Салауатты өмір салты-деніміздің саулығы, жастарымыздың жарқын болашағы
1 Салауатты өмір салтын қолдаймыз!
2 Салауатты өмір салтын,қалыптастыру келер ұрпақ үшін негізгі міндет!
3 Мектептегі дене тәрбиесі пәнінің жүйесі
4 Тіл дамыту сабақтарында баланың ойын дамыту
2 Салауатты өмір салтын,қалыптастыру келер ұрпақ үшін негізгі міндет!
3 Мектептегі дене тәрбиесі пәнінің жүйесі
4 Тіл дамыту сабақтарында баланың ойын дамыту
«Қазақстан-2030» мемлекеттік даму бағдарламасының ұзақ мерзімді стратегиясының негізгі бағыттарының бірі «Азаматтардың денсаулығын,білімін және ырысын жақсарту». Оның мақсаты: салауатты өмір салтына ынталандыру,ана мен баланы қорғау,нашақорлық және есірткі саудасымен күресу,темекі мен ішімдік тұтынудың алдын алу,тағамның сапасын жақсарту,қоршаған ортаның және экологияның тазалығын сақтау.Оқушының бойында салауатты өмір салтын берік қалыптастыру,жеке тұлғаның санасын дамыту,денсаулығын сақтай білуге үйрету,зиянды әрекеттерден аулақ болуға тәрбиелеу мақсатында мектептерде төменгі бастауыш сыныптардан бастап түрлі тақырыптарда тәрбие сағаттарын, әңгімелер өткізіп отырамыз.
Елбасының Қазақстан халқына арнаған жолдауында көрсетілген өзекті мәселелердің бірі-салауатты өмір сүру,оны насихаттау мәселесі.Салауатты өмір сүру дегеніміз не? Ол-әлеуметтік тұрмыс жағдайын жақсарту, бос уақытты пайдалану, денсаулықты сақтау және нығайту, сапалы тамақтану, зиянды әректтерден аулақ болу.Ал зиянды әрекет дегеніміз: қазіргі заманда етек алған,заманымыздың кеселді дерттері-шылым шегу, нашақорлық, маскүнемдік. Осындай түрлі кеселдерге ерте жастағы балалардан бастап оның зиянды жақтары, адам өміріне алып келетін қайғы-қасіреті туралы кинофильмдер, роликтер арқылы көрсетіп, газет журналдар арқылы да үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп отыруымыз керек.
Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының анықтауы бойынша денсаулықты нығайту-бұл тәндік, зерделік және әлеуметтік жағдайды жақсарту арқылы жаңғырту процестерін жүзеге асыру.Салауатты өмір салтын және сәбилердің, жасөспірімдердің, жастардың өмір дағдыларын қалыптастыруда білім беру жүйесінің рөлі айрықша.Салауатты өмір салтының негізін, оның нормалары мен ережелерін сақтаудың мұқтаждарын жасау үшін мектепке дейінгі және мектептегі тәрбиелеу мен оқыту кезеңдерінде жүргізу керек.Осы кезеңде жеке тұлғаның әдептілік,адамгершілік,рухани,адалдық қасиеттері мен гигиеналық дағдылары қалыптасады. Сонымен бірге салауатты өмір салтын ұстану отбасы мен айналасындағылармен жүрген ортасының өмір салтына,қоректенуге,генетикалық тұқымқуалауға, сондай-ақ денсаулықты нығайту сақшыларының қызметіне тікелей тәуелді. Қазіргі оқу тәрбие процесін дұрыс ұйымдастыру және 12 жылдық білім беруге көшу жағдайындағы оқу процесінің тиімділігін арттыру мақсатында бастауыш сыныптардағы оқытудың бастапқы кезеңінің міндеттерінің бірі болып бастауыш жалпы білім беруде оқушылардың оқу, жазу, санау, оқу іс- әрекеттерінің негізгі біліктері мен дағдыларын, шығармашылық ойлау элементтерін, оқу-әрекеттерін өзіндік бақылаудың қарапайым дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке гигиена мен салауатты өмір салтының негіздерін меңгеруді қамтамасыз етуі тиіс делінген.
Елбасының Қазақстан халқына арнаған жолдауында көрсетілген өзекті мәселелердің бірі-салауатты өмір сүру,оны насихаттау мәселесі.Салауатты өмір сүру дегеніміз не? Ол-әлеуметтік тұрмыс жағдайын жақсарту, бос уақытты пайдалану, денсаулықты сақтау және нығайту, сапалы тамақтану, зиянды әректтерден аулақ болу.Ал зиянды әрекет дегеніміз: қазіргі заманда етек алған,заманымыздың кеселді дерттері-шылым шегу, нашақорлық, маскүнемдік. Осындай түрлі кеселдерге ерте жастағы балалардан бастап оның зиянды жақтары, адам өміріне алып келетін қайғы-қасіреті туралы кинофильмдер, роликтер арқылы көрсетіп, газет журналдар арқылы да үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп отыруымыз керек.
Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының анықтауы бойынша денсаулықты нығайту-бұл тәндік, зерделік және әлеуметтік жағдайды жақсарту арқылы жаңғырту процестерін жүзеге асыру.Салауатты өмір салтын және сәбилердің, жасөспірімдердің, жастардың өмір дағдыларын қалыптастыруда білім беру жүйесінің рөлі айрықша.Салауатты өмір салтының негізін, оның нормалары мен ережелерін сақтаудың мұқтаждарын жасау үшін мектепке дейінгі және мектептегі тәрбиелеу мен оқыту кезеңдерінде жүргізу керек.Осы кезеңде жеке тұлғаның әдептілік,адамгершілік,рухани,адалдық қасиеттері мен гигиеналық дағдылары қалыптасады. Сонымен бірге салауатты өмір салтын ұстану отбасы мен айналасындағылармен жүрген ортасының өмір салтына,қоректенуге,генетикалық тұқымқуалауға, сондай-ақ денсаулықты нығайту сақшыларының қызметіне тікелей тәуелді. Қазіргі оқу тәрбие процесін дұрыс ұйымдастыру және 12 жылдық білім беруге көшу жағдайындағы оқу процесінің тиімділігін арттыру мақсатында бастауыш сыныптардағы оқытудың бастапқы кезеңінің міндеттерінің бірі болып бастауыш жалпы білім беруде оқушылардың оқу, жазу, санау, оқу іс- әрекеттерінің негізгі біліктері мен дағдыларын, шығармашылық ойлау элементтерін, оқу-әрекеттерін өзіндік бақылаудың қарапайым дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке гигиена мен салауатты өмір салтының негіздерін меңгеруді қамтамасыз етуі тиіс делінген.
Салауатты өмір салты-деніміздің саулығы, жастарымыздың
жарқын болашағы
Қазақстан-2030 мемлекеттік даму бағдарламасының ұзақ мерзімді
стратегиясының негізгі бағыттарының бірі Азаматтардың денсаулығын,білімін
және ырысын жақсарту. Оның мақсаты: салауатты өмір салтына ынталандыру,ана
мен баланы қорғау,нашақорлық және есірткі саудасымен күресу,темекі мен
ішімдік тұтынудың алдын алу,тағамның сапасын жақсарту,қоршаған ортаның және
экологияның тазалығын сақтау.Оқушының бойында салауатты өмір салтын берік
қалыптастыру,жеке тұлғаның санасын дамыту,денсаулығын сақтай білуге
үйрету,зиянды әрекеттерден аулақ болуға тәрбиелеу мақсатында мектептерде
төменгі бастауыш сыныптардан бастап түрлі тақырыптарда тәрбие сағаттарын,
әңгімелер өткізіп отырамыз.
Елбасының Қазақстан халқына арнаған жолдауында көрсетілген өзекті
мәселелердің бірі-салауатты өмір сүру,оны насихаттау мәселесі.Салауатты
өмір сүру дегеніміз не? Ол-әлеуметтік тұрмыс жағдайын жақсарту, бос уақытты
пайдалану, денсаулықты сақтау және нығайту, сапалы тамақтану, зиянды
әректтерден аулақ болу.Ал зиянды әрекет дегеніміз: қазіргі заманда етек
алған,заманымыздың кеселді дерттері-шылым шегу, нашақорлық, маскүнемдік.
Осындай түрлі кеселдерге ерте жастағы балалардан бастап оның зиянды
жақтары, адам өміріне алып келетін қайғы-қасіреті туралы кинофильмдер,
роликтер арқылы көрсетіп, газет журналдар арқылы да үгіт-насихат жұмыстарын
жүргізіп отыруымыз керек.
Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының анықтауы бойынша денсаулықты
нығайту-бұл тәндік, зерделік және әлеуметтік жағдайды жақсарту арқылы
жаңғырту процестерін жүзеге асыру.Салауатты өмір салтын және сәбилердің,
жасөспірімдердің, жастардың өмір дағдыларын қалыптастыруда білім беру
жүйесінің рөлі айрықша.Салауатты өмір салтының негізін, оның нормалары мен
ережелерін сақтаудың мұқтаждарын жасау үшін мектепке дейінгі және
мектептегі тәрбиелеу мен оқыту кезеңдерінде жүргізу керек.Осы кезеңде жеке
тұлғаның әдептілік,адамгершілік,рухани,адалд ық қасиеттері мен гигиеналық
дағдылары қалыптасады. Сонымен бірге салауатты өмір салтын ұстану отбасы
мен айналасындағылармен жүрген ортасының өмір
салтына,қоректенуге,генетикалық тұқымқуалауға, сондай-ақ денсаулықты
нығайту сақшыларының қызметіне тікелей тәуелді. Қазіргі оқу тәрбие процесін
дұрыс ұйымдастыру және 12 жылдық білім беруге көшу жағдайындағы оқу
процесінің тиімділігін арттыру мақсатында бастауыш сыныптардағы оқытудың
бастапқы кезеңінің міндеттерінің бірі болып бастауыш жалпы білім беруде
оқушылардың оқу, жазу, санау, оқу іс- әрекеттерінің негізгі біліктері мен
дағдыларын, шығармашылық ойлау элементтерін, оқу-әрекеттерін өзіндік
бақылаудың қарапайым дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке
гигиена мен салауатты өмір салтының негіздерін меңгеруді қамтамасыз етуі
тиіс делінген. Осы орайда бастауыш сыныптарда Жеке бас тазалығы, Тіс
гигиенасы, Күн режимін сақтау, Күн,ауа,су, Жақсыдан үйрен,жаманнан
жирен т.б тақырыптарында түрлі іс-шаралар мен іскерлік ойындар өткізіп,
сұхбат сағаттарын жүргізіп келеміз және мұндай іс-шаралардың берер нәтижесі
мол деп білемін.Сонымен қатар салауатты өмір салтын ұстануға
валеология,өзін-өзі тану пәндерінің де қосар үлесі шексіз. Әрине түрлі
тақырыптарда шебер жоспар құра отырып шығармашылықпен, нағыз қазіргі
жағдайда оқушыларға керекті де өзекті мәселелер жөнінде жұмыстар жүргізіп
келеміз. Дегенмен,осындай жұмыстардың түрлерін көбейтіп балалармен шынайы
қарым-қатынас орнатуымыз керек.Төменгі сыныптарда бала әлі жас болған соң
олар көрген білген жақсылықтары мен жамандықтарын жасырмай ашық айтып
отырады. Ал, кейін есейе келе көп балалар томаға-тұйық бола бастайды. Міне,
осындай кезеңдерде әсіресе өтпелі кезеңдерде балаларға ерекше назар
аударып, олардың әңгімелеріне ден қойып, сөзге тартып пікірлесуіміз керек.
