Туризм мамандықтарына арналған дәрістік кешені


ДӘРІСТІК КЕШЕН
1Бөлім.
1, 2. Тақырып. Кіріспе бөлім. Туризм бизнасын картаграфия мен қамтамасыздандыруы туралы түсінік. Туризм бизнасын картаграфия мен қамтамасыздандыру пәнінің басты терминдеріне түсініктеме.
Глоссарийлер (анықтама, сөздік) ;
Негізгі пәндегі қолданылатын терминдер:
Аббревация- географиялық атауларды қысқартып жазу түрі, мысалы: РК, КНР, РФ т. б.
Географиялық номенклатуралар- топонимиялар немесе географиялық атаулардың жиыны.
Ойконим- тұрақты халық тұрақтарының атауы, мысалы: қала, ауыл, хутор, қалашық т. б.
Ороним- тау, қырат, үңгір, сай т. б. орографиялық объектілердің меншікті географиялық аттары т. б.
Дәріс мақсаты: Курстың-мақсаты мен міндеті, мазмұны мен мән-мағынасы, географиядағы алатын орны және пәнаралық байланыстарын түсіндіру.
Тақырыпқа қатысты сұрақтар:
1. Курстың-мақсаты мен міндеті.
2. Географиядағы алатын орны мен пәнаралық байланыстары .
Тақырыптың қысқаша мазмұны (тезистер) :
Туризм мамандықтары үшін «Туризм бизнасындағы картографиялық қамтамасыздандыру» оқу курсы негізгі пәндердің бірі болып есептеледі. Осы пәннің басты міндет-мақсаты білімді және білікті мамандарды дайындау.
Осы курсты оқып-үйрену барысында студенттеріміздің міндетті түрде білуі шарт:
-оқу процесін осы мамандыққа сәйкес пәндерді жаңа технологиялармен қарастыра білу;
-фундаментальді білім алу;
-өз мамандығы бойынша іскер, отанға деген сүйіспеншілігін тәрбиелей білетін, баулай білетін маман болу керек;
-жер-су, елді-мекен аттарының шығу, қалыптасуын білу;
-сабақтың негіздері арқылы бастапқы географиялық сараптама, тарихи география және этнография білімдерінің жалпы кіріспесін білу;
-сонымен, бірге топонимика географиялық карталарды түсіну білімін, оқу түсінігін, арттыру.
Бұл пән жаратылыстану және тарихи-қоғамдық ғылымдармен тығыз пәнаралық байланыста.
Өзін-өзі бақылау үшін тапсырмалар :
1. Географиядағы алатын орны мен пәнаралық байланыстарына сипаттама жазыңыз .
Әдебиеттер (пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз ету бөлімінде көрсетілген оқу-әдістемелік әдебиетке сілтемелер)
- Негізгі әдебиет:
1. В. Н. Вуколов. Халықаралық туризмнің тарихы және теориясы. Астана, 2005.
2. С. А. Быстров, М. Г. Воронцова. Туризм: Макроэкономика и микроэкономика. Москва - Санкт-Петербург, 2007.
3. А. Ю. Александрова. Международный туризм. М. : Аспект Пресс, 2004. - 470с.
4. С. Р. Ердавлетов. География туризма Казахстана.
-Қосымша әдебиет:
1. Любимов И. М. Общая политическая, экономическая и социальная география. М. , 2001. - 336 с.
2. М. М. Голубчик. Экономическая и социальная география: Основы науки: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений. - М. : Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2003- 400с.
3. Страны и регионы мира: экономико-политический справочник / под ред. А. С. Булатова. -М. : ТК Велби, Изд-во Проспект, 2006. -624 с.
4. С. Р. Ердавлетов. География туризма: история, теория, методы, практика. - Алматы, 2000 - 336с.
5. С. Р. Ердавлетов. Экономическая география полезных ископаемых. Алматы., 1991.
6. Алиева Ж. Н. Экологический туризм. - Алматы, 2002.
7. Энциклопедия туриста. - М., 1993.
