Өндірістік жарақаттанудың техникалық себептері



1 Өндірістік жарақаттанудың техникалық себептері
2 Электромагниттің сәулеленудің адам ағзасына әсері
3 Ұжымдық келісім шарт жөнінде түсінік оның еңбек қорғаудағы маңызы
Кенорындарын барлау, ұңғымаларды бұрғылау, мұнай мен газды өндіру, мұнайгаз құбырларын салу жəне пайдалану кезінде əртүрлі операциялар күрделі машиналар мен механизмдерді пайдалану арқылы жүргізіледі. Осы кезде жұмыстар газдың жəне ауаның жоғары қысымымен, уытты жəне жарылыс қауіпті заттектерді қолданумен қоса жүреді, бұл жағдай жұмыскерлердің денсаулығы мен өміріне тұрақты қауіптілік туғызады. Еңбектің қауіпсіз жағдайын қамтамасыз ету үшін ауыр денелік еңбекті жоятын жоғары өнімді техника қолданылады да, ал өндірістік процесс қатаң белгілі ережелермен реттеледі. Алайда өндірісте жұмыстың қалыпты режімінен ауытқу жəне қауіпсіздік техникасын бұзу нəтижесінде кейде өрт, апаттар жəне сəтсіз жағдайлар пайда болады.
Өндірістегі сəтсіз оқиға – қауіпті өндірістік фактор əсеріне байланысты жұмыскермен болған жағдай.
Өндірістік жарақат – еңбек қауіпсіздігі талаптарын сақтамау салдарынан адамның мүшелерінің зақымдануына əкеліп соққан немесе олардың қалыпты қызметін бұзған өндірісте болған жарақат. Адам мүшелерінің зақымдануы деп кез келген ұлпалардың, сыртқы жамылғылардың, ішкі мүшелердің, ағзаның қалыпты қызметінің бұзылуы жəне жазғырылғанның ажалы түсініледі.
Сəтсіз оқиға нəтижесінде денсаулықтың зақымдануын əдетте жарақат немесе зақым деп атайды. Ол əртүрлі факторлардың əсері нəтижесінде болуы мүмкін: механикалық (соғып алу, сындыру, шығып кету, созылу, кесіп алу, дақ, шаншу, сызат, жара, контузия жəне т.б.), химиялық (улану, тұншығу, күйік), термиялық (тоңазу, күйік) жəне т.б. Өндірістік жарақаттар жиынтығымен сыйпатталатын құбылысты өндірістік жарақаттану деп атайды. Еңбектің зиянды əсерімен қоздырылған жұмыскердің ауруын кəсіптік кесел деп атайды. Оның жеке жағдайы кəсіптік улану болады.
Сəтсіз оқиға үшін жұмыскердің сыртқы фактордың қысқа мерзімде бір рет əсері нəтижесінде зақымдануы тəн болады. Осы себеппен күшті улану, жылу соққысы жəне тоңазу заңда сəтсіз жағдай ретінде қаралады. Созылмалы улану немесе ауру улы заттектердің, күшті шу, ұзақ салқындану немесе қызып кету, радиоактивті сəулелену жəне т.б. адам ағзасына өндірістік зияндықтардың ұзақ мерзімде қат-қабат əсері нəтижесінде болады. Осы жағдайда кенеттік элемент жоқ.

Өндірістік жарақаттанудың техникалық себептері
Кенорындарын барлау, ұңғымаларды бұрғылау, мұнай мен газды өндіру, мұнайгаз құбырларын салу жəне пайдалану кезінде əртүрлі операциялар күрделі машиналар мен механизмдерді пайдалану арқылы жүргізіледі. Осы кезде жұмыстар газдың жəне ауаның жоғары қысымымен, уытты жəне жарылыс қауіпті заттектерді қолданумен қоса жүреді, бұл жағдай жұмыскерлердің денсаулығы мен өміріне тұрақты қауіптілік туғызады. Еңбектің қауіпсіз жағдайын қамтамасыз ету үшін ауыр денелік еңбекті жоятын жоғары өнімді техника қолданылады да, ал өндірістік процесс қатаң белгілі ережелермен реттеледі. Алайда өндірісте жұмыстың қалыпты режімінен ауытқу жəне қауіпсіздік техникасын бұзу нəтижесінде кейде өрт, апаттар жəне сəтсіз жағдайлар пайда болады.
Өндірістегі сəтсіз оқиға - қауіпті өндірістік фактор əсеріне байланысты жұмыскермен болған жағдай.
