Бала тәрбиесі бәрімізді алаңдатады

1 Бала тәрбиесі
2 Тәрбиеде ұруға болмайды

Бала тәрбиесі бәрімізді алаңдатады. Адам баласының қасиетті міндеттерінің бірі-дүниеге ұрпақ әкеліп, артына із қалдыру. Баласының жақсы болғанын армандамайтын ата-ана жоқ. Тіпті баласының болашағы үшін отқа да,суға да түсетін ата-аналар да баршылық. Кейде баласының келешегіне алаңдаған ата-ана өз мекенін ауыстыруға дейін барып жатады. «Ұлың жақсы болсын десең, ұлы жақсымен көрші бол, қызың жақсы болсын десең қызы жақсы мен көрші бол» деген өнегелі сөз де содан шықса керек. Бала тәрбиесі туралы сөз ете қалғанда, «Алты айлық баласын тәрбиешіге әкелген ата-анаға, сіз балаңыздың бір жарым жыл тәрбиесін өткізіп алдыңыз, баланы іштен тәрбиелеу керек» деген еврей халқының мысалын келтіріп жатамыз.
Жер бетіне қазақтан асқан балажан халық жоқ шығар. Бір қызын бір ауыл болып тәрбиелейтін халықтың өз үлгісі өзінде
Бала тәрбиесі- қиын да күрделі процесс. Біз баламыздың тәрбиелі де өнегелі болып өсіп, өз қатарының алды болғанын қалаймыз. Бірақ баламызды осы мақсаттарға сай тәрбиелеу үшін үлкен еңбек, күш жігердің қажет екенін бәріміз білсекте, мойнымыз жар беріп, бала тәрбиесімен айналыса бермейміз. Кейін баламыз есейген сәтте, «сен маған тартпағансың,мынаны олай істемедің,ештеңеге қырсызсың» деп кінәләп жатамыз.
Баланың әр қылығы қызық. Бірақ сол қызықтауды да талғап, талдап қарамаса тағы болмайды. Кішкентай кезінде баламыздың әрбір сөзін, одан қалса біреуді сыбағандығын әуес көреміз,оны тіпті ересектерге айтақтап,қыздыра түсетініміз тағы бар.Баламызды үлкендерді сыйла,құрметте деп тәрбиелеудің орнына өзіміз теріс жолға салып отырғанымызды бағамдай бермейміз-ау!Кейін өскенде сол баланың өз ата-анасына тілі тимесіне кім кепіл?!Бала кез келген істе өзін ынталандырып,өзгелердің қолдайтынын сезсе,сол іске бейімделіп,әдеттеніп кетеді.
Бала тәрбиесіндегі тағы бір кемшілік-бала жетістігін көре білу,жігерлендіру,ынталандырумен байланысты.Баламызды мадақтауымыздан гөрі,жекіруіміз асып түсіп жататынын мойындауымыз керек.
Біз баламызға үнемі талап қойғышпыз.Әуелі талапты қоймастан бұрын, балаға өзіміз үлгі көрсете білуіміз керек емес пе? Қонақ келсе,баламызды бөлек бөлмеге жіберіп кейде тіпті дұрыс тамақтандыру да ұмытып жатамыз. Баламыздың туған күн тойын атап өтеміз,онда да баламыз үшін емес, көбінесе,өзіміздің ағайын-туыс, дос-жарандарымызға арналатыны да шындық. Біраз қызғаннан кейін баламыздың туған күні екені есмімізден шығып, жеңіл- желпі әзілқалжың айтып, той басқа арнаға бұрылады. Баламыздың туған күні екені тост көтерілгенде ғана еске түседі.
Үй-ішінің ұсақ-түйек кикілжіңдерін балға көрсетпеудің орнына керісінше болып жататыны да өкінішті. Бала көзінше қырсыз мінез көрсету, өзге адамдарды жамандау бала бойында теріс көзқарастарды қалыптастыруға негіз болады.
Жалпы біз балажан халық болғанымызбен,оны тұлға деп танып,ақыл иесі ретінде қабылдай бермейміз. Көпке топырақ шашудан аулақпыз, дегенмен мұндай көріністердің арамызда көптеп кездесетіні анық. Біздің ойымызша, баламыз, біздің айтқанымызы істеп, айдағанымызбен жүретін, әлі ақыл-есі тола қоймаған тіршілік иесі дейміз де, оған өте қатаң талап қоямыз. Сол талаптың үдесінен шыға білмесе,баламызды жер қылып, жасытамыз. Үлкендер баласына үнемі жекіп, дауыс көтеріп сөйлейтін болса, бала жасық болып өседі. Осындай отбасында тәрбиеленген балалар екі түрлі болып өседі. Біреулері-бозөкпе, жасық болса, екіншілері – айқайлап сөйлемесең, сөз өтпейтін «сабаздың» өзі болып шығады. Алдыңғылары үнемі жалтаңдап, өзідігінен шешім қабылдай алмаса, кейінгілері өмір бойы жүйкемізді жұқартып, бетіңнен алып отыратын болады.