Кәсіпкерлік капиталдың қалыптасуы



ЖОСПАР

1. Кәсіпкерлік капиталдың қалыптасу көздері
2. Қазақстан Республикасына салынған шетел инвестициясының теоретикалық аспектілері
3. Инвестициялар және олардың экономикалық мәні

Пайдаланған әдебиеттер
Капитал (ағылшынша — бас мүлік, бас сома, латынша — ең басты) — экономикалық ғылымның ең маңызды категорияларының бірі, нарықтық шаруашылықтың қажетті элементі.
Тауар өндірісі пайда болып қалыптасқаннан бері, капитал мынадай тарихи формалар алған: сауда капиталы (көпес капиталы түрінде), — тарихи капиталдың ең көне еркін формасы, өсімқорлық, осыдан кейін — өнеркәсіптік.
Капиталдың формалары толығырақ А.Смит пен Д. Рикардоның еңбектерінде зерттелген.
Капиталдың формаларымен экономикалық мектептердің қосарласып дамуы бұл категорияны тұңғыш зерттеушілердің — меркантилистер және физиократтар оған сыңар жақты қарауының себебі болды.
Капитал категориясына ең толық жан-жақты зерттеуді өзінің «Капитал» (1867 ж.) деп аталған еңбегінде К.Маркс жүргізген. Капиталдың қызмет етуінің нақты формаларын зерттеумен қатар, ол оның мәнін, мазмұнын айқындап көрсетеді. К.Маркс капиталды зат деп қоймай, ол оны қозғалыс деп тұжырымдады. «Капитал» экономикалық ғылымның тарихында капиталды капиталистер мен жалдамалы жұмысшылар арасындағы ерекше белгілі тарихи қоғамдық қатынастар деп көрсетті. Осымен қатар Маркс капиталдың заттық түрі болады деп көрсетті - станок, машина, шикізат т.б. түрінде.
Капиталистік экономикалық қатынастардың дамуы капитал категориясын әрі қарай зерттеуді талап етті: жаңа концепциялар мен ой-пікір, тұжырымдардың пайда болуын тіледі.
Жақтаушылары басым көпшілік капиталға берілетін екі негізгі анықтаманы қолдайды: бірінші — капитал деген құрал-жабдықтар жиынтығы («заттық» концепция), екінші — капитал деген ақша сомасы («монетарлық»). Екі жақ та капитал шаруашылықта пайда табу үшін қолданылады дейді.
Осымен катар «капиталдар нарығы» деген түсінік бар. Нарықтағы сатушылар мен сатып алушылардың арақатынастарының объектісіне байланысты, осы түсінікке анықтаманың екі варианты болуы ықтимал.
Бірінші вариант. Өндіріс факторлары нарығында капитал деп олардың құндық өлшеміндегі физикалық капитал түсініледі: станоктар, машиналар, ғимараттар т.б. Бұл жағдайда капиталдар нарығы өндіріс факторлары нарығының бір бөлшегі болып табылады.
Капиталдар нарығының негізгі субъектілеріне бизнес сферасы және хаусхолд сферасы жатады.
Факторлар нарығындағы капиталға сұраныс — бұл өздерінің инвестициялық жобаларын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін фирмалардың физикалық капиталға сұранысы. Көрініс жағынан Бұл фирманың инвестициялық жобаларына жұмсайтын қаржы құралдары болып табылады.
Өндіріс факторлары нарығында ақшалай салым түрінде капиталы бар үй шаруашылықтары бизнеске материалдарына сұраныс түрінде қолдануға өз капиталын береді. Бұл үшін олар салынған қаражаттарға процент түрінде табыс алады.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Стратегия / “Қазақстан Республикасының Индустриялы-инновациялы дамуының 2003-2015 жылдарға арналған ұзақ мерзiмдi стратегиясы” – Алматы, 2003 ж.
2. Әліпбай С. Тек қана бірге, тек қана алға! Қазақстан кәсіпкерлердің ІІ конгресі өз жұмысын осындай өршіл ұранмен қорытындылады.//Егемен Қазақстан-29 қазан
3. Қасен Т. Кең тынысты кәсіпкер // Егемен Қазақстан 2005-7 маусым
4. Кәсіпкерлік – кемел келешек кепілдігі // Егемен Қазақстан 2005 26 наурыз
5. Әсембекұлы Е. Рамазанов Т. Кәсіпкерлікті қолдау реформаларды қолдау // Астана ақшамы - 1999 ж. 9 қыркүйек
6. Е.Б Жатқанбаев, С.А. Досқалиев, А.Б. Көшербаева “Кәсіпкерлік-ерекше экономикалық құбылыс”. оқулық. Алматы, 1994 ж.
7. Ілдебаев Т.Экономиканы дамыту- кәсіпкерлер қолында. “Алматы ақшамы” газеті 2003ж 1 қараша.
8. Шеденов Ө.Қ, Байжомартов Ү.С, Жүнісов Б.А., Комягин Б.И.
“Жалпы экономикалық теория”

