Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі
І КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І.ТАРАУ. АҚПАРАТТЫҚ.КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ.ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Білім беруде ақпараттық.коммуникациялық технологияларды
қолданудың маңызы мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Жаңа ақпараттық.коммуникациялық технологияларды сабақ
барысында пайдаланудың теориялық.әдіснамалық негізі ... ... ... ... ...
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық негізі ... ... ..
ІІ.ТАРАУ. ДҮНИЕТАНУ САБАҒЫНДА АКТ ҚАМТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
2.1Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі мен
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Дүниетану сабағында АКТ.ны қамтудың тиімді үлгісі ... ... ... ... ... ..
2.3 Дүниетану сабағында АКТ.ны пайдалану арқылы оқушылардың
танымдық қабілетін дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІ ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІІ ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І.ТАРАУ. АҚПАРАТТЫҚ.КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ.ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Білім беруде ақпараттық.коммуникациялық технологияларды
қолданудың маңызы мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Жаңа ақпараттық.коммуникациялық технологияларды сабақ
барысында пайдаланудың теориялық.әдіснамалық негізі ... ... ... ... ...
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық негізі ... ... ..
ІІ.ТАРАУ. ДҮНИЕТАНУ САБАҒЫНДА АКТ ҚАМТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
2.1Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі мен
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Дүниетану сабағында АКТ.ны қамтудың тиімді үлгісі ... ... ... ... ... ..
2.3 Дүниетану сабағында АКТ.ны пайдалану арқылы оқушылардың
танымдық қабілетін дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІ ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІІ ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары: интерактивті тақта; мультимедия; интернет кеңістігі; электронды оқулық.
Оқу үрдісінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажет: Бір қалыптылықты пайдаланбау, деңгейлер бойынша (білу, пайдалану, қолдану) оқушылар әрекетін ауыстырып отыру; баланың ойлау (зерделеу) қабілетін дамытуға бағытталу, яғни елестету, салыстыру, байқағыштық жалпыдан негізгіні айыра алу, ұқсастықты табу қасиеттерін дамыту;
Курстық жұмыстың өзектілігі мынада, қазіргі таңда білім беру саласында ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолданудың тиімділігі білім сапасын арттыру мен оқыту мәселесін жақсартуда нақты нәтижеге қол жеткізіп отырған құрал болып отыр. Соған байланысты оқушылардың білім бағасына және сол білімді бақылау жүйесі жайлы құжат "Жалпы білім және кәсіптік бағдар беретін мектеп реформасының негізгі бағыттарында" бұл мәселеге жоғары мән беріледі.
Білім сапасының теориялық негізделген принциптерін жасау мәселесі және соған сай ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолдану қазіргі танда ерекше қиын әрі күрделі болып отыр. Осы мәселені шешу жолдарын іздеу - біздің зерттеуіміздің негізгі мақсатын құрайды. Тәжірибелік әдістер мен оқушылардың білім сапасын бағалау критеррийлерінің соған сәйкес оқыту, меңгеру теориясымен байланысты талап ету мәселесі - педагогикалық психологияның негізін құраушы принцип болып табылады (Д.Б.Эльконин, Н.Ф. Талызина).
Курстық жұмыстың мақсаты – дүниетану сабағында АКТ- ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу.
Осы мақсатқа жету үшін алға мынадай міндеттер қойылады:
- дүниетану сабағында АКТ-ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу;
- АКТ құралдарын сыныпта тиімді енгізу жолдарын талдау;
- білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың маңызы мен мазмұнын ашу;
- жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізін қарастыру;
- дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігі мен ерекшеліктеріне тоқталу;
- дүниетану сабағында АКТ-ны қолданудың тиімді үлгісін келтіру;
- дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту;
- АКТ-ны мұғалімді ауыстыратын құрал ретінде емес, оқытудың қолданыстағы құралы ретінде қолдану;
- сабақта оқытудың жаңа технологияларын тиімді қолдана білу.
Оқу үрдісінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажет: Бір қалыптылықты пайдаланбау, деңгейлер бойынша (білу, пайдалану, қолдану) оқушылар әрекетін ауыстырып отыру; баланың ойлау (зерделеу) қабілетін дамытуға бағытталу, яғни елестету, салыстыру, байқағыштық жалпыдан негізгіні айыра алу, ұқсастықты табу қасиеттерін дамыту;
Курстық жұмыстың өзектілігі мынада, қазіргі таңда білім беру саласында ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолданудың тиімділігі білім сапасын арттыру мен оқыту мәселесін жақсартуда нақты нәтижеге қол жеткізіп отырған құрал болып отыр. Соған байланысты оқушылардың білім бағасына және сол білімді бақылау жүйесі жайлы құжат "Жалпы білім және кәсіптік бағдар беретін мектеп реформасының негізгі бағыттарында" бұл мәселеге жоғары мән беріледі.
Білім сапасының теориялық негізделген принциптерін жасау мәселесі және соған сай ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолдану қазіргі танда ерекше қиын әрі күрделі болып отыр. Осы мәселені шешу жолдарын іздеу - біздің зерттеуіміздің негізгі мақсатын құрайды. Тәжірибелік әдістер мен оқушылардың білім сапасын бағалау критеррийлерінің соған сәйкес оқыту, меңгеру теориясымен байланысты талап ету мәселесі - педагогикалық психологияның негізін құраушы принцип болып табылады (Д.Б.Эльконин, Н.Ф. Талызина).
Курстық жұмыстың мақсаты – дүниетану сабағында АКТ- ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу.
Осы мақсатқа жету үшін алға мынадай міндеттер қойылады:
- дүниетану сабағында АКТ-ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу;
- АКТ құралдарын сыныпта тиімді енгізу жолдарын талдау;
- білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың маңызы мен мазмұнын ашу;
- жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізін қарастыру;
- дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігі мен ерекшеліктеріне тоқталу;
- дүниетану сабағында АКТ-ны қолданудың тиімді үлгісін келтіру;
- дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту;
- АКТ-ны мұғалімді ауыстыратын құрал ретінде емес, оқытудың қолданыстағы құралы ретінде қолдану;
- сабақта оқытудың жаңа технологияларын тиімді қолдана білу.
1. Н.Ә.Назарбаев «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы».
2. ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. //Қазақстан жоғарғы мектебі.- 2004. - №1.
3. А. Салихова «Оқушылардың шығармашылығын дамыту»
Ғылыми-әдістемелік журнал, №5-2009 ж.
4. Г. Сулейменова. Ақпараттық технологияны сабақта қолданудың тиімділігі. ЭР - http://collegy.ucoz.ru/publ/45-1-0-13565
5. Нейман Ю.М. Как измерять учебные достижения? // Вопросы тестирования в образовании. - №1, 2001. – М. - С.42.
6. А.Əлімов. Интербелсенді əдістемені ЖОО-да қолдану мəселелері. Алматы-2013
7. Мұғалімге арналаған нұсқаулық, бірінші деңгей, «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, 2012
8. Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші /негізгі/ деңгей «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012ж.
9. Рахимбаева Қ.С. «Дүниетану сабақтарында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту» 2015ж.
10. Есбосынова А. Қ. Оқу-тәрбие үдерісінде АКТ қолданудың тиімділігі. http://sc0005.celinograd.akmoedu.kz/article/view/65727a6225b4ed4c0042c13dd5bc6255/?p=
11. Г. Абдрахманова «Коммуникациялық технологиялардың дидактикалық мүмкіндіктері»
12. Сафина Н. Оқушы белсенділігін арттыру. // Бастауыш мектеп, 2003
13. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика. — А.: Атамұра, 2002.
14. Махмутов М.И. және басқалар. Проблемалық оқыту. -М.: Педагогика, 1975. -240 б.
2. ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. //Қазақстан жоғарғы мектебі.- 2004. - №1.
3. А. Салихова «Оқушылардың шығармашылығын дамыту»
Ғылыми-әдістемелік журнал, №5-2009 ж.
