмкіндік береді, ал пассивтік болса, борышқорлар оларды өздерінің сыртқы міндеттемелерінің өтеу үшін шетел валютасына сатып, ұлттық валюта бағамын төмендетеді.

-Әр елдегі пайыз мөлшерлемесіндегі айырма. Бұл фактордың валюталық бағамға әсері екі жағдаймен болады: Елдегі пайыз мөлшерлемесіндегі өзгерістер, капиталдың халықаралық қозғалысына, ең алдымен, қысқа мерзімді қозғалысына әсер етеді. Шын мэнінде пайыз мөлшерлемесінің өсуі, шетел капиталының ішке ағылуын ынталандырып, ал оның төмендеуі ұлттық капиталдың шетелге шығуына жол береді; пайыз мөлшерлемесі валюталық нарықтағы операцияларға және ссуданың капиталдар нарығына әсер етеді, яғни шетелден арзан несие алып, оны ішкі нарыққа орналастырады.

Валюталық нарықтар қызметі мен алып- сатарлық валюталықоперациялар. Егер қандайда бір валюта бағамы түсетін болса, оны банктертез арада тұрақты валютаға сатуға тырысады.

-Белгілі бір валютаның Еуронарықта және халықаралық есеп айырысуда пайдалану дәрежесі. Мысалға: Еуробанктер 60-70 пайыз операцияларын АҚШ ($) долларымен жасағандықтан, оған деген сұраныс пен ұсыныс ауқымы анықталады.

Халықаралық төлемдердің жеделдетілуі немесе кешіктірілуі де валюталар бағамы әсер етеді.
Валютаға деген ұлттық және халықаралық нарықтағы сенімділік дәрежесі.
Валюталық саясат. Нарықтың және мемлекеттік реттеудің шекті қатынасы оның динамикасына әсер етеді.

Әлемдік тәжірибеде көрсеткендей, нарықтық экономика жағдайында халықаралық валюталық қатынастарды реттеу екі түрде жүзеге асырылады:

нарықтық реттеу;
мемлекет тарапынан реттеу;

Валюталық нарықта валюталарға деген сұраныс және ұсыныс, сондай-ақ олардың бағамдық шекті қатынасты қалыптасады. Нарықтық реттеу құн заңына бағынады. Мұн заңдардың валюталық нарықтағы бәсекелестік жағдайында жұмыс жасауы, валюталар айырбасының қатысты баламалылығын, тауарлар, көрсетілетін қызметтер, капиталдар, несиелер қозғалысына байланысты әлемдік шаруашылықтың қажеттілігіне валюталардың халықаралық ағымының сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Баға механизмі және нарықтағы валюталық бағам динамикасының белгілері арқылы экономикалық агенттер валюталарды сатып алушылардың сұранысы мен оларды ұсыну мүмкіндіктері туралы біле алады. Сонымен бірге, нарық валюталық операциялардың жағдайы туралы ақпараттар көздері болып табылады.

Бірақ та мемлекет ертеден бері валюталық қатынастарға араласып келген, бастапқысында ол жанама түрде кейіннен оның әлемдік шаруашылықтағы маңыздылығын ескере отырып, тікелей араласа бастады. 30-жылдардағы XX ғ. алтын стандарты алынып тасталуына байланысты валюталық бағамды реттегіш ретінде алтын механизмі қызметін тоқтатты. Бағамдық шекті қатынастардың аяқ асты ауытқуы мен валюталық дағдарыстар ұлттық және әлемдік экономикаға теріс әсер ете отырып, ауыр элеуметтік- экономикалық зардапқа ұшыратты.

Валюталық саясат- бұл елдің ағымдық және стратегиялық мақсаттарына сәйкес халықаралық валюталық және басқа экономикалық қатынастар аумағында жүзеге асырылатын шаралар жиынтығы.

Валюталық саясат экономикалық саясаттың ең басты мақсаттары:

инфляцияның өсуін тоқтатуға, төлем балансындағы тепе-теңдікті ұстап отыруға бағытталады.

Валюталық саясаттың басты бағыттары мен формалары елдердің валюталық-экономикалық жағдайына, әлемдік шаруашылықтың эволюцияларына, әлемдік аренадағы күштердің орналасуына байланысты анықталады.

Валюталық саясатты іске асырудың басты бір құралы валюталық реттеу болып табылады.

Тікелей валюталық реттеу- заңды актілер және атқарушы өкіметтің әрекет ету жолымен іске асса, ал жанама валюталық реттеу- нарықтың экономикалық агенттеріне мінез-құлқына экономикалық, валюталық және несиелік әдістерді пайдалану арқылы әсер етеді.

Мемлекетаралық валюталық реттеу ұйымы- Халықарлық Валюталық қор (ХВҚ) болып табылады.

Валюталық саясат өзінің мақсаттарына және формаларына байланысты екіге бөлінеді:

құрылымдық валюталық саясат;
ағымдық валюталық саясат.

Құрылымдық валюталық саясат- дүниежүзілік валюталық жүйедегі құрылымдық өзгерістерді жүзеге асыруға бағытталатын ұзақ мерзімді шаралар жиынтығы.

Ол валюталық саясат реформа формасында іске асырылады. Құрылымдық валюталық саясат ағымдық валюталық саясатқа әсер етеді.

Ағымдық валюталық саясат - валюталық бағамды, валюталық операцияларды, валюталық нарық пен алтын нарығының қызметтерін күнделікті оперативті түрде реттеуге бағытталған қысқа мерзімді шаралар.

Нарық экономикасы жағдайында мемлекет тарапынан валюталық реттеу жүргізіледі. 1996 жылы Қазақстанда валюталық реттеу туралы заң қабылдады. Жалпы алғанда валюталық реттеу бірнеше экімшілік шараларды қажет етеді, яғни бұл валюталық түсімнің көтерілуі және елден валюталық ағылудың қысқаруы деген сөз. Валюталық реттеу елдің төлем балансын бірқалыпты ұстау, валюталық курстың тұрақтылығын қамтамасыз ету, сондай-ақ мемлекетте валюталық ресурстарды жинау жұмыстарына ықпалын тигізеді. Қазақстан заңы бойынша валюталық реттеудің объектісі болып валюталық байлықтар және олардың операциялары болып есептеледі.

Жаңа заң бойынша валюталық байлыққа жататындар:

шетел валютасы
бағалы қағаздар мен төлем құралдары
алтын құймасы

Валюта байланыстарының субъектілері болып резиденттер және резидент еместер жатады. Осы заң бойынша резиденттерге жататындар:

1. ҚР-да тұратын жеке кәсіпкерлер, соның ішінде уақытша шетелдердегі мемлекеттерге жататындар.

2. ҚР-сы заң бойынша құрылған заңды тұлғалар, Қазақстан Республикасындағы және одан тыс жерлерде филиалдары.

3. ҚР-нан тыс жерлердегі дипломатиялық сауда және басқа ресми
ұйымдар.

ҚР-дағы резидент еместерге жататындар:

Шетел валютасын төлем құралы ретінде пайдалану сондай-ақ сыртқыэкономикалық қызметте теңгені қолдану.
Валюта байлықтарын сату және сатып алу.

Валюталық жүйелердің даму заңдылықтары ұдайы өндіріс белгілеріне байланысты анықтала отырып, ұлттық және әлемдік шаруашылықтың негізгі даму кезеңдерін көрсетеді. Бұл белгілер дүниежүзілік валюталық жүйе қағидаларының әлемдік шаруашылық құрылымдарындағы өзгерістермен сәйкес келмеген жағдайларда туындайды. Соған байланысты әлемдік валюталық жүйенің құлдырауы басталады.

Дүниежүзілік валюталық жүйелердің дағдарысы тұсында оның құрылымдық қағидаларының әрекеті бұзылып, аяқ асты валюталық қайшылықтар орын алады.

Дүниежүзілік валюталық жүйедегі дағдарыс ескі жүйенің бұзылып және оның орнына валюталық тұрақтылықты қамтамасыз ететін жаңа жүйемен ауысуына әкеледі.

1. 2 Әлемдік валюталық нарықтар

Нарықтық және мемлекеттік валюталық реттеу бірін-бірі толықтырады. Біріншісі, бәсекеге негізделген, яғни дамуды ынталандыра түссе, ал екіншісі, валюталық қатынастарды нарықтық реттеудегі теріс салдарларды жоюға бағытталған. Екі реттегіш арасындағы шекара нақты жағдайлардағы тиімділік және шектеуге байланысты анықталады. Сондықтан да олардың арасындағы шекті қатынас жиі ауысып отырады. Дағдарыс, соғыс және тағы басқа қиын жағдайларда қатаң мемлекеттік валюталық реттеудің маңыздылығы артады. Сондай-ақ валюталық-экономикалық жғадайдың жақсаруы барысында валюталық операциялар ырықтандырылып, бұл жағдайда да валюталық қатынастарды қалыпқа келтіру және қадағалау мақсатында валюталық бақылау жасайды. Халықаралық валюталық нарықтар ірі дүниежүзілік қаржы орталықтарында орналасқан. Оның ішінде, Хондайдағы, Нью-Йорктегі, Франкфурт-на-Майнедегі, Париждегі, Цюрихтегі, Токиодағы, Сингапурдағы, Гонкконгтағы ірі валюталық нарықтарда халықаралық төлем айналымында кеңінен пайдаланылатын валюталар ұлттық валюталық нарықтарда белгілі бір еркін аумастырылады, мысалы: Сингапур- доллары, Сауд- риалы, Кувейт-динары тағы басқалары орналасқан банктер өз клиенттеріне валюталық қызметін түсіндіреді.

Әлемдік шаруашылықтың байланыстағы өнеркэсібі дамыған мемлекеттердің өзара қарым-қатынастарының тереңдеуі және кеңуі осы елдердің экономикалық жағдайын анықтайтын барлық факторлардың -өндіріс пен әлемдік айырбастың, жалақы мен бағаның өсу қарқынына зор әсер етті. Әлемдегі елдердің шаруашылық қарым-қатынастарына тауарлар, қызмет, капитал және несие легі жылдан-жылға ұлғая түсуде. Ұлттық қоғамдық ұдайы өндіріс процесінде қалыптасқан тауар айналымы тұрақты түрде әлемдік нарыққа ұласады және де әрбір егемен мемлекеттің заңцы төлем құралы болып оның ұлттық ақшасы саналады. Халықаралық тауар айналымында, әдетте, шетел валютасы қолданылады. Бұл әлемдік шаруашылықта жалпы бүкіл мемлекеттерге міндетті деп танылған халықаралық несие ақшасының әзірше жоқтығынан.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.