Индустрияға дейінгі экономика мәні және негізгі сипаты

1. Алғашқы қауымдық өндіріс тәсілі
2. Азиялық және антикалық өндіріс тәсілдерінің сипаты
3. Феодалдық және көшпенді өндіріс тәсілі

Алғашқы қауымдық тарих - адамның пайда болуынан мемлекет пайда болғанға дейінгі кезең: адамның, тілдің пайда болуы, шаруашылық іс-әрекеттің қалануы, әлеуметтік институттардың, материалдық және рухани мәденитеттің қалыптасуы, еңбек, меншік бөлінісі.
Алғашқы қауымдық қоғам өндіргіш күштер дамуының бастапқы, ең төменгі деңгейі жағдайындағы әлеуметтік ұйымдасумен ерекшеленеді. Алғашқы қауымдық құрылыс - өндіргіш күштерінің қалыптасу дәуірі: еңбек құралдарын жасау үшін басты материал тас болды, одан тек қарапайым құрал-саймандар жасауға болатын еді. Дәл осы жағдай алғаш рет адамның басты күші - ұжымдық бірлескен еңбек күшін көрсетті. Алғашқы адамдардың техникалық әлсіздігінің орны тек олардың ұжымдық бірлесу күшімен ғана толтырылуы мүмкін еді. Алғашқы қауымдық қоғам жеке меншікті, мүліктің дифференциациясы және қоғамнан шеттетілген мәжбүрлік билікті білмеген.
Алғашқы қауымдық өндіріс тәсілі - бұл ең ұзақ формация, оның басы мен соңы ұдайы анықталу үстінде (бүгінде оның диапазоны б.ғ.д. 1,5 млн. жылдан 5 мың жылға дейінгі аралықта деп қабылданып отыр). Оның дамуының мынадай сатылары ажыратылып жүр: алғашқы адамдар табыны - алғашқы рулық қауым – алғашқы көршілік қауым.
Ерте алғашқы қауым иеленуші шаруашылық жүргізіп, тіршілікті қамтамасыз етуші өнім өндіруді, ортақ меншік негізінде теңгермелі бөлісті жүзеге асырды: өнімді өндіруге қатысқан - қатыспағанына қарамастан қауымның әрбір мүшесінің өнім үлесіне құқығы бар болатын. Кейінгі алғашқы қауым өндіруші шаруашылыққа, яғни артық өнім алуға көшті, сондықтан теңгермелі бөліспен қатар еңбек бөлісі де пайда болды. Осының нәтижесінде ортақ меншікпен қатар жеке меншік те қалыптаса бастады.
Қоғам тарихының басы – адамның биологиялық дамуы негізінен аяқталып, прогрестің жалғыз факторы - әлеуметтік болған кез. Адамды жануарлардан ажыратушы шек және адам өмірінің алғашқы негізгі шарты болып еңбек құралдарын жасауға бағытталған әрекет болып табылады.
Алғашқы қауымдық қоғам өндірістік күштердің нашар дамуына байланысты өндіріс пен қолданыстағы қарабайыр ұжымшылдықпен сипатталады. Өндіріс негізінен ұжымдық болған, сондай-ақ тұтыну да өнімдердің қоғам арасында тікелей үлестіруге тірелетін. Өндірістің бұндай ұжымдық сипаты ең кіші ауқымда жүзеге асырылатын және алғашқы қауымдық ұжымшылдық еңбек бөлінісінен және оның салдары – қоғамның таптарға бөлінуі нәтижесінде жаралған еді.

1.Курс экономической теории /Под ред. Чепурина М.Н., Киселевой Е.А.-Киров, 1997.
2.Экономика. Учебник по курсу “Экономическая теория” /Под ред. А.С.Булатова.-М., 1997.
3.Экономическая теория (политэкономия). Учебник. /Под общей ред. В.И.Видяпина, Г.П.Журавлевой.-М., 1997.
4.Мамыров Н.К. и др. Микроэкономика.-Алматы: Экономика, 1997.
5.Макконелл К., Брю С. Экономикс.- М., 1992, т.1.
6.Дайджест экономической теории.-М., Аналитика-Пресс, 1998.
7.В.Крымова Экономикалық теория: Кестелі оқу құралы-Алматы,2003.
8.Я.Аубакиров Экономикалық теория негіздері Алматы: Санат, 1998.
9.Экономикалық теория: Оқу құралы/ Я.Аубакиров, Б.Байжұмаев т.б.-Алматы: Қазақ университеті, 1999.
10.Осипова Г.М. Экономикалық теория негіздері, Алматы,2002.
11.А.Нурсеит, А.Темирбекова, Р.Нурсеитова Теория рыночной экономики: предпринимательский аспект. Алматы, 2000.
12. Макконелл Кэмпбелл Р., Брю Стэнли Л. Экономикс: принципы, проблемы и политика. В 2-х т.: Пер. с англ.-13-е изд. М., "Республика", 1992, 2000.
13.Основы экономической теории / Под ред. В.Д.Камаева, Москва, 1997.
14.Жалпы экономикалық теория. Ө.Шеденов, Ү.Байжомартов, Ақтөбе, 2001.
15. С.С.Мәуленова, С.Қ.Бекмолдин, Е.Қ.Құдайбергенов Экономикалық теория: Оқу құралы.-Алматы: Экономика, 2003.