Борпылдақ дәнекер ұлпа



Борпылдақ дәнекер ұлпа - барлық мүшелерде кездеседі, себебі ол қан және лимфа тамырларын жанамалайды және көп мүшелерде тірек кұрылымын түзейді. Борпылдақ дәнекер ұлпа жасушадан және жасуша аралық заттардан тұрады.
Дәнекер ұлпаның бұл түрі адам мен сүткоректілердің ағзасында кен тараған - тері астында, жасуша, ұлпа, мүшелер арасын толтырып. тамыр, жүйке жолдарында кездеседі.
Борпылдақ дәнекер ұлпада түрлі бағытта тәртіпсіз орналасқан қоллогендік және эластиндік талшықтар болады. Олардын арасында жасушалар орналасқан. Сонымен бірге бұл жерде қан жасушалары да кездеседі лимфоциттер, плазмоциттер және мокрофаттар. Борпылдақ дәнекер ұлпасынын жасуша аралық заты талшықтар аморфты заттан тұрады.
Талшықтар ұлпаға мықтылық пен серпімділікті қамтамасыз етеді. Талшықтардың көбісі коллоген ақуызынан түзілген. Коллогенді талшықтардың қасиеттері:
1.Коллогенді талшықтардың құрамына жұқа талшық шоғыры — фибрилдер кіреді. Ал бұлар өзі көп майда протофибриллдердің - коллогенді белокты молекуладан құралған.
Жас коллогенді талшықтар- преколлогенді (ретикулярлы) талшықтар дейді,олар мукополисахариттерге бай болып келеді. Борпылдақ қалыптаспаған дәнекер ұлпада коллоген талшықтар түрлі бағытта және бір - бірімен байланыспай орналасқан. Бұл талшықтар өте жіңішке, қысқа жиналған кезде тор түзеді.
2.Коллогенді талшық берік келеді және тармақталмайды. Қайнатқан кезде олар ісініп,желімге айналады. Осы жібу қасиетіне байланысты коллогендік деген.
3.Эластикалық талшықтар эластин бөлігінен түзілген, физикалық қасиетіне қарай бұларды эластикалык немесе серпімді талшықтар дейді. Ссрпімді талшықтардың қасиеттері коллогендік талшықтарға қарама - қарсы келеді. Олар өте созылмалы және оңай үзіледі.
Аморфты заттар:
Борпылдақ дәнекер ұлпа талшықтарының арасында борпылдақ дәнекер ұлпаның негізгі заты деп аталатын кұрылымы жоқ зат болады. Оны жасуша аралық заттың аморфты компоненті деп атаған. Аморфты зат аморфты ұлпалардың тіршілігінде маңызды рөл атқарады және жоғары молекулалық қышқыл мукополисахаридтер мен гепариннен, гиалурон және хондроидтин күкірт қышқылдарынан тұрады.Бұл аморфты заттар жаңарып көбейіп тұрады.Негізі фибробластар, базофильді ұлпалар мен гиалуронидаза ферменттер көмегімен гидролизденеді және сіңеді.

Пән: Биология
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Борпылдақ дәнекер ұлпа.
Борпылдақ дәнекер ұлпа - барлық мүшелерде кездеседі, себебі ол қан
және лимфа тамырларын жанамалайды және көп мүшелерде тірек кұрылымын
түзейді. Борпылдақ дәнекер ұлпа жасушадан және жасуша аралық заттардан
тұрады.
Дәнекер ұлпаның бұл түрі адам мен сүткоректілердің ағзасында кен
тараған - тері астында, жасуша, ұлпа, мүшелер арасын толтырып. тамыр, жүйке
жолдарында кездеседі.
Борпылдақ дәнекер ұлпада түрлі бағытта тәртіпсіз орналасқан
қоллогендік және эластиндік талшықтар болады. Олардын арасында жасушалар
орналасқан. Сонымен бірге бұл жерде қан жасушалары да кездеседі
лимфоциттер, плазмоциттер және мокрофаттар. Борпылдақ дәнекер ұлпасынын
жасуша аралық заты талшықтар аморфты заттан тұрады.

Борпылдақ дәнекер ұлпа

Жасушалар Жасуша
аралық заттар
1.Камбиальды 1.Аморфты
заттар
2.Ретикульярлы 2.Талшықтар

З.Фибробластар
1.Преколлогенді
4.Гистиоцидтер 2.Коллагенді
5.Базафильді денешіктер З.Сершмді
6.Май жасушалары
7.Пигментті жасушалар
8.Плазмоцидтер

