Қолданбалы бағдарламалық жасақтама. Электрондық кестелерді өңдеу құралдары

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлімі
2.1. Электрондық кестелерді өңдеу құралдары.
2.2. Электрондық кестеде қарапайым есептеулер
2.3. Функциялар.Функция шеберімен жұмыс. Функция категориялары
2.4. Диаграммалар құру
2.5. Электронды кестені мәліметтер қоры ретінде пайдалану
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Программалық жасақтама (Программное обеспечение; software) (Software; soft - жүмсақ және ware — бұйым) — компьютердің жұмыс істеуіне арналған программалар жиынтығы, яғни программалық жасақтамалар.
Қолданбалы бағдарламалық жасақтама — бағдарламалау жүйелерінің көмегінсіз, қолданушы өзінің ақпараттық тапсырмаларын шеше алатын бағдарламалар жиынтығы. Қолданбалы БЖ келесі бағдарламалар класстарына бөлінеді:
• Жалпы қолданыстағы бағдарламалар;
• Арнайы қызметтегі бағдарламалар;
• Кәсіптік деңгейдегі бағдарламалар.
Жалпы қолданыстағы бағдарламалар
Жалпы қолданыстағы бағдарламаларды меңгеру үшін арнайы білімнің қажеті жоқ, сондықтан олар қолданушылармен кеңінен қолданылады. Бұл классқа мәтіндік редакторлар, электрондық кестелер, мәліметтер қорымен жұмыс жасау бағдарламалары, анимациалық графика дестесі, коммуникациялық бағдарламалар, интегралданған және бір мақсатты бағдарламалар жатады.
Арнайы қызметтегі бағдарламалар
Бұл бағдарламалар арнайы есептерді шешуге арналған бағдарламалар, мысалы, қашықтықтан оқыту және тестілеу, математикалық дестелер (MathCAD), қызметті эксперттік бағалау (GAMMA, EXPERT) және т.б.
Кәсіптік деңгейдегі бағдарламалар
Бұл бағдарламалар маманның кәсіби тапсырмаларын шешуге арналған. Бұл классқа ұйымның қаржылық шаруашылық қызметін талдау бағдарламалары, бухгалтерлік есепті және банктік қызметті автоматтандыру бағдарламалары, өнімді өндіру технологиясын қамтамасыз ететін бағдарламалар және т.б.

1. Байшоланова Қ. С. Ақпараттық жүйелер теориясы. – Алматы, 2007.
2. Балапанов, Е. Қ., Бөрiбаев, Б., Дәулетқұлов, А. Б. Жаңа информациялық технологиялар-Алматы.
3. http://lektsii.org/3-55654.html
4. http://kopilkaurokov.ru/informatika/testi/exceldiezhumysistieueliektrondykkiestielierdizirlieuhttps://ru.wikipedia.org/wiki/Диаграмма
5. http://kzdocs.docdat.com/docs/index-15061.html?page=8
6. http://tezister.net/index.php?newsid=172790

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Білім және Ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қолданбалы бағдарламалық жасақтама. Электрондық кестелерді өңдеу құралдары.

Орындаған: Бейсенбай Айгерім
Дайрабай Салтанат
Иманқали Аида
Нұрғали Айна
Қабылдаған: Байтенова С.А

Алматы 2016ж
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлімі
2.1. Электрондық кестелерді өңдеу құралдары.
2.2. Электрондық кестеде қарапайым есептеулер
2.3. Функциялар.Функция шеберімен жұмыс. Функция категориялары
2.4. Диаграммалар құру
2.5. Электронды кестені мәліметтер қоры ретінде пайдалану
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

I. Кіріспе
Программалық жасақтама (Программное обеспечение; software) (Software; soft - жүмсақ және ware -- бұйым) -- компьютердің жұмыс істеуіне арналған программалар жиынтығы, яғни программалық жасақтамалар.
Қолданбалы бағдарламалық жасақтама -- бағдарламалау жүйелерінің көмегінсіз, қолданушы өзінің ақпараттық тапсырмаларын шеше алатын бағдарламалар жиынтығы. Қолданбалы БЖ келесі бағдарламалар класстарына бөлінеді:
* Жалпы қолданыстағы бағдарламалар;
* Арнайы қызметтегі бағдарламалар;
* Кәсіптік деңгейдегі бағдарламалар.
Жалпы қолданыстағы бағдарламалар
Жалпы қолданыстағы бағдарламаларды меңгеру үшін арнайы білімнің қажеті жоқ, сондықтан олар қолданушылармен кеңінен қолданылады. Бұл классқа мәтіндік редакторлар, электрондық кестелер, мәліметтер қорымен жұмыс жасау бағдарламалары, анимациалық графика дестесі, коммуникациялық бағдарламалар, интегралданған және бір мақсатты бағдарламалар жатады.
Арнайы қызметтегі бағдарламалар
Бұл бағдарламалар арнайы есептерді шешуге арналған бағдарламалар, мысалы, қашықтықтан оқыту және тестілеу, математикалық дестелер (MathCAD), қызметті эксперттік бағалау (GAMMA, EXPERT) және т.б.
Кәсіптік деңгейдегі бағдарламалар
Бұл бағдарламалар маманның кәсіби тапсырмаларын шешуге арналған. Бұл классқа ұйымның қаржылық шаруашылық қызметін талдау бағдарламалары, бухгалтерлік есепті және банктік қызметті автоматтандыру бағдарламалары, өнімді өндіру технологиясын қамтамасыз ететін бағдарламалар және т.б.