8. Биржаков М. Б. Введение в туризм. - М. - СПб. : Издательский Торговый Дом «Герда», 1999.
9. Гуляев В. Г. Организация туристской деятельности. - М., 1996.
3. Тақырып. Туристік бизнастағы туризм экономикасы сферасының әсері.
Дәріс мақсаты:
Қоғамның экономикалық өмірі күрделі де, әр қилы және қарама-қайшылықта болып келеді. Оның құрамы да көп деңгейлі болады, оны тек экономикалық ғылым жүйесі ғана түсініп-біле алады. Бірінші жағынан, туризм өз алдына жеке шаруашылық сферасы ретінде экономикалық жалпы заңдылық болса ( өндіріс өнімділігін көтеру заңы, сұраныс және ұсыныс заңы, бәсекелік баға шығару), екінші жағынан, туризм - бұл адамның іс-әрекетінің ерекше бір түрі және халық шаруашылығының айрықша бір сферасы. Осыған байланысты экономикалық дамудың жалпы заңдылығы туризм сферасында ерекше сипат алады. Шаруашылық сферасының барлық деңгейінде туризм экономикасы адамдардың мінез-құлқын зерттейді, өйткені олар туристік өнімдерді өндіреді, бөледі, айырбастайды және тұтынады.
Тақырыпқа қатысты сұрақтар:
- адамдардың туристік қызметке қажетін тудыратын объективті факторлар;
- адамдардың туристік қажеттерінің мазмұны мен сипаты, сондай-ақ қажеттіліктің әр түрлі категориялы классификациясы;
- туристік өнімдерді пайдаланушы адамдардың экономикалық көзқарасы және олардың ынта-көңілі;
- туристік өнімдерді өндіру процесінің экономикалық ерекшеліктері, туристік индустрияға және туризм сферасының еңбек мүмкіншіліктеріне талдау жасау;
- қазіргі ішкі және сыртқы нарық жағдайындағы туристік өнімдерді өндіру, айырбастау және таратудың экономикалық ерекшеліктері;
- мекеме және сала деңгейлеріндегі туризм жұмысының қаражат және экономикалық ерекшеліктері;
- микро- және макро деңгейдегі туризмнің экономикалық және әлеуметтік әсері;
Тақырыптың қысқаша мазмұны (тезистер) :
Туризм экономикасын жетік түсініп-білу үшін оның арғы тарихына тоқталып өткен жөн. Туризм экономикасы қоғаммен, саяхатпен және туризммен бірге дамып отырды. Ұлттық шаруашылықтың құрамының бір бөлігі ретінде, басқа өзгерістермен бірге туризмнің экономикасы мен әлеуметі де өзгеріп тұрды.
Тарихи жағынан қарасақ, туризм дегеніміз бұл сонау көне заманнан бүгінгі күнімізге дейінгі көп жылдардың нәтижесі. Ерте кезеңдерде туризм экономикасы саяхатшылардың басқа елдердің халықтарының әдет-ғұрпын, даму деңгейінің сипаттарын зерттеумен шектелсе, ал Рим империясының дәуірінде ертедегі туризмнің алғашқы экономикалық ресурстары ретінде мемлекеттік және жекеменшік керуен сарайлар болды.
Орта ғасырда христиан діні мен сауданың дамуына байланысты саяхаттаушы шіркеуге қызмет етушілер мен көпестер пайда болады. Біріншілері христиан дінін дамытуды мақсат етсе, екіншілерінің мақсаты - баю еді. Туристік ресурстар монастырь түріне көшеді, керуен сарайлары қайтадан дами бастайды.