4. Г. Сулейменова. Ақпараттық технологияны сабақта қолданудың тиімділігі. ЭР - http://collegy.ucoz.ru/publ/45-1-0-13565
5. Нейман Ю.М. Как измерять учебные достижения? // Вопросы тестирования в образовании. - №1, 2001. – М. - С.42.
6. А.Əлімов. Интербелсенді əдістемені ЖОО-да қолдану мəселелері. Алматы-2013
7. Мұғалімге арналаған нұсқаулық, бірінші деңгей, «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, 2012
8. Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші /негізгі/ деңгей «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012ж.
9. Рахимбаева Қ.С. «Дүниетану сабақтарында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту» 2015ж.
10. Есбосынова А. Қ. Оқу-тәрбие үдерісінде АКТ қолданудың тиімділігі. http://sc0005.celinograd.akmoedu.kz/article/view/65727a6225b4ed4c0042c13dd5bc6255/?p=
11. Г. Абдрахманова «Коммуникациялық технологиялардың дидактикалық мүмкіндіктері»
12. Сафина Н. Оқушы белсенділігін арттыру. // Бастауыш мектеп, 2003
13. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика. — А.: Атамұра, 2002.
14. Махмутов М.И. және басқалар. Проблемалық оқыту. -М.: Педагогика, 1975. -240 б.
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Теміртаулық көпсалалы колледж Мирас ЖММ
Жаратылыстану пәнінен
Тақырыбы: Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі
Орындаған: ЗНО-14-
1 тобының студенті
Хожо К.Ж.
Тексерген:
Баймухан С.Б.
Теміртау - 2017ж
ЖОспар
І 3
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
ІІ Негізгі бөлім 5
І-Тарау. Ақпараттық-коммуникациялық технологияның
теориялық-әдіснамалық 5
негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... . 9
1.1 Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды 14
қолданудың маңызы мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ
барысында пайдаланудың теориялық-әдіснамалық 21
негізі ... ... ... ... ... 23
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық
негізі ... ... .. 25
ІІ-Тарау. Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі 31
2.1Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі мен
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .3 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
2.2 Дүниетану сабағында АКТ-ны қамтудың тиімді
үлгісі ... ... ... ... ... ..
2.3 Дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың
танымдық қабілетін
дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... .
ІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІІ Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе
Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары:
интерактивті тақта; мультимедия; интернет кеңістігі; электронды оқулық.
Оқу үрдісінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажет: Бір қалыптылықты
пайдаланбау, деңгейлер бойынша (білу, пайдалану, қолдану) оқушылар әрекетін
ауыстырып отыру; баланың ойлау (зерделеу) қабілетін дамытуға бағытталу,
яғни елестету, салыстыру, байқағыштық жалпыдан негізгіні айыра алу,
ұқсастықты табу қасиеттерін дамыту;
Курстық жұмыстың өзектілігі мынада, қазіргі таңда білім беру саласында
ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолданудың тиімділігі білім
сапасын арттыру мен оқыту мәселесін жақсартуда нақты нәтижеге қол жеткізіп
отырған құрал болып отыр. Соған байланысты оқушылардың білім бағасына және
сол білімді бақылау жүйесі жайлы құжат "Жалпы білім және кәсіптік бағдар
беретін мектеп реформасының негізгі бағыттарында" бұл мәселеге жоғары мән
беріледі.
Білім сапасының теориялық негізделген принциптерін жасау мәселесі және
соған сай ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолдану қазіргі танда
ерекше қиын әрі күрделі болып отыр. Осы мәселені шешу жолдарын іздеу -
біздің зерттеуіміздің негізгі мақсатын құрайды. Тәжірибелік әдістер мен
оқушылардың білім сапасын бағалау критеррийлерінің соған сәйкес оқыту,
меңгеру теориясымен байланысты талап ету мәселесі - педагогикалық
психологияның негізін құраушы принцип болып табылады (Д.Б.Эльконин, Н.Ф.
Талызина).
Курстық жұмыстың мақсаты – дүниетану сабағында АКТ- ның сыныпта
мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге
арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу.
Осы мақсатқа жету үшін алға мынадай міндеттер қойылады:
- дүниетану сабағында АКТ-ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы
ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық
құрал ретінде қолдануды зерделеу;
- АКТ құралдарын сыныпта тиімді енгізу жолдарын талдау;
- білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
қолданудың маңызы мен мазмұнын ашу;
- жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында
пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізін қарастыру;
- дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігі мен ерекшеліктеріне
тоқталу;
- дүниетану сабағында АКТ-ны қолданудың тиімді үлгісін келтіру;
- дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық
қабілетін дамыту;
- АКТ-ны мұғалімді ауыстыратын құрал ретінде емес, оқытудың
қолданыстағы құралы ретінде қолдану;
- сабақта оқытудың жаңа технологияларын тиімді қолдана білу.
АКТ-ны барлық оқушыларды қатыстыруды болжамдайтын оқу әдісі
тәжірибесінде қолдану және оқудың әлеуметтік аспектісін дамыту үшін
пайдалану, білім сапасын көтеру. АКТ-ны сабақтарда қолдана отырып, заман
талабына сай іскер, жан - жақты, терең білімді, интеллектуалдық деңгейі
жоғары дамыған шәкірт тәрбиелеу.
Зерттеу пәні - дүниетану сабағында АКТ қолдану тиімділігі.
Зерттеу жұмысының әдіснамалық негіздері ретінде Г.Қ. Шырынбаеваның
оқытудың инновациялық технологияларына негізделген зерттеушілік іс-әрекет
мазмұны, Б.К. Омарованың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
пайдалану арқылы сабақтың тиімділігін арттыру, Қ.С. Рахимбаеваның дүниетану
сабақтарында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту,
А. Қ. Есбосынованың оқу-тәрбие үдерісінде АКТ қолданудың тиімділігін
көрсету, Г. Сулейменованың ақпараттық технологияны сабақта қолданудың
тиімділігі әдіснамалары, ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасы, т.б. АКТ қолданудың тиімділігі жайлы еңбектер алынды.
Жұмыстың теориялық мәні. Білім беруде белсенді оқу әдістерінің
көмегімен дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігін пайдалана отырып,
оқушылардың оқуға ынтасын тудыру жолдарын көрсетеді. Білімді танымдық іс-
әрекеттер негізінде бағалаудың әдістемесі оқушыға лайықталып негізделген.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы алынған нәтижелердің дүниетану
сабағында АКТ қолданудың тиімді екенін бағалауға болатындығын көрсетеді.
І-Тарау. Ақпараттық-коммуникациялық технологияның теориялық-
әдіснамалық негізі
1.1 Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың
маңызы мен мазмұны
Адамзат үшін ХХІ ғасыр – жаңа технологиялар ғасыры
болмақ, ал осы жаңа технологияларды жүзеге асырып, өмірге
енгізу, игеру және жетілдіру – бүгінгі жас ұрпақ,
сіздердің еншілеріңіз...
Ал жас ұрпақтың тағдыры – ұстаздардың қолында
(Н. Ә. Назарбаев)
ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік
сауаттылық қажет. Білім берудің негізгі мақсаты – білім мазмұнын жаңартумен
қатар, окытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың
тиімділігін арттыруды талап етеді. Осы мақсатты жүзеге асыруда ақпараттық
технологияны пайдалану әдісі зор рөл атқарады. Осы орайда ел Президенті
Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауындағы оқу үрдісінде ақпараттық
технологияларды білім беру саласын жақсартуда қолданыс аясын кеңейту керек
деген сөзін басшылыққа ала отырып, сабақта жаңа ақпараттық технологияларды
пайдалануға жаппай көшуіміз керек. Ақпараттық технологияларды сабақта
пайдаланудың негізгі мақсаты: Қазақстан Республикасында біртұтас білімдік
ақпараттық ортаны құру, жаңа ақпараттық технологияны пайдалану Қазақстан
Республикасындағы ақпараттық кеңістікті әлемдік білім беру кеңістігімен
сабақтастыру болып табылады.