Өндірістік жарақат - еңбек қауіпсіздігі талаптарын сақтамау салдарынан адамның мүшелерінің зақымдануына əкеліп соққан немесе олардың қалыпты қызметін бұзған өндірісте болған жарақат. Адам мүшелерінің зақымдануы деп кез келген ұлпалардың, сыртқы жамылғылардың, ішкі мүшелердің, ағзаның қалыпты қызметінің бұзылуы жəне жазғырылғанның ажалы түсініледі.
Сəтсіз оқиға нəтижесінде денсаулықтың зақымдануын əдетте жарақат немесе зақым деп атайды. Ол əртүрлі факторлардың əсері нəтижесінде болуы мүмкін: механикалық (соғып алу, сындыру, шығып кету, созылу, кесіп алу, дақ, шаншу, сызат, жара, контузия жəне т.б.), химиялық (улану, тұншығу, күйік), термиялық (тоңазу, күйік) жəне т.б. Өндірістік жарақаттар жиынтығымен сыйпатталатын құбылысты өндірістік жарақаттану деп атайды. Еңбектің зиянды əсерімен қоздырылған жұмыскердің ауруын кəсіптік кесел деп атайды. Оның жеке жағдайы кəсіптік улану болады.
Сəтсіз оқиға үшін жұмыскердің сыртқы фактордың қысқа мерзімде бір рет əсері нəтижесінде зақымдануы тəн болады. Осы себеппен күшті улану, жылу соққысы жəне тоңазу заңда сəтсіз жағдай ретінде қаралады. Созылмалы улану немесе ауру улы заттектердің, күшті шу, ұзақ салқындану немесе қызып кету, радиоактивті сəулелену жəне т.б. адам ағзасына өндірістік зияндықтардың ұзақ мерзімде қат-қабат əсері нəтижесінде болады. Осы жағдайда кенеттік элемент жоқ.
Кəсіпорындарда, ұйымдарда жəне мекемелерде жұмыс істейтін тұлғалармен болған сəтсіз оқиғаларды, кəсіптік жарақаттарды жəне улануларды тексеру, рəсімдеу жəне тіркеу тəртібі туралы ереже бар. Ереженің əсері мыналарға қатысты болады:
· суға батып кеткен, жылу соққысын, күйік, тоңазу, найзағай тиіп жəне басқа да апатты зілзала (жерсілкініс, жылжымалар, су басу, дауыл жəне т.б.) кезінде денсаулығы зақым алған жұмыскерлерге;
· серіктестік мүшелеріне, өз меншігінде жұмыс істейтін шағын өнеркəсіптік немесе ауыл шаруашылық мүлік иелеріне;
· кəсіби дайындықты алушы, сынақ мерзімін өтеуші немесе келешектегі өндірістік қызметіне даярланушы тұлғаларға, оқушыларды қосқанда;
· апаттан құтқару əскери бөлімдерінің, əскери күзеттің дербес құрамына, апат, стихиялық зілзала салдарын жоюдың, адам өмірін жəне мүлікті сақтаудың ерікті команда мүшелеріне, сонымен қатар қоғамдық пайдалы қызметпен немесе азаматтық сыйпатты шараларға қатысушы тұлғаларға;
· cотталып еркіндігінен айрылған, қылмысты атқару жүйесі мекемелерінде отырған тұлғаларға жəне əкімшілік қамаумен еңбекке тартылған азаматтарға;
· əскери қызметті өтеумен байланысты емес, құрылыс, ауыл шаруашылық жəне басқа да жұмыстарды орындау үшін кəсіпорындарға жіберілген əскери қызметкерлерге;
· өндірістік практиканы өтіп немесе кəсіпорындарда жұмыс орындап жүрген студенттерге жəне оқушыларға. Жұмыскердің өндірістегі жұмысымен байланысты денсаулығының зақымдануы жəне уақытша немесе тұрақты еңбекке қабілетсіздігі немесе ажалға əкеліп соққандығы сəтсіз 39 жағдай ретінде қаралады да, оның күй-жайы жəне себептері тексерілуі тиісті. Себептеріне байланыссыз жұмыскерлердің денсаулықтарының зақымдануы мынадай мəн-жайларда өндірістік жарақат ретінде жіктеледі жəне рəсімделеді:
· жұмыс мерзімі ішінде жұмыс орнында немесе басқа жерде болғаны еңбек міндеттерін немесе жұмыс жетекшісінің тапсырмасын орындаумен байланысты кезде;
· жұмыстарды мерзімінен тыс, демалыс жəне мереке күндері орындағанда; · кəсіпорын аумағында жұмыс уақытының басталуы алдында жəне аяқталуында жұмыс орнын, өндіріс құралын, киімді дайындау жəне тəртіпке келтіру кезінде;
· жұмыс уақытында қоғамдық көлікте немесе жұмысшының қызметі нысандар арасында ерсілі-қарсылы жүрумен байланысты болып, жаяу жолда келе жатқанында, сондай-ақ əкімшілік тапсырмасы бойынша жұмыс орнына қайтқан кезде;
· жұмыс уақытында жеке көлігінде жұмыс берушімен өзара келісілгенде немесе қызметтік жол жүруге көлікті пайдалану құқығына əкімшіліктің жазбаша бұйрығы болғанда;
· кəсіпорын аумағында жұмыс берушінің бұйрығымен амалсыздан болғанда, соның ішінде ауысым демалысы кезінде, сонымен қатар кəсіпорын мүлкін қорғағанда немесе кəсіпорын мүддесі үшін өз инициативасымен іс-əрекет жасағанда;
· жұмыс уақытында немесе іссапар кезінде басқа адамның денеге зақым келтіргенінде немесе еңбек міндетін атқару кезінде жұмыскерді əдейі өлтіргенде; · вахталық кент аумағында ауысым аралық демалыс кезеңінде;
· қауіпті жəне зиянды өндірістік факторлар мен заттектердің əсері нəтижесінде зақымданғанда.
Қауіп-қатерлердің адамға жəне техносфераға ықпалы Адамға сыртқы ортаның жағдайы жəне өзгеруі туралы тұрақты түрде мəліметтер, осы ақпаратты қайта өңдеп, 40 тіршіліктің бағдарламасын жасау үшін қажет. Қоршаған орта туралы ақпаратты алу мүмкіндігі, кеңістікте бағдарлау жəне қоршаған ортаның қасиеттерін бағалау қабілеттілігі анализаторлармен қамтамасыз етіледі. Олар осы ақпаратты адам миына енгізу жүйелері болып саналады. Бастың ми қабығында - орталық жүйке жүйесінің жоғары бөлігінде сыртқы ортадан түсетін ақпарат талданады жəне жауап реакциясы таңдалады немесе бағдарлама жасалынады. Өмір процестерін ұйымдастыруды өзгерту туралы ақпарат ағзаның зақымдануын жəне құруын болдырмайтындай түрде қалыптастырады. Сезімдік жүйелердің датчиктері рецепторлар деп аталатын ерекше құрылымды жүйкелік құрылулар. Рецепторлардың психикалық-физиологиялық жіктеуіне сəйкес сезім сыйпаты бойынша көру, есту, иіскеу сезімі, ет сезімі рецепторлары, ауру рецепторы, кеңістіктегі дененің рецепторы болып бөлінеді. Қазіргі кезде шамамен 7 млн. химиялық заттектер қоспалары белгілі, олардың 60 мыңы ғана адамның қызметінде қолданылады. Халықаралық нарықта жыл сайын 500-1000 жаңа химиялық қоспалар мен қосындылар пайда болуда.
Адам ағзасымен жанасқан кезде жарақат, ауру немесе денсаулық жағдайының ауытқуын тудыратын заттек зиянды деп аталады. Залалды əсерлер зиянды заттектермен жанасқан кезде қазіргі əдістермен жəне ағымдағы мен келесі ұрпақтардың өмірінің қашықтау мерзімінде айқындалады. Барлық заттектердің, тіпті көп мөлшердегі ас тұзының да немесе жоғары қысым кезіндегі оттегінің де улы қасиеттері болуы мүмкін. Алайда өзінің зиянды əсерін əдеттегі жағдайда жəне біршама аз мөлшерде көрсететіндерді ғана улы заттектер қатарына жатқызу қабылданған. Өнеркəсіптік уға өндірісте кездесетін шикізат, аралық немесе дайын өнім түріндегі химиялық заттектер мен қоспалардың көп топтары жатады.
Адам ағзасына өнеркəсіптік химиялық заттектер дем алу , ас қазан, ішек жəне зақымданған тері арқылы өтуі мүмкін. Алайда негізгі түсу жолы өкпе болады. Өнеркəсіптік улар кенеттен жəне созылмалы кəсіптік уланудан басқа ағзаның жалпы 41 төзімділігін төмендетуге жəне жалпы аурудың күшеюіне себеп болуы мүмкін. Əртүрлі заттектердің уытты əсері адам ағзасына түскен заттектің көлеміне, оның физикалық қасиеттеріне, түсуінің ұзақтығына, биологиялық ортамен өзара іс-əректінің химизміне байланысты. Осыдан басқа əсері жынысқа, жасына, жеке сезімділігіне, түсу жəне шығу жолдарына, ағзада таралуына, метеорологиялық жағдайға жəне қоршаған ортаның басқа факторларына байланысты болады.