Ұлы географиялық ашулар дәуірінде саяхатшылардың, теңізде жүзушілер мен алғашқы өтушілердің мақсаты экономикалық мақсатқа айналады - жаңа территорияларды басып алу және оны игеру. Саяхат пен экскурсия экономикалық жаңа түрге көшеді, яғни туризм түріне. Осылайша, 1908 жылы Ресейде экскурсиялық білім беру комиссиясы құрылады, оның мақсаты - білімді адамдарды Батыс пен Шығыстың мәдениетімен таныстыру. Бұл комиссияға бірнеше министрліктер қолдау көрсетті. Өндірістік төңкеріс дәуірінде ішкі және халықаралық туризмнің дамуының материалдық негізін құрайтын жаңа көлік түрлері пайда болады. ХХ ғасырда туризм адам тұрмысының нақты бір факторына айналады. Ұйымдастырылған экскурсиялар көптеген халықтың өмір сүру дәстүріне енеді. КСРО-да Кеңес үкіметі кезінде туризм бұрын болмаған қарқынмен дамыды, жаңа әлеуметтік түрге жетті, халық үшін қызмет жасады. ХХ ғасырдың 90-шы жылдары халықаралық туризм кең дами бастайды. Туризм экономикасы жаңа сипаттарға ие болады: көтерме туристік фирамалар, жеке турагенттіктер мен туроператорлар, дүниежүзілік, ұлттық және аймақтық әр түрлі туристік ұйымдар пайда болады.
Өзін-өзі бақылау үшін тапсырмалар :
- қазіргі шақтағы туризм жұмысының экономикалық механизмі;
- туризм экономикасының түйінді мәселелері.
Әдебиеттер (пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз ету бөлімінде көрсетілген оқу-әдістемелік әдебиетке сілтемелер)
- Негізгі әдебиет:
1. В. Н. Вуколов. Халықаралық туризмнің тарихы және теориясы. Астана, 2005.
2. С. А. Быстров, М. Г. Воронцова. Туризм: Макроэкономика и микроэкономика. Москва - Санкт-Петербург, 2007.
3. А. Ю. Александрова. Международный туризм. М. : Аспект Пресс, 2004. - 470с.
4. С. Р. Ердавлетов. География туризма Казахстана.
-Қосымша әдебиет:
1. Любимов И. М. Общая политическая, экономическая и социальная география. М. , 2001. - 336 с.
2. М. М. Голубчик. Экономическая и социальная география: Основы науки: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений. - М. : Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2003- 400с.
3. Страны и регионы мира: экономико-политический справочник / под ред. А. С. Булатова. -М. : ТК Велби, Изд-во Проспект, 2006. -624 с.
4. С. Р. Ердавлетов. География туризма: история, теория, методы, практика. - Алматы, 2000 - 336с.
5. С. Р. Ердавлетов. Экономическая география полезных ископаемых. Алматы., 1991.
6. Алиева Ж. Н. Экологический туризм. - Алматы, 2002.
7. Энциклопедия туриста. - М., 1993.
8. Биржаков М. Б. Введение в туризм. - М. - СПб. : Издательский Торговый Дом «Герда», 1999.
9. Гуляев В. Г. Организация туристской деятельности. - М., 1996.
4. Тақырып. Туризм бизнасының динамикалық, экономикалық, қоғамдық шаруашылық, жүйе ретінде.
Дәріс мақсаты: Кеңестік география ғылымында территориялық рекреация жүйенің моделі жасалынған. ХХ ғасырдың 70-ші жылдарының ортасында В. С. Преображенский басқарған ғалымдар тобы қарастырып, кейін Н. С. Мироненко мен И. Т. Твердохлебовтардың жұмыстарында онан әрі дамытылды. Батыста туризмнің концептуалдық моделін Г. Гуибилато жасаған және оны Г. Ваккерман толықтырған. Осыларға сүйене отырып, туризм жүйесі өзіне екі шағын жүйені енгізеді : «туристік іс-әрекет субъектісі» және «туристік іс-әрекет объектісі».
Бұл жүйе шеңберінде туристер сұранушылар немесе сатып алушылар ролінде болса, туристік қызмет көрсетушілер мен заттар әкелушілер сатушылар ролінде болады. Осылай болғанда, туристік іс-әрекет субъектісіне - туристке - жүйеде қарсы тұратын туристік іс-әрекет объектісі - «туристік шаруашылық» болмақ.
