Жар таңдаудағы діндарлықтың маңызы

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Жар таңдаудағы діндарлықтың маңызы

Құдіреті күшті Алла Тағала барлық жаратылысты жұп қылып жаратты. Әр нәрсені ер және әйел жынысына бөлді. Осы екі жұп бір-біріне рухани және ресми мұқтаж қылынды. Бұл жайында Құран Кәрімде аяттар келтірілген. Мысал келтірсек: «Түсінулерің үшін әр нәрсені жұп-жұп қылып жараттық». Зәрият: 49. Бұл аятта әр нәрсе делінген. Сондықтан осы дүниедегі барлық тіршітік иелері осы аятта қамтылған. Адамзат және хайуанаттар мен өсімдік әлемі де бар. Құранда осы аяттқа мазмұны мен мағынасы жағынан жақын аяттардан тағы мысал келтірсек: «Сондай пәк Алла, барлық нәрсені жұп-жұбымен жаратты. Мейлі ол жердің өсірген нәрселерінен болсын, мейлі өздері өндірген және тағы білмегендерінен болсын». Ясин: 36.

Бірақ, адамға басқа хайуандарға берілген табиғи сезіммен (инстинк) қатар ойланатын ақыл және өмірін жеңілдететіп қана қоймай сонымен қатар реттейтін, бір жүйеге келтіретін заңдылықтар мен ережелер берген. Адамның өмірі тек өзінің жеке басының мәселелерімен шектеліп қалмайды, сонымен қатар қоғам және қоршаған ортамен тығыз байланысты. Адамның өсіп-өнуі мен ұрпақ жалғастырып, дамуы үшін жанұя құруы маңызды.

Жанұяның маңыздылығы.

Жанұя қоғам құрылымының ең маңызды кірпіші деуге болады. Қоғамның дұрыстығы мен амандығы, осы қоғамдағы жанұялық құндылықтардың бар болуына байланысты. Ол құндылықтар дін, салт-дәстүр және жалпы адамзатқа байланысты құндылықтар. Адам баласының өмірінде тұрмыс тіршілікке байланысты қажеттіліктер мен қатар рухани қажеттіліктері және міндеттері бар. Осының бәрін ретеу үшін Алла Тағала Адам баласын жаратып және оның өмірін жеңілдету мақсатында дін жіберген. Осы дүниеде адам баласы жаратылған кезінен қиямет күні болғанға дейінгі тіршілік кезеңінде Алланың дініне мұқтаж қылынған. Дін арқылы қалай дұрыс үйленіп, дұрыс өмір сүруді адам танып біледі. Адамның осы дүниеге келуіндегі мақсаттарының бірі ұрпақ жалғастырып, жанұя құру болып табылады. Алла Тағала бұл жайында Құранда былай деген: «Сендерге, оған (жерге) тұрақтауларың үшін өз жыныстырыңнан жұбайлар жаратып, араларыңа сүйіспеншілік, мейірімділік пайда қылғандығы да Оның белгілерінен». Рұм: 21. Міне осы аятта айтылғандай адам баласының жер бетінде жақсы өмір сүруі үшін адамның өз жынысынан әйел адамды жаратып, екеуінің арасына сүйіспеншілікпен мейірбандылықты жаратты. Адам баласы осы аятта баяндалынғандай өзінің екінші жартысын тауып, жанұя құра алуының өзі Алланың адамға берген үлкен нығметі. Өйткені жанұя құрудың өзі адам баласының осы өмірдегі қоғамдық орынын табу болып келеді. Жанұя дұрыс қоғамның құрылымындағы ең маңызды кірпіші. Жанұяняның адам баласына беретін пайдасы мен құндылықтарына тоқталатын болсақ, олар:

Бірінші: Жанұя құру арқылы адам баласы жоғарыда айтқанымыздай ұрпақ жалғастырады. Кейбір адамдар ұрпақты жанұя құрмай жалғастыруға да болады деуіде мүмкін, бірақ ол ұрпақ заңсыз және сапасыз болады. Жанұясыз келген ұрпақ әке немесе шешенің толыққанды қамқорлығы мен мейірбандылығын көрмейді. Жанұя құрған адамда сол ұрпақ үшін адамдардың алдында және Алланың алдында жауапкершілігі болады. Осы жауапкершілікті адам баласы жанұя құру арқылы сезінеді.

Екінші: Адамның ұрпақтан ұрпаққа берілетін табиғи сезімі мен жаратылыстық ерекшеліктері де осы жанұя арқылы реттеліп беріледі.

Үшінші: Жанұя дін мен әдет-ғұрып және адами құндылықтардың қалыптасуына себеп пен негіз болады. Қандайда бір ұлтың тілі, мәдениеті, салт-дәстүрі ең әуелі жанұясының тәрбиесі арқылы балаға сіңеді.

Төртінші: Жанұя ұрпақ тәрбиесінің ең алғаш мектебі. Адам баласы тәрбиенің бастауын осы жанұядан алады. Осы мектепте баланың ата-анасына деген сүйішпеншілігімен мейірбандылығы қалыптасады.

Бесінші: Адамның адамға деген қамқорлығының нагізі осы жанұядан басталады. Ер адамның әйеліне, әйел адамның ер адамға деген қамқорлығы немесе ата-ананың баласына деген қамқорықты да айтуға болады.

Алтыншы: Жанұя адамның рухани және материалдық дамуы мен өркендеуінің негізгі аспабы.

Жетінші: Исламның қағидаларына сүйене отырып құрылған жанұя әділдіктің, мейірбандылықтың үлгісі болып қана қоймай, сонымен қатар өмірдегі барлық қиыншылықтыр мен сынақтарды жеңе алатын байсалды жанұя үлгісі бола алады.