II. Негізгі бөлім
Электрондық кестелерді өңдеу құралдары

Кесте (таблица; table) -- мәліметтерді жолдар мен бағаналар қиылысында орналастыру арқылы ұсыну тәсілі. Әдетте, кестенің бірінші жолы бағаналардың тақырыптарымен толтырылады. Бағаналардағы мәлімет типтері әр түрлі болуы мүмкін, бірақ бір бағанада орналасатын мәліметтер бір типті болуы қажет. Кесте мәлімдемелік мәліметтер базасының негізі болып саналады.
Кесте жолдары жазба, ал бағаналары өріс деп аталады.
Мәтіндерді өңдеу құралдарынан кейінгі жиі қолданылатын қолданбалы бағдарламаларға электрондық кесте процессорлары жатады.Электрондық кесте - магниттік тасуыштарға орналастырылған екі өлшемді немесе n-өлшемді мәліметтер жиымдары, яғни кестелер.Электрондық кестелер процессоры - электрондық кестелермен жұмыс істеуге арналған программалар жиынтығы.
Алғашқы кестелерді өңдеу программалары 80-жылдардың басында пайда болады, олар: Buisicalc, Multicalc, Supercalc. 90-жылдары Microsoft фирмасы қуатты кестелік процессор - MS Excel-ді жасады. Электрондық кестелерді қолдану мәліметтермен есептеу жұмыстарын жеңілдетеді, есептеу қорытындыларын арнайы бағдарламалау көмегінсіз алуға мүмкіндік береді. Электрондық кестелер, әсіресе, экономикалық және бухгалтерлік, статистикалық, ғылыми-техникалық есептеулерде жиі қолданылады.
Электрондық кестелер:
- мәліметтердің үлкен жиынтықтарымен бір типті есептеулер жүргізу үшін;
- қорытынды есептеулерді автоматтандыру үшін;
- есептеулерді параметрлердің мәндерін таңдау және формулаларды табуляциялау арқылы шешу үшін;
- тәжірибелердің нәтижелерін өңдеу үшін;
- параметрлердің тиімді мәндерін іздеуді ұйымдастыру үшін;
- кестелік құжаттар дайындау үшін;
- берілген (немесе алынған) мәліметтер бойынша графиктер және диаграммалар тұрғызу үшін кеңінен қолданылады.
Қазіргі уақытта кеңінен қолданылатын кестелік процессор Microsoft Excel-де жұмыс істеу негіздерін қарастырайық.
Microsoft Excel - мәліметтердің екі өлшемді кестелерімен жұмыс істеуге арналған. Электрондық кестелер құруда келесі қадамдар орындалады:
- мәліметтерді (мәтіндік, сандық, формула) енгізу;
- редакциялау;
- пішімдеулер жүргізу;
- қағазға басу (жариялау).
Электрондық кестелердің негізгі ұғымдары. Microsoft Excel бағдарламасы Windows жүйесінде бағдарламаларды іске қосудың және жабудың тәсілдеріне сәйкес іске қосылады және жабылады.
MS Excel құжаты Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы әрқайсысы бір электрондық кестеден тұратын Жұмыс беттерінен тұрады (255-ке дейін жұмыс беттері болуы мүмкін). Әрбір жұмыс бетінің атауы бар, ол бет жарлығында орналасады. Бет жарлықтарына тышқанмен түрту арқылы олардың бірінен-біріне көшуге болады. Беттің атауын өзгерту үшін жарлығына екі рет қатарынан түртіп, жаңа атау теру керек. Жұмыс беті жолдар мен бағандардан тұрады (256 бағанға, 65536 жолға дейін болуы мүмкін), жолдар реттік сандармен, бағандар латынның бас әріптерімен нөмірленеді.
Баған мен жолдың қиылысуында орналасқан элементті ұяшық деп атайды, ұяшық - мәліметтерді кестеде сақтаудың ең кіші элементі. Әрбір ұяшық өзі қиылысуында орналасқан баған мен жол атауларынан тұратын адресімен анықталады, мысалы - А1, DЕ234, F9. Әрбір мезетте белгілі бір ұяшық активті болып табылады, ол қою қоршаумен ерекшеленеді.
Диапазон - іргелес ұяшықтарда орналасқан, формулаларда оларға біртұтас элемент сияқты қатынасатын мәліметтер тобы. Жолдағы немесе бағандағы диапазондарға олардың алғашқы және соңғы адрестерін көрсету арқылы қатынасады, мысалы: А1:А15, А1:G1.Іргелес емес бірнеше ұяшық диапазондарын ерекшелеу қажет болса, мысалы А1:А5 және С1:С5, онда А1:А5 ерекшелеп, сонан кейін CTRL батырмасын басып отырып екінші С1:С5 диапазонын ерекшелейді.
Есептеулер формулалар және функциялар аппараттарын қолданады. Формула - сандық тұрақтылар, ұяшықтарға сілтемелер, функциялардың математикалық операциялар арқылы байланысқан өрнектері. Формуланы құру (=) теңдік белгісін енгізуден басталады. Формуланы құру кезінде қиындықтар кездессе, онда Функция Шеберін қолдануға болады.