Тақырыпқа қатысты сұрақтар:
Туристік индустрия жүйесіне арнайы кәсіпорын, ұйым және мекемелер кіреді:
- түнеуге қызмет көрсететін мекемелер ( қонақ үйі, мотель, жеке пәтер, санаторий, туристік база, демалыс үйі) ;
- тамақтану мекемесі ( мейрамхана, кафе, бар, асхана) ;
- көлікпен қызмет көрсететін мекемелер ( автомекеме, темір жол мекемесі, теңіз флоты) ;
- Туристік өнімдерді шығаратын және тарататын туристік фирмалар (туристік бюро, туристік фирма, туристік агенттік) ;
- Жарнама-ақпараттық туристік мекемелер (жарнама агенттігі, жолдама тарататын бюро) ;
- Туристік өнеркәсіп мекемесі (туристік сувенирлер шығаратын фабрика, туристік жабдықтар, туристік жиһаз шығаратын мекемелер) ;
- Сауда мекемелері (дүкендер, прокат пункті) ;
- Туризмдегі бос уақыт сферасының мекемесі (кино-концерт залдары, ойын автомат залдары) ;
- әуесқойлық туризм мекемесі( альпенистік, велосипед клубтары) ;
- туризмді басқару органдары (комитеттре, туризм департаменті) ;
- туристік оқу орны
- ғылыми-зерттеу және жоспарлау мекемесі (лабораториялар, зерттеу полигондары) .
Тақырыптың қысқаша мазмұны (тезистер) :
Кеңестік география ғылымында территориялық рекреация жүйенің моделі жасалынған. ХХ ғасырдың 70-ші жылдарының ортасында В. С. Преображенский басқарған ғалымдар тобы қарастырып, кейін Н. С. Мироненко мен И. Т. Твердохлебовтардың жұмыстарында онан әрі дамытылды. Батыста туризмнің концептуалдық моделін Г. Гуибилато жасаған және оны Г. Ваккерман толықтырған. Осыларға сүйене отырып, туризм жүйесі өзіне екі шағын жүйені енгізеді : «туристік іс-әрекет субъектісі» және «туристік іс-әрекет объектісі».
Бұл жүйе шеңберінде туристер сұранушылар немесе сатып алушылар ролінде болса, туристік қызмет көрсетушілер мен заттар әкелушілер сатушылар ролінде болады. Осылай болғанда, туристік іс-әрекет субъектісіне - туристке - жүйеде қарсы тұратын туристік іс-әрекет объектісі - «туристік шаруашылық» болмақ.
Туристік шаруашылық екі бөлікке бөлінеді: туристік ресурстар және туристік инфрақұрылым; бұларға кіретіндер: туристік мекеме, ұйымдар және кәсіпорын.
Жалпы туристік шаруашылық туристерге қызмет жасайтын басқа да халық шаруашылық салаларымен қосылып, «туристік индустрия» жүйесін құрайды.
Туристік индустрия жүйесіне арнайы кәсіпорын, ұйым және мекемелер кіреді:
- түнеуге қызмет көрсететін мекемелер ( қонақ үйі, мотель, жеке пәтер, санаторий, туристік база, демалыс үйі) ;
- тамақтану мекемесі ( мейрамхана, кафе, бар, асхана) ;
- көлікпен қызмет көрсететін мекемелер ( автомекеме, темір жол мекемесі, теңіз флоты) ;
- Туристік өнімдерді шығаратын және тарататын туристік фирмалар (туристік бюро, туристік фирма, туристік агенттік) ;
- Жарнама-ақпараттық туристік мекемелер (жарнама агенттігі, жолдама тарататын бюро) ;
- Туристік өнеркәсіп мекемесі (туристік сувенирлер шығаратын фабрика, туристік жабдықтар, туристік жиһаз шығаратын мекемелер) ;
- Сауда мекемелері (дүкендер, прокат пункті) ;
- Туризмдегі бос уақыт сферасының мекемесі (кино-концерт залдары, ойын автомат залдары) ;
- әуесқойлық туризм мекемесі( альпенистік, велосипед клубтары) ;
- туризмді басқару органдары (комитеттре, туризм департаменті) ;
- туристік оқу орны
- ғылыми-зерттеу және жоспарлау мекемесі (лабораториялар, зерттеу полигондары) .
