Меншік құқығы жайлы жалпы ережелер

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І Меншік құқығы туралы жалпы ережелер ... ... ... ... ... ... ..
1.1. Қазақстан Республикасының Азаматтық заңнамасындағы меншік құқығының қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2. Меншік құқығының түсінігі және мазмұны ... ... ... ...
ІІ Меншік құқығының пайда болу негіздері және тоқтатылуы ... ... ...
2.1. Қазақстан Республикасының Азаматтық заңнамалары бойынша меншік құқығына ие болудың жеке әдістері ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2. Меншік құқықғын тоқтату әдістері ... ... ... ... .
ІІІ Ортақ меншік
3.1. Ортақ меншік түсінігі пайда болу негіздері, тоқтатылуы ... ... ... ... ... ...
3.2. Ортақ үлестік меншік ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3. Ортақ бірлескен меншік құығы ... ... ...
Қорытынды ... ... ... .
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ...

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Меншік құқығы, меншіктің өзі сияқты қоғамдық өмірде негізгі орының бірін алады. Меншік қатынасын нормативтік реттеу Қазақстан Республикасында мемлекеттің қалыптасуының бүкіл кезеңінде жүрді. Тарихи тұрғыда Қазақстан біршама уақыт Ресей империясының, одан кейін КСРО құрамында болып, тек 1991 жылы ғана тәуелсізмемлекет болды. Республикада меншік құқығы туралы нормативтік ережелер айтылған мемлекеттердегі қалыптасқан ағымға бағыншты еді. Осы тарауда меншік құқығы саласындағы азаматтық заңдар мен доктриналық ережелері генезисінің (тамырының) басты ерекшеліктеріне қысқаша тоқталу ләзім. Осылайша зерттеу, біздіңше, меншік туралы азаматтық заңдардың даму деңгейін түсінуге ықпал етіп, басты-басты теориялық және іс жүзіндегі проблемаларды анықтауға, олардың шешу жолдарын айқындауға мүмкіндік береді.
Қойылған мақсатқа жету үшін зерттеудің басты екі бағытын ерекшелеуге болады. Біріншісі – меншік құқығы туралы неғұрлым жалпы нормативтік және доктриналық ережелерді ағылшын-саксон және роман-герман құқық жүйесінде қарастыру. Бүгінгі таңда құқықтың дамыған екі түрін, яғни қазіргі екі басты жүйеге сәйкес келетін нормативтік-соттық және нормативтік-заңнамалық құқық жайлы сөз етуге болады.
Адамзат қоғамында меншік қатынастары түрлі мағынада түсіндірілуі мүмкін. Ол осы құбылысты білімнің қай саласындағы маман талдайды, соған да байланысты. Бізді бұл атаудың тек заңды мағынасы қызықтырады. Кей жағдайда осы мағынаның меншік турлы білімнің сан саласынан мәні мен сапалық сипатын ажырату қиынға түседі.
Оған қосы «меншік» мен «меншік құқығы» түсінігі ұқсас емес. Меншіктің қарастырылған анықтамасында басты және өте маңызды шара осы құқықтың адамның затқа қатынасы ретіндегі сипатында байқалып, көрсетілген қатынастың заңды мағынасының мәні ашылады. Мұндай түсінікке меншіктің экономикалық, саяси және өзге мағынасы кедергі келтірмеуі тиіс. Меншік, затқа байланысты қатынастар құқықтанудатек құқықтық тұстан негізінде қарастырылып, заңды мағынасы болуы тиіс. Осы тарауда адамның затқа өзінікі түріндегі қатынсын, яғни меншік құқығы қатынасын зерттейміз. Зерттеу меншік құқығының субъективтік мағынасы сипатында жүргізіледі (объективтік тұрғыдағы меншік құқығы түсінігін осы жұмыстын бірінші тарауында қарастырғанбыз).
Меншік құқығын анықтау мәселесінде әр елдің заң шығарушының, сондай-ақ цивилистердің өз арасында бір ізді пікір жоқ.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
І Меншік құқығы туралы жалпы ережелер ... ... ... ... ... ... ..
0.1. Қазақстан Республикасының Азаматтық заңнамасындағы меншік құқығының қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ...
0.2. Меншік құқығының түсінігі және мазмұны ... ... ... ...
ІІ Меншік құқығының пайда болу негіздері және тоқтатылуы ... ... ...
2.1. Қазақстан Республикасының Азаматтық заңнамалары бойынша меншік құқығына ие болудың жеке әдістері ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2. Меншік құқықғын тоқтату әдістері ... ... ... ... .
ІІІ Ортақ меншік
3.1. Ортақ меншік түсінігі пайда болу негіздері, тоқтатылуы ... ... ... ... ... ...
3.2. Ортақ үлестік меншік ... ... ... ... ... ... ... . ... .
3.3. Ортақ бірлескен меншік құығы ... ... ...
Қорытынды ... ... ... .
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Меншік құқығы, меншіктің өзі сияқты қоғамдық өмірде негізгі орының бірін алады. Меншік қатынасын нормативтік реттеу Қазақстан Республикасында мемлекеттің қалыптасуының бүкіл кезеңінде жүрді. Тарихи тұрғыда Қазақстан біршама уақыт Ресей империясының, одан кейін КСРО құрамында болып, тек 1991 жылы ғана тәуелсізмемлекет болды. Республикада меншік құқығы туралы нормативтік ережелер айтылған мемлекеттердегі қалыптасқан ағымға бағыншты еді. Осы тарауда меншік құқығы саласындағы азаматтық заңдар мен доктриналық ережелері генезисінің (тамырының) басты ерекшеліктеріне қысқаша тоқталу ләзім. Осылайша зерттеу, біздіңше, меншік туралы азаматтық заңдардың даму деңгейін түсінуге ықпал етіп, басты-басты теориялық және іс жүзіндегі проблемаларды анықтауға, олардың шешу жолдарын айқындауға мүмкіндік береді.
Қойылған мақсатқа жету үшін зерттеудің басты екі бағытын ерекшелеуге болады. Біріншісі - меншік құқығы туралы неғұрлым жалпы нормативтік және доктриналық ережелерді ағылшын-саксон және роман-герман құқық жүйесінде қарастыру. Бүгінгі таңда құқықтың дамыған екі түрін, яғни қазіргі екі басты жүйеге сәйкес келетін нормативтік-соттық және нормативтік-заңнамалық құқық жайлы сөз етуге болады.
Адамзат қоғамында меншік қатынастары түрлі мағынада түсіндірілуі мүмкін. Ол осы құбылысты білімнің қай саласындағы маман талдайды, соған да байланысты. Бізді бұл атаудың тек заңды мағынасы қызықтырады. Кей жағдайда осы мағынаның меншік турлы білімнің сан саласынан мәні мен сапалық сипатын ажырату қиынға түседі.
Оған қосы меншік мен меншік құқығы түсінігі ұқсас емес. Меншіктің қарастырылған анықтамасында басты және өте маңызды шара осы құқықтың адамның затқа қатынасы ретіндегі сипатында байқалып, көрсетілген қатынастың заңды мағынасының мәні ашылады. Мұндай түсінікке меншіктің экономикалық, саяси және өзге мағынасы кедергі келтірмеуі тиіс. Меншік, затқа байланысты қатынастар құқықтанудатек құқықтық тұстан негізінде қарастырылып, заңды мағынасы болуы тиіс. Осы тарауда адамның затқа өзінікі түріндегі қатынсын, яғни меншік құқығы қатынасын зерттейміз. Зерттеу меншік құқығының субъективтік мағынасы сипатында жүргізіледі (объективтік тұрғыдағы меншік құқығы түсінігін осы жұмыстын бірінші тарауында қарастырғанбыз).
Меншік құқығын анықтау мәселесінде әр елдің заң шығарушының, сондай-ақ цивилистердің өз арасында бір ізді пікір жоқ.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Қазіргі таңда Ресей Федерациясы мен басқа да шет мемлекеттерде бұл тақырып жөнінде көптеген ғылыми жұмыстар шықты. Қазақстан мемлекетіміз үшін әлі күнге дейін зерттелу үстінде. Меншік құқығының түсінігі, пайда болу негіздері және тоқтатылуы жөніндегі мәселеге Ю.Г. Баиннің, М.К. Сүйлеменовтың, С.В. Скрябиннің, Е.А. Сухановтың, Ю.К. Толстойдың, А.А. Ерошенконың, А.М. Сергеевтың, М.Н. Малеинанның, Л.А. Соловьеваның, О.М. Романовтың және т.б. ғалымдардың еңбектері арналған.
Зертеу объектісі. Жұмыстың ізденіс-зерделеу және зерттеу объектісіне қоғамдық қатынастар, ондағы меншік құқығы мәселесіндегі құқықтық қорғау мен жүзеге асыруды мемлекеттік реттеу болып табылады.
Зерттеу пәні болып меншік құқығы, оның пайда болу және тоқтатылу негіздері жөніндегі мәселелрді қамтитын Қазақстан Республикасының заңнамалары, сондай-ақ зерттелетін проблемаға қатысты мемлекеттік органдармен, азаматтар және ұйымдармен қатынастарын реттейтін құқықтық аспектілер кіреді.
Зерттеу мақсаттары мен міндеттері. Дипломдық зерттеу жұмысының негізгі мақсаты - меншік құқығы ұғымына талдама (анализ) жасау, тәжірбиеде осы салаға қатысты кездесетін мәселелерді талқылау, зерттеу мәселесі бойынша заңнамаларды жетілдіру жөнінде ұсыныстар келтіру болып табылады.
Аталған мақсатқа жетуүшін жүзеге асырылатын зерделеу-зерттеу процесіне байланысты шешілуге тиіс мынандай міндеттер туындайды:
*Қазақстан Республикасында меншік құқығы институтын құқықтық реттеу мәселесін жалпы тұрғыда қарастыру.
*Меншік құқығы ұғымын саластырмалы құқықтық негізде зерттеу.
*Меншік құқығы жөніндегі заңдылықтарды қамтамасыз ету.
*Меншік құқығы, оның пайда болу және тоқтату негіздеріне құқықтық қорғауды қамтамасыз ету.
Зерттеу жұмысының методологиясы мен методикасы.
Методологиялық негіздеріретінде, ғылыми танымның диалектикалық-материалистік жүйелі-құрылымды және салыстырмалы-құқықтық әдістері пайдаланылады. Ал теориалық негіздері ретінде, мемлекет және құқық теориясы, азаматтық құқық және конституциялық заңдарға байланысты мемлекеттік және ресми тілде жарық көрген қазақстандық ғалымдардың еңбектерінде, сондай-ақ таяу және қашық шет елдердің әсіресе Ресей ғалымдардың меншік құқығы саласы бойынша жасалған теориялық байлам-түйіндері, соларға қатысты жаңаша көзқарастар мен тұжырым-ұсыныстарды айқындауға, дипломдық жұмыс тақырыбының өзекті мәселелерін жеткілікті көлемде ашып көрсетуге азаматтық құқықтық заңдар, арнайы меншік құқығы саласына арналған заңдар, сондай-ақ тақырыпқа сәйкес түрлі (басқа да) нормативтік құқықтық актілер айтарлықтай септігін тигізеді.
Дипломдық жұмыстың көлемі және құрлымы. Жұмыстың құрылымы ізденіс-зерттеу жүргізу сипатына, зерттеу мәселелері мен қисындылығына және деңгейіне байланысты кіріспеден, ? бөлімшеден құрылатын ? бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған нормативтік құқықтық актілер мен әдебиеттер тізімінен тұрады.

І Меншік құқығы туралы жалпы ережелер
2.1. Қазақстан Республикасының Азаматтық заңнамасындағы меншік құқығының қалыптасуы мен дамуы
Меншік құқығы, меншіктің өзі сияқты қоғамдық өмірде негізгі орынның бірін алады. Меншік қатынасын нормативтік реттеу Қазақстан Республикасында мемлекеттің қалыптасуының бүкіл кезеңінде жүрді. Тарихи тұрғыда Қазақстан біршама уақыт Ресей империясының одан кейін КСРО құрамында болып, тек 1991 жылы ғана тәуелсіз мемлекет болды. Республикада меншік құқығы туралы нормативтік ережелер айтылған мемлекеттердегі қалыптасқан ағымға бағынышты еді. Осы тарауда меншік құқығы саласындағы азаматтық заңдар мен доктриналық ережелері генезисінің (тамырының) басты ерекшеліктеріне қысқаша тоқталу ләзім. Осылайша зерттеу, біздіңше, меншік туралы азаматтық заңдардың даму деңгейін түсінуге ықпал етіп, басты-басты теориялық және іс жүзіндегі проблемаларды анықтауға, олардың шешу жолдарын айқындауға мүмкіндік береді.
