Тізбектей айдау туралы жалпы түсінік

1. Тізбектей айдау туралы жалпы түсінік
2. Тізбектей айдау кезіндегі қоспалардың түзілуі
3. Циклдердің санын табу
Пайдаланылған әдебиеттер

Мұнай өнімдерін тізбектей айдау дегеніміз бір мұнай құбыры арқылы әртүрлі мұнайларды, немесе әртүрлі мұнай өнімдерін белгілі бір тәртіппен айдауды айтады. Тізбектей айдау нәтижесінде құбырдың өткізу қабілетін толығымен пайдаланады, ал тасымалдың басқа түрлері мұнай өнімдерін тасудан босатылады. Бірақ мұнай өнімдерінің түйісу аумақтарында қоспа пайда болады.

Тізбектей айдауды есептеу нәтижесінде төмендегі есептер шешіледі:
• Сорап стансаларының санын анықтау;
• Мұнай өнімдерінің түйісу аумақтарында пайда болатын қоспаның көлемін табу;
• Мұнай өнімдері партиясының көлемін табу;
• Тізбектей айдау циклдерінің санын анықтау;
• Магистралдан кететін құбырлардың диаметрін анықтау, т.б.

Тізбекті айдау да мұнай өнімінің нақты көлемін жинау үшін. Әдетте негізгі станцияның резервуарларының сыйымдылығы екі немесе үш тәулік айдаудың көлеміне тең болып келеді. Тізбектей айдау кезінде негізгі станцияның резервуар көлемі циклдың санына байланысты есептелінеді.
Қазіргі магистралды құбырдың айдау станцияларында ортадан тепкіш сорап қолданады, көбінесе тізбектей қосылады. Кез-келген агрегатты сақталған қорға ауыстырғанда сорап байланыстары жұмысты қамтамасыз ету керек.

Құбыр арқылы А мұнай өнімінен кейін Б мұнай өнімі айдала бастасын. Əдетте қоспаны ондағы өнімдердің концентрациясымен сипаттайды. Біз қарастырылған жағдайдағы қоспаның сипаттамасы ретінде соңғы (ығыстырушы) Б мұнай өнімінің концентрациясын алайық. Сонда СБ=С, СА=1- С, яғни Б мұнай өнімінің концентрациясын С деп алдық. Қоспаның көлемі арасында келе жатқан қоспа бөлігінің көлеміне тең. Практикада С1=0 жəне С2=1 деп алу қоспаның көлемін тым көп қылып жібереді, сондықтан қоспа С2=0,99 до С1=0,01 аралықтарда келе жатады деп есептеледі. Бұндай өнімнің (бұл аралықтағы бөтен өнім - Б) негізгі өніммен (А) салыстырғанда өте аз болатындығынан (салыстыруға тұрмайды). Сол сияқты С=0,99 жəне С=1 аралықтарындағы қоспадағы бөтен өнім де (бұл аралықтағы бөтен өнім - А) негізгі өнімнен (Б) көп аз, яғни оларды ескермесе де болады.

1. А.М. Əлімжанов, С.Н. Қиябаев. «Мұнай өнімдерін тізбектей айдау кезіндегі түзілетін қоспа көлемін жəне цикл санын есептеу». «Магистралды құбырөткізгіштер (1-бөлім)» пəні бойынша дəрістемелік сабаққа арналған əдістемелік нұсқау. Алматы. ҚазҰТУ басылымы. 2006.-36 б.

2. П.И.Тугунов, В.Ф.Новоселов, А.А.Коршак, А.М.Шаммазов. «Типовые расчеты при проектировании и эксплуатации нефтебаз и нефтепроводов». Уфа. Издательство ООО «ДизайнПолиграфСервис». 2002.-658 с.

3. Қасымбеков Ж.Қ. Сораптар жəне желдеткіштер //Оқу құралы. Қ.И.Сəтбаев атындағы ҚазҰТУ. – Алматы, ҚазҰТУ баспасы, 2011. 290 бет. 1.Қасымбеков Ж.Қ. Су алу ғимараттары жəне сорап станциялары //Оқулық. ҚР ОжБ министрлігі. – Алматы, «Дəуір» баспасы, 2011. 280 бет.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
1. Тізбектей айдау туралы жалпы түсінік
2. Тізбектей айдау кезіндегі қоспалардың түзілуі
3. Циклдердің санын табу
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Тізбектей айдау туралы жалпы түсінік
Мұнай өнімдерін тізбектей айдау дегеніміз бір мұнай құбыры арқылы әртүрлі мұнайларды, немесе әртүрлі мұнай өнімдерін белгілі бір тәртіппен айдауды айтады. Тізбектей айдау нәтижесінде құбырдың өткізу қабілетін толығымен пайдаланады, ал тасымалдың басқа түрлері мұнай өнімдерін тасудан босатылады. Бірақ мұнай өнімдерінің түйісу аумақтарында қоспа пайда болады.

