Жеке айыптау істері бойынша іс жүргізу ерекшеліктері



1. Жеке айыптау істері бойынша іс жүргізу ерекшеліктері.
2. Судьяның жеке айыптау ісі бойынша іс. әрекеттері
Жеке айыптау істері бойынша сотта іс жүргізу мынадай тәртіптерде жүзеге асырылады. Жеке айыптау істері бойынша қылмыстық іс бір адам немесе бірнеше адамның сотқа адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту туралы шағымы негіз болып табылады. Анықтау органына, тергеушіге немесе прокурорға келіп түскен шағымдар сотқа міндетті түрде жіберілуі керек.Шағымда мынадай мәліметтер көрсетілуі тиіс:
- шағым берілген соттың атауы;
- қылмыстық оқиғаның сипаттамасы, яғни іске қатысты дәлелдерді көрсете отырып;
- қылмыс жасалған орны мен уақыты;
- қылмыстық жауаптылыққа тартылған адам туралы мәліметтер;
- сотқа шақырылуы тиіс куәлердің тізімі;
- істі іс жүргізуге қабылдау туралы сотқа өтініш.
Шағымға шағымданушы қол қояды. Сот практикасында көріп отырғанымыздай шағымда, сондай-ақ азаматтық талапты қарау туралы өтініштерде көптеп кездесіп жатады. Шағым сотқа жеке айыптау ісі қозғалуға қатысты адамдардың санына қарай көшірмелеріменен беріледі. Сонымен қоса, іс жүргізуге қабылданбайтын шағымдар болады. Ол шағым «Домалақ» шағымдар деп аталады. Келіп түскен шағымды сот өз қарауына алса, онда шағым беруші қозғалып отырған қылмыстық іс бойынша жеке айыптаушы болып табылады. Жеке айыптау ісі бойынша сотқа шағым берген және сотта айыптауды қолдаған адам, сондай-ақ мемлекеттік айыптаушы айыптаудан бас тартқан жағдайда сотта айыптауды дербес қолдаушы жариялы және жеке-жариялы айыптау ісі бойынша жәбірленуші жеке айыптаушы болып табылады. Ал, егер, жәбірленуші кәмелетке толмаған немесе әрекетке қабілеті жоқ жағдайда өтініш сұрау білдірген немесе шағым берген оның заңды өкілі жеке айыптаушы болып саналады. Жеке айыптаушы жәбірленуші қандай құқықтарға ие болса, ол да сондай барлық құқықтарға ие болады. Жеке айыптаушы өзіне заң арқылы берілген барлық процессуалдық құқықтарды пайдаланады және өзіне жүктелген барлық міндеттерді жеке немесе құқықтар мен міндеттердің сипатына қарай өкілі арқылы пайдаланады. Судья жеке айыптаушыға барлық құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді. Бұл туралы хаттама түзіледі. Хаттамаға судья және шағым беруші адам қол қояды.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Жеке айыптау істері бойынша іс жүргізу ерекшеліктері.

Жеке айыптау істері бойынша сотта іс жүргізу мынадай
тәртіптерде жүзеге асырылады. Жеке айыптау істері бойынша қылмыстық
іс бір адам немесе бірнеше адамның сотқа адамды қылмыстық
жауаптылыққа тарту туралы шағымы негіз болып табылады. Анықтау
органына, тергеушіге немесе прокурорға келіп түскен шағымдар сотқа
міндетті түрде жіберілуі керек.Шағымда мынадай мәліметтер көрсетілуі
тиіс:
- шағым берілген соттың атауы;
- қылмыстық оқиғаның сипаттамасы, яғни іске қатысты дәлелдерді
көрсете отырып;
- қылмыс жасалған орны мен уақыты;
- қылмыстық жауаптылыққа тартылған адам туралы мәліметтер;
- сотқа шақырылуы тиіс куәлердің тізімі;
- істі іс жүргізуге қабылдау туралы сотқа өтініш.