Өндірістік жарақаттанудың себептерін талдау əдістері Потенциалды қауіп-қатерлер іске асырылатын жағдайлар себептер деп аталады. Əрбір сəтсіз оқиға бірнеше себептердің өзара іс-қимылдарының нəтижесі болады. Осымен сəтсіз оқиғалардың көп себептігі түсіндіріледі, бұл жағдай тергеу үшін ымырасыз мəн болып саналады. Өндірістік жарақаттанудың себептерін талдаудың мақсаты осы себептерді жоюдың нақтылы шараларын жасау. Сəтсіз оқиғаларға əкеліп соғатын себептердің барлық жиынтығын шартты түрде мынадай топтарға бөледі. Ұйымдастырушылық топ:
· өндірістік жұмыстарды қанағаттандырғысыз ұйымдастыру жəне қадағалаудың жоқтығы;
· технологиялық процестерді бұзу; · жеке сақтану құралдарын, олардың жоқтығынан немесе еңбек жағдайына сəйкес еместігінен пайдаланбау;
· жұмыс орындарын қанағаттанарлықсыз ұстау жəне ұйымдастырудағы кемшіліктер; · жұмыстың қауіпсіз тəсілдеріне жеткіліксіз оқытып үйрету;
· жұмысқа оқытылмаған немесе нұсқау алмаған жұмыскерлерді жіберу; · жарамсыз жабдықтарды пайдалану жəне т.б. Техникалық топ: · жабдықтардың құрылымдық кемшіліктері;
· ұжымдық қорғану құралдарының жоқтығы немесе құрылымдық кемшіліктері;
· жабдықтардың, құрылыстардың жəне олардың элементтерінің ақаулығы;
· технологиялық процестердің жетілмегендігі жəне т.б. Тұлғалық топ: · жабдықтарды қауіпсіз пайдалану ережелерін бұзу;
· жеке сақтану құралдарын қолданбау;
· еңбек жəне өндіріс тəртібін бұзу; · жұмыскерлердің қате іс-қимылдары;
· орындалатын жұмысқа, қойылатын талаптарға адамның психологиялық-физиологиялық сыйпаттамасының сəйкес еместігі. Сəтсіз оқиғалардың алдын алу жəне оларды талдау жөніндегі шараларды жасау үшін мынадай негізгі əдістерді пайдаланады. Жарақаттануды талдаудың статистикалық əдісі ұзақ мерзімде жиналған статистикалық материалдарға негізделген. Ол өндірістік тепе-тең жағдайларда болған сəтсіз оқиғалардың қайталану жиілігін анықтайды жəне оларды айқын белгілерімен топтайды. Осы əдіс техника қауіпсіздігі көзқарасы жағынан қолайсыз жабдықтарды, процестерді, жұмыс учаскелерін, кəсіпорындарды жəне саланы анықтауға мүмкіндік тудырады

Электромагниттің сәулеленудің адам ағзасына әсері
Бұл тақырыптың өзектілігі: Қазіргі таңда қоршаған ортаны, адамдарды электромагниттік сәулелену көзі болып табылатын тұрмыстық техникаларсыз елестету мүмкін емес. Бірақ та олардың адам ағзасына тигізіп жатқан әсері қаншалықты екенін көбі біле бермейді...
Бүгінгі қоғамда адамдар радиотехникалық және радиоэлектроникалық құрылғылардың электромагниттік желісі құрамына кіріп, соның қармауында қалып бара жатыр...
Кернеуі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Өндірістік жарақаттануды талдау әдістемесі
Өндірістік жарақаттануды сараптау әдістері
Еңбек қорғаудың құқықтық – ұйымдастырушылық мәселелері
Өнеркәсіптегі жарақаттану болжамы бойынша көздерді талдау
Апаттар мен жарақаттанудың себептері
Жарақаттанудың алдын алу шаралары
Өндірістік жарақаттар және кәсіби аурулар туралы негізгі түсініктер
КПО өндірістік жарақаттанудың статистикалық талдауы
Еңбек қорғаудың теориялық негіздері
TrancoJezz ЖШС-де өткен тәжірибе есебі
Пәндер