«Экономика-математикалық моделдеу» пәніне оқыту

Оқу процесін технологиялық жобалау негізінде экономист-студенттерді

«Экономика-математикалық моделдеу» пәніне оқыту

МАЗМҰНЫ

Бұл жұмыс 68 көлемді беттен, яғни кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылатын әдебиеттер тізімінен, қосымшадан тұрады.

15 кесте, 27 әдебиет, 2 қосымшаны қамтиды.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТА, ЭКОНОМИКА-МАТЕМАТИКАЛЫҚ МОДЕЛЬДЕУ, ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖОБАЛАУ, ЭКОНОМИСТ-СТУДЕНТТЕР.

Экономист-студенттердің математикалық білімдерін мемлекеттік стандарт талабына сәйкестендіру үшін оқу мазмұны мен бүкіл оқу процесіне деңгейлі оқыту ісін енгізу қажеттілігі мен оларды қазіргі оқыту дағдысы арасындағы қайшылықты педагогикалық технология тұрғысында шешуге болатынын негіздеп көрсету біздің зерттеуіміздің көкейкестілігін анықтайды.

Жұмыстың мақсаты - экономика саласындағы оқитын студенттердің математикалық білімдерін арттырып, оларға «Экономика-математикалық модельдеу» пәнін оқытуды педагогикалық технология тұрғыда жобалаудың тиімділігін ғылыми түрде негіздеп көрсету.

Зерттеу нысаны университеттегі экономика факультеттері студенттерінің экономика-математикалық модельдеу пәнін оқу үрдісі болып табылады.

Қойылған міндеттерді орындау үшін оқытудың келесідей зерттеу әдістері қолданылды: зерттеу тақырыбына байланысты математикалық, педагогикалық, психологиялық еңбектерді оқып танысу және теориялық талдау жасау; эксперимент нәтижесін бағалау, және т. б.

Зерттеу нәтижесінде алғаш «Экономика-математикалық модельдеу» пәнінен технологиялық карта құрылып, сабақтарға ақпараттық карталар жасалды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы:

• болашақ экономисттердің кәсіптік білімдері сапасының жоғарылауына мүмкіндік беретін экономика-математикалық модельдеу курсына студент-экономисттерді тиімді оқыту іске асырылатын шарттары қызметінде В. М. Монаховтың педагогикалық технологиясын қолдану әдістемесі ұсынылды;
• оқу процесі бүтін жүйе ретінде технологиялық тәсілмен жобаланды.

Экономикалық ЖОО-да математикалық білім беруді дамыту қарқыны негізінде болашақ экономисттерді экономика-математикалық модельдеу пәніне оқытуда әдістемелік жүйенің дамуы зерттеудің теориялық маңыздылығын көрсетеді.

Зерттеудің тәжірибелік маңыздылығы. 1) ең алдымен студенттің жан жақты да деңгейлі білім алуына нақтылы жағдай жасайды; 2) оқытушыға өз тәжірибесін үнемі жүйелендіріп, сапасын арттыруға мүмкіндік береді.

Кіріспе

XX ғасырдың 90-жылдарынан бастап Қазақстанда нарықтық реформалар жүргізілуде; демократиялық және құқықтық қатынастар қалыптасуда; мәдениет, білім беру және ғылыми даму қарқыны жоғырылап келуде. Білім беру экономикалық өсудің басты көзі болып отыр, сондықтан Қазақстан жоғары білім беру сферасын еліміздің қорғаныс қабілетін, нәтижелі, тиімді технологиялардың дамуын, экономиканың, ғылымның, техниканың және мәдениеттің өрлеуін анықтайтын интеллектуалды күш-қуаты (потенциал) болып табылатын бастапқы өнім ретінде қарастырады. Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында білім беру жүйесі алдына: білім берудің ұлттық моделін құруды және оның дүние жүзілік білім беру кеңістігінде шоғырлануын қамтамасыз ету мақсаты қойылды.

Реформалар барысында қазақстандық білім беру жүйесінде жоғары экономикалық білім берудің нарықтық қатынастарға бейімделуі және оның әлемдік білім беру стандарттарына жақындауына әкелуде. Нарықтық экономика жағдайында тек ауқымды және ірге тасы қаланған білімі бар, сондай-ақ кәсіптік қызметтегі әртүрлі шарттарда оларды қолдану біліктілігімен; жаңа технологияларды тез меңгеру қабілетімен; басқару дағдысымен; нарықтық экономикада дұрыс бейімделе білуімен; өздігінен білім алу дағдысымен; ұжыммен жұмыс істеу біліктілігімен; шығармашылық және зерттеу жұмыстарын жүргізу қабілетімен үйлесімде болатын адам ғана әлеуметтік қарым-қатынаста нақты қорғалған болады.