Шағымға шағымданушы қол қояды. Сот практикасында көріп отырғанымыздай
шағымда, сондай-ақ азаматтық талапты қарау туралы өтініштерде көптеп
кездесіп жатады. Шағым сотқа жеке айыптау ісі қозғалуға қатысты
адамдардың санына қарай көшірмелеріменен беріледі. Сонымен қоса, іс
жүргізуге қабылданбайтын шағымдар болады. Ол шағым Домалақ шағымдар
деп аталады. Келіп түскен шағымды сот өз қарауына алса, онда шағым
беруші қозғалып отырған қылмыстық іс бойынша жеке айыптаушы болып
табылады. Жеке айыптау ісі бойынша сотқа шағым берген және сотта
айыптауды қолдаған адам, сондай-ақ мемлекеттік айыптаушы айыптаудан
бас тартқан жағдайда сотта айыптауды дербес қолдаушы жариялы және
жеке-жариялы айыптау ісі бойынша жәбірленуші жеке айыптаушы болып
табылады. Ал, егер, жәбірленуші кәмелетке толмаған немесе әрекетке
қабілеті жоқ жағдайда өтініш сұрау білдірген немесе шағым берген
оның заңды өкілі жеке айыптаушы болып саналады. Жеке айыптаушы
жәбірленуші қандай құқықтарға ие болса, ол да сондай барлық
құқықтарға ие болады. Жеке айыптаушы өзіне заң арқылы берілген
барлық процессуалдық құқықтарды пайдаланады және өзіне жүктелген
барлық міндеттерді жеке немесе құқықтар мен міндеттердің сипатына
қарай өкілі арқылы пайдаланады. Судья жеке айыптаушыға барлық
құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді. Бұл туралы хаттама түзіледі.
Хаттамаға судья және шағым беруші адам қол қояды.
Егер, қозғалатын қылмыстық іс бойынша шағым берушілер бірнеше
адамдар болса және ол бір адамға ғана қатысты болса, онда әр
шағымданушы шағымды жеке-жеке бір-бірінен тәуелсіз береді. Ал, егер бір
ғана қылмыстық жазаланатын әрекетке қатысты жеке айыптау қорғауға
бірнеше адам құқылы болса және олардың бірінің өтініші бойынша іс
қозғалатын болса, қалған адамдар басталып кеткен іс жүргізуге
қатысуға құқылы. Мұндай жағдайда аталған адамдардың әрқайсысының
өтініші бойынша өз алдына іс қозғау талап етілмейді. Егер ол іс
қозғалған қылмыстық жазаланатын әрекеттің мәнімен байланысты
болса, айыпталушы айыптаушыға қарсы айыптау білдіруге құқылы.
Айыптау және қарсы айыптау бір мезгілде шешілуге тиіс. Айыптауды
қайтарып алу қарсы айыптау бойынша іс жүргізуге ықпал етілмейді.
Қайтарып алынған жеке айыптау ісі бойынша қылмыстық іс қайта
қозғалмайды.
Судьяның жеке айыптау ісі бойынша сот талқылауы
басталғанға дейінгі мынадай іс- әрекеттерді жасауы керек:
1. Егер берілген шағымда жоғарыда аталып өткен мәліметтер
толық болмаса. Бұл жағдайда судья сол талаптарға сәйкес келтіруді
ұсынады және сол талаптарды орындау үшін процессуалдық мерзім
белгілейді. Осы берілген мерзім ішінде берілген нұсқау орындалмаса
судья қылмыстық іс жүргізуден бас тарту туралы қаулы шығарады.
Қаулы дереу арада шағым берген адамға жолданады.
Келіп түскен жеке айыптау ісі бойынша шағымды қарай отырып,
судья жетпіс екі сағаттың ішінде мынадай шешімге келеді:
1. Шағымды өзінің іс жүргізуіне қабылдау туралы;
2. Шағымды тергелу немесе сотталуы бойынша беру туралы;
3. Шағымды іс жүргізуге қабылдаудан бас тарту туралы қаулы
шығарады;
Егер, судья шағымды өзінің іс жүргізуіне қабылдау туралы шешім
қабылдаса, бұл туралы қаулы шығарады. Қаулының көшірмесі өтініш
иесіне, сондай-ақ айыпталушыға да жіберіледі. Қаралатын қылмыстық іс
бойынша сот мәжілісін тағайындау үшін негіздер болған ретте
судья шағымның сотқа келіп түскен күнінен бастап жеті тәулікке
дейін мерзімде үстінен шағым берілген адамды шақырады,
айыпталушыны барлық іс материалдарымен таныстырады, берілген
шағымның көшірмесін тапсырады, заңмен берілетін барлық
процессуалдық құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді, сонымен қатар,
осы айыпталушының пікірі бойынша сотқа қорғаудың куәгерлері ретінде
кімдерді шақыру қажет екендігі туралы анықтайды және осы туралы
айыпталушыдан қолхат алынады. Үстінен шағым берілген адам сотқа
келмеген жағдайда, шағымның көшірмесі сотталушының құқықтары,
сондай-ақ жәбірленушімен бітімге немесе ымыраға келу мүмкіндіктері
түсіндіріле отырып почта арқылы жіберіледі.
