Өндірістін тиімділігін мінездейтін экономикалық көрсеткіштер

Кіріспе

Кез келген кәсіпорын өзінің атқарған жұмысынан неғұрлым көп пайда алуға бар үлесін қосады. Кәсіпорындар өздерінің тауарларын тек жоғарғы тиімді бағамен сатып қана қоймай, сонымен қатар оны өндіруге және өткізуге кететін шығындарды қысқартуға тырысады. Кәсіпорын табысының ұлғаюының қайнар көзі, ең біріншіден, оның сыртқы жағдайына байланысты болса, екіншіден, кәсіпорынның ұйымдастырылған өндіріс үрдісінің тиімділігіне және өндірілетін тауардың кезекті өткізілуіне байланысты болады.

Өндірістік шығындар, өнімнің өзіндік құны экономикалық сатының басты элементтері болып табылады. Олардың деңгейі, көбінесе, пайда көлемін, кәсіпорын рентабельділігін және шаруашылық қызметінің тиімділігін анықтайды. Сонымен қатар, кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін, беріктілігін, қаржылық тұрақтылығын анықтай отырып, оның өндірістік шығындарын қысқартып, оптималды экономикалық жетілдірудің негізгі бағыты болып табылады.

Осы курстық жұмыс барысында біз өндірістін тиімділігін мінездейтін экономикалық көрсеткіштерді есептедік. Жоспарланған мерзімге автоматты -техникалық станциясының шаруашылық қызметінің көрсеткіштерін қарастырдық.

Берілген көрсеткіштер бойынша, бірінші бөлімде өндірістің жұмыс көлемін есептесек, ал екінші және үшінші бөлімдерде негізгі қызметтен түскен табыс пен өндіріске кеткен шығындарды анықтадық. Қорытындылай келе, төртінші бөлімде алдынғы үш бөлімнің шамаларын қарастыра отырып өндірістің тиімділік көрсеткіштерін анықтадық.

1. Бөлім - Жұмыс көлемін есептеу

Қалалық байланыс желісі- қаланың аумағына кіретін нысандарды өр түрлі әдістермен құрып, сол қаладағы абоненттердің электр байланыс қажеттігін қамтамасыз ететін байланыс желісі. Қалалық байланыс желісіне автоматты телефон станциялары, оларды қосып жалғайтын байланыс жолдары және телефон станциясымен абоненттерді жалғайтын магистральдық, таратушы және абоненттік байланыс жолдары кіреді.

Байланыстың экономикалық ерекшеліктеріне жататындар:

• өндірістің заттық емес мінездемесі;
• байланыс өнімдерінің сапасына аса жоғары талаптар қойылады, себебі жарамсыз заттарды қайта жөндеуге болмайды;
• өнім өндіруде үш кәсіпорын қатысады - шығыстар, кірістер, транзиттік,
• жүктеменің айлар бойынша, жыл мезгілі бойынша, тәуліктіктің сағаттары бойынша бір келкі еместігі.

1. 1 Жоспарлы жылдағы телефон аппараттарынын санын анықтау:

$Q_{ТА}^{жосп}$ = $Q_{ТА}^{ағым} + \frac{(ТА \times КФ) }{4}$ =6100+ $\frac{(3 \times 800) }{12} + \frac{(0, 5 \times 200) }{4}$ =6325

1. 2 Жоспарлы жылдағы таксофон санын анықтау:

$Q_{ТФ}^{жосп}$ = $Q_{ТФ}^{ағым} + \frac{(Т. Фсан \times Т. Ф\ көб) }{100\%}$ =90+ $\frac{(90 \times 8) }{100}$ =97. 2

1. 3 Жоспарлы жылдағы аппараттардың қондыру санын анықтау:

$Q_{қонд}^{жосп}$ =200+800=1000

1. 4 Жоспарлы жылдағы пәтер секторындағы телефон аппараттарынын санын анықтау:

$Q_{ТА/пәт}^{жосп}$ = $\frac{Q_{ТА}^{жосп} \times \ Пәт/сек}{100}$ = $\frac{(6325 \times 69) }{100}$ =4364. 2

1. 5 Жоспарлы жылдағы өндірістік сектордағы телефон аппараттарынын санын анықтау:

$Q_{ТА/өнд}^{жосп}$ = $\frac{Q_{ТА}^{жосп} \times \ Өнд/сек}{100}$ = $\frac{(6325 \times 31) }{100}$ =1960. 7

2. Бөлім - Негізгі қызметтен алынған табыстың жоспары

Бөлім екі бөліктен тұрады: теориялық және практикалық.

Теориялық бөлігінде негізгі қызметтен алынған табыстарға анықтама беру керек. КТЖ кәсіпорындарында оларды табу жолдарының көздерін, осы көрсеткіштердің мағынасын және өсу жолдары туралы айту керек. Келесі жылы негізгі қызметтен алынатын табыстың анықтау формуласын көрсетіп олардың символдарын түсіндіру керек.