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
ЖОСПАР

1. Кәсіпкерлік капиталдың қалыптасу көздері
2. Қазақстан Республикасына салынған шетел инвестициясының теоретикалық
аспектілері
3. Инвестициялар және олардың экономикалық мәні

Пайдаланған әдебиеттер

1. Кәсіпкерлік капиталдың қалыптасу көздері
Капитал (ағылшынша — бас мүлік, бас сома, латынша — ең басты) —
экономикалық ғылымның ең маңызды категорияларының бірі, нарықтық
шаруашылықтың қажетті элементі.
Тауар өндірісі пайда болып қалыптасқаннан бері, капитал мынадай тарихи
формалар алған: сауда капиталы (көпес капиталы түрінде), — тарихи
капиталдың ең көне еркін формасы, өсімқорлық, осыдан кейін — өнеркәсіптік.
Капиталдың формалары толығырақ А.Смит пен Д. Рикардоның еңбектерінде
зерттелген.
Капиталдың формаларымен экономикалық мектептердің қосарласып дамуы бұл
категорияны тұңғыш зерттеушілердің — меркантилистер және физиократтар оған
сыңар жақты қарауының себебі болды.
Капитал категориясына ең толық жан-жақты зерттеуді өзінің Капитал
(1867 ж.) деп аталған еңбегінде К.Маркс жүргізген. Капиталдың қызмет
етуінің нақты формаларын зерттеумен қатар, ол оның мәнін, мазмұнын айқындап
көрсетеді. К.Маркс капиталды зат деп қоймай, ол оны қозғалыс деп
тұжырымдады. Капитал экономикалық ғылымның тарихында капиталды
капиталистер мен жалдамалы жұмысшылар арасындағы ерекше белгілі тарихи
қоғамдық қатынастар деп көрсетті. Осымен қатар Маркс капиталдың заттық түрі
болады деп көрсетті - станок, машина, шикізат т.б. түрінде.
Капиталистік экономикалық қатынастардың дамуы капитал категориясын әрі
қарай зерттеуді талап етті: жаңа концепциялар мен ой-пікір, тұжырымдардың
пайда болуын тіледі.
Жақтаушылары басым көпшілік капиталға берілетін екі негізгі анықтаманы
қолдайды: бірінші — капитал деген құрал-жабдықтар жиынтығы (заттық
концепция), екінші — капитал деген ақша сомасы (монетарлық). Екі жақ та
капитал шаруашылықта пайда табу үшін қолданылады дейді.
Осымен катар капиталдар нарығы деген түсінік бар. Нарықтағы
сатушылар мен сатып алушылардың арақатынастарының объектісіне байланысты,
осы түсінікке анықтаманың екі варианты болуы ықтимал.
Бірінші вариант. Өндіріс факторлары нарығында капитал деп олардың
құндық өлшеміндегі физикалық капитал түсініледі: станоктар, машиналар,
ғимараттар т.б. Бұл жағдайда капиталдар нарығы өндіріс факторлары нарығының
бір бөлшегі болып табылады.
Капиталдар нарығының негізгі субъектілеріне бизнес сферасы және
хаусхолд сферасы жатады.
Факторлар нарығындағы капиталға сұраныс — бұл өздерінің инвестициялық
жобаларын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін фирмалардың физикалық капиталға
сұранысы. Көрініс жағынан Бұл фирманың инвестициялық жобаларына жұмсайтын
қаржы құралдары болып табылады.
Өндіріс факторлары нарығында ақшалай салым түрінде капиталы бар үй
шаруашылықтары бизнеске материалдарына сұраныс түрінде қолдануға өз
капиталын береді. Бұл үшін олар салынған қаражаттарға процент түрінде табыс
алады.
Физикалық капиталдың фирма меншігіне айналуына, немесе, оның уақытша
пайдалануға берілуіне байланысты, төлемдер екі түрге бөлінеді: капитал
қызметтерінің толымсыздығы (пайдалану бағасы) үшін төлем және капиталдық
активтер (сатып алу-сату бағасы) үшін төлем болып белінеді.
Капитал қызметтерін пайдалану құны капиталдың ренталық (прокаттық)
бағалануы болып табылады. Бұл нарықтық котифқа түрін, немесе, фирманың
капиталдың бір бөлігін жалға алғаны үшін оның иесіне төлейтін сома түрін
алады.
Активтің бағасы - капитал бірлігінің қандай уакытта болмасын сату,
немесе, сатып алу бағасы болып табылады
Екінші вариант. Қаржы нарығында капитал деп ақша капиталы түсініледі.
Қарыз капиталының нарығы деп ақша капиталы объектісінің кызметін
атқаратын және осы капиталға сұраныс пен ұсыныс қалыптастыратын, өзара
қатынастардың жиынтығы аталады. Қарыз капиталдарының нарығы ақша нарығына
және капиталдар нарығына бөлшеді. Ақша нарығы мерзімі бір жылға дейінгі
банк операцияларын жүргізумен байланысты болады. Капиталдар нарығы банктің
орта мерзімді және ұзақ мерзімді операцияларына кызмет етеді. Осы нарық өз
кезегімен ипотекалық нарықка (кепіддік қарыз куәлігімен операциялар
жүргізу) және қаржылық (құнды қағаздармен операциялар жүргізу) нарыққа
бөлінеді. Қаржы нарығының субъектілеріне банктер және олардьң клиенттері
(ипотека нарығындағыдай), қор биржалары жатады, операциялардың
объектілеріне - жеке кәсіпкерлердің және мемлекет институттарының құнды
қағаздары жатады.
Ақша нарығы мен капиталдар нарығы қарыз капиталының туындысы,
екіншілік нарықтар болып табылады. Осылардың әрқайсысының өз
инструментарін, яғни айналыста болатын нақты қаржы бағалылықтары болады.
Осылардың бір-бірінен айырмашылықтары бар және олар төмендегі жағдайлармен
байланыста болады:
• статусымен (акция, немесе, облигация);
• меншіктің типімен (жеке, немесе, мемлекеттік);
• іс-әрекет ету мерзімімен;
• өтімділік дәрежесімен;
• қауіп-қатер сипатымен (банкроттық немесе нарықтық) және қауіп-қатер
дәрежесімен (қатерлі, аз қатерлі, қатерсіз).
Мысалы, АҚШ-тың капиталдар нарығының инструментариіне жататындар:
• АҚШ федераддық өкіметшің ұзақ мерзімді саясатын қаржыландыруға
тағайындалған казначейлік облигациялар;
• қаржы жүйесі арқылы әлеуметтік бағдарламалардың типтерін
қаржыландыру үшін үкіметтщ ерекше рұқсатымен эмитентілген (шығарылған)
мемлекеттік мекемелердің құнды қағаздары;
• жергілікті үкімет органдары шығаратын муниципалдық облигациялар;
• жекеменшіктік фирмалар эмитентеген корпорациялардың акциялары мен
облигациялары.
Капиталдар нарығын инвестициялық қорлар нарығы деп жиі атайды. Инвестиция
(капиталдық салым) деп құрал-жабдықтардың және материаддық қойманың (запас)
кобеюіне экономикадағы капиталдар өсуіне жасалған шығындар аталады.
Капитаддың жеткізушілері - үй шарушалықтары,оны тұтынушылар — бизнестщ
фирмалары.
Жеткізушілер мен тұтынушылардың бір-біріне әрекеті көп. Бұлардың
байланыстары қаржы жүйесі, коммерциялық банктер, инвестициялық қорлар,
брокерлік кеңселер т.б. арқылы жұріп отырады. Олар үй шаруашылықтарының
шамалы жинақтарын қаржы құралдардың көп сомаларына айналдырады және оны
капиталды тұтынушылар арасында орналастырумен айналысады. Капиталды беру
нысаны әр түрлі болуы мүмкін: тікелей жаңадан шығарылған акцияларды
жазылғандар арасында тарату түрінде, немесе, заемдық қарыз,
корпорациялардың облигациясын сатып алу түрінде және фирмаларға тікелей
қарыз беру арқылы. Бұл процесте берілген қаржылар үшін төленетін процент
өте маңызды рөл атқарады.