Соңғы кездері елімізде болып жатқан түрлі өзгерістердің әсерінен
жасөспірімдер мен балалардың арасында психикалық және мінез-құлық
ауытқулары өршіп келеді. Бұған еліміздегі әлеуметтік-экономикалық
мәселелер,тұрғындардың қоныс аударуы,республика азаматтарының хал
ахуалындағы бейтараптық пен тұрақсыздық ересектердің де, балалардың да
денсаулығына,көңіл- күйлеріне, біліміне, олардың өз бетінше тіршілік ету
дайындығына зардабын тигізетіні белгілі болып отыр. Соңғы жылдары осындай
зерттеулер қорытындысына сәйкес тәрбиені жетілдіру, денсаулықты нығайту,
салауатты өмір салтын ұстану, түрлі келеңсіз оқиғаларды болдырмау еліміздің
экологиясын жақсарту немесе олардың алдын алу мақсатында мемлекеттік
кешенді бағдарламалар жасалып, іске асырылуда. Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Назарбаевтың 100 аурухана,100 мектеп, Балапан бағдарламасы
осы жас балғындардың өз дәрежесінде тәрбиеленіп,сапалы білім алуы үшін
жасап отырған жағдай деп білемін. Өзімізде 100 аурухана,100 мектеп
бағдарламасының жемісін көріп отырған мектептердің бірі болып
саналамыз.Сондықтан мен ойлаймын мемлекетіміз бар жағдайды жасап, мүмкіндік
туып отырған кезеңде біз, ұстаздар қауымы еліміздің ертеңгі жарқын болашағы-
жастар үшін бар күш-жігеріміз бен білімімізді аянбай жұмсап еңбек етуіміз
керек. Ата-аналармен тығыз байланыста болу,педагогикалық оқу ұйымдастыру,
оқу-тәрбие жұмыстарының қыр-сырлары жөнінде олармен түсінік жұмыстарын
жүргізу біздің басты іс-әрекеттеріміздің бірі.Сондықтан орта білім беру
жүйесінде жүзеге асырылатын оқушылардың салауатты өмір салтын және өмірлік
дағдыларын қалыптастыруға арналған жүйелі де кешенді бағдарлама
жасаудың,оны әдістемелік жағынан қамтамасыз етудің әлеуметтік мәні зор.
Мектеп оқушыларының салауатты өмір салтын қалыптастырудың алған жан-жақты,
терең білімдері Қазақстан Республикасы жастарының жарқын болашағы,
денсаулығын сақтауына сенімді тірек болары сөзсіз.
Салауатты өмір салтын қолдаймыз!
Ауырып ем іздегенше, ауырмаудың жолын ізде!
Бірінші байлық-денсаулықдейміз.Бірақ осы сөздің салмағын жүктер
жауапкершілігін көбіне сезбейтінде,мойынюдамайтын сыңайлымыз.Айтылған сәтте
көңілімізге қонады,құлағымызға жанады.Келісеміз.Сонан соң өзіміз ауа
жайылып жүре береміз.Сөйтіп күндердің күнінде бір арылмас дертке шалдығып
санымызды соғамыз. Жалған-айдеп көкірегіміз қарс айырылып,өмірден түңіле
бастаймыз. Тәннен жан артық еді,-дейді Абай атамыз-тәнді жанға бас ұрғызса
керек еді.Жоқ біз олай қылмадық,ұзақтай шулап,қарғадай барқылдадық. Жан
бізді жас күнімізде билеп жүрген еді.Ер жеткен соң,күш енген соң оған
билетпедік,жанды тәнге бас ұрғыздық,ешнәрсеге көңілмен қарамадық,көңіл
айтып тұрса сенбедік.Көзбен көрген нәрсенің де сыртын көргеннен-ақ
тойдық...
Тәннен жан артық...Билік жанда ғой.Бірақ ғұмырымыз азба,көп
бе...кеше,бүгін,шамасы ертеңде билік жанда емес тәнде.Пендешіліктен тәнді
тоғайтып,сөйтіп аурулар қатарын молайтып жүргендер бар.Тым болмаса,жан мен
тән бірлігін,ара қатынасындағы ьірлікті неге сақтамасқа.Біреу үшін
емес,өзің үшін,отбасың,өзіңсіз толайым болмайтын көкірегің үшін.