Табыс, Түсім - шотқа түскен ақша.

Табыс өткізілген, сатылған, жеткізілген өнім үшін, көрсетілген қызмет үшін, сондай-ақ бағалы қағаздар шығарылымын таратү нәтижесінде шотқа келіп түскен ақшалай түсім мағынасында кеңінен қолданылады. Тындырылған қайсыбір істің нәтижесінде түскен нәрсені, келген пайданы да табыс деп атайды. Түрлері: материалдық табыс - сатып алу, өтеусіз табыстау, өз күшімен дайындау нәтижесінде еңбек заттарының толықтырылуы; негізгі құрал-жабдық (қор) табысы - кәсіпорында күрделі қаржы жұмсау, негізгі мал табынын қалыптастыру, басқа кәсіпорындардан объектілерді өтеусіз алу нәтижесінде негізгі құрал-жабдықтың толықтырылуы; саудадағы тауарлар табысы - тауарлардың түсуіне және ресімделуіне байланысты жүргізілетін шаруашылық операциялары; жалпы табыс - бизнестің қайсыбір саласында жұмсалған шығынды, төленген салықты, т. б. шегергенге дейінгі уақыт кезеңінде алынған бүкіл ақшалай сома; сыртқы төлем табысы - шикізатқа, салыққа, т. б. жұмсалған шығынды шегергеннен кейінгі уақыт кезеңінде алынған ақшаның жалпы сомасы; таратү табысы - мерзімі өтіп кеткен ипотек. несиені не сатү есебінен, не несиеге құқықты басқаға беру жолымен жоюдан, мүлікті иелену құқығын сатудан, кепілге салынған мүлікті сатүдан, сондай-ақ кәсіпорынды, фирманы, т. б. тарату (қызметін тоқтатү) кезінде мүлікті сатүдан алынған қолма-қол қаражат; қорланған табысы - қызмет көрсету немесе тауар жеткізу бойынша дебиторлық берешекті (алашақты) өтеу мерзімі әлі басталмаған кездегі табысқа жатады, яғни тіркелмеген табыс; күтулі табыс - ұйымның жеткізілген тауарлар, көрсетілген қызметтер үшін тапсырыскерлерден алуға тиіс сомасы.

2. 1 Жоспарлы жылдағы пәтер секторындығы телефон аппараттарынан алынатын табысты анықтау:

$Т_{ТА/пәт}^{жосп}$ = $Q_{ТА/пәт}^{жосп}$ × d ×12=4364. 2×315×12=16496, 6

2. 2 Жоспарлы жылдағы өндіріс секторындағы телефон аппараттарынан алынатын табысты анықтау:

$Т_{ТА/өнд}^{жосп}$ = $Q_{ТА/өнд}^{жосп}$ × d ×12=1960, 7×430×12=10117, 2

2. 3 Жоспарлы жылдағы таксофоннан алынатын табысты анықтау:

$Т_{ТФ}^{жосп}$ = $Q_{ТФ}^{жосп}$ × ТФ _жинағы =97, 2×950=92340

2. 4 Жоспарлы жылдағы қондырғы орнатудан түскен табысты анықтау:

$Т_{орнату}^{жосп}$ = $Q_{орн. \ қонд}^{жосп}$ × орнату =1000×7200=72000, 0

2. 5 Жалпы табысты анықтау:

$Т_{жалпы}^{}$ = $Т_{ТА/пәт}^{жосп} + Т_{ТА/өнд}^{жосп} + Т_{ТФ}^{жосп}$ + $Т_{орнату}^{жосп}$ =

=16496, 6+10117, 2+92340+72000, 0=190954, 0

3. Бөлім - Өндіріске кеткен шығындарды есептеу

Бұл бөлімнің теориялық бөлігінде кәсіпорынның ҚКТЖ мекемесінің негізгі қызыметінің қызыметкерлерінің құрамы туралы, өндірістік штат санының түсінігі туралы айту қажет. Клиентураның және байланыстың техникалық құралдарына көрсетілетін қызметке қанша жұмысшылардың саны қажет екені туралы айту қажет.

Есептеу бөлігінде осы кәсіпорнының жоспарлы жылдағы жұмысшылардың санын анықтау қажет, бұл үшін жоспарлы жылдағы жұмыс көлемінің өсуіне байланысты, жоспарланған өндірістік штаттың көбеюін және ағымдағы жылдың жұмысшылардың саны арқылы.

Штат (латынша status - жай-күй‚ жағдай) - кәсіпорын (фирма‚ ұйым‚ бірлестік‚ мекеме) қызметкерлерінің тұрақты құрамы, лауазымдарының белгіленген тәртіппен бекітілген жиынтығы. Штат кестесі түрінде ресімделеді. Кәсіпорын басшысы бекітеді.

