Отбасы тәрбиесінің бағыттары және мектеппен бірлігі



1 Қоғамда отбасы
2 Бала құқығы туралы конвенция
3 Оқушының отбасында орындайтын тапсырмалары
Қоғамда отбасы – болашақ азаматтың әлеуметтену жолындағы алғашқы қадамдарын жасайтын бастапқы адым, ол балаға моралдық қалпы туралы алғашқы түсініктер береді, оны еңбекке баулып, өз-өзіне қызмет ету дағдыларын қалыптастырады. Ата-ананың іс-әрекеті мен мінез-құлқы, өмір сүру салты арқылы балаға дүниетанымдық, адамгершілік, әлеуметтік-саяси құндылықтар беріледі.
Қазіргі нарық қатынастарының дамуы нәтижесінде отбасында айтарлықтай адамгершілік тұрғыдан ересектердің де, балалардың да жаңа құндылық бағыттарын қалыптастырып, отбасы өміріне елеулі өзгерістер әкелді. Ата-ана мен мұғалімдердің міндеті – қоғамдық қатынастардың жаңа жүйесі ұсынып отырған әлеуметтік мүмкіншілікті дұрыс пайдалану.
Ата-ананың маңызды міндеті балаларымен біріккен коммерциялық қызмет-әрекетке қатысып, оны бақылау, оларды баланың адалдығын, адамгершілігін, ұқыптылығын дамытатын қызмет көрсетудің әртүрін орындауға үйрету. Нарық отбасы мүшелерінің алатын орнына жанама әсер етеді, олардыңөміріне жаңа әлеуметтік бағдарлар енгізеді. Қоғамдық және мемлекеттік тәрбие беделінің төмендеуі отбасы өмірінің тәрбиесіне “өзінше” қиындық әкелді.
Қоғам дамыған сайын отбасындағы бала саны азайып келеді. Аз балалы отбасында, негізінен бір баласы бар отбасында, ішкі отбасылық тәрбиенің ең басты жағдайы жоқ, ол – балалар қарым-қатынасы. Бір баланың тәрбиесі қосымша педагогикалық күш салуды талап етеді. Жалғыз балаға деген ата-ананың, әжесі мен атасының артық көңіл бөлуі оны белсенділігінен айырып, оның эгоистік жақтарыныңбасым болуы.
Отбасы тәрбиесінің проблемасы – ананың отбасы тұрмысынан қолы босамауы. Ананың уақыты жетпеуі көбінесе насихат, жазғыру, ұрсу сияқты тәрбиелік ықпалдың нәтижесіз әдістерін пайдалануға мәжбүр болады.
Ата-ана құқығынан айрылғалы тұрған ата-аналар әлеуметтік және педагогикалық проблемалар тудырады. Мемлекет олардың ата-аналық құқықтарынан айырғанда балалардың мақсат-мүддесін басшылыққа алады. Алайда бұл ретте олардың өмірі өз мәнін барынша жоғалтады, өйткені өмір сүру мен дамудың маңыздылығы кемиді.
Әлеуметтік-экономикалық өзгерістерге, жекеменшіктің пайда болуына, жеке адамның баю мүмкіндігінің тууына байланысты материалдық жағынан ауқатты отбасылар пайда бола бастады. Мұндай отбасында тәрбие белгілі бір проблемаға кездеседі. Көбінесе бұндай отбасындағы бала балалық ұжымдардан алшақ болады, оның ерекшелік сезімі қалыптасып, қоршаған адамдарға деген жөнсіз наразылық эгоизмі тууы мүмкін.
Отбасының жоғары материалдық ауқаттылығы (материалдық жағдайының төмен болуы да) отбасы жұмысын ұйымдастыруда қолаңсыз жағдайлар туғызады. Мектеп отбасы әдістемелерін нақтылап, оның кемшіліктерін түзете отырып, бұл проблемаларды жеңуге тырысу.
1. Макаренко А.С. Ата-аналар кітабы. Алматы, 1985
2. Кайралова Р. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жүргізетін жұмысы. Алматы, 1973.
3. Жұмаханов Ә. Семьяда балаларды адамгершілікке тәрбиелеудің кейбір мәселелері. Алматы, 1985.
4. Педагогика. Дәріс курсы, Алматы, 2003.
5. Айғабылова Н. Бала мінезінің қалыптасуы және тәрбиелеу жолдары. Алматы, 1972.
6. Аймағамбетова Б., Бозжанова Қ. Балаларды семьяда адамгершілікке тәрбиелеудің кейбір мәселелері. Алматы, 1985.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ түрік университеті

Тарих -педагогика факультеті

Жалпы педагогика және этнопедагогика кафедрасы

С Ө Ж

Тақырыбы: Отбасы тәрбиесінің бағыттары және мектеппен бірлігі.