Денсаулық -тән,рухани және әлеуметтік игіліктің жиынтығы.Денені
үнемі ширықтыру,шынықтыру,сананың сапа деңгейін көтеру,интеллект өрісін
биіктету,рухыңды шыңдау бәрі де денсаулыққа қызмет етеді десек
қателеспейміз.
Қазіргі уақыттағы өлеуметтік экономикалық жағдай,тіршілік деңгейінің
құлдырауы және экологиялық қолайсыздық Қазақстан Республикасының бүкіл
халқының,әсіресе,өскелең ұрпақтың денсаулығына кері әсреін тигіуде.
Ел Президентінің Қазақстан-2030жолдамасындағы үзақ мерзімді
басымдықтың бірі-Қазақстан азаматтарының денсаулығы,білімі мен әл ауқаты
тармағындағы азаматтарымыздың өз емірінің аяғына дейін сау болуы және
оларды қорщаған табиғи ортаның таза болуы үшін азаматтарымызды салауатты
өмір салтына әзірлеу қажеттігі көрсетілген.Бүгінгі таңда өз тәуелсіздігін
алған егеменді еліміз осы бағытта Қазақстан мектептеріне жан жақты
дамыған,денсаулығы мықты,салауатты өмір салтын мұрат тұтқан дара тұлғаларды
тәрбиелеу басты талап етіп қойылған.
Қазақстан азаматтарының денсаулығын нығайту,салауатты өмір салтын
ынталандыру туралы Елбасының Жолдауын,егемендіктің кілтін ұстар жастардың
болашағына апаратын алтын сүрлеу десе болады.
Дені сау адам-табиғаттың ең қымбат жемісі деп тегін
айтылмаған.Қазіргі қоғамымызда халықтың табиғи өсімі төмендеп,
сырқаттанушылық және өлім-жетіім деңгейі арта түсті.Әсіресе,балалар мен
жастардың денсаулығы қауіп тудыруда.Темекі тарту,ішімдік пайдалану,есірткі
құмарлық және улы заттарға әуестік,адамгершілікке жат мінез-кұлық,ерте
жыныстық қатынас кеңінен етек алуда.Дүниехүзілік денсаулық сақтау ұйымы
срапшыларының дерегі бойынша халық денсаулығының 49-50% өмір салтына,яғни
адамның өз денсаулығына қалай қарайтынына тәуелді,17-20% қорщаған орта
ерекшеліктеріне байланысты.Сонымен қатар денсаулық қатерінің негізгі
факторларына мыналар да енеді:қозғалыс күшінің кему салдарынан қимылдың
кемуі (гиподинамия) дене массасының артуы,жүйесіз тамақтану,қоршаған орта
нысандарының барлығының көптеген улы заттармен ластануы,өндірісте және
тұрмыста күйзеліс туғызатын жағдайлар,зиянды әдеттердің-шылым шегу,алкоголь
пайдалану,нашақорлықтың көп таралуы.Қорыта келгенде,академик Н.М Амасов
айтқандай: Денсаулығың мықты болуы үшін мәнді өз күшің болуы қажет,оны еш
нәрсемен ауыстыруға болмайды.
Құрбы-құрдастар,егемен еліміздің болашағы біздер.Қоғамда болып
жатқан жаман әдеттерге кінәлі- адамдардың өзі.Осындай жат,жаман әдеттерден
бойымызды аулақ ұстап,төзімділік,табандылық танытып,адамгершілік
қасиеттерді жоғары ұстай білуіміз керек.Болашағымыз нұрлы,еліміздің ертеңі
нұрлы болсын десек,ел болып,халық болып болашағымызды,ұлтымызды,тегімізді
жоғалтып алмау үшін нашақорлық, СПИД, ішімдік, темекіден бойымызды аулақ
ұстап,қоғамымыздың бұл түнектен арылуының жолын іздеп,салауатты өмір салтын
насихаттайық.
Салауатты өмір салтын,қалыптастыру келер ұрпақ үшін негізгі міндет!
Салауатты өмір салтын қалыптастыру Көкарал жалпы орта мектебінде
ерекше жолға қойылған.Ел басымыздың СӨС қалыптастыру бағдарламасына сай
мектебімізде сабақ таңертеңгілік жаттығудан басталады.Аптпның бейсенбі күні
директордың бұйрығына сай салаутты өмір салтын қалыптастыру күні болып
белгіленген.Барлық өткізілетін спорттық ойындар, жарыстардың жоспары алдын
ала жасалынып кесте түзіліп,жүргізілетін жұмыстар кестеге сай
жүргізіледі.Мектепте 1-6 сынып оқушылары арасында жылжымалы ойындардан
жарыстар ата-аналардың қатысуымен өткізіліп тұрады. 7-11 сынып оқушылары
арасында жеңіл атлетика,волейбол,баскетбол,футбол, шахмат,дойбы,ұлттық ойын
тоғызқұмалақтан жарыстар жиі ұйымдастырылады.Денсаулық фестивалі жылда
барлық оқушылар,ата аналар мен мектеп ұжымының қатысуымен өткізіледі.Осы
жұмыстың дұрыс бағытта келе жатқанының айғағы оқушыларымыз жылда
аймақта,ауданда жүлделі бірінші,екінші орындардан көрініп жүр.Ал биыл оқушы
қыздарымыз облыста баскетболдан жүлделі орынды иеленіп оралды,сонымен қатар
мұғалімдеріміз де ауданда өткен мұғалімдер спартакиадасында
тоғызқұмалақтан,тенистен,шахматтан, жүгіруден жүлделі орынға ие ьолып үлкен
қуанышқа кенелтті.Салауатты өмір салтын қалыптастыру арқылы мектеп
оқушыларының ғана емес,еліміздің ,болашағы жастардың дені сау,көзі
ашық,көкірегі ояу,бойында күш жігері ерекше жеке тұлғаны
қалыптастырамыз.Бұл жағдай ұстаздар біздер үшін үлкен қуаныш екенін
жасырмаймыз және сол бағытта еңбегімізді аямаймыз.