Ислам ғалымдары неке қиудың, яғни үйленудің негізгі үш мақсаты бар дейді.

А. Ұрпақ сүйу.

Ә. Қамқорлық, яғни еркек пен әйелдің бір-біріне арқа сүйеу арқылы жанұяға деген қамқорлық.

Б. Нәпсіні қорғау мен шәһуаттану.

Жердегі ең алғашқы жанұя

Жер бетіндегі адамзаттан болған ең алғаш жанұя ол, Адам (Ғ. С) мен Хауа ана құрған жанұя. Бұл жанұя жәннәатта құрылды. Бұл жайында Алла Тағала Құранда баян етеді: «Әй, Адам! Сен де жұбайыңда жәннәтта тұрыңдар». Бақара: 35. Міне осы жанұя Ер (Адам (Ғ. С) ) мен әйелден ( Хауа ана) құрылған. Адам баласы жаралған кезінен жүп болып өмір сүруде. Алла Тағала адамды өзінің құдіретімен топырақтап жаратып, Хауа ананы адамның бір мүшесі қабырғасынан жаратты. «Ол сондай Алла, сендерді бір кісіден (Адам(Ғ. С) -нан) жаратқан, және оған тиянақ үшін жұбайын (Хауа ананы) жаратқан». Ағраф: 189. Бүкіл адамзат осы екі адамнан тарап, жер бетінде өмір сүруде. Бүкіл әлем өзінің бар болуы мен өмір сүруінде Алла Тағала жаратқан бір заңдылыққа бағынады. Сол сияқты Ол Алла адамды жаратып, оның өмірін реттейтін дін жіберді. Осы дін арқылы адам баласы өмірдің мәні мен мағынасын ұғып, жанұя құрып бақытты өмірге қол жеткізеді. Шындығында жанұяны самғап ұшқан құсқа ұқсатуға болады. Ер мен әйел сол құстың екі қанаты. Қаннаттары сау және күшті болса құс самғап биіктерге жетеді. Ал, қанаттары әлсіз және қуатсыз болса құс биікке самғай алмайды. Міне сол сияқты құстың тамақ тауып жеуіне де қанаттары себепші болатын сияқты, жанұяның материялдық және рухани азығы үшін сол жанұяның негізі ер мен әйел жауапты. Қуатты қоғамның негізі берік жанұя құрайды. Ал жанұяның берік және ұзақ болуы үшін болашақ жұбайлардың бірін-бірі дұрыс таңдай білуі себеп болады. Жар таңдау үлкен жауапты мәселе. Ер адамға жақсы әйел таңдау немесе әйел адамға дұрыс еркекке тұрмысқа шығу өте маңызды. Болашақ жанұялық өмірінің тамырының бекемділігі десек те артық айтқан болмаймыз.

Исламдағы жар таңдау негіздері

Адам баласының өмірде бақытты болуына себепкер болатын нәрсе жанұя екеніне ешкімнің дауы жоқ. Сондықтан ислам дінінде жар таңдауға қатты көңіл аударады. Пайғамбарымыз (с. ғ. у. ) -ның Абу Хурайра (р. а. ) сахих әл-Бухари мен Муслимнің сүнәнінде риуаят қылған хадисынде: «Әйелді төрт нәрсесіне қарап таңдайды: Байлығына, тегіне, әдемілігіне және діндарлығына. Сен діндарлығы мен көркем мінездісін таңда»- деген.

Шындығында осы айтылған төрт нәрсенің еш қайсысы жаман емес. Әлбетте нұр үстіне нұр болады егер бір адамның бойында аталған байлық, тектілік, әдемілік және діндарлық бәрі бірдей табылса. Бірақ, өмірде олай бола бермейді. Сондықтан таңдау діндарлыққа түседі. Жоғарыдағы хадисті тәпсірлегенде ислам ғалымдары: «Байлықты таңдаған адам түбінде кедей болады, тегін таңдаған адам өмірі қор болады, әдемілікті таңдаған адам ақымақ болады. Өйткені байлық бірде бар, бірде жоқ. Ал, әйелінің дәрежесі өзінен жоғары болса әйелі өмір бойы сені адам қылған менмін деп төмендетіп отырады. Сыртқы сұлулық өткенше. Уақыты келгенде олда жоғалады. Тек жан дүниенің сұлулығы мен байлығы бітпейді. Алла берген абырой мен тақуалыққа ешқандай тектілік жетпейді. Діндар болған адамға Алла сұлулықты, тектілікті және байлықты түбі береді. Бұл дүниеде өміріне береке беріп, ол дүниеде мол нығметтерге бөлейді»- деген. Әлбетте байлық, сүлулық және тектіліктен мүлдем бас тарту деген де ұғым жоқ. Таңдаған жарың діндар және сұлу болса немесе діндар және бай болса немесе діндар және текті жердің адамы болса құба-құб. Бірақ осы құндылықтардың ең абзалы діндарылық. Сондықтан сүйікті Пайғамбарымыз Мұхаммед (с. ғ. у. ) діндарлықты адам өмірін жақсартудың негізгі ретінде сипаттаған. Шындығында Алладан қорқып, шариғаттың шеңберінде өмір сүрген адам қиянатқа жол бермейді. Жұбайы мен бала-шағасы алдындағы жауапкершілігін түсінбеген ер адам болсын, әйел адам болсын қиянат жасаушы болып табылады. Діндарлық пен қатар ислам қош көретін нәрсе білімді болу. Ер мен әйелдің екеуіне де бірдей міндеттелінетін нәрсе білім алу. Бұл жайында да Пайғамбарымыз хадисінде: «Білім талап қылыу барлық мұсылман еркек пен әйелге парыз»- деген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.