Судья міндетті түрде тараптарға бітімге келу туралы және оның
мүмкіндіктерін түсіндіруге міндетті. Егер, осы мүмкіндіктерін
пайдаланып, тараптар ымыраға немесе бітімге келіп жатса, онда
судья қылмыстық іс жүргізу кодексінің 37 – бабының бірінші бөлігінің
6-тармағы негізінде судьяның қаулысымен іс бойынша қылмыстық іс
жүргізу тоқтатылады. Ал, тараптардың арасында өзара бітімге қол
жеткізе алмаса, онда судья жоғарыда аталып өткен жағдайлардан
кейін істі сот мәжілісінде қарауды тағайындайды және бұл туралы
судья басты сот талқылауын тағайындау туралы шешім қабылдайды. Қаулы
шығарады. Қаулыда мыналар көрсетілуі тиіс:
1. Сотталушы болып табылатын адамды көрсету;
2. Оны бұзу сотталушыға есептелетін қылмыстық заңды дәл көрсету;
3. Бұлтартпау шарасы мен келтірілген залалдарды қамтамасыз ету
шараларын сақтау, тоқтату, өзгерту немесе таңдау туралы шешім;
4. Процеске қатысушылардың қарсылық білдіру, өтініштер және өзге де
мәлімдемелері бойынша шешімді;
5. Қорғаушы ретінде айыпталушы таңдаған немесе соңғысына тағайындалған
қорғаушыға рұқсат ету туралы шешімді;
6. Басты сот отырысына шақыруға жататын адамдардың тізбесін;
7. Заң оның ісін сырттай қарауға жол беретін жағдайда істі
айыпталушының қатысуынсыз тыңдау туралы шешімді;
8. Басты сот талқылауының орны мен уақыты туралы мәліметі;
9. Істі соттың жабық отырысында қарау туралы шешімді;
10. Сот істі қай тілде жүргізетіні туралы шешімді;
11. Запастағы судья туралы шешімді қамтуы тиіс.
Запастағы судья талқылауды ұзақ уақыт қажет ететін істі алқалы
қарау кезінде тағайындалуы мүмкін. Запастағы судья басты сот
талқылауында сот отырысы ашылғаннан бастап немесе сот оның қатысуы
туралы туралы шешім қабылдаған кезден бастап қатысады және
судьялардың бірі шығып қалған жағдайда оны алмастырады. Бұл ретте
істі талқылау ары қарай жалғастырыла береді. Запастағы судья
судьялардың бірі шығып қалған жағдайда соттың құрамына кірген
кезден бастап судьяның барлық құқықтарын пайдаланады. Шығып қалған
судьяның орнына кірген запастағы судья кез келген сот әрекетін
жаңартуды талап етуге құқылы.
Егер іс бойынша алдын ала тыңдау жүргізілсе, басты сот
отырысын тағайындау туралы қаулыда талқылауға қойылған мәселелер
жөніндегі шешімдер баяндалуы қажет.
Басты сот талқылауы тараптарға сот отырысының болатын орны
мен басталатын уақыты хабарланған кезден бастап, кемінде үш
тәуліктен кешіктірілмей басталуы тиіс. Бұл мерзім ұзартылуы
мүмкін, егер ерекше бір жағдайлар болған ретте. Бұл туралы қаулы
шығарылады және бұл ұзартылған мерзім отыз тәуліктен аспауға тиіс.
Басты сот талқылауы бір ай мерзім ішінде аяқталуы тиіс, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жекеше айыптау істері бойынша іс жүргізу ерекшеліктері
Жасырын тергеу әрекеттері
Кәмелетке толмағандардың істері бойынша қылмыстық іс жүргізудің ерекшеліктері
Кәмелетке толмағандарға қатысты
Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу
Қылмыстық ізге түсу түрлері
Кәмелетке толмағандардың құқықтарын қамтамасыз етуші кепілдіктер
«Жеке айыптау істері бойынша іс жүргізу»
Жеткіншек алды жасында мінездің ауытқуы
Қылмыстық ізге түсудің негіздері
Пәндер