Күріш дақылын өсіру технологиясының негізгі бағыттары және қалыптасуы

Кіріспе
Негізгі бөлім
2.1 Күріш дақылын өсіру технологиясының негізгі бағыттары және тарихи қалыптасуы
2.2 Күріш дақылының өсіру технологиясы
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Қаратал ауданы – Алматы облысының солт-ндегі аумақтық-әкімш. бөлік. Жер аумағы 24,2 мың км² (облыстың 10,8%-ын құрайды). Тұрғын саны 44,5 мың адам (2003). Аудан аум-дағы 46 елді мекен 1 қалалық және 9 ауылдық әкімш. округке біріктірілген. Орт. – Үштөбе қ. Аудан 1928 ж.
Қаратал ауданы - облыстың орталық бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлік. Жерінің аумағы 24,2 мың км² (облыстың 10,8%-ын құрайды.). Тұрғын халқының саны 45,3 орналасқан. Бұл тұсында Сарыесік-атырау шөлінің шығысын ала Лекқұм, Жаманжал, Жаманқұм, Бестас, іріжар, Сүртке құмдары жайласа, Кербұлақ ауданымен шектесер оңтүстік батысында Аралқұм құмы жатыр. Ауданның шығысында аласа келген Үшқара т. орналасқан. Ауданның орталық бөлігімен Жетісудың жеті өзенінің бірі Қаратал ағып өтеді. Оған Жетісу (Жоңғар) Алатауының қарлы шындарынан бастау алатын Тентек, Көксу өзендері құйылады. Солтүстік бөлігінде Қаратал өзені Балқаш (Көкшетеңіз) көліне құяды. Балқаштан басқа аудан аумағында үлкенді-кішілі Үшкөл, Қаңбақты, Шораяқкөл, Қаңғай, Сарыкөл, т.б. көлдер бар. Аудан аумағыңда түз бен натрий сульфаты, құрылысқа қажетті 398 материалдар (Қайрақты тауында), кварц (Ақтаспалы кені), т.б. кен орындары бар. Ауданның ең биік жері оңтүстік-шығысында орналасқан Бурақой т. (985 м). Одан басқа аудан жерінде Бақалы, Бастөбе, Ақтасты, Қайрақты, Ақынбай шоқылары бар. Жерінің басым бөлігі құмды, құмайтты, өзен аңғарлары мен көл бойларының топырағы сазды, шалғынды-сазды, оңтүстігінің топырағы сұр, бозғылт қоңыр топырақты. Топырақтарына жусан мен изен, еркекшөп (көкпек), теріскен, сұлыбас, қызыл мия, жантақ, бидайық, өзен-көл бойларында қамыс, құрақ өседі. Солтүстік-батысының құмды өңірінде сексеуіл, тобылғы, жыңғыл, ал Қаратал өзені бойында тал, тораңғы тоғайлары кездеседі. Ауданның аласа таулы өңірінде елік пен қоян, қасқыр мен түлкі жортады. Жазық даласында дуадақ, құр, өзен-көлдерде қаз, үйрек, бірқазан, қырғауыл мекендейді. Қамысты-қорысты жерлерінде жабайы шошқа (доңыз) кездеседі. Кезінде (20 ғ-дың 40-50 ж.) Қараталдың сағасында және ну қамысында жолбарыс мекендеген. Ауданның климаты тым континенттік. Қысы оңтүстік - шығысыңда біршама жұмсақ, солтүстігінде суық. Қаңтар айының жылдық орташа темп-сы -10-14°С. Жаз айлары ыстық, және қуаң. Шілде айының орташа темп-сы 22-24°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлш. 200-400-мм-ді құрайды. Ауданның жаз жайлауы Жетісу (Жоңғар) Алатауында, қыстауы құм ішінде. Қаратал ауылындағы тұрғын халықтың 53,2%-н қазақтар, 26,8%-н орыстар, 10,4%-н корейлер, 3,3%-н күрдтер, 1,4%-н шешендер құрайды. Тұрғын халықтың 48,3%-і қалада, 51,7%-і ауылда тұрады. Халықтың орташа тығыздығы 1 км²-ге шаққанда 1,9 адамнан келеді. Бұл көрсеткіш облыстың орташа көрсеткішінен 3,5 есе кем. Аудандағы ірі елді мекендер: Үштөбе қ. (22,5 мың адам), Бастөбе (2,9), Көлпе (1,8), Жаңаталап (1,5), Октябрь (1,4), Ескелді (1,3) және Елтай (1,1) ауылдары. Ауданда 1995 ж. дейін биязы жүнді қой, оған қосымша сүтті-етті, сүті мол, күріш, жылқы, көкөніс, бақша, қант қызылшасын өсіруге маманданған 12 кеңшар, 1 мал бордақылау бірлестігі, 1 тәжірибе ш. болған. Олардың негізінде қазір (2002 ж.) ауданда 121 шаруашылық нысаны, оның ішінде 22 өндіріс көсіпорыны, 22 ауыл шаруашылығы құрылымы, 2 құрылыс мекемесі, 4 көлік пен байланыс кәсіпорны, 35 шағын көсіпорын, 858 сауда орны бар 5 базар тіркелген. Сондай-ақ, 359 шаруа қожалығы құрылған. Ауыл шаруашылық өнеркәсіптік кәсіпорындар мен ұйымдардың ірілері — "Қаратал" акционерлік қоғамы. "Тастөбе-Бірлік", "Бекагро", балық аулаумен айналысатын "Көпбірлік", пияз өсірумен шұғылданатын "Ақиқат", күріш өсіретін "Үштөбе", "Правда" серіктестіктері ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативтері, "Тәжірибе" ауыл шаруашылығы ӨК, "Үштөбе тәжірибе-механикалық зауыты", "ДостарҚаратал" акц. қоғамдары (қоспажем өңдірісі), "Қаратал" баспаханасы. Қаратал ауданы телекоммуникация бөлімшесі (байланыстың қазіргі заманғы үлгілері-интернет, серіктік байланыс жүйесі көптеп енгізілуде).

1.Алешин Е.П. и др. Рис, М., 1993;
2.Жайлыбай К.Н., Күріш өсірудің сорттық технологиясы және агроэкологиялық негіздері, Қ.-о., 2001.
3. Вавилов П., Гриценко В. т.б., Растениеводство, М., 1979;