Мектептегі дене тәрбиесі пәнінің жүйесі
Денсаулықтан асқан бақыт та, байлық та жоқ.Ал адамның денінің сау болуы
өзіне байланысты. Ауру батпаңдап кіріп,мысқылдап шығады. демекші
денсаулықтан айырылу оңай да,сауығу тіпті қиын.
Денсаулық-әлеуметтік байлықтың негізі,сондықтан да елімізде оны сақтап
нығайтуға барлық жағдайлар туғызылған.
Денсаулықтың жоқтығы адамның ойлаған ойын жүзеге асыруға кедергі
жасайды,әсіресе жастардың жалындаған күш қайраты мен қиялына кедергі
болады.
Адамның дене бітімі жағынан жан-жақты дамуы- бұлшықеттердің болаттай
берік болуы.жүрек қан тамыр жүйелерінің,тыныс жолдарының қалыпты жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді.Денсаулықты сақтай білу де өнер дегеніміз-өзіңнің
деніңнің сау екендігін сезіну өнері деген сөз.
Дене төрбиесі пәні-жалпы білім беретін мектептердегі дене тәрбиесінің
негізгі түрі.Дене тәрбиесі сабақтарының материалыекі бөлімнен:негізгі және
өзгермелі бөліктен тұрады.Негізгі бөлім дене тәрбиесі саласындағы жалпы
білім даярлығының мемлекеттік үлгісінің негізі болып табылады.Негізгі оқу
материалын орындау міндетті түрде жүзеге асырылады.
Дене тәрбиесі бағдарламасының өзгермелі бөлігінде балалардың жеке
ерекшеліктерін,мектептер жұмысының аймақтық,ұлттық және жергілікті
ерекшеліктерін ескеру көзделген. Өзгермелі бөлігінің материалын таңдағанда
дене шынықтыру жаттығуларының ұлттық түрлеріне, би қозғалыстарына, ұлттық
ойындарына көңіл бөлу керек.
Мектептегі дене тәрбиесінің –жас адамды жан жақты қалыптастыруға бағыт
беру,әсер ету.Жас өспірімді жан жақты қалыптастыру оқушылардың дене
тәрбиесінің негіздерін меңгеруін көздейді.Ол мыналарды қамтиды:мықты
денсаулық деннің қалыптасуы,дамыған қозғалыс қабілеттерінің үйлесімді
деңгейі,дене тәрбиесі саласындағы білімдер мен дағдылар,дене ... жалғасы
жарқын болашағы
Қазақстан-2030 мемлекеттік даму бағдарламасының ұзақ мерзімді
стратегиясының негізгі бағыттарының бірі Азаматтардың денсаулығын,білімін
және ырысын жақсарту. Оның мақсаты: салауатты өмір салтына ынталандыру,ана
мен баланы қорғау,нашақорлық және есірткі саудасымен күресу,темекі мен
ішімдік тұтынудың алдын алу,тағамның сапасын жақсарту,қоршаған ортаның және
экологияның тазалығын сақтау.Оқушының бойында салауатты өмір салтын берік
қалыптастыру,жеке тұлғаның санасын дамыту,денсаулығын сақтай білуге
үйрету,зиянды әрекеттерден аулақ болуға тәрбиелеу мақсатында мектептерде
төменгі бастауыш сыныптардан бастап түрлі тақырыптарда тәрбие сағаттарын,
әңгімелер өткізіп отырамыз.
Елбасының Қазақстан халқына арнаған жолдауында көрсетілген өзекті
мәселелердің бірі-салауатты өмір сүру,оны насихаттау мәселесі.Салауатты
өмір сүру дегеніміз не? Ол-әлеуметтік тұрмыс жағдайын жақсарту, бос уақытты
пайдалану, денсаулықты сақтау және нығайту, сапалы тамақтану, зиянды
әректтерден аулақ болу.Ал зиянды әрекет дегеніміз: қазіргі заманда етек
алған,заманымыздың кеселді дерттері-шылым шегу, нашақорлық, маскүнемдік.
Осындай түрлі кеселдерге ерте жастағы балалардан бастап оның зиянды
жақтары, адам өміріне алып келетін қайғы-қасіреті туралы кинофильмдер,
роликтер арқылы көрсетіп, газет журналдар арқылы да үгіт-насихат жұмыстарын
жүргізіп отыруымыз керек.
Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының анықтауы бойынша денсаулықты
нығайту-бұл тәндік, зерделік және әлеуметтік жағдайды жақсарту арқылы
жаңғырту процестерін жүзеге асыру.Салауатты өмір салтын және сәбилердің,
жасөспірімдердің, жастардың өмір дағдыларын қалыптастыруда білім беру
жүйесінің рөлі айрықша.Салауатты өмір салтының негізін, оның нормалары мен
ережелерін сақтаудың мұқтаждарын жасау үшін мектепке дейінгі және
мектептегі тәрбиелеу мен оқыту кезеңдерінде жүргізу керек.Осы кезеңде жеке
тұлғаның әдептілік,адамгершілік,рухани,адалд ық қасиеттері мен гигиеналық
дағдылары қалыптасады. Сонымен бірге салауатты өмір салтын ұстану отбасы
мен айналасындағылармен жүрген ортасының өмір
салтына,қоректенуге,генетикалық тұқымқуалауға, сондай-ақ денсаулықты
нығайту сақшыларының қызметіне тікелей тәуелді. Қазіргі оқу тәрбие процесін
дұрыс ұйымдастыру және 12 жылдық білім беруге көшу жағдайындағы оқу
процесінің тиімділігін арттыру мақсатында бастауыш сыныптардағы оқытудың
бастапқы кезеңінің міндеттерінің бірі болып бастауыш жалпы білім беруде
оқушылардың оқу, жазу, санау, оқу іс- әрекеттерінің негізгі біліктері мен
дағдыларын, шығармашылық ойлау элементтерін, оқу-әрекеттерін өзіндік
бақылаудың қарапайым дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке
гигиена мен салауатты өмір салтының негіздерін меңгеруді қамтамасыз етуі
тиіс делінген. Осы орайда бастауыш сыныптарда Жеке бас тазалығы, Тіс
гигиенасы, Күн режимін сақтау, Күн,ауа,су, Жақсыдан үйрен,жаманнан
жирен т.б тақырыптарында түрлі іс-шаралар мен іскерлік ойындар өткізіп,
сұхбат сағаттарын жүргізіп келеміз және мұндай іс-шаралардың берер нәтижесі
мол деп білемін.Сонымен қатар салауатты өмір салтын ұстануға
валеология,өзін-өзі тану пәндерінің де қосар үлесі шексіз. Әрине түрлі
тақырыптарда шебер жоспар құра отырып шығармашылықпен, нағыз қазіргі
жағдайда оқушыларға керекті де өзекті мәселелер жөнінде жұмыстар жүргізіп
келеміз. Дегенмен,осындай жұмыстардың түрлерін көбейтіп балалармен шынайы
қарым-қатынас орнатуымыз керек.Төменгі сыныптарда бала әлі жас болған соң
олар көрген білген жақсылықтары мен жамандықтарын жасырмай ашық айтып
отырады. Ал, кейін есейе келе көп балалар томаға-тұйық бола бастайды. Міне,
осындай кезеңдерде әсіресе өтпелі кезеңдерде балаларға ерекше назар
аударып, олардың әңгімелеріне ден қойып, сөзге тартып пікірлесуіміз керек.
Соңғы кездері елімізде болып жатқан түрлі өзгерістердің әсерінен
жасөспірімдер мен балалардың арасында психикалық және мінез-құлық
ауытқулары өршіп келеді. Бұған еліміздегі әлеуметтік-экономикалық
мәселелер,тұрғындардың қоныс аударуы,республика азаматтарының хал
ахуалындағы бейтараптық пен тұрақсыздық ересектердің де, балалардың да
денсаулығына,көңіл- күйлеріне, біліміне, олардың өз бетінше тіршілік ету
дайындығына зардабын тигізетіні белгілі болып отыр. Соңғы жылдары осындай
зерттеулер қорытындысына сәйкес тәрбиені жетілдіру, денсаулықты нығайту,
салауатты өмір салтын ұстану, түрлі келеңсіз оқиғаларды болдырмау еліміздің
экологиясын жақсарту немесе олардың алдын алу мақсатында мемлекеттік
кешенді бағдарламалар жасалып, іске асырылуда. Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Назарбаевтың 100 аурухана,100 мектеп, Балапан бағдарламасы
осы жас балғындардың өз дәрежесінде тәрбиеленіп,сапалы білім алуы үшін
жасап отырған жағдай деп білемін. Өзімізде 100 аурухана,100 мектеп
бағдарламасының жемісін көріп отырған мектептердің бірі болып
саналамыз.Сондықтан мен ойлаймын мемлекетіміз бар жағдайды жасап, мүмкіндік
туып отырған кезеңде біз, ұстаздар қауымы еліміздің ертеңгі жарқын болашағы-
жастар үшін бар күш-жігеріміз бен білімімізді аянбай жұмсап еңбек етуіміз
керек. Ата-аналармен тығыз байланыста болу,педагогикалық оқу ұйымдастыру,
оқу-тәрбие жұмыстарының қыр-сырлары жөнінде олармен түсінік жұмыстарын
жүргізу біздің басты іс-әрекеттеріміздің бірі.Сондықтан орта білім беру
жүйесінде жүзеге асырылатын оқушылардың салауатты өмір салтын және өмірлік
дағдыларын қалыптастыруға арналған жүйелі де кешенді бағдарлама
жасаудың,оны әдістемелік жағынан қамтамасыз етудің әлеуметтік мәні зор.