Туристік индустрияның басты құрамы - бұл «туристік мекемелер». Туристік мекеме дегеніміз барлық керекті өндірістік құралдарды біріктіріп, туристерге қызмет көрсету үшін өндіріс орнын дайындайтын ұйым.
Туристік мекемелер өз қызметтерін ұсынып, халықтың туристік қажеттілігін өтейді.
Туристер негізгі, қосымша және қосалқы қызметтерді тұтынушылар есебінде пайдаланады.
Негізгі қызметтер туристік жолдамаларда келісіммен шектеледі. Ондайларға жататындар: орналастыру, тамақтандыру қызметі.
Қосымша қызметер туризмнің инфрақұрылымы дамыған жағдайда жалпы кірістің 50% атқарады. Олар: негізгі қызметтерге кірмейтін сауықтыру қызметі, медицина қызметі, ойын мекемелері.
Қосалқы қызметтерге жататындар: сувенир өнімдерімен қамтамасыз ету, турстік символикамен, сауда валют-кредит, ақпарат.
Қосымша және қосалқы көрсетілетін қызметтердің арасында айырмашылық жоқ.
Туристік мекемелер «туроператорлар» және «турагенттер» болып жіктеледі. Туроператор дегеніміз бұл да туристік мекеме, өзінің және басқаның қызметерін араластырып өзінің жаңа туристік өнімін жасайды.
Туроператорлардың өнмдері турагенттер арқылы таратылады. Ірі туроператорлардың өзінің тарату желісі - саяхат бюросы болады.
Туризм жүйесінде ең күрделі орын алатын - «туристік ұйымдар». Демек, туристік ұйымдар туристік басқаруларға арналған.
Туристік сұраныстың көбеюі капитал салуды өсіруді және туристік қызметтің мөлшерін көтеруді қажет етеді. Бұл территорияның экономикалық іс-әрекетін жаңартуға әкеледі, кіріс көбейеді. Түскен кірістің бір бөлігі мемлекет қазынасы кеден салымдары арқылы толықтырылынады. Осылай жиналған ақшалар қайтадан жаңа туристік жобаларды қаржыландыруға жіберіледі.
Туристік жүйе - оны қоршаған ірі орталармен бірге қарастырғанда күрделі құрылым. Экономикалық, әлеуметтік, технологиялық, саяси және экологиялық бір бүтін болады. Сыртқы дүние туризм жүйесіне қатты әсерін тигізеді, оның әсері екі түрлі болады: бір жағдайда туристік іс-әрекеттің дамуына мүмкіндік туғызса, басқа бір жағдайда керісінше әсерін тигізіп, тіптен жойылып кету қаупін туғызады. Жойылып кетпей нәтижелі жұмыс істеу үшін туризм жүйесі қоргаған сыртқы өзгерістерге бейімделіп отыру керек.
Туризм еліміздің белгілі бір территориясының халық шаруашылық саласының дамуына оңды түрде әсерін тигізеді, инфрақұрылым құрып, дамуын жылдамдатады, өндіріс күштерін орналастыруға әсерін тигізеді. Туристердің келуі және олардың шығыны ауыл тұрғындарының өмірінің деңгейін көтереді. Туризм территориялық ақша баланс құрылымының кірісі мен шығысына үлкен әсерін тигізеді, оны рекреациялық аудандар өз пайдасына шешеді.
- Туристік өнімдерді шығаратын және тарататын туристік фирмалар (туристік бюро, туристік фирма, туристік агенттік) ;
- Жарнама-ақпараттық туристік мекемелер (жарнама агенттігі, жолдама тарататын бюро) ;
- Туристік өнеркәсіп мекемесі (туристік сувенирлер шығаратын фабрика, туристік жабдықтар, туристік жиһаз шығаратын мекемелер) ;
- Сауда мекемелері (дүкендер, прокат пункті) ;
- Туризмдегі бос уақыт сферасының мекемесі (кино-концерт залдары, ойын автомат залдары) ;
- әуесқойлық туризм мекемесі( альпенистік, велосипед клубтары) ;
- туризмді басқару органдары (комитеттре, туризм департаменті) ;
- туристік оқу орны
- ғылыми-зерттеу және жоспарлау мекемесі (лабораториялар, зерттеу полигондары) .
Туристік индустрияның басты құрамы - бұл «туристік мекемелер». Туристік мекеме дегеніміз барлық керекті өндірістік құралдарды біріктіріп, туристерге қызмет көрсету үшін өндіріс орнын дайындайтын ұйым.
Туристік мекемелер өз қызметтерін ұсынып, халықтың туристік қажеттілігін өтейді.
Туристер негізгі, қосымша және қосалқы қызметтерді тұтынушылар есебінде пайдаланады.
Негізгі қызметтер туристік жолдамаларда келісіммен шектеледі. Ондайларға жататындар: орналастыру, тамақтандыру қызметі.
Қосымша қызметер туризмнің инфрақұрылымы дамыған жағдайда жалпы кірістің 50% атқарады. Олар: негізгі қызметтерге кірмейтін сауықтыру қызметі, медицина қызметі, ойын мекемелері.
Қосалқы қызметтерге жататындар: сувенир өнімдерімен қамтамасыз ету, турстік символикамен, сауда валют-кредит, ақпарат.
Қосымша және қосалқы көрсетілетін қызметтердің арасында айырмашылық жоқ.
Туристік мекемелер «туроператорлар» және «турагенттер» болып жіктеледі. Туроператор дегеніміз бұл да туристік мекеме, өзінің және басқаның қызметерін араластырып өзінің жаңа туристік өнімін жасайды.
Туроператорлардың өнмдері турагенттер арқылы таратылады. Ірі туроператорлардың өзінің тарату желісі - саяхат бюросы болады.
Туризм жүйесінде ең күрделі орын алатын - «туристік ұйымдар». Демек, туристік ұйымдар туристік басқаруларға арналған.
Туристік сұраныстың көбеюі капитал салуды өсіруді және туристік қызметтің мөлшерін көтеруді қажет етеді. Бұл территорияның экономикалық іс-әрекетін жаңартуға әкеледі, кіріс көбейеді. Түскен кірістің бір бөлігі мемлекет қазынасы кеден салымдары арқылы толықтырылынады. Осылай жиналған ақшалар қайтадан жаңа туристік жобаларды қаржыландыруға жіберіледі.
Туристік жүйе - оны қоршаған ірі орталармен біре қарастырғанда күрделі құрылым. Экономикалық, әлеуметтік, технологиялық, саяси және экологиялық бір бүтін болады. Сыртқы дүние туризм жүйесіне қатты әсерін тигізеді, оның әсері екі түрлі болады: бір жағдайда туристік іс-әрекеттің дамуына мүмкіндік туғызса, басқа бір жағдайда керісінше әсерін тигізіп, тіптен жойылып кету қаупін туғызады. Жойылып кетпей нәтижелі жұмыс істеу үшін туризм жүйесі қоргаған сыртқы өзгерістерге бейімделіп отыру керек.
Туризм еліміздің белгілі бір территориясының халық шаруашылық саласының дамуына оңды түрде әсерін тигізеді, инфрақұрылым құрып, дамуын жылдамдатады, өндіріс күштерін орналастыруға әсерін тигізеді. Туристердің келуі және олардың шығыны ауыл тұрғындарының өмірінің деңгейін көтереді. Туризм территориялық ақша баланс құрылымының кірісі мен шығысына үлкен әсерін тигізеді, оны рекреациялық аудандар өз пайдасына шешеді.