Өткен ғасырдың 90-шы жылдарында посткеңестік үкіметі кеңістігінде экономикалық білім беру мүлдем өзгерді. Әлеуметтік экономикалық өзгерістерге байланысты қоғамда нарықтық реформалар барысында Қазақстанда өзімен бірге білім беру саясатының ауысуына және экономикалық білім берудің жаңа моделін құруына әкелді, білім беру ұйымдарының жаңа түрлері, жаңа экономикалық мамандықтар пайда болды және жаңа пәндер енгізіле басталды. Экономикалық мамандықтарда математикалық әдістер мен модельдер кең қолданылатын «Эконометрика», «Мәліметтерді талдау және экономиканы болжау» пәндері пайда болды.

Кәсіби қызметтің интеллектуализация деңгейінде туындаған талаптарға жауап беретін экономикалық бағыттағы болашақ мамандардың дайындығын қамтамасыз ету үшін экономикалық білім берудің соңғы мақсаты және оның сапасының ең негізгі сипаттамасы болып табылатын экономист маманның кәсіптік біліктілігін арттыру өзекті мәселе. Өкінішке орай, студенттердің математикалық білімін жүйелі және өзі қалаған мамандығына бейімдеп дамыту мақсатында өтілетін материалдың көлемі айқын көрсетілмей және сәйкес оқулықтармен қамтамасыз етілмей келеді.

Кәсіптік біліктіліктің қалыптасуының кепілі болашақ экономисттердің сапалы математикалық дайындығына байланысты. Қазақстанда экономикалық білім беру, ағартудың дамуы және оның әлемдік стандарттарға жақындауы математикалық әдістердің жалпы экономикалық білім берудің дербес бөлімі және экономикалық теорияны зерттеу тәсілдері болып қана қоймайтындықтан, көп жағдайда болашақ экономисттердің математикалық пәндерге оқытып үйретуден тәуелді болады, бірақ ол ғылыми танымның жалпы әдіснамасының негізін құрайды. Кәсіпорындарды басқару есептерінде математикалық амалдар, әдістер мен модельдерді қолдану; жалпы кәсіптік және арнайы экономикалық пәндерді оқытуда математикалық модельдеуді және экономикалық зерттеулерде математикалық аппаратты пайдалану математикалық пәндерді болашақ экономисттерге оқытудың үлкен роль атқаратынын көрсетеді. Қазақстандық жоо-да болашақ экономисттер математикалық пәндер болып саналатын «Экономикадағы математика» және «Экономика-математикалық модельдеу» пәндерді оқиды.

Сонымен, жоғары білім беруде қалыптасқан салт пен ғылыми-зерттеу жұмысын ескеріп, өткен ғасырдың 90-шы жылдарынан бастап Қазақстанда жоғары білім беру жүйесін реформалауда болашақ экономисттерге математикалық пәндерді оқытудың әдістемелік жүйесі өзгерді, бірақ осы математикалық пәндерді жүргізуде оқытудың әдістемелік жүйесін дамытуды талап ететін көптеген кемшіліктер табылды.

Жалпы білім мазмұнын анықтап алу мәселесі көптеген дидактикалық және әдістемелік зерттеулерде қарастырылған. В. В. Давыдов, В. В. Краевский, И. Я. Лернер, М. Н. Скаткин, Н. К. Гончаров, В. Г. Разумовский, Г. И. Изукина және т. б еңбектерінде мазмұн анықтаудың жалпы теориясы зерттеліп, түрлі салалары қарастырылды. Осы уақытқа дейінгі ғылыми-әдістемелік басылымдар мен кітаптарда ЖОО-да негізгі мамандығы математика емес студенттердің математикалық білім мазмұнын әр студенттің міндетті түрде білуі керек материалдар көлемін анықтап, оны іске асыру мәселесі тұрғысынан жалпы түрде қарастырылмай келеді.