Қабылдаған:
Орындаған: Бабаева Г
Тобы: СМД-311 дж

Түркістан – 2013

Қоғамда отбасы – болашақ азаматтың әлеуметтену жолындағы алғашқы
қадамдарын жасайтын бастапқы адым, ол балаға моралдық қалпы туралы алғашқы
түсініктер береді, оны еңбекке баулып, өз-өзіне қызмет ету дағдыларын
қалыптастырады. Ата-ананың іс-әрекеті мен мінез-құлқы, өмір сүру салты
арқылы балаға дүниетанымдық, адамгершілік, әлеуметтік-саяси құндылықтар
беріледі.
Қазіргі нарық қатынастарының дамуы нәтижесінде отбасында айтарлықтай
адамгершілік тұрғыдан ересектердің де, балалардың да жаңа құндылық
бағыттарын қалыптастырып, отбасы өміріне елеулі өзгерістер әкелді. Ата-ана
мен мұғалімдердің міндеті – қоғамдық қатынастардың жаңа жүйесі ұсынып
отырған әлеуметтік мүмкіншілікті дұрыс пайдалану.
Ата-ананың маңызды міндеті балаларымен біріккен коммерциялық қызмет-
әрекетке қатысып, оны бақылау, оларды баланың адалдығын, адамгершілігін,
ұқыптылығын дамытатын қызмет көрсетудің әртүрін орындауға үйрету. Нарық
отбасы мүшелерінің алатын орнына жанама әсер етеді, олардыңөміріне жаңа
әлеуметтік бағдарлар енгізеді. Қоғамдық және мемлекеттік тәрбие беделінің
төмендеуі отбасы өмірінің тәрбиесіне “өзінше” қиындық әкелді.
Қоғам дамыған сайын отбасындағы бала саны азайып келеді. Аз балалы
отбасында, негізінен бір баласы бар отбасында, ішкі отбасылық тәрбиенің ең
басты жағдайы жоқ, ол – балалар қарым-қатынасы. Бір баланың тәрбиесі
қосымша педагогикалық күш салуды талап етеді. Жалғыз балаға деген ата-
ананың, әжесі мен атасының артық көңіл бөлуі оны белсенділігінен айырып,
оның эгоистік жақтарыныңбасым болуы.
Отбасы тәрбиесінің проблемасы – ананың отбасы тұрмысынан қолы босамауы.
Ананың уақыты жетпеуі көбінесе насихат, жазғыру, ұрсу сияқты тәрбиелік
ықпалдың нәтижесіз әдістерін пайдалануға мәжбүр болады.
Ата-ана құқығынан айрылғалы тұрған ата-аналар әлеуметтік және
педагогикалық проблемалар тудырады. Мемлекет олардың ата-аналық
құқықтарынан айырғанда балалардың мақсат-мүддесін басшылыққа алады. Алайда
бұл ретте олардың өмірі өз мәнін барынша жоғалтады, өйткені өмір сүру мен
дамудың маңыздылығы кемиді.
Әлеуметтік-экономикалық өзгерістерге, жекеменшіктің пайда болуына, жеке
адамның баю мүмкіндігінің тууына байланысты материалдық жағынан ауқатты
отбасылар пайда бола бастады. Мұндай отбасында тәрбие белгілі бір
проблемаға кездеседі. Көбінесе бұндай отбасындағы бала балалық ұжымдардан
алшақ болады, оның ерекшелік сезімі қалыптасып, қоршаған адамдарға деген
жөнсіз наразылық эгоизмі тууы мүмкін.
Отбасының жоғары материалдық ауқаттылығы (материалдық жағдайының төмен
болуы да) отбасы жұмысын ұйымдастыруда қолаңсыз жағдайлар туғызады. Мектеп
отбасы әдістемелерін нақтылап, оның кемшіліктерін түзете отырып, бұл
проблемаларды жеңуге тырысу.
Отбасы тәрбиесінің, ата-ананың әлеуметтік-жауапкершілік қызмет-әрекеті
ретінде басты құқықтық негізі бар. 1989 жылдың 20 қарашасында БҰҰ Бас
Ассамблеясы қабылдаған “Бала құқығы туралы конвенция” маңызды негізгі
құжат. “Балаға, дене жағынан және ақыл-ойының жетілмегендігінен, арнайы
қорғау мен қамқорлық, соның ішінде, туылғанға дейінгі және туылғаннан
кейінгі тиісті құқықтық қорғау керек”, - деп жазылған Конвенцияда.
Конвенция баланың өмір сүру, тіршілік ету және салауатты даму құқығын
жариялай отырып, Конвенция баланың жеке тұлғалық дамуында өзінің
дербестігін, даралығын сақтау құқығына ерекше көңіл бөледі. Сондай-ақ
баланың ата-анаға деген құқығы да ескеріледі. Ата-ана “баланың мақсат-
мүддесі үшін қажетін” орындамаған жағдайда ғана өз құқықтарынан айырылады.
Конвенцияға қол қойған мемлекеттер мына міндеттерді орындауы тиіс:
ақысыз және бәріне міндетті бастауыш білім енгізу, орта және кәсіби білім
алуға жағдай жасау, жоғары білім алуға жол ашу. Конвенцияның 28 тарауында
“мектептегі тәртіп баланың адами қадір-қасиетіне құрмет көрсететін әдістер
арқылы жүргізілуі тиіс” деп, ерекше аталып кеткен.
Сондай-ақ БҰҰ Бас Ассамблеясының 1959 жылдың 20 қарашасында қабылдаған
Конвенция, “Бала құқығының декларациясы”; “Адам құқықтарының жалпы
декларациясы” және басқа да көптеген халықаралық құжаттар ҚР
Конституциясының ішкі отбасылық қатынастарды, баланың отбасы мен қоғамдағы
тәрбиесі және ағартушылығы мәселелерін қамтитын тарауларына негіз болды. ҚР
Конституциясының 27 тарауында былай делінген:
1.   Балаларды қорғау мен тәрбиелеу – ата-ананың табиғи құқығы және
міндеті.
2.   Неке мен жанұя, аналық, әкелік және балалық мемлекет қамқорлығының
аясында.
3.   Кәмелетке толған және еңбекке жарамды балалар еңбекке жарамсыз ата-
аналарына қамқорлық жасауы тиіс.
Қазақстан Республикасы Консититуциясында бекітілген отбасы тәрбиесінің
құқықтық принциптері “Неке және отбасы туралы” заңда (17. 12. 1998 ж.)
нақтыланған. Онда қазіргі заманғы отбасы құқығының бір некелік, некеге
тұрудың бостандығы мен еркіндігі, ажырасу еркіндігі, ерлі-зайыптылардың
отбасы қатынасындағы тең құқығы сияқты негізгі принциптері жазылған. Бұл
құқықтар отбасы өміріндегі, отбасы ұжымындағы өзара байланыстың терең
демократияға жол ашады. 52 тарауда баланың отбасылық тәрбиесі, оның құқығын
және мақсат-мүдделерін қорғаудың баптары келтірілген: “Баланың өз ата-анасы
тарапынан тәрбиеленуіне, оның тілек-қалауларының орындалуына, жан-жақты
дамуына, оның адами қадір-қасиетінің сыйлануына құқығы бар”. Бала ата-ана
билігіне тәуелді объект ретінде емес, өзіндік құқық субъектісі ретінде
қарастырылады.
ҚР “Білім беру туралы” заңында (07. 06. 1999 ж.) елдегі білім беру-
тәрбиелік процесті мемлекеттік-құқықтық реттеудің мәселелеріне айрықша
көңіл бөлінген. Бұл құжаттың нақты жасалған құқықтық негізі бар, ол ата-
аналарға және балаларға, олардың қазіргі заманныңталабына сай зиялы білім
алуларына, құқықтық кепіл береді. Ата-ана және басқа құқық өкілдері
балаларға өмір сүру мен білім алу үшін салауатты және қауіпсіз жағдайлар
жасау керек, бала жеке тұлғасының интеллектуалды, дене-күш және
адамгершілік қасиеттерінің дамуын қамтамасыз етулері керек. Жалпы алғанда,
Қазақстан Республикасында елдегі білім беру-тәрбие үрдісін жүзеге асыратын
дамыған, қызмет етіп тұрған құқықтық негіз бар, отбасының дамуына кепіл
беретін және отбасы өмірінің, отбасы ұжымындағы өзара байданыстың терең
демократиялы қамтамасыз ететін құқықтық нормалардың жүйесі жетілген.
Қоғамдық отбасының тәрбие Ұмір салты, оның барлық құрылымдық
элементтері бір-бірімен тығыз байланысты, өйткені олардың мақсат-міндеттері
ортақ іс-әрекеттерінің жалпы тәсілдері, әдістері және бағыттылығы бар.
Отбасындағы тәрбиенің субъектілері – ата-ана мен бала, әлеуметтік мақсат,
міндет, педагогикалық тәсілдер, әдістер. Осы элементтерді біріктіретін
негіз – іс-әрекет. Ұйымдастырылған мақсатты жүзеге асыруда іс-әрекет
болмаса, тәрбие де болмайды. Отбасындағы тәрбиеніңмаңыздылығы ата-ананың
басшылығымен, бақылауымен әртүрлі іс-әрекетке (оқу, еңбек, ойын,
эстетикалық, т.б.) ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Педагогиканың дәрістері
Мектеп пен жанұя бірлігі негізінде оқушыларды жан-жақты дамытудың теориялық негіздері
Мектеп жасындағы балалардың отбасындағы тәрбие
Отбасында тұлғааралық қарым - қатынас ерекшеліктерін зерттеу әдістемелерін жинақтау
Тәрбие бағыттылығының ұжымдық идеясы
Тәрбиенің негізгі мақсаты
Мектеп, жанұя, қоғамдық ұйымдардың тәрбие жағдайындағы интеграциясы
Бастауыш сыныпта оқушылардың отбасымен жұмыстың педагогикалық шарттары
Бастауыш мектептің отбасы тәрбисімен сабақтастығы
Отбасы тәрбиесін жетілдірудегі педагогикалық ұжым мен отбасының бірлескен қызметі
Пәндер