Формулада ұяшықтарға сілтемелер, яғни есептеуде қолданылатын ұяшық адрестері болуы мүмкін. Сілтемелер салыстырмалы, абсолютті және аралас болуы мүмкін. Үнсіздікте салыстырмалы сілтеме қолданылады, яғни формуланы көшірмелегенде сілтемелердегі адрестер алғашқы ұяшықтың және көшірменің орналасуына сәйкес автоматты өзгереді. Көшірмелеуде ұяшық адрестері өзгермеу үшін абсолютті сілтеме қолданылады, ол жолдың немесе бағанның аты алдына (аралас сілтемеде) немесе екеуінің алдына да $ белгісін қоюмен ерекшеленеді.
Сандық мәліметтерді графикалық пішімде көрсету үшін сызықтар, жолақтар, секторлар, диаграммалар және басқаларды, сонымен қатар олардың біріктірілген вариацияларын қолданады. Бұл мүмкіндіктер Диаграмма шебері нұсқауларымен жүзеге асады.
MS Excel кестелік процессорында тізім деп, жолдары біртектес мәліметтерден тұратын кестені айтады. Жолды мәліметтер қорының жазбалары, ал бағандарды сол мәндердің алаңдары деп атайды.
MS Excel кестелік процессорындағы тізімдерді сұрыптау үшін кестенің нәтижелік қатарынан басқа, сұрыптауға негіз болатын атауларын ерекшелеп алып, Мәліметтер (Данные) менюінен Сұрыптау (Сортировка) командасын орындау керек. Бағандардағы алаң атауларын қоса ерекшелейтін болсақ, сұрыптау кезінде сол алаңдарды сұрыптаудың кілті ретінде бағандардың стандартты аттары алынады.
Сұрыптау (Сортировка) командасы арқылы ашылған сұқбат терезесінде сұрыптау ретін үш кілтке дейін пайдалана аламыз. Сұрыптау алғаш бірінші кілт бойынша, сонан соң, 1-ші кілттегі мәндерге сәйкес келетін 2-ші кілт бойынша, соңында 1-ші және 2-ші кілт мәндеріне сәйкес келетін 3-ші кілт бойынша орындалады.
Әртүрлі белгілер бойынша керекті мәліметтерді таңдау үшін сүзгіден (фильтрация) өткізуді қолданылады. Сүзгіден өткізу жарлығын орындаудың екі түрлі жолы бар: Автосүзгі (Автофильтр) және Кеңейтілген сүзгі (Расширенный).
Автосүзгі (Автофильтр). Автосүзгіні қолдану кезінде тізім тұрған аумақты ерекшелеу қажет. Мәліметтер (Данные) ðСүзгі (Фильтр) ð Автосүзгі (Автофильтр) командасын орындау барысында алаң атаулары маңында төмен қарай бағытталған тілсызық бейнелі батырма пайда болады. Автосүзгі салыстырудың екі түрін ұсынады:
- дәл (точное) шаблондық мәндер бойынша;
- шарт бойынша таңдау.
Шарт бойынша салыстырудың таңдауда бір-бірімен және , (и), немесе (или) логикалық функциялармен байланысқан таңдау критерийлері беріледі.
Қазіргі кезеңдегі электронды кестелер (Excel, QuattroPro, Lotus) интегралданған программалық жүйелер болып табылады. Сонымен қатар оларда басқа программалық жүйелерден мәліметтерді импорттау және экспорттау аппараттары жақсы дамыған.
Электрондық кестелердің құндылығы олардағы мәліметтерді өңдеу тәсілдерін пайдаланудың қарапайымдылығы болып табылады. Microsoft фирмасының Excel программасы- кестелік процессорлар немесе электрондық кестелер тобына жататын ең кең тараған программалық кестелердің бірі, Бірақ Microsoft Excel жай программа ғана емес, оны көптеген математикалық амалдарды, күрделі есептеулерді көрнекі жеңілдету үшін пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде, түрлі- түрлі диаграммалар тұрғызып, мәліметтер базасын дайындап олармен жұмыс істеуді, сандық эксперимент жүргізуді т.б. қамтамасыз ете алады. Microsoft Excel мүмкіндіктерінің көпжақтылы оны тек экономика саласында ғана емес, сондай-ақ, оқып үйренуде, ғылыми зерттеу істерінде әкімшілік және шаруашылық жұмыстарында да кеңінен пайдалануға мұрсат береді.
Электрондық кестенің мәндері келесі типтерде бола алады:
- мәтіндік;
- сандық;
- формулалық;
- күндік
ЭК - дағы мәтіндік жазбалар әріптердің, сандардың және арнайы символдардың, қандай да болса тізбегі болуы мүмкін. Электрондық кесте ұяшықтарына деректерді ғана емес, құрамдас функцияларды және формулаларды да енгізуге болады. Электрондық кестедегі формула деп есептеу үшін қолданылатын кәдімгі математикалық өрнектерді айтады.Формулалар белгілі ереже бойынша жазылады.
Формулалардың мынандай түрлері бар:
- математикалық;
- статистикалық;
- қаржылық;
- логикалық;
Формулалар операторлардың көмегімен жазылады:
- арифметикалық;
- салыстыру;
- мәтіндік

Функциялар. Функция шеберімен жұмыс. Функция категориялары
Microsoft Excel программасының функциясы ретінде белгілі бір алгоритм бойынша немесе формулалар бойынша жүргізілетін есептеу операциялары қарастырылады. Әрбір функцияның өзіне тән аты болады. Excel программасында функциялардың аттары пернелік тақтадан теріліп жазылады немесе Функция шебері (Вставка- Функций) деп аталатын команда немесе саймандар панеліндегі fx батырмасы көмегімен енгізіледі. Функция шебері функцияларға сәйкес формулалардың дайын шаблондарын береді, қолданушы бар болғаны функцияның аргументтерін ғана жазады.
Excel программасында, күрделі және қарапайым есептеулерге арналған 200 ден аса функцияларды қолдану мүмкіндігі қарастырылған. Сондай-ақ, бұл қосымшада қолданушының Excel-дің програмалау мүмкіндіктерін (VBA) пайдаланып өзіне қажет функцияларды да құрып алуына жағдай жасалған.
Функция шеберін пайдаланып функцияларды іздеуді жылдамдату мақсатында оларды келесі: 10 недавно использовавшихся, Полный алфавитный перечень, Финансовые, Дата и время, Математические, Статистические, Ссылки и массивы, Работа с базой данных, Текстовые, Логические и Проверка свойств категориялары бойынша топтастырған.
Функциялардың аргументтері ретінде сандар, сан мәнді өрнектер немесе сәйкесінше сандар мен сан мәнді өрнектер жазылған ұяшықтар адрестері, диапазон адрестері пайдаланылады.
Мысалы
= СУММ(А5:А9) - мұндағы СУММ функциясы, А5, А6, А7, А8, А9 ұяшықтардағы сандар қосындысын есептейді;
= СРЗНАЧ(G4:G6) - мұндағы СРЗНАЧ функциясы, G4, G5, G6 ұяшықтардағы сандардың орташа мәнін табады.
Күрделі функцияларды жазу әдеттегідей бірінің ішіне бірі жай жақшалар арқылы жазылады : = ОКРУГЛ(СРЗНАЧ(H4:H8);2).
Функцияның аргументтерін Функция шеберін пайдаланып енгізу. Функцияны Функция шеберін пайдаланып жазғанда, егер оның аргументі бар болса, онда келесі 1.2 суреттегідей терезе пайда болады. Бұл терезе функция аргументтерін енгізуге арналған.
1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6

1-сурет Функция шеберін терезесі

1 - функцияның аты;
2 - аргументтерді енгізу жолақтары;
3 - терезені кішірейту батырмасы , бұл батырмаға қайта шерту терезені бұрынғы қалпына келтіреді;
4 - аргументтің мәндері ;
5 - функцияның сипаттамасы;
6 - анықтаманы шақыру.
Функция аргументтерін енгізуде келесі тәсілдер қолданылады:
а) қажет адрестерді (ұяшықтың немесе диапазонның) пернелік тақтадан теруге болады;
б) қажет ұяшықтар мен диапазондарды жұмыстық беттегі кестедан белгілеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.