Талшықтар ұлпаға мықтылық пен серпімділікті қамтамасыз етеді.
Талшықтардың көбісі коллоген ақуызынан түзілген. Коллогенді талшықтардың
қасиеттері:
1.Коллогенді талшықтардың құрамына жұқа талшық шоғыры —
фибрилдер кіреді. Ал бұлар өзі көп майда протофибриллдердің - коллогенді
белокты молекуладан құралған.
Жас коллогенді талшықтар- преколлогенді (ретикулярлы) талшықтар
дейді,олар мукополисахариттерге бай болып келеді. Борпылдақ қалыптаспаған
дәнекер ұлпада коллоген талшықтар түрлі бағытта және бір - бірімен
байланыспай орналасқан. Бұл талшықтар өте жіңішке, қысқа жиналған кезде тор
түзеді.
2.Коллогенді талшық берік келеді және тармақталмайды. Қайнатқан
кезде олар ісініп,желімге айналады. Осы жібу қасиетіне байланысты
коллогендік деген.
3.Эластикалық талшықтар эластин бөлігінен түзілген, физикалық
қасиетіне қарай бұларды эластикалык немесе серпімді талшықтар дейді.
Ссрпімді талшықтардың қасиеттері коллогендік талшықтарға қарама - қарсы
келеді. Олар өте созылмалы және оңай үзіледі.
Аморфты заттар:
Борпылдақ дәнекер ұлпа талшықтарының арасында борпылдақ дәнекер
ұлпаның негізгі заты деп аталатын кұрылымы жоқ зат болады. Оны жасуша
аралық заттың аморфты компоненті деп атаған. Аморфты зат аморфты
ұлпалардың тіршілігінде маңызды рөл атқарады және жоғары молекулалық қышқыл
мукополисахаридтер мен гепариннен, гиалурон және хондроидтин күкірт
қышқылдарынан тұрады.Бұл аморфты заттар жаңарып көбейіп тұрады.Негізі
фибробластар, базофильді ұлпалар мен гиалуронидаза ферменттер көмегімен
гидролизденеді және сіңеді.
Камбиальды немесе периваскулярлы (перициттер) және ретику-лярлы торлы
жасушалар - маманданбаған( жасушалар мезенхимаға ұқсас, әр түрлі бағытта
дамитын жасушалар. Бұл жасушалар дәнекер ұлпаның кемдігін толтырып тұратын
резервьі болады. Жасушадардың пішіні фибробласқа ұқсас, бірақ кішкентай
пішінді, созылған жіңішке, цитоплазмасы тармақталған, ортасында ядро
орналасқан. Бұл жасушалар көбінесе капиляр жолдарында және қан тамырларының
эндотелий маңайында орналасқан. Ретикулярлы жасушаның комбиальды жасушадан
айырмашылығы, оларда фогоцитоздық қабілеті бар және макрофактарға өте
алады.
Фибробластар – борпылдақ қалыптаспаған дәнекер ұлпаның негізгі
жасушалары.Фибробластар мезенхимадан немесе перициттерден пайда болады.
Дифференциалдану кезеңінде олар келесі жасушаларды түзейді: азмаманданған,
мамандалған, фиброциттер, миофибробластар, фиброкластар. Азмамандалған
фибробластар - аз тармақталған, дөңгелек немесе сопақша ядролы,базофилді
цитокларлы,РНК-ға байланысты митоз жолымен көбейеді. Мамандалған (пісіп
жетілген) фибробластар - ірі, ядросы сопақша , ашық реңді, цитоплазмасы аз
базофилді.Маманданған фибробластар белсенді РНК коллоген, эластин және
гликозами-ногликанды биосинтездейді. Бұлар ірі жалпайған көп өсінді
жасушалар. Фибробластар бөліну кабілетін сақтаған. Фибробластар жасуша
аралық заттардың түрлі компоненттерін синтездейді. Жіктеле келе
фибробластар бірте - бірте қартайып көбею қабілетінен айырыльш фиброцитке
айналады.Бұларды даму кезеңі аяқталған фибробластар фиброциттер, олар
бөлінбейді. Фибробластардың қызметі: Негізгі зат және талшыкты түзейді,
жара орнын түзейді, бөгде дене айналасына дәнекер ұлпалы капсула түзейді.
Гистиоциттер немесе макрофагтар - бұлардың саны фибробла-сттардағыдай.
Қызметі: трофикалық және қорғаныш кызметін атқарады. Борпылдақ дәнекер
ұлпада гистиоциттер ұсақ қантамырлары мен май жасушаларының жиылған жерінде
байкалады. Кабыну процестері кезінде гистиоциттер кабыну ошагына жиналып
бөгде денелермен белоктарды фагоцитоздайды лизосомалардың гидролиздеуші
ферменттерінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Дәнекер ұлпасы
Ұлпалар туралы
Гистология мен цитологияның қысқаша даму тарихы, эпителий және дәнекер ұлпалары
Еттің морфологиясы
Ұлпалар жөнінде
Еркек малдың жыныс мүшесі
Ағза және оны құрайтын құрылымдар: жасуша, ұлпа, мүшелер, мүшелер жүйелері туралы түсініктер
Цитология және гистология
Мүше ретіндегі сүйектің құрылысы
Цитология және гистология пәні бойынша құрылған электронды оқулық
Пәндер