Қаржы делдалдары және қаржылық делдалдықтар

1)Қаржы делдалдары және қаржылық делдалдық түсінігі
2)Қаржы делдалдығы қызметін атқаратын қаржы институттары

1)Қаржы нарығының тауарын сату-сатып алу, мәселен, белгілі бір мерзімге ақша қаражаттарының келісілген сомасын қайтару секілді қаржылық міндеттемелерменжүзеге асады.
Несие берушінің қаржы міндеттемесіне ие болуы үшін оның белгіленген мерзімде нақты ақша қаражаттарын алатын құқыққа ие болуы керек. Мұндай міндеттеме қаржылық талап деп аталады. Оны делдалдар түпкілікті инвесторға бұдан былай тартымды болмайтындай етіп қайта құрады.
Қаржы нарығында тікелей қаржыландырудың жетіспеушілігі байқалды, ал оны толықтыру үшін делдалдар пайда болады. Олардың көмегі арқылы несие беруші мен қарыз алушының арасындағы қиындықтар жойылады. Олар тікелей қаржылық талапты сатып алып, оны басқа сипаттамасы (өтеу мерзімі, номинал құны) бар тікелей болмайтын талапқа айналдырады да сатады.
Түрлендірудің мұндай процесі делдалдық атауына ие, ал субъектілер қаржылық делдалдар немесе қаржы институттары деп аталады.
2)Тәуелсіздік жылдары ішінде Қазақстан рыногында қаржы делдалдығы қызметін атқаратын қаржы институттарының желісі де қалыптасты. Бұл жүйедегі маңызды орынды банктер алады. Банктың негізгі тағайымы-ақша қаражаттарының несие берушілерден қарыз алушыларға және сатушылардан сатып алушыларға өтуіндегі делдалдық. Банктермен қатар рыноктарда ақша қаражаттарының алмасуын өзге де қаржы және несие мекемелері: инвестициялық қорлар, сақтандыру компаниялары, брокерлік фирмалар және т.б. жүзеге асырады.
Бірақ қаржы рыногының субъектісі ретінде банктердің екі негізгі ерекшелейтін белгілері бар:
Қарыздық міндеттемелердің екілік айырбасы яғни олар өздерінің жеке қарыздық міндеттемелерін (депозиттерін, жинақтаушы сертификаттарын т.б.) орналастырады, ал осы негізде жұмылдырған қаражаттарды басқалар шығарған қарыздық міндеттемелер мен бағалы қағаздарға орналастырды. Қаржы рыногында қызметін өзінің қарыздық міндеттемелерін шығармай жүзеге асыратын қаржы брокерлері мен дилерлерінен банктерді міне осы ерекшелейді.
Заңды және жеке тұлғалардың алдында өзіне қарыз сомасы бекітілген шартсыз міндеттемелер алу. Бұл мәселеге клиент қаражаттарын шарттарға және салымдарға орналастыру кезінде депозиттік сертификаттар шығару кезінде және т.б. көрініс табады. Бұл банктерді ресурстарын өз акцияларын шығару негізінде жұмылдыратын әр түрлі инвестициялық қорлардан ажыратады.