Штат кестесі - кәсіпорынның мүлкін меншіктенуші‚ басшы немесе жоғары тұрған орган бекітетін тұрақты қызметкерлер лауазымы атауларының тізбесі‚ онда атаулас лауазымдардың (қызмет орындарының) саны‚ лауазымдық қызметақының‚ кәсіптік үстеме ақылар мен көтермелеу ақыларының мөлшері көрсетіледі. Штат кестесінде фирманың штаттық құрылымы қоса беріледі. Штат кестесі еңбек құқығында‚ жалақыны қалыптастыру‚ іссапарлардың заңдылығын анықтау‚ фирманың бір бөлігін сату кездерінде‚ т. б. пайдаланылатын құжат болып табылады.

Р ^жосп = $\frac{Штат. саны \times (100\% + көбею) }{100\%}$ =30× $\frac{(100 + 28) }{100}$ =38

3. 1 Еңбек ақы қорын есептеу:

ЕАҚ=Р ^жосп ×Жалақы×12= 38×7900×12=36024, 0

3. 2 Әлеуметтік салықты есептеу:

Әлеу. салық= $\frac{ЕАҚ \times 21}{100}$ = $\frac{36024, 0 \times 21}{100}$ =7565, 0

3. 3 Амортизациялық төлемдерді анықтау:

Ас= $\frac{Нк \times Na}{100}$

Ас _{ғимарат} = $\frac{Нк \times 7}{100}$ = $\frac{35020 \times 7}{100}$ =2451, 4

Ас _{ст. қонд} = $\frac{Нк \times 5}{100}$ = $\frac{36518 \times 5}{100}$ =1825, 9

Ас _{линия. қонд} = $\frac{Нк \times 7. 7}{100}$ = $\frac{27510 \times 7. 7}{100}$ =2118, 27

Ас _{барлығы} =6291

3. 4 Жарық қуатына кеткен шығындарды анықтау:

Жарық. қуат= $\frac{Тжалпы \times Жқуат}{100}$ = $\frac{190954, 0 \times 12, 0}{100}$ =22914, 4

3. 5 Материалдарға және бөлшек запастарына кеткен шығындарды есептеу:

Матер. бөл/зап= $\frac{Тжалпы \times Мб/з}{100}$ = $\frac{190954, 0 \times 4, 5}{100}$ =8592, 9

3. 6 Басқа да шығындарды анықтау:

Шығ _басқа = $\frac{Тжалпы \times БШ}{100}$ = $\frac{190954, 0 \times 17, 9}{100}$ =34180, 7

3. 7 Барлығын есептеу:

Барлығы=3, 1+ . . . +3, 6= =36024, 0+7565, 0+6395, 5+22914, 4+8592, 9+34180, 7=115672, 5

3. 8 Кезең шығындарын есептеу:

Кезең _щығ = $\frac{Барлығы \times Ржосп}{100}$ = $\frac{115672, 5 \times 38}{100}$ =43955, 5

3. 9 Барлық шығындарды анықтау:

Бар _шығ =Кезең _шығ +Барлығы=43955, 5+115672, 5=159628

4. Бөлім - Өндірістің тиімділік көрсеткіштерін есептеу

Бұл бөлімнің теориялық бөлігінде өндірістің шығындар сметасы туралы айту қажет. Байланыс кәсіпорындарда осы шығындарды қалай айтылады. Өндіріспен байланысты тура және жанама шығындардың барлық түрлеріне және әр шығындардың түрлеріне мінездеме беру қажет.

1. Шығындар: олардың мәндері, құрылымы

2. Пайданың мәні мен мағынасы

Шығындар дегеніміз - кәсіпорынның өндірістік және өткізу қызметін атқару үшін керекті өндірістік факторлардың ақшалай көрінісі. Кәсіпорын шығындары 2-ге бөлінеді:

Сыртқы шығындар - бұл өздері өндірмейтін өнімдерге шығындар және жеткізушілерге төленетін ақы немесе бухгалтерлік шығындар.

Ішкі шығындар - бұл кәсіпорын ішінде өз ресурстарын қолдануға жұмсалатын шығындар.

Кәсіпорын ішінде өндірілетін өнім көлеміне қарай шығындар 2-ге бөлінеді: а) тәуелді немесе өзгермелі шығындар - өнім көлеміне қарай өзгеріп отыратын шығындар; ә) тәуелсіз немесе тұрақты шығындар - бұл өнім көлеміне байланыссыз шығындар.

Жалпы шығындар - бұл кәсіпорынның ішінде өнім өндіруге жұмсалатын барлық шығындар. Ол тұрақты және айнымалы шығындардың қосындысына тең. Кәсіпорынды басқару үшін 1 өнімге кеткен шығын деңгейін анықтауымыз керек. Ол үшін біз орташа шығындарды анықтаймыз (орташа тұрақты, орташа өзгермелі, орташа жалпы шығындар) .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс