Адамзат тарихының күретамыры – мәдениет

1 Мәдениет . ұлттың бет.бейнесі
2 Мұражай

Расында да, мұражай ұлттық мәдениеттің кірер есігі, қара шаңырағы іспетті. Көне жәдігерлер мекенінің босағасынан аттаған қарапайым адамнан бастап, лауазымды тұлғалар болсын, мемлекет басшылары немесе шетелдік қонақтар елдің, халықтың бай құнарлы мәдениеті жөнінде түсінік алады. Мұражай тек құндылықтар сақтайтын қойма немесе сол құндылықтарды көрсететін көрме ғана емес. Ең алдымен, ол – ұлттық ғылыми-зерттеу мекемесі. Себебі мұнда атқарылатын жұмыстардың дені – ғылыми-зерттеу еңбектерінің түрлі көріністері. Мысалы, мұражайға бір зат келді делік, оны есепке алу қажет, камералық өңдеуден өткізіп, тегін анықтап, этникалық парқын айғақтаймыз, осының бәрі «атрибуция» деп аталады. Одан кейін жәдігердің төлқұжаты жасалып, тақырыптық каталогтаудан өтеді. Міне, нағыз ғылым – осы. Зерттеп, зерделенген жұмыстар кітап түрінде көпшілікке ұсынылады. Тарих, этнография, мәдениеттану, әлеуметтану, әлеуметтік антропология ғылымдары бойынша ең танымал әлемдік деңгейдегі көрнекті ғалымдар Роман Мариновский, Виктор Тернер, Клод Ливестроз – бұлардың барлығы мұражай қызметкерлері. Әлемдік мәдениетте сүбелі еңбектері мен мәңгі өлмес ғылыми туындыларын қалдырған ғалымдар мұражайда қызмет ете жүріп, ойларын дамытқан. Өркениетті елдерде мұражайға, мәдениетке деген жалпыхалықтық махаббат айрықша. Сондықтан біз қазақ мәдениетін әлемге таныту үшін, алдымен, өз елімізде мәдениетке, рухани құндылықтарға деген құрмет пен білімді жоғарылатып, ғылыми негіздерге сүйеніп, жіті зерттегеніміз жөн. Егер барымызды бағалай білсек, бізде басқаға танытарлық байлығымыз жетерлік. Рухани байлыққа баға жетпейді.