Мектеп оқушыларының салауатты өмір салтын қалыптастырудың алған жан-жақты,
терең білімдері Қазақстан Республикасы жастарының жарқын болашағы,
денсаулығын сақтауына сенімді тірек болары сөзсіз.
Салауатты өмір салтын қолдаймыз!
Ауырып ем іздегенше, ауырмаудың жолын ізде!
Бірінші байлық-денсаулықдейміз.Бірақ осы сөздің салмағын жүктер
жауапкершілігін көбіне сезбейтінде,мойынюдамайтын сыңайлымыз.Айтылған сәтте
көңілімізге қонады,құлағымызға жанады.Келісеміз.Сонан соң өзіміз ауа
жайылып жүре береміз.Сөйтіп күндердің күнінде бір арылмас дертке шалдығып
санымызды соғамыз. Жалған-айдеп көкірегіміз қарс айырылып,өмірден түңіле
бастаймыз. Тәннен жан артық еді,-дейді Абай атамыз-тәнді жанға бас ұрғызса
керек еді.Жоқ біз олай қылмадық,ұзақтай шулап,қарғадай барқылдадық. Жан
бізді жас күнімізде билеп жүрген еді.Ер жеткен соң,күш енген соң оған
билетпедік,жанды тәнге бас ұрғыздық,ешнәрсеге көңілмен қарамадық,көңіл
айтып тұрса сенбедік.Көзбен көрген нәрсенің де сыртын көргеннен-ақ
тойдық...
Тәннен жан артық...Билік жанда ғой.Бірақ ғұмырымыз азба,көп
бе...кеше,бүгін,шамасы ертеңде билік жанда емес тәнде.Пендешіліктен тәнді
тоғайтып,сөйтіп аурулар қатарын молайтып жүргендер бар.Тым болмаса,жан мен
тән бірлігін,ара қатынасындағы ьірлікті неге сақтамасқа.Біреу үшін
емес,өзің үшін,отбасың,өзіңсіз толайым болмайтын көкірегің үшін.
Денсаулық -тән,рухани және әлеуметтік игіліктің жиынтығы.Денені
үнемі ширықтыру,шынықтыру,сананың сапа деңгейін көтеру,интеллект өрісін
биіктету,рухыңды шыңдау бәрі де денсаулыққа қызмет етеді десек
қателеспейміз.
Қазіргі уақыттағы өлеуметтік экономикалық жағдай,тіршілік деңгейінің
құлдырауы және экологиялық қолайсыздық Қазақстан Республикасының бүкіл
халқының,әсіресе,өскелең ұрпақтың денсаулығына кері әсреін тигіуде.
Ел Президентінің Қазақстан-2030жолдамасындағы үзақ мерзімді
басымдықтың бірі-Қазақстан азаматтарының денсаулығы,білімі мен әл ауқаты
тармағындағы азаматтарымыздың өз емірінің аяғына дейін сау болуы және
оларды қорщаған табиғи ортаның таза болуы үшін азаматтарымызды салауатты
өмір салтына әзірлеу қажеттігі көрсетілген.Бүгінгі таңда өз тәуелсіздігін
алған егеменді еліміз осы бағытта Қазақстан мектептеріне жан жақты
дамыған,денсаулығы мықты,салауатты өмір салтын мұрат тұтқан дара тұлғаларды
тәрбиелеу басты талап етіп қойылған.
Қазақстан азаматтарының денсаулығын нығайту,салауатты өмір салтын
ынталандыру туралы Елбасының Жолдауын,егемендіктің кілтін ұстар жастардың
болашағына апаратын алтын сүрлеу десе болады.
Дені сау адам-табиғаттың ең қымбат жемісі деп тегін
айтылмаған.Қазіргі қоғамымызда халықтың табиғи өсімі төмендеп,
сырқаттанушылық және өлім-жетіім деңгейі арта түсті.Әсіресе,балалар мен
жастардың денсаулығы қауіп тудыруда.Темекі тарту,ішімдік пайдалану,есірткі
құмарлық және улы заттарға әуестік,адамгершілікке жат мінез-кұлық,ерте
жыныстық қатынас кеңінен етек алуда.Дүниехүзілік денсаулық сақтау ұйымы
срапшыларының дерегі бойынша халық денсаулығының 49-50% өмір салтына,яғни
адамның өз денсаулығына қалай қарайтынына тәуелді,17-20% қорщаған орта
ерекшеліктеріне байланысты.Сонымен қатар денсаулық қатерінің негізгі
факторларына мыналар да енеді:қозғалыс күшінің кему салдарынан қимылдың
кемуі (гиподинамия) дене массасының артуы,жүйесіз тамақтану,қоршаған орта
нысандарының барлығының көптеген улы заттармен ластануы,өндірісте және
тұрмыста күйзеліс туғызатын жағдайлар,зиянды әдеттердің-шылым шегу,алкоголь
пайдалану,нашақорлықтың көп таралуы.Қорыта келгенде,академик Н.М Амасов
айтқандай: Денсаулығың мықты болуы үшін мәнді өз күшің болуы қажет,оны еш
нәрсемен ауыстыруға болмайды.