- Туристік өнімдерді шығаратын және тарататын туристік фирмалар (туристік бюро, туристік фирма, туристік агенттік) ;
- Жарнама-ақпараттық туристік мекемелер (жарнама агенттігі, жолдама тарататын бюро) ;
- Туристік өнеркәсіп мекемесі (туристік сувенирлер шығаратын фабрика, туристік жабдықтар, туристік жиһаз шығаратын мекемелер) ;
- Сауда мекемелері (дүкендер, прокат пункті) ;
- Туризмдегі бос уақыт сферасының мекемесі (кино-концерт залдары, ойын автомат залдары) ;
- әуесқойлық туризм мекемесі( альпенистік, велосипед клубтары) ;
- туризмді басқару органдары (комитеттре, туризм департаменті) ;
- туристік оқу орны
- ғылыми-зерттеу және жоспарлау мекемесі (лабораториялар, зерттеу полигондары) .
Туристік индустрияның басты құрамы - бұл «туристік мекемелер». Туристік мекеме дегеніміз барлық керекті өндірістік құралдарды біріктіріп, туристерге қызмет көрсету үшін өндіріс орнын дайындайтын ұйым.
Туристік мекемелер өз қызметтерін ұсынып, халықтың туристік қажеттілігін өтейді.
Туристер негізгі, қосымша және қосалқы қызметтерді тұтынушылар есебінде пайдаланады.
Негізгі қызметтер туристік жолдамаларда келісіммен шектеледі. Ондайларға жататындар: орналастыру, тамақтандыру қызметі.
Қосымша қызметер туризмнің инфрақұрылымы дамыған жағдайда жалпы кірістің 50% атқарады. Олар: негізгі қызметтерге кірмейтін сауықтыру қызметі, медицина қызметі, ойын мекемелері.
Қосалқы қызметтерге жататындар: сувенир өнімдерімен қамтамасыз ету, турстік символикамен, сауда валют-кредит, ақпарат.
Қосымша және қосалқы көрсетілетін қызметтердің арасында айырмашылық жоқ.
Туристік мекемелер «туроператорлар» және «турагенттер» болып жіктеледі. Туроператор дегеніміз бұл да туристік мекеме, өзінің және басқаның қызметерін араластырып өзінің жаңа туристік өнімін жасайды.
Туроператорлардың өнмдері турагенттер арқылы таратылады. Ірі туроператорлардың өзінің тарату желісі - саяхат бюросы болады.
Туризм жүйесінде ең күрделі орын алатын - «туристік ұйымдар». Демек, туристік ұйымдар туристік басқаруларға арналған.
Туристік сұраныстың көбеюі капитал салуды өсіруді және туристік қызметтің мөлшерін көтеруді қажет етеді. Бұл территорияның экономикалық іс-әрекетін жаңартуға әкеледі, кіріс көбейеді. Түскен кірістің бір бөлігі мемлекет қазынасы кеден салымдары арқылы толықтырылынады. Осылай жиналған ақшалар қайтадан жаңа туристік жобаларды қаржыландыруға жіберіледі.
Туристік жүйе - оны қоршаған ірі орталармен біре қарастырғанда күрделі құрылым. Экономикалық, әлеуметтік, технологиялық, саяси және экологиялық бір бүтін болады. Сыртқы дүние туризм жүйесіне қатты әсерін тигізеді, оның әсері екі түрлі болады: бір жағдайда туристік іс-әрекеттің дамуына мүмкіндік туғызса, басқа бір жағдайда керісінше әсерін тигізіп, тіптен жойылып кету қаупін туғызады. Жойылып кетпей нәтижелі жұмыс істеу үшін туризм жүйесі қоргаған сыртқы өзгерістерге бейімделіп отыру керек.
Туризм еліміздің белгілі бір территориясының халық шаруашылық саласының дамуына оңды түрде әсерін тигізеді, инфрақұрылым құрып, дамуын жылдамдатады, өндіріс күштерін орналастыруға әсерін тигізеді. Туристердің келуі және олардың шығыны ауыл тұрғындарының өмірінің деңгейін көтереді. Туризм территориялық ақша баланс құрылымының кірісі мен шығысына үлкен әсерін тигізеді, оны рекреациялық аудандар өз пайдасына шешеді.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz