Құралда орындалатын анализ әдістері

1. Құралдық зерттеу әдістерінің жіктелуі.
2. Концентрацияларды анықтау әдістері.
3. Оптикалық талдау әдістері.
4. Электрохимиялық талдау әдістері.
5. Термиялық және хроматографиялық талдау әдістері.

Аналитикалық химияда құралды сараптама қолданылғанда, алдымен химиялық реакция жүргізіледі, түзілген өнімнің концентрациясы физикалық қасиеттер (сыну бұрышы, оптикалық сіңіру, жарықтың сіңірілу деңгейі, т.б.) бойынша анықталады. Мұндай сараптау әдістері физикалы-химиялық деп аталады. Титрленетін ерітіндінің физикалық қасиеттері ерітіндінің бояуы қоңырқай немесе бұлыңғыр, қажетті индикатор табылмаған және титрлеу секірмесі болмаған жағдайларда өлшенеді. Титрлеу барысында анықталатын компоненттің концентрациясы төмендеп, белгілі физикалық қасиет өзгереді. Анықталатын заттың эквиваленттік нүктеде жойылуына байланысты физикалық қасиеттің өзгеруі де тоқтайды. Физикалық қасиеттің титранттың көлеміне тәуелділігін сипаттайтын графиктердегі эквиваленттік нүктеде сынық пайда болады. Мұндай әдістер физикалы-химиялық титрлеу деп аталады. Көбінесе, потенциометриялық, кондуктометриялық, фотометриялық және амперометриялық титрлеулер қолданылады.
Физикалы-химиялық сараптама әдістері заттардың физикалық қасиеттеріне байланысты мынадай топтарға жіктеледі:
1. Заттардың және олардың ерітінділерінің оптикалық қасиеттерін өлшеуге негізделген оптикалық әдістер;
2. Электрлік параметрлерді өлшеуге негізделген электрліметриялық әдістер;
3. Заттың қату және балқу температураларының оның құрамына тәуелділігін зерттейтін термиялық әдіс;
4. Заттардың қоспаларын бөлетін хроматографиялық әдістер.

Концентрацияларды анықтау әдістері.

Заттардың концентрацияларын анықтау әдістерін 2 - ге бөлуге болады:
І. Заттардың стандарттарын қолданатын әдістер;
ІІ. Заттардың аналитикалық көрсеткіштерін пайдаланатын әдістер.
І. Заттардың стандарттары келесі аналитикалық анықтау әдістерінде қолданылады:
1. Калибровкалық график әдісі бойынша концентрациясы белгілі стандарттық заттың ерітінділер топтамасы дайындалады, олардың қасиеттерінің сипаттамасы құралдың көмегімен өлшенеді. Алынған нәтижелер бойынша калибровкалық график салынады. Содан соң зерттелетін ерітіндінің сипатты қасиеті өлшеніп, график бойынша оның концентрациясы анықталады.

Қазақ тілінде:
1. Ногаева А.Н., Сотченко Р.К. Аналитикалық химия: сапалық анализ. Оқу-әдістемелік құрал. Қарағанды: ҚММА, 2010-72б.
2. Молдақалыкова А.Ж. Аналитикалық химия пәнінің сапалық анализ бөлімі бойынша лабораториялық жұмыстар.-Оқу құралы.- Алматы.-2008.-192 б.
3. Патсаев Ә.Қ, Жайлау С.Ж., Шыназбекова Ш.С., Махатов Б.Қ. Аналитикалық химия. ¬¬- Алматы, ЖШС «Эверо» 2012.- 473 б.
4. Махмұтова А.С. Аналитикалық химияға арналған практикум.- Оқу құралы. - Алматы : Эверо, 2013. - 124 б
Орыс тілінде:
1. Харитонов Ю.А. Аналитическая химия.кн.1,2. М.; ВШ, 2003
2. Харитонов Ю.Я. Аналитическая химия:практикум.- М:ГЭОТАР-Медиа,2009.-296с.
3. Цитович И.К. Курс аналитической химии. М., 2004.
4. Кельнер Р., Мерме Ж.М., Отто М., Видмер Г.М. Аналитическая химия. т. 1, 2. Перевод с англ. яз. М., Мир, 2004.
5. Отто М. Современные методы аналитической химии т.1,2. М., Техносфера, 2003.
6. Примеры и задачи по аналитической химии.-М:ГЭОТАР-Медиа, 2009.-304с.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Құралда орындалатын анализ әдістері.

Мақсаты: дәріс аяқталған соң студент құралдық талдау әдістерінің
түсініктері және олардың жіктелуі, бұл әдістердің қолданылуы білу тиіс.

Дәріс жоспары:
1. Құралдық зерттеу әдістерінің жіктелуі.
2. Концентрацияларды анықтау әдістері.
3. Оптикалық талдау әдістері.
4. Электрохимиялық талдау әдістері.
5. Термиялық және хроматографиялық талдау әдістері.

Дәріс тезистері:

Құралдық зерттеу әдістерінің жіктелуі.
Аналитикалық химияда құралды сараптама қолданылғанда, алдымен химиялық
реакция жүргізіледі, түзілген өнімнің концентрациясы физикалық қасиеттер
(сыну бұрышы, оптикалық сіңіру, жарықтың сіңірілу деңгейі, т.б.) бойынша
анықталады. Мұндай сараптау әдістері физикалы-химиялық деп аталады.
Титрленетін ерітіндінің физикалық қасиеттері ерітіндінің бояуы қоңырқай
немесе бұлыңғыр, қажетті индикатор табылмаған және титрлеу секірмесі
болмаған жағдайларда өлшенеді. Титрлеу барысында анықталатын компоненттің
концентрациясы төмендеп, белгілі физикалық қасиет өзгереді. Анықталатын
заттың эквиваленттік нүктеде жойылуына байланысты физикалық қасиеттің
өзгеруі де тоқтайды. Физикалық қасиеттің титранттың көлеміне тәуелділігін
сипаттайтын графиктердегі эквиваленттік нүктеде сынық пайда болады. Мұндай
әдістер физикалы-химиялық титрлеу деп аталады. Көбінесе, потенциометриялық,
кондуктометриялық, фотометриялық және амперометриялық титрлеулер
қолданылады.
Физикалы-химиялық сараптама әдістері заттардың физикалық қасиеттеріне
байланысты мынадай топтарға жіктеледі:
1. Заттардың және олардың ерітінділерінің оптикалық қасиеттерін өлшеуге
негізделген оптикалық әдістер;
2. Электрлік параметрлерді өлшеуге негізделген электрліметриялық әдістер;
3. Заттың қату және балқу температураларының оның құрамына тәуелділігін
зерттейтін термиялық әдіс;
4. Заттардың қоспаларын бөлетін хроматографиялық әдістер.

Концентрацияларды анықтау әдістері.

Заттардың концентрацияларын анықтау әдістерін 2 - ге бөлуге болады:
І. Заттардың стандарттарын қолданатын әдістер;
ІІ. Заттардың аналитикалық көрсеткіштерін пайдаланатын әдістер.
І. Заттардың стандарттары келесі аналитикалық анықтау әдістерінде
қолданылады:
1. Калибровкалық график әдісі бойынша концентрациясы белгілі стандарттық
заттың ерітінділер топтамасы дайындалады, олардың қасиеттерінің сипаттамасы
құралдың көмегімен өлшенеді. Алынған нәтижелер бойынша калибровкалық график
салынады. Содан соң зерттелетін ерітіндінің сипатты қасиеті өлшеніп, график
бойынша оның концентрациясы анықталады.

Нақты нәтиже алу үшін калибровкалық графиктің теңдеуі есептеледі, ол үшін
ең аз квадраттар әдісі қолданылады.

А
.

СХ С,%

2. Салыстыру әдісі (стандарттар әдісі) сызықтың сипаты түзу және
координаталар осінің бастамасы арқылы өткен жағдайда қолданылады. Құралдың
көмегімен стандартты және зерттелетін заттардың қасиеттерінің сипаттамалары
өлшенеді.

Бұл әдістің дәлдігі төмен болады.

3. Қоспалар әдісі бойынша алдымен зерттелетін ерітіндінің қасиеті өлшенеді,
содан соң ерітіндіге стандарттың белгілі мөлшері қосылып, өлшеу
қайталанады. Егер зерттелетін ерітіндінің құрам-қасиет тәуелділігі түзу
сызықты болса, концентрацияның өсуіне (Сс) қасиеттің сипаттамалық өсуі (fc)
сәйкес келеді.

Мысалы, зерттелетін ерітіндінің сіңіруі Ах = 0,49, ал 1% стандарт қосқанда,
сіңіру 0,69 болды, осыдан сіңірудің өсімі Ас = 0,69 - 0,49 = 0,20. Теңдеу
бойынша:

ІІ. Аналитикалық көрсеткіштер әдісі заттардың қасиеттерінің олардың
концентрацияларының бірлігіне сәйкес келетін сандық мәндерін пайдалануға
негізделген. Екі түрлі аналитикалық көрсеткіштер қолданылады:
1. Заттардың мольдік концентрацияларына (мольл) сәйкес келетін мольдік
көрсеткіштер Ғм;
2. Заттардың массалық үлесіне (%) сәйкес келетін меншікті көрсеткіштер Ғ%.
Ерітіндінің қасиеті өлшеніп, ол факторға бөлінеді, соның нәтижесінде сәйкес
бірліктердегі заттардың ерітіндідегі концентрациялары анықталады: С = f Ғ
(мольл); С = f Ғ (%) .
Мысалы, рефрактометрияда меншікті фактор (Ғ, %) қолданылады. Ерітіндідегі
КІ - ң сәйкес келетін меншікті көрсеткіші 0,0013. КІ ерітінділерінің
концентрациясы анықталғанда, ерітіндінің, содан соң еріткіштің сыну
көрсеткіштері өлшенеді, олардың айырмасы фактордың мәніне бөлінеді. Егер КІ
ерітіндісінің сыну көрсеткіші 1,3447, судыкі 1,3330 болса, ерітіндінің
концентрациясы

3. Оптикалық зерттеу әдістері.

Электрлімагниттік толқындардың заттармен әрекеттесу түріне байланысты
оптикалық сараптама әдістерін былай жіктеуге болады:
1. Поляризациялық әрекеттесулердің әсерін өлшеуге негізделген әдістер
(рефрактометрия, поляриметрия, интерферометрия);
2. Заттың жарық сәулелерін сіңіруін өлшеуге негізделген абсорбциялық
әдістер (колориметрия, фотоколориметрия, спектрофотометрия);
3. Заттың бөліп шығаратын жарығының жиілігін өлшеуге негізделген эмиссиялық
әдістер (флюориметрия, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.