ХХ ғасыр бойы педагогикада оқу процесін «технологияландыру» мәселесі көп зерттелді. Осындай зерттеулердің нәтижесінде бірнеше ірі-ірі бағыттар сұрыпталды: оқу процесін іс-әрекет негізінде (пәндік жоспар әрекеті - (Н. Талызина, П. Гальперин) ; концептуалды негізде (негізгі және қосымша сабақ, курстың жалпы идеясын анықтап алу, қайшылық тудырмайтын пән аралық байланысты қалыптастыру) ; ірі блоктық жүйе негізінде (В. Шаталовтың педагогикалық жүйесі) ; алдын-ала дайындау (опережение) жүзінде; мәселелік жағдай негізінде (А. М. Матюшкин, М. Махмутов, Е. Ильин) ; жеке мәндік негізде (теориялық материалды өтпестен бұрын оқушы санасына эмоционалды- психологиялық әсер ету, И. Шварц, М. Щетинин) ; белгілі бір жағдайда қалыптастыру немесе ойын түрінде; диалог жүзінде; ұжымдық негізде ұйымдастыру технологиялары белгілі.

Оқу процесін орта мектепте технологияландыру мәселесінде Ресейдің көптеген аймақтарында іс жүзінде жақсы нәтижелерге жетіп жүрген, ғылыми тұрғыдан негізделген академик В. М. Монаховтың (жоғары мектеп үшін оқу процесін технологиядандыру идеясы) педагогикалық технологиясының орны ерекше. Өзінің педагогикалық технологиясына В. М. Монахов мынадай анықтама береді: педагогикалық технология - оқу процесін жоспарлаудың жүйелік әдісі, оқытудың тиімді түрлеріне жету мақсатында, адам мен техникалық ресурстарды, олардың ара-қатынасын ескере отырып бүкіл оқу мен білімді меңгеру процесін жүргізу, оны бағалау.

Бұл технологияның ерекшелігі алғаш рет іс жүзінде бүкіл оқу процесін бүтіндей қарастырып, оны жүйелеу, реттеу мұғалімнің шығармашылық қызметін мақсатты бағалау мәселесін шешіп береді, оқушыға оның білімі мен қабілетіне қойылатын талаптардың нақты да рационалды жүйесі ұсынылды.

Оқу процесінің белгілі бір бөлігінде, яғни қандай да бір пәнге қатысты қарастырылғанда, немесе бір ерекше жағдай жасалғанда ғана қолданғанда жақсы нәтиже беретін жоғарыдағы технологиялардың жалпы идеясымен салыстырғанда жаңа педагогикалық технологияның жеткілікті түрде әмбебаптылығымен қатар оның кез келген пәнге оңай қолдануға болатынын және де осы технологияны қолданғанда мемлекеттік стандарт талаптары ғана шектеліп қоймай, деңгейлік оқыту мәселесі де толық шешілетінін ескерсек, бұл технологияны оқу процесіне қолдану қажеттілігі айқындалады.

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Магистерлік диссертацияда студент-экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың технологиялық тәсілінің жобасы және сабақтардың ақпараттық карталары (САК) дайындалып жасалды, сонымен қатар технологиялық жолмен жасалған жобаның тиімділігі тексеріледі.

Зерттеудің көкейкестілігі. 1970 жылы білім беру сапасын арттыру мәселелері талқыланған ЮНЕСКО конференциясында оқыту технологиясы дидактиканың құрамды элементі болып табылатындығы мойындалды.

1972 ж. осы ұйыммен “маман болу үшін оқу” атты баяндамада оқыту технологиялары білім беру процесін модернизациясының қозғаушы күші ретінде анықтаған мақала жарияланды.

Педагогикалық технология ХХ ғасырдың 60-шы жылдары жеке бағыт ретінде АҚШ-та, Англияда туындап және әлемнің көптеген мемлекеттеріне кең таралды. “Педагогикалық технология” терминнің алғашқы мағынасы оқу процесін технизациялау болып табылды, ал бұл бағдарламаланған оқытуға әкелді (Б. Ф. Скиннер, АҚШ) .

В. П. Беспалько, Б. Блум, М. В. Кларин өздерінің жұмыстарында педагогикалық технологияға тән айтарлықтай маңызды қасиеттерін бөліп анықтады: болжамдылық, нәтижелілік, үнемділік, бүтінділік, басқарушылық, мақсат туындаушы, түзетушілік, визуалдау. Жаңа технологияның дәстүрлі әдістемеге ауысымға келуі оқу процесінің тиімділігінің нығаюына жағдай жасауы қажет.

Ерекше орынды оқу процесін технологияландыру мәселесіне арналған В. М. Монаховтың ғылыми негізделген педагогикалық технологиясы алады [1-4] .

Мамандарды дайындаудың сапасын арттыру Қазақстандағы жоғары білім берудің дамуының негізгі қарқыны болып табылады. Қазіргі уақытта заманауи педагогикалық технологиялардың негізінде болашақ экономисттерді математикалық пәндерге оқытуды жетілдіру қажет. Қазақстанда математикаға оқытудың технологиялық тәсіліне Қ. Қабдықайырұлының [5-9] зерттеулері арналған. Берілген бағыт бойынша оның ғылыми басшылығы негізінде бірнеше кандидаттық диссертациялар орындалды [10-11] . Қазіргі кезеңде сондай-ақ педагогикалық технологияның негізінде “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытуды жетілдіру өзекті мәселе болып отыр.

М. Е. Исиннің диссертациялық жұмысында [12] студент-экономисттерді математикалық пәндерге оқытудың әдістемелік жүйесі жетілдірілетін заманауи педагогикалық технологиялары негізінде көрсетіледі, бірақ бізге экономика-математикалық модельдеу курсын қандай да бір технологиямен оқытудың жүзеге асыруы белгісіз болғандықтан, бұл бізге студент-экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың жобасын технологиялық тәсілмен жасауға және оның нақты білім беру практикасында жүзеге асырылуына әкелетін зерттеу мәселесін айқындауға мүмкіндік берді.

Берілген мәселенің өзектілігі, осы мәселені шешудің қажеттілігі «Оқу процесін технологиялық жобалау негізінде студент-экономистттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқыту» магистерлік диссертацияның тақырыбын таңдауға себепші болды.

Зерттеу мақсаты - студент-экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың жобасын технологиялық тәсілмен жасап жобалау және оның жоо-ның нақты білім беру тәжірибесінде тиімділігін эксперимент жүзінде тексеру.

Зерттеу нысаны: Университеттегі экономика факультеттері студенттерінің экономика-математикалық модельдеу пәнін оқу үрдісі.

Зерттеу тұлғасы - оқу процесін технологиялық жолмен жобалау негізінде студент-экономистттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқыту процесі.

Алға қойылған мәселені зерттеу кезінде біз мынадай болжамды басшылыққа алдық: егер технологиялық тәсіл негізінде студент-экономистттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқыту процесінде пәннің бағдарламасынан тақырыптар бойынша технологиялық карталарды және сабақтардың ақпараттық карталарын жасасақ, онда оқытудың кредиттік жүйесінің шарттарында болашақ экономистттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне тиімді оқытуы қамтамасыз етіледі, яғни:

- студенттерді оқыту үшін нақты жағдайлар жасалады: оларға теориялық және тәжірибелік материалдар беріледі; оқу уақыты тиімді ұйымдастырылады, бағалау механизмі түсінікті, өзіндік тексеру жұмыстарының нәтижелері бойынша жеке білім деңгейін көрсетуге мүмкіндік жасалады;

- оқытушы үнемі өз тәжірибесін жүйелендіруге және жұмыс сапасын жоғарылатуға мүмкіндік алады;

- оқытушылар арасында өзара тәжірибемен алмасу механизмі қалыптасады;

- жоо-ның оқытушылары мен студенттері үшін оқу құралдарының негізі құрылады.

- студенттің аудиториядан тыс уақыты үнемді және мақсатты ұйымдастырылады;

Зерттеу мақсаты, тұлғасы және жасалған болжам бізге зерттеудің негізгі міндеттерін анықтауға мүмкіндік берді:

• студент-экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың жобасын технологиялық тәсілмен жасау үшін В. М. Монаховтың педагогикалық технологиясының методологиясын оқып меңгеру;
• “экономика-математикалық модельдеу” пәнінің бағдарламасынан тақырыптар бойынша технологиялық карталарды құру;
• технологиялық карталарға сәйкес сабақтардың ақпараттық карталарын жасау;
• оқу процесін технологиялық жолмен жобалау негізінде студент-экономистттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың тиімділігін эксперимент жүзінде тексеру.

Зерттеудің әдістемелік негізін педагогика, психология, дидактика, математика, педагогикалық технологиялар, ақпараттық технологиялар, экономика-математикалық әдістер мен модельдер бойынша зерттеулер құрайды.

Зерттеудің эксперименттік базасы ретінде студент-математиктер үшін экономика-математикалық модельдеу курсы бойынша сабақтарды жүргізуге С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті таңдап алынды.

Зерттеу әдебиеттеріне заңды материалдар мен құжаттар: Қазақстан білім беру туралы Заңы; орта және жоғары білім берудің дамуы Концепциясы; жоғары білім беруді реформалау туралы заңнамалық құжаттар; психолог, педагогтардың және математиктердің еңбектері жатады. Сонымен қатар, біздің зерттеуіміздің теориялық негізін экономика-математикалық модельдеу курсы бойынша оқулықтар мен оқу құралдары (И. Л. Акулич [13], Ю. Н. Кузнецов және т. б. [14], Е. С. Вентцель [15], М. С. Красс және Б. П. Чупрынов [16], Н. Ш. Кремер және т. б. [17], Е. В. Шикин және А. Г. Чхартишвили [18], Сапарбаев А. Д. [19], Рахметова Р. У. [20] ) оқу процесін технологизациялау бойынша еңбектері құрайды (В. М. Монахов, М. В. Кларин, В. П. Беспалько,

Қ. Қабдықайырұлы) .

Қойылған міндеттерді орындау үшін оқытудың келесідей зерттеу әдістері қолданылды: экономикалық ЖОО-да метематикалық ағартудың даму қарқынын айқындау мақсатымен тарихи талдау; зерттеу тақырыбына байланысты математикалық, педагогикалық, психологиялық еңбектерді оқып танысу және теориялық талдау жасау; «Экономика-математикалық модельдеу» пәні бойынша жасалған оқу бағдарламасымен, оқулықтар және әдістемелік құралдармен танысу; оқытушылардың озық тәжірибесімен танысу; экономика-математикалық модельдеу пәнін қолданып студенттерге мамандық беретін кафедралар оқытушыларымен әңгіме; оқыту нәтижесін байқап, бақылау жасау; эксперимент нәтижесін бағалау, математикалық сұрыптау және т. б.

Зерттеу кезеңдері және оны ұйымдастыру: Студент-экономисттерді экономика-математикалық модельдеу пәніне оқытуда дайындалған технологиялық жобаның тиімділігінің эксперименттік тексеруі мен зерттеу жұмысы екі кезеңде жүргізілді.

Бірінші кезең (2010-2011жж. ) қазіргі заманғы кезеңдегі студент-экономисттерді экономика-математикалық модельдеу курсына оқытудың жағдайын зерттеуіне арналды. Осындай тапсырмаға орай философиялық, математикалық, психология-педагогикалық әдістемелік әдебиеттерге; отандық және шетел басылымдарында жарияланған диссертациялық зерттеулеріне, материалдарына талдау жасалды.

Қазақстанның және Ресейдің жоғары оқу орындарында болашақ экономисттер үшін “экономика-математикалық модельдеу” пәні бойынша оқу бағдарламаларына, оқулықтар мен оқу құралдарына, жұмыс жоспарларына, экономикалық пәндер бағдарламаларымен ұсынылған заманауи оқулықтар мен оқу құралдарына талдау жүргізілді және Қазақстан мен ТМД елдерінің басқа мемлекеттеріндегі жоо оқытушыларының жұмыс тәжірибесі бақыланды. Зерттеу барысында студент-экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқыту жобасын технологиялық тәсілмен жасау үшін В. М. Монаховтың педагогикалық технологиясының методологиясы меңгерілді және М. Е. Исиннің жұмысындағы таңдау теориясының негізі ретінде осы пәннің жұмыс бағдарламасында көрсетілген экономика-математикалық модельдеу курсына оқытудың мазмұны құрастырылды. Болашақ экономисттерді “экономика-математикалық модельдеу” пәніне оқытудың сапасын жақсартуды қамтамасыздандыру бойынша ұйымдастыру шараларының жүйесі анықталды. “Экономика-математикалық модельдеу” пәні бағдарламасына сәйкес тақырыптар бойынша технологиялық карталары жасалды. Бұл кезеңде болжам жасалып, зерттеу міндеттері айқындалды.

Екінші кезеңде (2011-2012жж. ) болжамды тексеру мақсатында оқыту эксперименті жүргізілді. Осы уақытқа дейін технологиялық карталарға сәйкес сабақтардың ақпараттық карталары жасалды. Болжамның эксперименталды тексеруі уақытында студенттердің алған білімдері, біліктері мен дағдыларының деңгейін анықтау межелік және қорытынды бақылаулар нәтижелері бойынша жүзеге асырылды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы:

• В. М. Монаховтың педагогикалық технологиясы методологиясына сәйкес студент-экономисттерді технологиялық тәсілмен “экономика-математикалық модельдеу” курсына оқытудың жобасы жасалды;
• сабақтарды өткізу және ұйымдастыру сұрақтарын шешетін сабақтардың ақпараттық карталары ұсынылды;
• болашақ экономисттердің кәсіптік білімдері сапасының жоғарылауына мүмкіндік беретін экономика-математикалық модельдеу курсына студент-экономисттерді тиімді оқыту іске асырылатын шарттары қызметінде В. М. Монаховтың педагогикалық технологиясын қолдану әдістемесі ұсынылды;
• оқу процесі бүтін жүйе ретінде технологиялық тәсілмен жобаланды.

Болашақ экономистерді математикалық пәндерге оқытудағы әдістемелік жүйені дамыту өзекті мәселеге айналды; экономистердің математикалық дайындығында дидактикалық принциптердің және оқытудың заңдары мен заңдылықтарының, психолого-педагогикалық концепциялардың ролі теориялық түрде негізделді; экономикалық ЖОО-да математикалық білім беруді дамыту қарқыны негізінде болашақ экономисттерді экономика-математикалық модельдеу пәніне оқытуда әдістемелік жүйенің дамуы зерттеудің теориялық маңыздылығын көрсетеді.

Зерттеудің тәжірибелік маңыздылығы. Оқу процесін технологиялық тәсілмен жобалау нәтижесі болатын технологиялық карталар атласы мен сабақтың ақпараттық картасының жиынтығы: 1) ең алдымен студенттің жан жақты да деңгейлі білім алуына нақтылы жағдай жасайды; 2) оқытушыға өз тәжірибесін үнемі жүйелендіріп, сапасын арттыруға мүмкіндік береді; 3) әр пән оқытушыларының өзара тәжірибе алмасу механизмін қалыптастырады; 4) ЖОО-ы студенттеріне және оқытушыларға арналған оқу құралдарының негізі болады.

Келешек экономисттерді кәсіби бағыттылық принципі негізінде математикалық пәндерге оқытуда математикалық модельдеу әдістері және мәселелік оқыту сияқты заманауи әдістерді қолдануды ұйғарады. Оқытудың мұндай әдістері дайын емес білімдерді беруге бағытталғандықтан, танымдық қызметке, яғни жаңа білімдерді өз бетінше меңгеріп қабылдауға арналған әдістер білім берудің кредиттік жүйесі шарттарында өзекті болады.

Қорғауға шығару жағдайы: “Экономика-математикалық модельдеу” пәні бойынша жасалған технологиялық карталар пәннің мазмұнын нақтылауға және түзетуге мүмкіндік береді; мақсаттар, оқыту әдістері, бақылау жолдары мен түзету элементтері анықталады.

Ұсынылған сабақтардың ақпараттық карталары (САК) сабақтарды жүргізу және ұйымдастыру сұрақтарын шешеді. САК-да жоспарланған теориялық және тәжірибелік материалдар студенттің және оқытушының пайдалануы үшін беріледі.

Ұсынылған технологиялық тәсілді қолдану әдістемесі болашақ экономисттердің кәсіптік білімдері сапасының артуына себепші болатын студент-экономисттерді экономика-математикалық модельдеу курсына тиімді оқытуды жүргізуге мүмкіндік береді.

Зерттеудің негізгі нәтижелерін енгізу және апробациялау.

Негізгі нәтижелер:

1. Оломоуц қ. (Чехия) университетіндегі Халықаралық ғылыми конференциясында жарияланған мақала;
2. «ПМУ хабаршысы» (физика-математикалық серия) басылымында жарияланған мақала;
3. «Сатпаев оқулары» Халықаралық ғылыми конференциясында жарияланған 2 мақала.

1 «Экономика-математикалық моделдеу» пәніне технологиялық картаны құру әдістемесі

1. 1 В. Монаховтың оқыту технологиясын пайдалану әдістемесі

Қазіргі заманғы ғылыми техникалық прогрестің өте шапшаң қарқынмен демуы және информация көлемінің әр 3-5 жылда 2 еседей өсіп отыруы, әсіресе ой еңбегін және оқыту үрдісін айрықша сапалық түрде жетілдіруді талап етіп отыр.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс