Жодардың жобалануы



5. Жолдардың жобалануы
5.1. Жолдардың бойлық (көлденең, жартылай бойлық) типті
5.2. Жолдың үстіңгі құрылымы
5. 3 Бұрмалы бағыттама және оның түрлері.
Жолдың үстіңгі құрылысы жылжымалы құрамды бағыттау, оның доңғалақтарының күш әсерлерін қабылдап, ол күштерді жолдың төменгі құрылысына тарату қызметін атқарады.Жолдың үстіңгі құрылысы дегеніміз – құрылыстар кешені.Оған балласт қабаты, шпалдар, релістер мен реліс бекітулері, ығысуға қарсы қарсы бекітпелер, бағыттама құрылысы, көпірлер мен бұрылма білеулер кіреді. Релістерді шпалдарға бекітіп, релісті-шпалды тор жасалады.
Балласт қабаты. Балласт қабатының негізгі қызметі – шпалдардан алған қысым күштерін жер тосемінің негізгі көлеміне біркелкі тарату, тік және колденең күштердің әсерінен шпалдардың орнықтылығын сақтау, реліс табанының астындағы негізінің серпінділігі мен релісті-шпалды тордың жазықтық және тік пішінінде жөндеу мүмкіндігін қамтамасыз ету, үстіңгі қабаттағы суды ағызып жіберу.
Балласт қабаты суды өзінде ұстамай, негізгі жолақты ылғалдан сақтауға тиіс. Балласт материалдары түскен күшпен атмосфералық әсерге берік, серпінді, орнықты және арзан болуы керек. Балласт ретінде сусымалы, тез құрғағыш, серпінді материалдар пайдаланылады. Оларға ұсақталған және қиыршық тастар, құм, аббест қалдықтары, ұлу тастар жатады. Балласт үшін ең жақсы материал – табиғи тастардан, ірі және ұсақ жұмыр тастардан ұсақталған тастар. Оның мөлшері 25-тен 60 мм-ге дейін болады.
Релістер. Релістер жылжымалы құрамның доңғалақтарын бағыттап, оның салмақ күшін шпалдарға жеткізеді. Одан басқа, релістер автоблоктаулы жол бөліктерінде сигнал тоқтарын өткізуге, ал электрлі жолда – тартым тоғын қайта алуға пайдаланылады.

5. Жодардың жобалануы

5.1. Жолдардың бойлық (көлденең, жартылай бойлық) типті


Жартылай бойлық схемасы орналасуымен жолдары қолданылуы мүмкін өткізу кезінде тақ жолаушылар поездарының тоқтауы бойынша I бас жолдары, сондай-ақ қажет болуы мүмкін қосымша жүк тиеу-түсіру фронт немесе кірме тарапынан жолаушылар ғимараты қолданылады. Схемасы бойлық орналасуымен қабылдап-жөнелту жолдары қолданылады және қажет болған жағдайда қосымша жүк тиеп-түсіру фронтының және вагондарды беруі (поездардың), сондай-ақ желілерінде жолаушылар поездарының орналасуы.

5.2. Жолдың үстіңгі құрылымы

Жолдың үстіңгі құрылысы

Жолдың үстіңгі құрылысы жылжымалы құрамды бағыттау, оның доңғалақтарының күш әсерлерін қабылдап, ол күштерді жолдың төменгі құрылысына тарату қызметін атқарады.Жолдың үстіңгі құрылысы дегеніміз - құрылыстар кешені.Оған балласт қабаты, шпалдар, релістер мен реліс бекітулері, ығысуға қарсы қарсы бекітпелер, бағыттама құрылысы, көпірлер мен бұрылма білеулер кіреді. Релістерді шпалдарға бекітіп, релісті-шпалды тор жасалады.
Балласт қабаты. Балласт қабатының негізгі қызметі - шпалдардан алған қысым күштерін жер тосемінің негізгі көлеміне біркелкі тарату, тік және колденең күштердің әсерінен шпалдардың орнықтылығын сақтау, реліс табанының астындағы негізінің серпінділігі мен релісті-шпалды тордың жазықтық және тік пішінінде жөндеу мүмкіндігін қамтамасыз ету, үстіңгі қабаттағы суды ағызып жіберу.
Балласт қабаты суды өзінде ұстамай, негізгі жолақты ылғалдан сақтауға тиіс. Балласт материалдары түскен күшпен атмосфералық әсерге берік, серпінді, орнықты және арзан болуы керек. Балласт ретінде сусымалы, тез құрғағыш, серпінді материалдар пайдаланылады. Оларға ұсақталған және қиыршық тастар, құм, аббест қалдықтары, ұлу тастар жатады. Балласт үшін ең жақсы материал - табиғи тастардан, ірі және ұсақ жұмыр тастардан ұсақталған тастар. Оның мөлшері 25-тен 60 мм-ге дейін болады.
Релістер. Релістер жылжымалы құрамның доңғалақтарын бағыттап, оның салмақ күшін шпалдарға жеткізеді. Одан басқа, релістер автоблоктаулы жол бөліктерінде сигнал тоқтарын өткізуге, ал электрлі жолда - тартым тоғын қайта алуға пайдаланылады.
Жұмыстың сенімділігін арттыру үшін реліс айтарлықтай берік, қызмет мерзімі ұзақ, аса төзімді және қатты, бірақ морт болмауы тиіс, өйткені ол динамикалық соққыны қабылдайды. Реліс жасауға беріктігі жоғары көміртекті болат материалдар пайдаланады. Релістің саламағы мен көлденең пішішіне қарай Р50, Р65, Р75 үлгілері пайдаланылады. Р әрпі реліс дегенді білдіреді, ал сан мөлшері релістің бүтін санға айналдырған 1 метрлік салмағын көрсетеді. Релістің қалыпты ұзындығы - 25м.
Релістерды шпалдарға аралық бекітпелер арқылы орнықтырады. Олар реліс пен шпалдың берік және айтарлықтай серпінді байланысын, екі релістің аралығын бірқалыпта ұстауын және релістердің ішіне қарай еңістігін сақтауын, бойлық жылжуын және релістердің аударылмауын, ал темірбетон шпалдар салынған жолдарда релістер мен шпалдарды электр айырғышпен ажыратуын қамьамасыз етуі тиіс.