Қойылған мақсатқа жету үшін зерттеудің басты екі бағытын ерекшелеуге болады. Біріншісі - меншік құқығы туралы неғұрлым жалпы нормативтік және доктриналық ережелерді ағылшын-саксон және роман-герман құқық жүйесінде қарастыру. Бүгінгі таңда құқықтың дамыған екі түрін, яғни қазіргі басты екі жүйеге сәйкес келетін нормативтік-соттық және нормативтік-заңнамалық құқық жайлы сөз етуге болады.
Уго Маттеи [1.12] меншік құқығының жалпы құқық жүйесінен мына басты ерекшелігін бөліп қарастырады. Ең алдымен ағылшын тілдес елдердің құқықтық қауымдастығының өкілдері меншік ұғымын кең мағынада түсініп, ол мазмұны бойынша экономистер қолданылатын меншік құқығы түсінігіне жақын болады. Соның нәтижесінде бұл категория құқықтың әр алуан саласын қамтиды, ал римдік құқық дәстүрыде оның ерекшелігі айқын сақталып, оны бірде бір осы заманғы цивилист меншік құқығына жатқызбас еді. Мысалы, акционерлік капитал мен жалға беруді сақтандыруға қатысты туындайтын қатынас жалпы құқықпен меншік құқығы ұғымына жатқызылады.
Жалпы құқықты елдерде меншік құқығы нақты (жылжымайтын) мүлікпен және дербес (жылжитын) мүлікпен байланысты негізгі заңды-техникалық дихотомия төңірегінде болатыны айтарлықтай мәнге ие. Бұлай бөлу бір-бірінен өзгеше аталған меншік түрлерінің қорғау тетігінің дамуымен сипатталады. У.Маттеи кейбір шатасушылықтың болғанына қарамастан, жылжымалы және жылжымайтын мүлік институттары бір-бірінен ажыратылған және ерекшеленген меншік құқығының аспекті түрінде бола отырып, қазіргі жалпы құқықта бөлек екі саланы құрайтынын атап өтеді.
У.Матеидің пікірінше құрлықтық құқық үшін меншік құқығын нормативтік реттеудің бөлек әлденеше жалпы заңдылықтары бар. Ол, біріншіден, заттық құқықтың бірлік теориясы. Ұлы Француз революциясы кезінде меншік иесінің құығы күші феодолизмге тән сипатта ажырату өріс алды. Меншік иесі құқығы күшінің шектелген саны белгілі бір ауқымнан шықпауға әрі бақыланбауға тиіс болды, ал меншік иесінің меншікке қатысты құқығы болса, тар ауқымда қатаң түрде шектеліп отырды. Екіншіден, меншік жеке бастың еркіндігі ұғымынан туындайтын табиғи құқықты байланыстырғыш ретінде байқалды. Жеке адамның меншікке егемендігі мемлекетің егемендігіне қарсы неғұрлым тиімді тосқауыл ретінде қарастырылды. Мемлекеттің шексіз билігің шектеуді, ағарту, рационалдық және саяси ойдың жаратылыстану-құқықтық мектептері өркениетті қоғамның институттық негізі ретінде қабылдады. Маттеи азаматтық құқықтың осы екі негізгі ережесі бойынша жалпы құқыққа сын тұрғысында қарама-қарсы пікір білдіреді. Бұл, әсіресе, затқа құрлықтық құқық үшін меншік қатынасын нормативтік реттеудің дәстүрлі постулаттарының бірі болып саналатын шексіз билік жүргізу мәселесіне қатысты.
Қазақстан Республикасында меншік құқығы жөніндегі нормативтік ережелердің азаматтық-құқықтық дәстүр аясында туындағаны сөзсіз, әйтсе де сыртқы сипаттағы белгілі бір тарихи себептерге қатысты өзіндік ерекшелігі де болды. Зерттеудің екінші бағытының мақсаты - Қазақстан Республикасының құқықтық жүйесіндегі меншік құқығын дамытудың кейбір ерекшелігіне талдау жасау. Ол мына кезеңдерге бөлінген:
1)революцияға дейінге кезең - ХІХ ғасырдың екінші жартысынан 1917 жылды қоса;
2)кеңестік кезең - 1917 жылдан басталып, 20 ғасырдың 80 жылдарының соңы;
3)кеңестен кейінге кезең - 80 жылдардың соңынан қазірге дейін;
Рефолюцияға дейінгі кезеңнің басты ерекшелігіне меншік құқығының либералды құрылымын жасауға талпынысты жатқызуға болады. Осыған қоса, бұл кезең үшін осы саладағы белгілі дәрежедее тұжырымдалған заң доктринасының болуы тән.
Екінші кезең азаматтық құқыққа, атап айтқанда, меншік құқығына жария құқыққа тән элементер мен заң құрылымдарының енуімен ерекшеленеді. Сол себепті азаматтық құқықты бірқатар зерттеушілер атап өткендей сала ретінде кешенді түрде сипаттауға болады. Біздіңше, бұл ықпалға көбінше меншік құқығы түсті, өйткені осы құқық институтының нормалары мүліктік қатынастың тұрақтысы ретінде бағаланады.
Үшінші кезең шартты түрде кеңестен кейінгі кезең деп аталып, меншік құқығы туралы ережелердің өтпелі сипатымен ерекшеленді. Бұл мәселен, 1994 жылғы Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің нормалары жеке құқықтық құрылымдармен бірге кеңестік кезеңнің меншік құқығының заң құрылымдарын қамтумен байқалады. Демек, азаматтық заңдар мен құқықтық кешенділігі жайлы сөз қозғағанымен, оның мазмұны кеңестік кезеңмен саластырғанда зат құқығын заңдастыруға байланысты өзгеше болады, сондықтан азаматтық заңдарды дамытудың бұл кезеңі бөлек қарастырылуы қажет.
КСРО-дағы азаматтық құқық пен азаматтық заңдардың дамуын кезеңге бөлуге қатысты пікірлер әралуан. Олардың ішінде О.С.Иоффенің [2.110] бағыты бізге тиімді боп көрінеді, ол азаматтық құқықтың мәнін ғылым, ал азаматтық заңдардың мәнін құқықтық саласы ретінде зерттеу критерийі етіп алып, бұл процесті бес кезеңге бөлуді ұсынады. Бірінші кезең 1917 жылы басталып, 1921 жылды қоса есептегенде; екінше 1922-1928жылдар; үшінші 1929-1937 жылдар; төртінші 1938-1955 жылдар; бесінші 1955 жылдан. Біздің ойымызша бесіншікезең 1991 жылы КСР Одағының Азаматтық кодексінің негіздерін дайындап, қабылданған 80 жылдардың аяғы 90 жылдардың басына сәйкес келеді. Бұл ұйғарым азаматтық заңдар құрылымына принциптік өзгерістерді енгізуге байланысты болды. Осы өзгерістер біз шартты түрде кеңестен кейінгі деп ат қойған, азаматтық заңдарының дамуының жаңа кезеңі туралы айтуға мүмкіндік береді.
Меншік құқығы туралы жалпы ережелерді зерттеу барысында О.С.Иоффе ұсынған кезеңдерді пайдаланбадық. Яғни О.С. Иоффенің жәктеуі бойынша кезеңдердің кез келгенінде жалпы азаматтық құқық пен оның институты - заттық құқықтың дамуы бойынша өзгеріссіз өтуімен байланысты болды. Осы айтылғанды түсіну үшін В.И.Лениннің біз жеке меншікті мойындамаймыз, біз үшін шаруашылық саласының барлығы жеке меншік емес ол жария-құқықты деген тұжырымын келтіруге болады. Сондықтан да азаматтық құқыққа жария-құқықты элементтер мен құрылымдардың ену дәрежесін білдіртетін айырмашылық жеке сипатта болмақ. Меншік құқығы саласында цивилистік (азаматтық) доктринаның дамуы негізінен акі мәселені шешуге бағытталғаны да дәлелдің тағы бір түрі. Мұндағы мәселелер мыналар: а)социалистік, ең алдымен мемлекеттік меншік құқығы туралыілімді жасау; ә)өндірістік қызметті жүзеге асыру үшін берілген мүлікке мемлекеттік кәсіпорынның құқығы туралы ілімді жасау. Міне, осыдан автор кеңес кезеңіндегі азаматтық құқықтағы меншік құқығының генезисін тұтас қарастырып, сол кезеңдегі азаматтық құқықтағы меншік құқығының генезисін тұтас қарастырып, сол кезендегі азаматтық заңдылықтың кодификациясы мен осы саладағы цивилистік доктринаның негізгі ережелерінің сипаттамасына ғана көңіл аударады.
Бүгінгі таңда республикада меншік құқығы туралы жалпы ережелерге айта қаларлықтай ғылыми зерттеулер жүргізіле қойған жоқ. Бұл жұмыста белгілі бір тарихи перспективада Қазақстан Республикасында меншік туралы заңдардың дамуын шарты түрде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.