2. Қазақстан Республикасына салынған шетел инвестициясының теоретикалық
аспектілері
Инвестиция түсінігі XVIII ғасырдың басында шыққан. Әуел баста қаржы
категориясын көрсеткен, кіріс алу үшін пайдаланылатын еркін ақша қаражатын
білдірген. Осы кезеңде шотланд инвесторлары Американың батысында болашақта
баю мақсатын көздеп отырып, фермер жерлерін алып, Американың қарапайым және
дамушы нарығына капиталын құя бастаған. Алғашқы инвестициялық компаниялар
жабық үлгідегі қорлар болды. 1822 жылы Бельгияның королі Вильям 1 тұңғыш
инвестициялық траст құрды, бұл Брюссельде тіркелді, ол шетел мемлекеттеріне
қарыз бөлу арқылы инвестицияларды жүзеге асыруға мүмкіндік берді. XIX
ғасырдың 80-ші жылдары осындай трастар Шотландия мен Англияда пайда болды.
Қазір өмір сүріп тұрған жабық үлгідегі байырғы қорлардың бірі – 1868 жылы
Лондонда құрылған шетелдік және отарлық инвестициялық траст. Әуел
бастапқыда инвестициялық трастарды бай отбасылары құрды.
XIX ғасырда бұларда тағайындалған сенімділік тұлғалар осы
отбасыларының мүлкіне иелік етті. Кейін мұндай трастар компанияларға
айналды, олардың акциялары ашық сатылды, инвесторлар санының көбеюіне,
инвестициялық қатынастардың одан әрі дамуына мүмкіндік жасады.

3. Инвестициялар және олардың экономикалық мәні
Инвестициялар – ел экономикасы үшін салыстырмалы түрде жаңа термин.
Орталық жоспарлау жүйесінде тек капитал салымы түсінігі қолданылды, ол
негізгі қордың қызмет атқаруына кететін шығындар ретінде ғана қарастырылды,
сонымен қоса негізгі қордың жөнделуіне кететін шығындар да сол ұғымға
кірді.
Қазақстан Республикасының 1994 жылдың 27 желтоқсанында № 266 Заңына
сәйкес инвестицияның анықтамасы: Инвестициялар – мүліктің және ой-өрістің
барлық құндылық түрі болып табылады, ол табыс алу мақсатында кәсіпкерлік
қызметтегі объектілерге салынады. Сонымен қатар ол:
❖ жылжымалы және жылжымайтын мүлікке және мүліктік құқықтарға және
т.б.-ға салынады, алайда ол тек импортталатын және қолданысқа
өңдеусіз енетін тауарларға салынбайды;
❖ акцияларға және басқа да коммерциялық ұйымдарға қатыса алатын
формаларға салынады;
❖ облигацияларға және басқа да міндеттемелерге салынады;
❖ ақшалай соманы, тауарларды, қызмет көрсетулерді және де кез
келген басқа да келісімшарт бойынша орындалуы қажет талаптарға,
яғни инвестицияға қатысы бар операцияларға салынады;
❖ авторлық құқық, патенттер, тауарлық белгілер, өндірістік үлгілер,
технологиялық үрдістер, ноу-хау, нормативті-техникалық,
архитектуралық,
конструкторлық және технологиялық жоба құжаттарын қосқандағы ой-өріс
қызметтері нәтижесінің құқығын иеленуге салынады;
❖ мемлекеттік органмен берілген лицензия немесе басқа формаға
негізделген қызметті іске асыруға берілген кез келген құқыққа
салынады.
Инвестициялау – шетел инвестициясын пайда табу мақсатында кәсіпкерлік
объектілерге салумен байланысты қызметтің түрі.
Инвестиция сөзінің астында терең мағына жатыр, яғни ол ақшалай
қаражаттар, мемлекеттің мүліктік және ой-өрістік құндылықтары, заңды және
жеке тұлғалардың жаңа кәсіпорындар құруы, қызмет ететіндердің кеңеюі, қайта
құрылуы және техникалық қайта қарулануы, жылжымайтын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кәсіпкерлік және кәсіпорын
Кәсіпкерлік және кәсіпкерлік капитал
Капитал мен табыс ілімі, капиталдың формалары
Меншікті капитал кәсіпорынның экономикалық негізі ретінде
КАПИТАЛ МЕН ТАБЫС ІЛІМІ, КАПИТАЛ ФОРМАЛАРЫ
Меншікті капиталдың қалыптасуы мен жұмсалуының есебі
Қазақстандағы шағын және орта бизнестің дамуы
Кәсіпкерлік ісі
Капитал нарығы
Кәсіпорын қорларының (капиталының) ауыспалы айналымы
Пәндер