Құрбы-құрдастар,егемен еліміздің болашағы біздер.Қоғамда болып
жатқан жаман әдеттерге кінәлі- адамдардың өзі.Осындай жат,жаман әдеттерден
бойымызды аулақ ұстап,төзімділік,табандылық танытып,адамгершілік
қасиеттерді жоғары ұстай білуіміз керек.Болашағымыз нұрлы,еліміздің ертеңі
нұрлы болсын десек,ел болып,халық болып болашағымызды,ұлтымызды,тегімізді
жоғалтып алмау үшін нашақорлық, СПИД, ішімдік, темекіден бойымызды аулақ
ұстап,қоғамымыздың бұл түнектен арылуының жолын іздеп,салауатты өмір салтын
насихаттайық.
Салауатты өмір салтын,қалыптастыру келер ұрпақ үшін негізгі міндет!
Салауатты өмір салтын қалыптастыру Көкарал жалпы орта мектебінде
ерекше жолға қойылған.Ел басымыздың СӨС қалыптастыру бағдарламасына сай
мектебімізде сабақ таңертеңгілік жаттығудан басталады.Аптпның бейсенбі күні
директордың бұйрығына сай салаутты өмір салтын қалыптастыру күні болып
белгіленген.Барлық өткізілетін спорттық ойындар, жарыстардың жоспары алдын
ала жасалынып кесте түзіліп,жүргізілетін жұмыстар кестеге сай
жүргізіледі.Мектепте 1-6 сынып оқушылары арасында жылжымалы ойындардан
жарыстар ата-аналардың қатысуымен өткізіліп тұрады. 7-11 сынып оқушылары
арасында жеңіл атлетика,волейбол,баскетбол,футбол, шахмат,дойбы,ұлттық ойын
тоғызқұмалақтан жарыстар жиі ұйымдастырылады.Денсаулық фестивалі жылда
барлық оқушылар,ата аналар мен мектеп ұжымының қатысуымен өткізіледі.Осы
жұмыстың дұрыс бағытта келе жатқанының айғағы оқушыларымыз жылда
аймақта,ауданда жүлделі бірінші,екінші орындардан көрініп жүр.Ал биыл оқушы
қыздарымыз облыста баскетболдан жүлделі орынды иеленіп оралды,сонымен қатар
мұғалімдеріміз де ауданда өткен мұғалімдер спартакиадасында
тоғызқұмалақтан,тенистен,шахматтан, жүгіруден жүлделі орынға ие ьолып үлкен
қуанышқа кенелтті.Салауатты өмір салтын қалыптастыру арқылы мектеп
оқушыларының ғана емес,еліміздің ,болашағы жастардың дені сау,көзі
ашық,көкірегі ояу,бойында күш жігері ерекше жеке тұлғаны
қалыптастырамыз.Бұл жағдай ұстаздар біздер үшін үлкен қуаныш екенін
жасырмаймыз және сол бағытта еңбегімізді аямаймыз.
Мектептегі дене тәрбиесі пәнінің жүйесі
Денсаулықтан асқан бақыт та, байлық та жоқ.Ал адамның денінің сау болуы
өзіне байланысты. Ауру батпаңдап кіріп,мысқылдап шығады. демекші
денсаулықтан айырылу оңай да,сауығу тіпті қиын.
Денсаулық-әлеуметтік байлықтың негізі,сондықтан да елімізде оны сақтап
нығайтуға барлық жағдайлар туғызылған.
Денсаулықтың жоқтығы адамның ойлаған ойын жүзеге асыруға кедергі
жасайды,әсіресе жастардың жалындаған күш қайраты мен қиялына кедергі
болады.
Адамның дене бітімі жағынан жан-жақты дамуы- бұлшықеттердің болаттай
берік болуы.жүрек қан тамыр жүйелерінің,тыныс жолдарының қалыпты жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді.Денсаулықты сақтай білу де өнер дегеніміз-өзіңнің
деніңнің сау екендігін сезіну өнері деген сөз.
Дене төрбиесі пәні-жалпы білім беретін мектептердегі дене тәрбиесінің
негізгі түрі.Дене тәрбиесі сабақтарының материалыекі бөлімнен:негізгі және
өзгермелі бөліктен тұрады.Негізгі бөлім дене тәрбиесі саласындағы жалпы
білім даярлығының мемлекеттік үлгісінің негізі болып табылады.Негізгі оқу
материалын орындау міндетті түрде жүзеге асырылады.
Дене тәрбиесі бағдарламасының өзгермелі бөлігінде балалардың жеке
ерекшеліктерін,мектептер жұмысының аймақтық,ұлттық және жергілікті
ерекшеліктерін ескеру көзделген. Өзгермелі бөлігінің материалын таңдағанда
дене шынықтыру жаттығуларының ұлттық түрлеріне, би қозғалыстарына, ұлттық
ойындарына көңіл бөлу керек.
Мектептегі дене тәрбиесінің –жас адамды жан жақты қалыптастыруға бағыт
беру,әсер ету.Жас өспірімді жан жақты қалыптастыру оқушылардың дене
тәрбиесінің негіздерін меңгеруін көздейді.Ол мыналарды қамтиды:мықты
денсаулық деннің қалыптасуы,дамыған қозғалыс қабілеттерінің үйлесімді
деңгейі,дене тәрбиесі саласындағы білімдер мен дағдылар,дене ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz