Жануарлар әлемінің құпия мінез-құлықтары

1 Жануарлар әлемінің құпия мінез.құлықтары
2 Аңдар
3 Құстар
4 Жәндіктер

Жануарлар мен аң-құстарда кез келген адам біле бермейтін немесе аңғармайтын өзіндік тіршіліктеріне тән қасиеттері, әдеттері мен қызықты әрі сирек кездесетін табиғи ерекше мінез-құлықтары болады. Ол белгілі бір дәрежеде адам баласы мен қоғамға, табиғатқа, жалпы тіршілікке қызмет ететінін ескерсек, мұның зор пайдасы бар екенін анықтай аламыз. Бұл қызықты жайларды біздің ежелгі ата-бабаларымыз далада еңбек етіп жүріп, мал бағып немесе аң аулап жүріп, әр құбылыс пен табиғи жағдайды пайымдай отырып анықтаған. Сонымен бірге осы жайларды зердесіне тоқи жүріп, жан-жануарлардың осы «қызметтерін» өз тіршіліктері мен алуан түрлі шаруашылық саласы мен тұрмыс жағдайына ұтымды пайдалана алған. Әрі қызықты, әрі тағылымды осындай жайлар өмірімізде әрқашан қажетті екенін ескеріп, жиған-тергендерімізді көпшілікке ұсынып отырмыз.
Жан-жануарлар
Мал өз төлін тастап кетпейді және оны қорғайды.
Желтоқсан айының соңғы онкүндігінде болатын «текенің бұрқағы» деп аталатын боранда киік текесі маталады, яғни киік күйегі 2-3 күн ішінде өтеді. Мамыр айының аяғында күнде мыңдаған киіктер 2-3 күнде лақтап болады.
Мамыр айының аяғында соғатын «құралайдың салқыны» амалында киіктер лақтарын аяқтандырып, желге қарсы өргізеді. Киіктердің ұрғашылары лақтаған соң, текелері бөлініп шығады. Лақтар есейген соң күзде қайта қосылады. Басқа малдай емес, киік (ақбөкен) кез келген құралайды (киік баласын) нешеу болса да емізе береді.
Киік қолға түскенде тартынбайды және ба¬уыздап жатқанда аяғын серіппейді.
Жылқы өліп бара жатса да жаман су ішпейді. Жылқыда өт болмайды.
Ат аунаса өзінің шаршап, шалдыққанын ұмытып кететін көрінеді.
Түйе өзіне зәбір берген адамды ұмытпайды және кек алуға тырысады.
Жылқы, түйе, сиыр қандай қатты боран болса да, өз ауылын адаспай табады.
Жылқы мен түйе жүздеген, мыңдаған шақырым жерлерден өзі өскен жерлерді тауып бара алады.
Түйе, сиыр, жылқы егіз тумайды.
Түйе екі жылда бір боталайды.
Жан-жануарлар ішіндегі ең кішіпейіл мал – түйе. Ол кішкентай бала жетелесе де елпілдеп ере береді.
Ең сұлу әрі әдемі көз – бота мен киіктің көзі.
Ешкі жылына екі рет төлдейді.
Қандай қалың шаң, тұман, боран болса да, құлан өз бағытынан адаспайды.
Мал ішіндегі ең төзімдісі – түйе, ең момыны – қой.
Шөлге ең төзімді жануар түйе емес, керік екен.
Ең нәзік жануар – түйенің ботасы.
Мысықты қалай тастасаң да, төрт аяғымен түседі. Адамға ең жақын жүретін және бірге тұра алатын – ит пен мысық.
Ит – онға, мысық жүзге жуық түрлі дыбыс шығарады екен.
Ит иесін сатпайды, далаға тастап кетпейді және оны дұшпандарынан қорғайды.
Жақсы ит пен тазы иесі өлгенін біледі және жоқтап ұлиды.

1. Интернет көздері
2. “Қызықты зоология” Қ.Қайымов “Мектеп” баспасы,Алматы-1969ж
3. “Құстар тіршілігіндегі ғажайыптар” Н.А.Саколов.Алматы “Қайнар’’1975ж.