Тізбектей айдауды есептеу нәтижесінде төмендегі есептер шешіледі:
* Сорап стансаларының санын анықтау;
* Мұнай өнімдерінің түйісу аумақтарында пайда болатын қоспаның көлемін табу;
* Мұнай өнімдері партиясының көлемін табу;
* Тізбектей айдау циклдерінің санын анықтау;
* Магистралдан кететін құбырлардың диаметрін анықтау, т.б.

Тізбекті айдау да мұнай өнімінің нақты көлемін жинау үшін. Әдетте негізгі станцияның резервуарларының сыйымдылығы екі немесе үш тәулік айдаудың көлеміне тең болып келеді. Тізбектей айдау кезінде негізгі станцияның резервуар көлемі циклдың санына байланысты есептелінеді.
Қазіргі магистралды құбырдың айдау станцияларында ортадан тепкіш сорап қолданады, көбінесе тізбектей қосылады. Кез-келген агрегатты сақталған қорға ауыстырғанда сорап байланыстары жұмысты қамтамасыз ету керек.

Құбыр арқылы А мұнай өнімінен кейін Б мұнай өнімі айдала бастасын. Əдетте қоспаны ондағы өнімдердің концентрациясымен сипаттайды. Біз қарастырылған жағдайдағы қоспаның сипаттамасы ретінде соңғы (ығыстырушы) Б мұнай өнімінің концентрациясын алайық. Сонда СБ=С, СА=1- С, яғни Б мұнай өнімінің концентрациясын С деп алдық. Қоспаның көлемі арасында келе жатқан қоспа бөлігінің көлеміне тең. Практикада С1=0 жəне С2=1 деп алу қоспаның көлемін тым көп қылып жібереді, сондықтан қоспа С2=0,99 до С1=0,01 аралықтарда келе жатады деп есептеледі. Бұндай өнімнің (бұл аралықтағы бөтен өнім - Б) негізгі өніммен (А) салыстырғанда өте аз болатындығынан (салыстыруға тұрмайды). Сол сияқты С=0,99 жəне С=1 аралықтарындағы қоспадағы бөтен өнім де (бұл аралықтағы бөтен өнім - А) негізгі өнімнен (Б) көп аз, яғни оларды ескермесе де болады.
Б А+ Б А

СБ=С
СА=1-С
СБ=С
СА=1-С
100%
0%
Қоспа концентрациясы

2. Тізбектей айдау кезіндегі қоспалардың түзілуі
Тізбектей айдау кезіндегі қоспа түзілу процессін сипаттайтын теңдеуді алғаш рет В. С. Яблонский жəне В. А. Юфин құрастырған жəне сол теңдеуді шешкен. Құбырөткізгіш арқылы t=0 уақыт сəтінде А мұнай өнімінен кейін Б мұнай өнімі айдала бастасын (14-сурет). Сонда қоспаның құбыр бойымен жəне уақытқа тəуелді таралуын анықтайтын төмендегідей заңдылығы алынған:

C(x, t) 1 (1 erf
2
x ) ,

2 Det
2 Det
Құбырөткізгіш арқылы t=0 уақыт сəтінде А мұнай өнімінен кейін Б мұнай өнімі айдала бастасын (14-сурет). Сонда қоспаның құбыр бойымен жəне уақытқа тəуелді таралуын анықтайтын төмендегідей заңдылығы алынған:

C(x, t) 1 (1 erf
2
x ) ,

2 Det
2 Det
мұндағы х- ағынмен бірге қозғалып отыратын қоспа ортасынан берілген қоспа нүктесіне дейінгі ара қашықтық ( С(0,t)=0,5 ), De - диффузияның əсерлі (эффективті) коэффицинті. Ламинарлы ағын кезінде De коэффициенті турбулентті ағынға қарағанда əлдеқайда көп (шамамен 106 есе), сол себепті
ламинарлы ағын кезінде түзілетін қоспа көлемі де турбулентті ағынға қарағанда көп болады (шамамен 103 есе). De коэффициентінің бірталай өрнектері бар (Тейлор формуласы, Асатурян формуласы, Нечваль - Яблонский формуласы, т.т.). Əдетте айтылған коэффициентті есептеуге Съенитцер формуласын жиі қолданады:

D 1,32 107 wD( )3,6 ( L )0,141.

e 4 D
z
2 2

erf (z) e d
0

Det
Det
- ықтималдық интегралы деп аталатын кестеленген функция ( erf ( ) 1 ). (96) -

теңдеу бойынша болып отырады:
x x0 2
(x0 const)
қималарда концентрация тұрақты

C(x0 2
, t) 1 (1 erf
Det
Det
2
) 1 (1 erf
x0 2 Det
2 Det
x0 2 Det
2 Det
2
x0 ) const.
Яғни уақыттың өтуімен

Det
Det
қоспа зонасының ұзындығы шамасына п рапорционал түрде өсіп
отырады екен. Соңғы пунктке келген қоспа үшін

C 1 (1 erf z) ,
2
z x .

2 De Lw
2 De Lw
Ал ығысатын А - мұнай өнімінің концентрациясы:
C 1 (1 erf
A 2
z).

Концентрациялары С1 жəне С2 (С1 С2) болатын қималардың арасында келе жатқан қоспа бөлігінің көлемін мына формуламен табылады:

0,5
0,5
Vсм Vтр (PeА
0,5
Pe
Pe
Б) (z1 z2 ) ,

мұндағы
z1 arcerf (1 2C1 ) жəне
z2 arcerf (1 2C2 ) .
wL
z arcerf (u)
wL
функциясы

u erf (z)
функциясына кері функция.
PeA
DeA
, PeB
DeB
шамаларын Пекле

саны деп атайды. Ол санды Съенитцер формуласының көмегімен есептесек, қоспа көлемі мынандай болады:

Vñì
300V ( 1,8
1,8
) ( D )
L

òð 1
òð 1
2
2
0, 43 (z1 z2 ).

Мұндағы λ1, λ2 - əрбір өнім үшін жеке-жеке есептелген гидравликалық кедергі коэффициеттері. Көптеген оқулық есептеулерінде С1=0,01 жəне

С2=0,99 деп қабылданған. Бұл жағдайда
1 2C1 0,98,1 2C2 0,98,

z1 arcerf 0,98 1,645,
z2 1,645,
z1 z2 3,29,
300 3,29 987 1000,

жəне (104) - формула төмендегі түрге ауысады:

V 1000V
( 1,8 1,8 ) ( D )0,43 .

ñì òð 1 2 L
Концентрациялары С3 жəне С4 болатын қималардың арасында келе жатқан қоспа бөлігінің жəне сол бөліктегі əрбір өнімнің көлемдері төмендегі формула арқылы табылады:
Vсм (C3 , C4 ) V0 (z3 z4 ).

V (C , C ) V0 [ (z ) (z
)],

A 3 4 2 3 4

VБ (C3 , C4
) V0 [ (z
2 4
) (z3 )].

2
2
2
2
Мұндағы z3 arcerf (1 2C3 ) и
z4 arcerf (1 2C4 ) ;

(z)
1 e z z(1 erf z) ,
(z) 2z (z)
1 e z z(1 erf z).
Φ жəне Ψ - олар да

кестеленген функциялар. Олардың бірі екіншісі арқылы былай анықталады:
( z) ( z), ( z) (z).

Айта кететін бір жай,
u erf (z) жəне
z arcerf (u)
функциялары тақ функциялар,

яғни
erf (-z) erf (z)
жəне
arcerf (-u) arcerf (u) .

0 òð 1
0 òð 1
V 300V ( 1,8
1,8
) ( D )
L
0, 43
-

2
2
- қоспаның сипаттық көлемі, ол қоспаның толық көлемімен өрнек арқылы байланыста:

V0
Vñì
z1 z2
,

Яғни концентрацияларды өлшей отырып, құбырөткізгіштің ішіндегі қоспа мөлшері мен оның əрбір бөліктерінің құрамын білуге болады екен. 14- кестеде ықтималдық функцияларының мəндері берілген.
Мысал үшін мынандай есеп шығарайық. V0=600 м3 болсын жəне концентрациялары С3=5%=0,05, С4=27%=0,27 болатын қималардың арасында келе жатқан қоспа бөлігінің жəне сол бөліктегі əрбір А жəне Б өнімнің
көлемдерін табу керек. Кестеден табамыз:

3
3
C
z
erf(z)
Ф(z)
(z)
0,05
1,1631
0,9
0,02955
2,35575
0,27
0,4333
0,46
0,23362
1,10022

C
z
erf(z)
Ф(z)
(z)
0,05
1,1631
0,9
0,02955
2,35575
0,27
0,4333
0,46
0,23362
1,10022

Vñì (C3 , C4 ) V0 (z3 z4 ) =600·(1,1631-0,4333)≈ 437,880 м ;

V (C , C ) V0 [ ( z ) (z
)]=300·(2,35575-1,10022)≈ 376,659 м3;

A 3 4 2 3 4
V (C , C ) V0 [ (z ) (z )]=300·(0,23362-0,02955)≈ 61,221 м3.
Á 3 4 2 4 3
376,659+61,221=437,880 - көлемдер балансы орындалып тұр.
Ықтималдық функцияларының мəндері
C
z
erf(z)
Ф(z)
(z)
C
z
erf(z)
Ф(z)
(z)
0,01
1,645
0,98
0,00479
3,29479
0,26
0,4549
0,48
0,22217
1,13197
0,02
1,4522
0,96
0,01039
2,91479
0,27
0,4333
0,46
0,23362
1,10022
0,03
1,3299
0,94
0,01643
2,67623
0,28
0,4121
0,44
0,24528
1,06948
0,04
1,2379
0,92
0,02284
2,49864
0,29
0,3913
0,42
0,25714
1,03974
0,05
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.