Мемлекет және Азаматтық қоғам туралы мәлімет

I Кіріспe

II Негізгі бөлім

1 Мемлекеттің пайда болуы мен мәні.

2 Мемлекеттің белгілері мен қызметтері.

3 Азаматтық қоғам оның мәні.

4 Азаматтық қоғамның белгілері.

5 Азаматтық қоғам құрылысының өмір сүру шарттары.

III Қорытынды

Мемлекет деген ұғым екі мағынада қолданылады: 1) кең мағынасында үлкен әлеуметтік топтың ұйымын білдіреді де ”халық”, ”қоғам”, ”ел” деген ұғымдарға сәйкес келеді; 2) тар мағынасында бпсқару құрылымының, мемлекеттік аппаратты жиынтығын білдіріп,”үкімет”, ”әкімшілік” деген ұғымдарға сай келеді. Саясаттануда екінші мағынасында пайдаланылады. Бұл кейінгі жерде біз де сол қөзқарасты ұстанамыз.
Мемлекет-саяси жүйенің басты элементі,оның негізгі ұйымы. Ол-керек кезінде арнаулы куштеу оргондарын пайалана отырып,өз аумвғында тұратын адамдардың мүддесін қорғауға тиіс және соған орай олардың арасындағы арақатынастарды құқықтық ережелер арқылы реттейтін қоғамдық механизм.
Мемлекет алғашқы қауымдық қоғамда болған жоқ . Ол құлиеленушілік қоғамда дүниеге келді. Оның пайда болуы және мәні жөнінде әр түрлі қөзқарастар бар. Солардың ішінде ең көп тарағандары мыналар:
1) Теологиялық теория.Оның негізін салушылар А.Августин мен Ф.Аквинский мемлекеттің пайда болуын құдайдың құдіретімен түсіндірді.
2) Патриархтық теория. Оның негізін салушы XYIII ғ. өмір сүрген ағылшын ойшылы Роберт Филмер мемлекеттің пайда болуын рулардың тайпаға,тайпалардың одан үлкен қауымдастыққа,олардың оданәрі мемлекетке дейін бірігуінен деп санайды. Осыған ұқсас идеяны Аристотель де айтқан.
3) Қоғамдық келісім теориясы (Т.Гоббс, Г. Гроций, Ж.Ж.Руссо) егеменді әмірші мен оның қол астындағы адамдардың келісімінің арқасында мемлекет пайда болды дейді.
4) “Зорлық жасау” теориясы (Е.Дюринг, Л.Гумплович, К.Каутский) бір елді екінші елдің басып алуының нәтижесінде арадағы қатынастарды реттеу үшін мемлекет пайда болды деп пайымдайды.
5) Географиялық теория ( А.Ратцелъ, В.Соловъев, Б.Чичерин) мемлекеттің пайда болуы географиялық ортаның (ауа райы,жер бедері және т.б. ) өзгешеліктерінен деп түсіндірді.
6) Психологиялық теория адамдарға бағыру мен құлшылық ету қажеттігі мәңгі бақи тән болған дегенді айтады.

1. А. Рахымбаева “ Саясаттану ” Астана 2011 (71-76 беттер)

2. Д. Жамбылов “ Саясаттану ” Алматы 2003 (84-98 беттер)