Сурет 1 - Р 50 маркылы реліс

Сурет 2 - Р 65 маркалы реліс

Сурет 3 - Р 75 маркалы реліс

Кесте 1 - релістер өлшемдері
Корсеткіш
Реліс түрі
Профиль суреті

Р75
Р65
Р50

Көлденең қимасының ауданы, см2
95,06
82,56
65,93

Ұзындығы 1м релістің салмағы, кг
74,41
64,72
51,67

жалпы H

192
180
152

бастары

55
45
42

мойындары
105
105
83

табаны
32
30
27

В1 сырғанау бетінен 13 мм биіктіктегі басының ені

72
71
70

Табанының ені
150
150
132

Релс тіректерінің қызметі:
oo тік әсер ететін, қаптал, бойлық күштерді қабылдап балластың қабатқа беруі.
oo Жол табаны енінің релс еңісінің; релстердің бір-біріне ауытқуы; автоблокировкамен электрлік оқшаулау.
oo Жол табаны енінің, релс еңісінің тұрақтылығын қамтамасыз ету, релстердің бір-біріне автоблокировкамен электрлік оқшаулау;
oo Балластың қабатпен бірге релс еңісінің жазықтығы тұрақты жағдайын жоспарлаумен пішіндеуде қамтамасыз ету.
Релс тіректеріне қойылатын талаптар:
oo табиғи климаттың (атмосфералық жауын - шашын, температураның тұрақсыздығы мезгылдік қату, жылу), ауыспалы күштер әсері кезінде берік, төзімді, қызымет көрсету мерзімі ұзақ болуы қажет.
oo Тіректің көлденең және бойлық бойымен ығысуға жоғарғы қарсылық көрсетуі;
oo Серпімді, диэлектрлі болуы қажет.
Релстік бекіттемелер. Аралық релстік бекітпелер құрамына қарай екіге бөлінеді: төсем мен төсемсіз. Төсемелер қысымды релстен тірекке беру үшін кеңестікпен қамтамасыз етеді.
Аралық бекітпелердің басты міндеті релспен негізді байланыстыру. Аралық бекітпелер қамтамасыз етеді:
oo екі релс шүйдесінің ішкі қырлырының аралығының тұрақтылығын;
oo релстың негізге жабысып байланысуы;
oo қолайлы температуралық шақ релстің жақсы қызыметі үшін;
oo жолдың үстыңгі құрылысының құрылымының экономикалық тиімділігі.
oo
Шпалдар

Шпалдар реліс астындағы негіздердің басты түрі болып саналады және релістен түскен қысымды балласт қабатына жеткізеді. Шпалдарға релістер бекітіліп, жол табанының бір қалыпта болуын қамтамасыз етеді.
Шпал материалдарына ағаш, темір бетон және металл жатады. Дүние жүзіндегі теміржолдардың (80-85%-ін) ағаш шпалдар құрайды, оларға майлы антисептик сіңіріледі. Бұл шпалдың артықшылығына: жеңілдігі, серпінділігі, дайындауының оңайлығы, реліске бекітудің ыңғайлылығы, реліс тізбегіндегі токқа кедергісінің жоғарылығы жатады. Оның кемшіліктеріне: қызмет ету мерзімінің аздығы және халық шаруашылығына қажет ағаштың көп жұмсалуы жатады. Ағаш шпал дайындауға негізінен қарағай, қайың, шырша, майқарағай, балқарағай, сағызқарағай, шамшат ағаштары қолданылады.



Сурет 4 - ағаш шпал түрлері
Шпалдар жолдарға қатаң түрде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Теміржол көлігі Қазақстанның экономикасының рөлі
Шельфті меңгеруде техникалық шаралардың концептуалды жобалануы
Қаптау жұмыстары
Құрылыс конструкциялары даму тарихы. Құрылыс конструкцияларына қойылатын талаптар. Бетонның класы мен маркасы. Деформация модулі мен серпімділік модулі
Дабыл және байланыстың құрылымдық бөлімшелеріндегі ДОБ құрылғылары
Дабыл және байланыс дистанциясымен, оның құрылысымен танысу
Инженерлік жүйелер, желілер мен жабдықтар» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
СИ бағдарламалау тілі және жобалануы
СИ бағдарламалау тілі және жобалануы туралы
Құрылыс - монтаж жұмыстары
Пәндер