Көптеген жаңа технологиялармен қатар соңғы кездері дүниетану пәні
сабақтарында ақпараттық технологиялар жиі қолданылуда.
Осыған байланысты күнделікті сабаққа:
-мультимедия (видео, аудио қондырғылары мен теледидарды, электрондық
оқулықтарды);
-компьютер (компьютерлік бағдарламалар, интерактивті тақта, интернет
және т.б. көрнекі материалдарды пайдалану айтарлықтай нәтиже береді.
Мұндай қондырғылар оқушылардың қызығушылығын арттырып, зейін қойып
тыңдауға және алған мәліметтерді нақтылауға мүмкіндік береді. Оқушылардың
сабаққа деген қызығушылығын ояту мұғалімнің сабақ өткізу тәсіліне де
байланысты. Қазіргі таңда оқудың интерактивті әдіс-тәсілдері өте көп.
Педагогикалық ғалым мен озық тәжірибенің бүгінгі даму деңгейінде белгілі
болған оқыту әдіс-тәсілдерінің бәрін де еркін игеріп, әрбір нақтылы
жағдайларға орай ең тиімдісін таңдап алу және олардың бірнешеуінің
жиынтығын түрлендіре тиімді, үйлесімді әрі шығармашылықпен қолдану-
сабақтың сәтті өтуінің кепілі. Осы ретте мына мәселелерге баса назар
аударғым келеді.
1.Мұғалім сәтсіз өткен сабақтарға өзіндік талдау жасап өз кемшілігін
іздеуге әрекет жасау керек.
2.Білім мен тәрбие беруде жариялылық, педагогикалық, ынтымақтастық,
ғылыми-әдістемелік, тың ізденістерге сүйене отырып жаңашылдыққа талпыну
қажет.
3.Мұғалім күнделікті әр сабағына шығармашылықпен дайындалуы керек.
Өйткені, сабақ-мұғалімнің өнері, шығармасы. Сондықтан әр сабақты тиімді
ұйымдастыруда оқушыны жалықтырмайтын, қабілетін арттыратын жағдай туғызуға
ықпал етуміз керек деп ойлаймыз.
Ақпараттық технология негіздері тұлғаның дүниетану пәнінен алған білім
сапасы мен сауаттылығын кеңейтуге жәрдемдеседі, мысалы: интернет сайты
арқылы жоғары деңгейдегі көрнекіліктерді пайдалануға болады. Заман ағымына
қарай сабаққа видео, аудио қондырғылары мен теледидарды, компьютерді
қолдану оқушының дүниетанымын кеңейтеді. Әсіресе, оқулықтағы тарауларды
қорытындылау кезінде оқушылар қосымша материалдар жинақтап, білімдерін
кеңейтіп, танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, қисынды ойлау
жүйесін қалыптастырып, шығармашылығын дамытады. Тестік тапсырмалар
орындайды. Компьютер көмегімен оқыту оң нәтижелер береді. Ақпараттық
мәдениет дегеніміз- тек компьютермен дұрыс жұмыс істей білу ғана емес, кез-
келген ақпарат көзін: анықтамаларды, теледидар бағдарламаларын т.с.с. дұрыс
пайдалана білу деген сөз.
Жаңа ақпараттық технологияның негізгі ерекшелігі – бұл оқушыларға өз
бетімен немесе бірлескен түрде шығармашылық жұмыспен шұғылдануға, ізденуге,
өз жұмысының нәтижесін көріп, өз өзіне сын көзбен қарауына және жеткен
жетістігінен ләззат алуға мүмкіндік береді. Ол үшін мұғалім өткізетін
сабағының түрін дұрыс таңдай білуі қажет. Сабақты сәтті ұйымдастырудағы
басты мақсат -оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттырып, бүгінгі заман
талабына сай білім беру. Сабақтың сәтті өтуі біріншіден, мұғалімнің
біліміне, іскерлігіне, тәжірибесіне байланысты болса, екіншіден, сабақ
материалына, ал үшіншіден, сынып типіне, төртіншіден мұғалім мен оқушының
көңіл – күйіне де байланысты. Сабақты тартымды әрі сәтті өткізе білу
мұғалімдер қауымынан көп ізденуді, білімділікті, қабілеттілікті және
тапқырлықты қажет етеді.
Ақпараттық технологиялардың бірі – интерактивтік тақта, мультимедиялық
және он-лайн сабақтары. Оқыту үрдісін компьютерлендіру мақсатында
интерактивті тақтамен жұмыс жасау тиімді. Қазіргі уақытта Қазақстанның
жалпы орта білім беретін мектептерінің барлығы дерлік интерактивті тақтамен
қамтамасыз етілген. Өзім жұмыс жасайтын мектепте жаңа ақпараттық
технологияларды қолдану кеңінен қарастырылған. Мектептің дүниетану
кабинетінде интерактивті тақта орнатылған.
Тақтаны қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын, интеллектуалдық
танымын, білім сапасын арттыруға болады. Өз басым интерактивті тақтаны әр
сабақ барысында, соның ішінде дүниетанудан практикалық сабақтарды өткізген
кезде жиі қолданамын. Мысалы: дүниетану пәнін оқытуда интерактивті тақтамен
жұмыс жасауда оқушылардың қызығушылығын танытып қана қоймай, шығармашылық
қабілеттерін дамыту мен қатар жаңа ақпараттық технологияны меңгеруге, оны
пайдалана алуына мүмкіндік береміз. Сабақта интерактивті тақтаның
элементтерін пайдалану, дайындалған арнайы тапсырмаларды тыңдап қана
қоймай, көздерімен көріп, оны жетік түсінуге, дағдыланады. Интерактивті
тақтаны пайдалану аркылы оқушылардың білімін тексеру үшін әр тарауды
аяқтаған кезде немесе жаңа сабақты бекіткен уақытта тестілеу әдісін
қолдануға болады. Оқушылардан бір уақытта жауап алуға мүмкіндік береді.
Тестілеудің нәтижелерін құрылған график арқылы тексеріп, сол уақытта
бағалауға болады. Жауап нәтижелерін бақылап және оқушылардың материалды
түсіну деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Интерактивті тақтаны пайдалану
арқылы тестілеген кезде мұғалім оқушылардың білім деңгейін анықтай алады.
Оқушыға тест сұрақтарына жауап беруі үшін уақыт беріледі. Бұл жүйе тұйық
оқушылардың ойын білдіріп, жалқау оқушылардың қызығушылығын арттырады.
Оқушылар жауаптарын құпия түрде бере алады.
Ақпараттық технологияларды жүзеге асырудағы тағы бір мүмкіндігі – ол
электронды оқулық. Электрондық оқулық - бұл дидактикалық әдіс – тәсілдер
мен ақпараттық технологияны қолдануға негізделген түбегейлі жүйе.
Электронды оқулықпен оқыту оқытушының оқушымен жеке жұмыс істегендей
болады. Электрондық оқулық тек қана оқушы үшін емес, мұғалімнің
дидактикалық әдістемелік көмекші құралы да болып табылады.
Қазіргі заманның даму қарқыны мұғалімдерден шығармашылығын жаңаша,
ғылыми-зерттеу бағытында құруды талап етеді. Компьютер және ақпараттық
технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау
қабілетін қалыптастырады. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы
оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін
дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық технологиялардың
тиімділігі жоғары болмақ.
Жаңа ақпараттық техникаларын пайдалану соңғы уақытта мектептегі білім
беру жүйесінде маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Мультимедиялық
технологиялар көбіне компьютерлік сыныптарда қолданылады. Қазіргі уакытта
сабақ материалына байланысты көптеген компакт-дискілер бар. Мектептегі
дүниетану сабағын компьютердің көмегіне сүйеніп өткізуге көп мүмкіндіктер
жасалған. Жаңа материалды түсіндіруде интерактивті компьютерлік графиканы
пайдалануды көздейтін аппараттық-бағдарламалық құралдарды пайдалануға
болады. Компьютерлік графикалық материал презентациялық монитор көмегімен
көрсетіледі. Дүниетану пәні бойынша компьютерлік тестілеуді қолдану
оқушылардың интеллектуалдық танымын арттырады. Оқушылар бір тестілеуден
жақсы нәтижеге жеткенше бірнеше қайтара өтеді. Бұл тестілердің барлығы
дүниетану бойынша минимум талаптарына сәйкес келеді. Келесі бір маңызды
жағдай уақытты үнемдеу.
Осындай ақпарат құралдарын пайдалана отырып, мен сабақ барысында
оқушылардың қабілетіне, білім деңгейіне, ынтасына қарай топқа бөліп, өз
бетімен еңбектенуге, ізденуге, шығармашылыққа баулып, қорытынды жасауға
машықтандырамын, оқушының ақыл-ойын дамытып, өзіндік дүниетанымын
қалыптастырамын, сабаққа ынтасын арттырып, тапсырманы орындау барысында
жіберілген қателер мен кемшіліктерді уақытында анықтап түзетуге мүмкіндік
беремін.
Сабақ барысында оқушыларды біліммен қаруландырып қоймай оларды қисынды
ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту үшін оқушылардың шығармашылық
ізденісін, тапқырлығын, зеректігін, ойлауға икемділігін, өмірге ғылыми
көзқарасын дамытуға өткізілген сыныптан тыс жұмыстар: Көңілді тапқыштар,
Тапқыр достар сияқты танымдық ойындарын қолданамын. Алынған өзекті
тақырыпты басшылыққа ала отыра және істелінген жұмыстарды қорытындылай келе
өзін-өзі бағалай білетін, шығармашылық деңгейі жоғары жан-жақты тұлға
қалыптастыра отыра, оқушының білім сапасын көтеремін, алған білімдерін
өмірмен ұштастыруға бағыт беріп оқушы кұзырлығын дамытамын. Осындай
тәжірибем арқылы оқушылардың білімін, дағдыларын, ойлау қабілеттерін,
шығармашылық ізденісін бақылау арқылы біршама нәтижеге жеттім. Мысалы:
Word мәтіндік редакторында кесте құру тақырыбындағы ашық сабақта
ақпараттық технологияны пайдалану арқылы оқушылардың есте сақтау, ойлау
қабілеттерін дамыттым. Есте сақтау қабілетін шыңдауға, ғылым мен техника
жетістіктеріне, білімге деген қызығушылығын арттыруда сыныптан тыс
шаралардың маңызы зор. Оқушылардың дүниетанулық сауаттылығын арттыру, алған
білімдерін тиянақты болуын қадағалау үшін сыныптан тыс жұмыстар жүргізіп,
оқушыны қызықтыратындай дүниетанулық ойындар викторина шешу, кроссворд
құрастыру, логикалық есептер шығарту арқылы ой-өрісін, пәнге қызығушылығын
арттырып, пән аралық байланысты нығайту қажет. Қорытындылау кезінде
тақырыпқа байланысты сөздік қорларын молайтып, өткен тақырыптың мазмұнын
толық ашу үшін сәйкестендіру кестесін толтырғызып, сабақты бекітемін. Әр
тарауды өткен соң, өздік жұмыс, тақырыптық есеп, бақылау жұмыстары, тестік
тапсырмалар өткізу арқылы тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеріп,
тақырыпты толық меңгере алмаған оқушылармен қосымша сабақтар, сыныптан тыс
жұмыстар жүргіземін. Тест түрлері оқушы білімін бекітуге қайталауға,
жүйелеуге мүмкіндік береді. Сонымен қоса мұғалім мен оқушылардың уақытын
үнемдеуге оқу жұмысын ұйымдастыруға жағдай жасайды.
Жалпы оқушылардың ақпараттық технология негіздерінен алған білімі
арқылы:
1. Оқушының пәнге деген қызығушылығы артады, құлшынысы оянады.
2. Шығармашылық қабілеттері артады.
3. Жылдам ойлауға машықтанады, білім сапасы артады.
4.Оқушылар өз бетімен жұмыс жасауға дағдыланды.
5. Компьютерлік сауатты болуға үйренеді.
Ақпараттық технологияның мұғалім жұмысына ең тиімдісі – оқушылардың
білім олқылықтарына үнемі зерттеу жасап, түзету жұмыстарын жүргізуге
пайдасы бар. Қазіргі заманның даму қарқыны мұғалімдер шығармашылығын
жаңаша, ғылыми-зерттеу бағытында құруды талап етеді. Сондықтан, ХХІ ғасыр –
дүниетану ғасыры, яғни ақпараттандыру технологиясы дамыған заманда
мемлекетіміздің болашағы – жас ұрпаққа заман талабына сай білім беріп, жан-
жақты дамуына ықпал ету мұғалімнен шығармашылық ізденісті, үлкен сұранысты
талап етеді. Компьютер және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан
оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік
байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде – өздерінің кәсіби
потенциалдарының қалыптасуына жол ашады. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам
аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік
оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық
технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептейміз.
Армансыз адам қанатсыз құспен тең демекші, менің ұстаз ретінде де,
еліміздің ұлтжанды азаматшасы ретінде де арманым еліміздің әрбір азаматы
терең білімді, интеллектуалды, заманауи техникаларды еркін меңгере алатын,
әрқайсысы еліміздің дамуына өз үлесін қоса алатын болса деймін. Ол үшін
оларға білім беретін ұстаздар өз пәнін жетік меңгерген, теория мен
практиканы оқушылар бойына сіңіре алатын шығармашыл, ізденімпаз, ең бастысы
еңбекқор болуы қажет.
1.2 Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында
пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізі
Адам ұрпағымен мың жасайды - дейді халқымыз. Ұрпақ жалғастығымен
адамзат баласы мың емес миллиондаған жылдар жасап келеді. Еліміздің
тірегі білімді ұрпақ.
“Еліміздің ертеңі бүгінгі жас ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың
тағдыры ұстаздардың қолында”- деп Елбасы Н.Ә. Назарбаев айтқандай, XXI-
ғасырдың жан-жақты зерделі, дарынды, талантты тұлғасын қалыптастыру
бағытындағы білім беру мәселесі мемлекетіміздің басты назарында.
Жаңа технологияны меңгеруде мұғалімнің жан – жақты, білімі қажет.
Қазіргі мұғалім:
• Педагогикалық үрдісте жүйелі жұмыс жүргізе алатын;
• Педагогикалық өзгерістерге тез төселетін;
• Жаңаша ойлау жүйесін меңгере алатын;
• Оқушылармен ортақ тіл табыса алатын;
• Білімді, іскер, шебер болу керек;
Қазіргі оқушы:
• Дүниетаным қабілеті жоғары;
• Дарынды, өнерпаз;
• Ізденімпаз, талапты:
• Өз алдына мақсат қоя білетін;
• Бұрынғы оқушы тек тыңдаушы, орындаушы болса, қазіргі оқушы –
өздігінен білім іздейтін жеке тұлға екендігіне ерекше мән беруіміз
керек.
Елбасының Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты жолдауында: Біз бүкіл
еліміз бойынша әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін
көрсетуге қол жеткізуіміз керек десе, ІІІ тарауы, 18-ші бағытының 7-ші
тармақшасында: Ақпараттық технологиялар мен ақпаратты таратудың жаңа
нысандарына бағытталған мамандандырылған білім беру бағыттарын құру міндеті
де алдымызда тұр делінген, сондай-ақ 17-ші бағыттың 3-ші тармақшасында он-
лайн тәсілінде оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын құру
қажет деп көрсетілгендей бүгінгі күні білім беру жүйесі жаңа педагогикалық
технологияға негізделуін және ақпараттық құралдардың кеңінен қолдануын
қажет етеді. Осылайша оқу-тәрбие үрдісіндегі жаңа ақпараттық
технологияларды пайдалану заман талабынан туындап отыр.
Сызба 1. Ақпараттық – коммуникациялық технология құралдары
Жаңа технологиялар - педагогтың мүмкіндігін күшейтетін құрал.
Компьютер мүмкіндіктері психология мен дидактика тұрғысынан талданып, керек
кезінде педагогикалык талаптарға сай қолданылуы керек. Компьютердің
сызбалық мүмкіндігінің молдығы дәрістік экспсриментті бояулы суреттермен,
сызбалармен, кестелер мен байыта түсуге жол ашады, оларды оқу-процесінде
қолдану тиімділігі мол.
Сызба 2. Сабақта қолданатын ақпараттық технология құралдары
Мұғалім - өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал
оқуды, ізденуді тоқтатқанмен оның мұғалімдігі де жойылады
К.Д.Ушинский.
Сызба 3. Жаңашыл ұстаздар ұстанымы
Сонымен қатар орыс педагогі К.Д.Ушинскиий айтуы бойынша, қазіргі
заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, ескі бірсарынды
сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз
сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да, мәнді, қонымды,
тиімді болары сөзсіз.
Тиімді жақтары
➢ Оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалын іздеп
отырмайды.
➢ Оқушы оқулықты қажет етпей-ақ дүниетану негіздерінен кез
келген мәліметті алып, оқып үйренуіне болады.
➢ Тақырыптың үлкен, қиын бөліктерін өткенде қосымша
бейнехабар, клиптер, аудиохабарларды пайдаланады.
➢ Таңдап алған хабарды көшіруге мүмкіндік бар.
➢ Сарамандық жұмыстар жылдам түсіндіріледі.
➢ Бағдарламаны меңгеруге арналған тест сұрақтармен
қамтамасыз етілген.
➢ Көрнекілік құралдарға деген мұқтаждықты азайтады.
➢ Мүғалім әр оқушымен дербес жеке жұмыс жүргізуіне мүмкіндік
туғызады.
➢ Оқушының ой өрісін, дүниетанымын кеңейтуге, тану үрдісіне
ықпал етеді.
➢ Зерттеушілік қабілеті бар тұлға қалыптасады.
➢ ҰБТ-ге даярлаудағы тиімділігі жоғары
Қазіргі кезеңде еліміздің білім беру ұйымдарында оқыту процесін
ізгілендіру мақсатында көптеген жұмыстар жасалуда. Оларды ғылыми тілмен
айтқанда инновациялық процесс немесе педагогикалық жаңалықтарды енгізу
деп аталады. Яғни, педагогика ғылымында жаңа әдістерді, тәсілдерді,
құралдарды, бағдарламаларды пайдалану.
Сызба 4. Инновациялық әдіс-тәсілдердің мұғалімнің жұмыс сапасына әсері
Инновациялық білім беру құралдарына: аудио-видео құралдар, компьютер,
интерактивті тақта, интернет, компьютер – мультимедиялық құрал, электрондық
оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешен, инновациялық ақпараттық банк,
инновациялық сайт және тағы басқалары жатады.
Сызба 5. Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану
сабағын талдау құрылымы
Қазіргі заман талабына сай тәрбие саласына енгізілген жаңа бағыттағы
тың үдерістерді тәрбиеші меңгеріп қана қоймай, оны тәжірибеде орынды
қолдана отырып, өз білімін, іскерлігін үнемі жетілдіріп отыруы тиіс. Жаңа
өмірдің стандарты Жалпыға бірдей білім, өмір бойы білім алу. Осы орайда,
бүгінгі таңда төмендегідей ақпараттық бағдарламаларды меңгеріп, іс-
тәжірибемде қолданып жүрмін:
Paint
Power Point
Microsoft Office жиынтығы
Турбо Паскаль
Windows Movie Maker
Activstudio т.б
Қанша білсең, ізден тағы, тағы да, Білікті адам жетер тілек, бағына
деген ғұлама Баласағұнның сөздері менің өмірлік қағидам.
Бұл технологияның тиімділігі – оқушының құзіреттілігін арттырып
ғана қоймайды, сонымен қатар:
-Жеке тұлғаның жетілуіне,дамуына бағытталады
-Оқушының өздігінен жан-жақты білім алуына жағдай жасалады.
-Алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрде алуға
дағдыланады.
-Мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады
- бiлiм деңгейiн тереңдетуге;
- ауызекi тiлде сөйлей бiлу дағдыларын қалыптастыруға;
- өз бетiнше iздену қабiлетiн қалыптастыруға;
- ойларын дамытуға;
- тiлдi үйренуге деген ынтасы мен қызығушылығының артуына;
- сабақта өзiн еркiн ұстап, өз мүмкiншiлiгiн кеңiнен пайдалана
алуына;
- өз iсiне талдау жасай алуға көптен-көп көмегiн тигiзедi.
Сызба 6. Жаңа ақпараттық технология қолданудың нәтижесі
Күтілетін нәтиже:
Жаңа ақпараттық технологияны қолдану арқылы білім сапасын көтеру;
Жаңа ақпараттық технологияны қолдану саласы бойынша оқушыларды
мамандығына баулу механизмін құру;
Мультимедианы, интерактивті тақтаны, он-лайн жүйесін мұғалімдер мен
оқушыларды еркін пайдалануына жол ашу;
Отанды білім беру жүйелерін біртұтас әлемдік ақпаратты білімдік
кеңістікке ену арқылы сабақтастыру;
Білім беруді басқару салаларының ақпараттық желісін құру жұмысын
жүйелеу.
Сабақ беру – үйреншікті жай шеберлік емес, ол – үнемі жаңадан жаңаны
табатын өнер деген, Жүсіпбек Аймауытовтың сөзін айта кету артық болмас.
Елбасы Н.Назарбаевтың: Біздің міндетіміз - бәсекелестікке лайық
ұрпақ тәрбиелеу, - деген пікіріне қосыла отырып, саналы, білімді
ұрпақ тәрбиелеуде шаршамай еңбек ете білейік.
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық негізі
Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман
дайындау. Мектеп – үйрететін орта, оның жүрегі - мұғалім. Ізденімпаз
мұғалімнің шығармашылығындағы ерекше тұс - тұлғаның жүрегіне жол таба
білуі. Ол өз кәсібін, өз пәнін, барлық шәкіртін, мектебін шексіз сүйетін
адам. Мен де ұстазбын. Менің ұстаз ретінде негізгі мақсатым – сабақтың
сапасын көтеру, түрін жетілдіру, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын
арттыру, олардың өздігінен ізденуін, танымын қалыптастыру, болашақ
өмірлеріне қажетті дағдыларды қалыптастыру.
Осы мақсатқа жетудің бірден бір жолы – оқытудың жаңа технологияларын
қолдану. Осындай аса қажетті технологиялардың бірі – ақпараттық -
коммуникациялық технологиялар. АКТ - ны игеру қазіргі заманда әрбір жеке
тұлға үшін қажетті шартқа айналды.
Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде
ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу, тасымалдау істерін қамтамасыз ететін
математикалық, кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар
жиыны.
АКТ-ның негізгі мақсаты – оқушыны қазіргі қоғам сұранысына сай, өзінің
өмірлік іс - әрекетінде дербес компьютердің құралдарын қажетті деңгейде
пайдаланатын жан - жақты дара тұлға ретінде тәрбиелеу, яғни оқушыны
ақпараттық қоғамға бейімдеу. Заманауи АКТ құралдарымен жұмыс істеу
оқушыларды ұқыптылыққа, нақтылыққа, берілген тапсырмалардың нәтижелі
орындалуына, басты мәселеге назар аудара білуге баулиды, сондай - ақ, АКТ
құралдарымен жұмыс істеу барысында оқушылардың өзінің жеке іс - әрекетін
дұрыс жоспарлауға, дұрыс шешім қабылдай алуға тәрбиелейді.
Нәтижеге бағытталған білім моделі мен басқарудың жаңа парадигмасы
аясында жекелеген ұғымдар мен нормаларды және тиімді педагогикалық
технологияларды меңгеру үшін педагогтардың кәсіби мәдениетін дамытуға
бағытталған оқу қажеттіліктері туындылап отыр. Мұғалімдерге қойылатын
талаптардың бірі – оқытудың жаңа технологияларын меңгеру. Осындай аса
қажетті технологиялардың бірі – ақпараттық - коммуникациялық
технологияларды пайдалану. Инновациялық интерактивті технологияларды
қолдану мемлекеттік және стимулын қолдау болып табылады. Электрондық
(сандық мектеп)–бұл мультемидиялық интерактивті сыныптар, жаңалықтарды
жариялауға интерактивті холлдар, ақпараттық плазмалық панелдер SMART-фойе
интерактивті сенсорлық ақпаратты жариялау тақтасы; поливалентті акт залы
орталық экран, проектор, камера, үлкен жиындарға жүйелі дауыс микрафоны
және де әрбір оқушыға ноутбук яғни мобильдік компьютерлік сыныбы. Бұлар
әрине жоғары деңгейде оқушылар үшін барлық жағдайы жасалған мектептер
үшін. Біздің жағдайымызбен салыстыруға келмейді.
Білім беруді бәсекеге қабілетті және сапасын көтеру, білім беру
үрдісін тиімді жасау үшін АКТ, барлық техника- бұл тек біздің құралымыз.
Жалпы қазіргі оқушы да, мұғалім де күнделікті көптеген ақпараттармен
қамтылады. Ол ақпараттардың барлығын есте сақтап, ретімен қолданып, жүзеге
асырып, тарату үшін де компьютер және оның сақталған ақпараттары керек.
Әрбір деңгейдегі білім беру педагогы - педагогикалық инфраструктураны
қолдауды жүзеге асыру, компьютерлік сауаттылығын әр деңгейде дамыту және
білім беру үрдісіне АКТ қолдану, ақпараттық – бағдарламаның қамтамасыз ету
мүмкіндіктерін қолдану, технологияларды білу және бағдарламаның кеңселік
қоржындары; білім беру ресурстарында АКТ педагогикалық технологиялармен
конструктивтілеу және педагогикалық дизайнжобалау; әдістемелік желілік
технологияларды қолдану, Интернет-ресурстар, интерактивті жобалар ортасы
және интерактивті оқу фильмдері.
Қазіргі мұғалім компьютерде жұмыс істеудің ең қарапайым дағдысын
меңгеруі керек, көбірек тараған әмбебап қолданылатын бағдарламалар пакеті
бойынша алғашқы түсінік алуы, пән аумағындағы оған белгілі дайын
компьютерлік оқу бағдарламасымен, әлемдік ақпарат көздеріне қол жеткізетін
құралдармен, әріптестерімен және оқушылармен телекоммуникациялық қарым-
қатынас жұмысты меңгеру, мәтіндік редактормен, электрондық кестелермен,
жұмыс істеуге үйрену керек екені белгілі.
Кез келген мұғалім ең алдымен сабақтарында ақпараттық технологияларды
дидактикалық материалдар дайындау үшін қолданады. Ол мақсатты орындауда MS
Office:
- жазу үшін Word;
- электронды кесте Microsoft Excel;
-слайдтар мен таныстырылымдар үшін PowerPoint.
Осы мектептің мұғалімдері жиі жұмыс жасайды сонымен қатар мұғалімдер
өзара және оқушылармен байланыста болу мақсатында да арнайы желілерде
тіркеледі.
АКТ - ны сабақта пайдаланудың тиімділігі:
Оқушының еркін ойлауына мүмкіндік береді;
Ақыл - ойын дамытады;
Шығармашылық белсендігін арттырады;
Ұжымдық іс - әрекетке тәрбиелейді;
Тіл байлығын жетілдіреді;
Жан - жақты ізденушілігін арттырады.
Білім беруде АКТ - ны пайдалану мен оқушылардың құзіреттілігін
қалыптастыру, қазіргі заман талабына сай АКТ - ны, электрондық оқулықтарды
және Интернет ресурстарды пайдалану оқушының білім беру үрдісінде
шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді. АКТ - ны сабақта
пайдалану кезінде оқушылар бұрын алған білімдерін кеңейтіп, өз бетімен
шығармашылық тапсырмалар орындайды. Сонымен қатар АКТ құралдарымен жұмыс
істеу барысында мектеп оқушыларының оқуға, білім алуға деген ұмтылысының
артуы АКТ құралдарымен жұмыс істей алу жаңалығымен ғана емес, сонымен
берілетін оқу тапсырмаларын қиындық деңгейі бойынша реттей алу
мүмкіндігінен, тапсырманың дұрыс нәтижесі үшін марапаттай алу қызметінен де
байқалады. Заманауи АКТ құралдарымен жұмыс істеу оқушыларды ұқыптылыққа,
нақтылыққа, берілген тапсырмалардың нәтижелі орындалуына, басты мәселеге
назар аудара білуге баулиды, сондай - ақ, АКТ құралдарымен жұмыс істеу
барысында оқушылардың өзінің жеке іс - әрекетін дұрыс жоспарлауға, дұрыс
шешім қабылдай алуға тәрбиелейді.
Әрбір ұстаздың алдына келген бала да әртүрлі ойлау қабілетінде болады,
мысалы кейбірі шапшаң ойлап, тез жұмыс істесе, кейбірі тақырыпты баяу
қабылдап, оған тапсырманы (тақырыпты) қайтадан қарап шығу тиімді болып
табылады. Осы орайда АКТ құралдарын пайдалана отырып презентация құралдары
арқылы сипаттап, артынан осы материалдарды флеш-карталарына салып берудің
тиімділігін білеміз.
Видео - сабақтарды қолдану мен презентацияларды демонстрациялау оқу
құралы ретінде қиялды, абстрактілі ойлауды, оқытылатын оқу материалына және
пәнге қызығушылықты арттырады. Презентациялар бір жағынан оқушыларға жаңа
материалды (иллюстрация, фотосуреттер, бейнелік, дидактикалық материалдар,
т. с. с.) көрнекті түрде көрсету құралы болса, екінші жағынан, мұғалімдерге
осы материалдарды және оны қолдану арқылы сабақты меңгерту процесін
жеңілдетеді. Видео - сабақтар педагогикалық технологияның алға басқан тағы
бір қадамы. Оқушылардың ақпаратты теледидар, компьютер және т. б.
техникалық құралдардың көмегімен жақсы қабылдайтынын жақсы білеміз.
Американ философы, әрі педагогы Джон Дьюи айтуына сүйенсем мәселерге ерекше
көңіл аудару оқушылардың табиғи әуесқойлығын оятып, оларды сыни тұрғыдан
ойлауға итермелейді. Нақты бір мәселені қарастырып, қиын жағдайдан шығудың
жолын өзіндік іздеу арқылы оқушы шын мәнінде ойланады деген екен.
АКТ - ны игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін қажетті шартқа
айналды. АКТ - ның дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді шәкірт тәрбиелеу
мұғалімнің басты міндеті болып табылады. Қоғамдағы ақпараттандыру
процестерінің қарқынды дамуы жан - жақты, жаңа технологияны меңгерген жеке
тұлға қалыптастыруды талап етеді.
АКТ құралдары дегеніміз – микропроцессорлық және жаңа АКТ негізінде
қызмет атқаратын, ақпаратты таратудың жаңа құралдары мен жүйелері,
ақпаратты жинақтау мен олардың қорын жасау, сақтау мен өңдеу, оларды жан –
жақты таратуды, одан қалды компьютерлік жүйелердің ақпараттар қорына енуді
қамтамасыз ете алатын программалық - аппараттық және техникалық құралдар
мен құрылымдарды айтамыз. АКТ - ға жататындар: ЭЕМ, дербес компьютерлер,
терминалдық құралдардың жинақтары, жергілікті есептеу жүйелері, мәтіндік
және графикалық ақпараттардың құрылымдары, көлемі үлкен мұрағаттық
ақпараттарды сақтау құралдары, аудиовизуалдық ақпарттарды бақылайтын
құралдар мен құрылымдар, машиналық графика жүйелері, программалық кешендер,
жергілікті желілер, әлемдік деңгейде ақпарат алмасуын қамтамасыз ететін
қазіргі кездегі байланыс құралдары.
Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары:
Интерактивті тақта;
Мультимедия;
Интернет кеңістігі;
Электронды оқулық.
Әрбір ұстаздың алдына келген бала да әртүрлі ойлау қабілетінде болады,
мысалы кейбірі шапшаң ойлап, тез жұмыс істесе, кейбірі тақырыпты баяу
қабылдап, оған тапсырманы (тақырыпты) қайтадан қарап шығу тиімді болып
табылады. Осы орайда АКТ құралдарын пайдалана отырып презентация құралдары
арқылы сипаттап, артынан осы материалдарды флеш - карталарына салып берудің
тиімділігін білеміз.
Оқыту үрдiсiнде иновациялық әдістер мен оқыту технологияларын қолдану
мұғалім мен оқушы қарым - қатынасының бұрынғы қалыптасқан жүйесiн, олардың
iс - әрекеттерiнiң мазмұнын, құрылымын үлкен өзгерістерге ұшыратады.
Қалыпты бiлiм беру жүйесінде мұғалім – оқушы - оқулық түрінде құрылған үш
жақты байланыс бұзылып, мұғалiм – оқушы - АКТ – ны өзін - өзі тану пәні
сабақтарында және психологиялық қызметте қолдана отырып, оқушылардың
білім, білік дағдыларын қалыптастыруға, логикалық ойлау қабілеттерін
дамытып, интернет желісінен сабаққа қажетті деректерді өз бетімен
ізденуіне, техникалық құралдармен жұмыс жасауға, компьютерлік
сауаттылықтарын қалыптастыруға қолданудамын. Біздің жағдайымызда бір
кабинетте аптасына бір рет және ашық сабақтарда ғана интербелсенді тақтаны
қолдануға болатынын білеміз. Сол себепті ол мүмкіндікті жібермей барлық
сыныптарда осы кабинетте сабақтарымды өткізудемін.
АҚТ сабақтың басынан аяғына дейін қолданбай, керек кезінде ғана іске
қосуға болады. Сонымен қатар САНПиН ді де ... жалғасы
Теміртаулық көпсалалы колледж Мирас ЖММ
Жаратылыстану пәнінен
Тақырыбы: Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі
Орындаған: ЗНО-14-
1 тобының студенті
Хожо К.Ж.
Тексерген:
Баймухан С.Б.
Теміртау - 2017ж
ЖОспар
І 3
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
ІІ Негізгі бөлім 5
І-Тарау. Ақпараттық-коммуникациялық технологияның
теориялық-әдіснамалық 5
негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... . 9
1.1 Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды 14
қолданудың маңызы мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ
барысында пайдаланудың теориялық-әдіснамалық 21
негізі ... ... ... ... ... 23
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық
негізі ... ... .. 25
ІІ-Тарау. Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі 31
2.1Дүниетану сабағында АКТ қамтудың тиімділігі мен
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .3 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
2.2 Дүниетану сабағында АКТ-ны қамтудың тиімді
үлгісі ... ... ... ... ... ..
2.3 Дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың
танымдық қабілетін
дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... .
ІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІІ Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе
Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары:
интерактивті тақта; мультимедия; интернет кеңістігі; электронды оқулық.
Оқу үрдісінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажет: Бір қалыптылықты
пайдаланбау, деңгейлер бойынша (білу, пайдалану, қолдану) оқушылар әрекетін
ауыстырып отыру; баланың ойлау (зерделеу) қабілетін дамытуға бағытталу,
яғни елестету, салыстыру, байқағыштық жалпыдан негізгіні айыра алу,
ұқсастықты табу қасиеттерін дамыту;
Курстық жұмыстың өзектілігі мынада, қазіргі таңда білім беру саласында
ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолданудың тиімділігі білім
сапасын арттыру мен оқыту мәселесін жақсартуда нақты нәтижеге қол жеткізіп
отырған құрал болып отыр. Соған байланысты оқушылардың білім бағасына және
сол білімді бақылау жүйесі жайлы құжат "Жалпы білім және кәсіптік бағдар
беретін мектеп реформасының негізгі бағыттарында" бұл мәселеге жоғары мән
беріледі.
Білім сапасының теориялық негізделген принциптерін жасау мәселесі және
соған сай ақпараттық – коммунмкациялық технолгияны қолдану қазіргі танда
ерекше қиын әрі күрделі болып отыр. Осы мәселені шешу жолдарын іздеу -
біздің зерттеуіміздің негізгі мақсатын құрайды. Тәжірибелік әдістер мен
оқушылардың білім сапасын бағалау критеррийлерінің соған сәйкес оқыту,
меңгеру теориясымен байланысты талап ету мәселесі - педагогикалық
психологияның негізін құраушы принцип болып табылады (Д.Б.Эльконин, Н.Ф.
Талызина).
Курстық жұмыстың мақсаты – дүниетану сабағында АКТ- ның сыныпта
мұғалімді ауыстыру құралы ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге
арналған тиімді педагогикалық құрал ретінде қолдануды зерделеу.
Осы мақсатқа жету үшін алға мынадай міндеттер қойылады:
- дүниетану сабағында АКТ-ның сыныпта мұғалімді ауыстыру құралы
ретінде емес, оқу үдерісінде көмек көрсетуге арналған тиімді педагогикалық
құрал ретінде қолдануды зерделеу;
- АКТ құралдарын сыныпта тиімді енгізу жолдарын талдау;
- білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
қолданудың маңызы мен мазмұнын ашу;
- жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында
пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізін қарастыру;
- дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігі мен ерекшеліктеріне
тоқталу;
- дүниетану сабағында АКТ-ны қолданудың тиімді үлгісін келтіру;
- дүниетану сабағында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық
қабілетін дамыту;
- АКТ-ны мұғалімді ауыстыратын құрал ретінде емес, оқытудың
қолданыстағы құралы ретінде қолдану;
- сабақта оқытудың жаңа технологияларын тиімді қолдана білу.
АКТ-ны барлық оқушыларды қатыстыруды болжамдайтын оқу әдісі
тәжірибесінде қолдану және оқудың әлеуметтік аспектісін дамыту үшін
пайдалану, білім сапасын көтеру. АКТ-ны сабақтарда қолдана отырып, заман
талабына сай іскер, жан - жақты, терең білімді, интеллектуалдық деңгейі
жоғары дамыған шәкірт тәрбиелеу.
Зерттеу пәні - дүниетану сабағында АКТ қолдану тиімділігі.
Зерттеу жұмысының әдіснамалық негіздері ретінде Г.Қ. Шырынбаеваның
оқытудың инновациялық технологияларына негізделген зерттеушілік іс-әрекет
мазмұны, Б.К. Омарованың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
пайдалану арқылы сабақтың тиімділігін арттыру, Қ.С. Рахимбаеваның дүниетану
сабақтарында АКТ-ны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық қабілетін дамыту,
А. Қ. Есбосынованың оқу-тәрбие үдерісінде АКТ қолданудың тиімділігін
көрсету, Г. Сулейменованың ақпараттық технологияны сабақта қолданудың
тиімділігі әдіснамалары, ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасы, т.б. АКТ қолданудың тиімділігі жайлы еңбектер алынды.
Жұмыстың теориялық мәні. Білім беруде белсенді оқу әдістерінің
көмегімен дүниетану сабағында АКТ қолданудың тиімділігін пайдалана отырып,
оқушылардың оқуға ынтасын тудыру жолдарын көрсетеді. Білімді танымдық іс-
әрекеттер негізінде бағалаудың әдістемесі оқушыға лайықталып негізделген.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы алынған нәтижелердің дүниетану
сабағында АКТ қолданудың тиімді екенін бағалауға болатындығын көрсетеді.
І-Тарау. Ақпараттық-коммуникациялық технологияның теориялық-
әдіснамалық негізі
1.1 Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың
маңызы мен мазмұны
Адамзат үшін ХХІ ғасыр – жаңа технологиялар ғасыры
болмақ, ал осы жаңа технологияларды жүзеге асырып, өмірге
енгізу, игеру және жетілдіру – бүгінгі жас ұрпақ,
сіздердің еншілеріңіз...
Ал жас ұрпақтың тағдыры – ұстаздардың қолында
(Н. Ә. Назарбаев)
ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік
сауаттылық қажет. Білім берудің негізгі мақсаты – білім мазмұнын жаңартумен
қатар, окытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың
тиімділігін арттыруды талап етеді. Осы мақсатты жүзеге асыруда ақпараттық
технологияны пайдалану әдісі зор рөл атқарады. Осы орайда ел Президенті
Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауындағы оқу үрдісінде ақпараттық
технологияларды білім беру саласын жақсартуда қолданыс аясын кеңейту керек
деген сөзін басшылыққа ала отырып, сабақта жаңа ақпараттық технологияларды
пайдалануға жаппай көшуіміз керек. Ақпараттық технологияларды сабақта
пайдаланудың негізгі мақсаты: Қазақстан Республикасында біртұтас білімдік
ақпараттық ортаны құру, жаңа ақпараттық технологияны пайдалану Қазақстан
Республикасындағы ақпараттық кеңістікті әлемдік білім беру кеңістігімен
сабақтастыру болып табылады.
Көптеген жаңа технологиялармен қатар соңғы кездері дүниетану пәні
сабақтарында ақпараттық технологиялар жиі қолданылуда.
Осыған байланысты күнделікті сабаққа:
-мультимедия (видео, аудио қондырғылары мен теледидарды, электрондық
оқулықтарды);
-компьютер (компьютерлік бағдарламалар, интерактивті тақта, интернет
және т.б. көрнекі материалдарды пайдалану айтарлықтай нәтиже береді.
Мұндай қондырғылар оқушылардың қызығушылығын арттырып, зейін қойып
тыңдауға және алған мәліметтерді нақтылауға мүмкіндік береді. Оқушылардың
сабаққа деген қызығушылығын ояту мұғалімнің сабақ өткізу тәсіліне де
байланысты. Қазіргі таңда оқудың интерактивті әдіс-тәсілдері өте көп.
Педагогикалық ғалым мен озық тәжірибенің бүгінгі даму деңгейінде белгілі
болған оқыту әдіс-тәсілдерінің бәрін де еркін игеріп, әрбір нақтылы
жағдайларға орай ең тиімдісін таңдап алу және олардың бірнешеуінің
жиынтығын түрлендіре тиімді, үйлесімді әрі шығармашылықпен қолдану-
сабақтың сәтті өтуінің кепілі. Осы ретте мына мәселелерге баса назар
аударғым келеді.
1.Мұғалім сәтсіз өткен сабақтарға өзіндік талдау жасап өз кемшілігін
іздеуге әрекет жасау керек.
2.Білім мен тәрбие беруде жариялылық, педагогикалық, ынтымақтастық,
ғылыми-әдістемелік, тың ізденістерге сүйене отырып жаңашылдыққа талпыну
қажет.
3.Мұғалім күнделікті әр сабағына шығармашылықпен дайындалуы керек.
Өйткені, сабақ-мұғалімнің өнері, шығармасы. Сондықтан әр сабақты тиімді
ұйымдастыруда оқушыны жалықтырмайтын, қабілетін арттыратын жағдай туғызуға
ықпал етуміз керек деп ойлаймыз.
Ақпараттық технология негіздері тұлғаның дүниетану пәнінен алған білім
сапасы мен сауаттылығын кеңейтуге жәрдемдеседі, мысалы: интернет сайты
арқылы жоғары деңгейдегі көрнекіліктерді пайдалануға болады. Заман ағымына
қарай сабаққа видео, аудио қондырғылары мен теледидарды, компьютерді
қолдану оқушының дүниетанымын кеңейтеді. Әсіресе, оқулықтағы тарауларды
қорытындылау кезінде оқушылар қосымша материалдар жинақтап, білімдерін
кеңейтіп, танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, қисынды ойлау
жүйесін қалыптастырып, шығармашылығын дамытады. Тестік тапсырмалар
орындайды. Компьютер көмегімен оқыту оң нәтижелер береді. Ақпараттық
мәдениет дегеніміз- тек компьютермен дұрыс жұмыс істей білу ғана емес, кез-
келген ақпарат көзін: анықтамаларды, теледидар бағдарламаларын т.с.с. дұрыс
пайдалана білу деген сөз.
Жаңа ақпараттық технологияның негізгі ерекшелігі – бұл оқушыларға өз
бетімен немесе бірлескен түрде шығармашылық жұмыспен шұғылдануға, ізденуге,
өз жұмысының нәтижесін көріп, өз өзіне сын көзбен қарауына және жеткен
жетістігінен ләззат алуға мүмкіндік береді. Ол үшін мұғалім өткізетін
сабағының түрін дұрыс таңдай білуі қажет. Сабақты сәтті ұйымдастырудағы
басты мақсат -оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттырып, бүгінгі заман
талабына сай білім беру. Сабақтың сәтті өтуі біріншіден, мұғалімнің
біліміне, іскерлігіне, тәжірибесіне байланысты болса, екіншіден, сабақ
материалына, ал үшіншіден, сынып типіне, төртіншіден мұғалім мен оқушының
көңіл – күйіне де байланысты. Сабақты тартымды әрі сәтті өткізе білу
мұғалімдер қауымынан көп ізденуді, білімділікті, қабілеттілікті және
тапқырлықты қажет етеді.
Ақпараттық технологиялардың бірі – интерактивтік тақта, мультимедиялық
және он-лайн сабақтары. Оқыту үрдісін компьютерлендіру мақсатында
интерактивті тақтамен жұмыс жасау тиімді. Қазіргі уақытта Қазақстанның
жалпы орта білім беретін мектептерінің барлығы дерлік интерактивті тақтамен
қамтамасыз етілген. Өзім жұмыс жасайтын мектепте жаңа ақпараттық
технологияларды қолдану кеңінен қарастырылған. Мектептің дүниетану
кабинетінде интерактивті тақта орнатылған.
Тақтаны қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын, интеллектуалдық
танымын, білім сапасын арттыруға болады. Өз басым интерактивті тақтаны әр
сабақ барысында, соның ішінде дүниетанудан практикалық сабақтарды өткізген
кезде жиі қолданамын. Мысалы: дүниетану пәнін оқытуда интерактивті тақтамен
жұмыс жасауда оқушылардың қызығушылығын танытып қана қоймай, шығармашылық
қабілеттерін дамыту мен қатар жаңа ақпараттық технологияны меңгеруге, оны
пайдалана алуына мүмкіндік береміз. Сабақта интерактивті тақтаның
элементтерін пайдалану, дайындалған арнайы тапсырмаларды тыңдап қана
қоймай, көздерімен көріп, оны жетік түсінуге, дағдыланады. Интерактивті
тақтаны пайдалану аркылы оқушылардың білімін тексеру үшін әр тарауды
аяқтаған кезде немесе жаңа сабақты бекіткен уақытта тестілеу әдісін
қолдануға болады. Оқушылардан бір уақытта жауап алуға мүмкіндік береді.
Тестілеудің нәтижелерін құрылған график арқылы тексеріп, сол уақытта
бағалауға болады. Жауап нәтижелерін бақылап және оқушылардың материалды
түсіну деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Интерактивті тақтаны пайдалану
арқылы тестілеген кезде мұғалім оқушылардың білім деңгейін анықтай алады.
Оқушыға тест сұрақтарына жауап беруі үшін уақыт беріледі. Бұл жүйе тұйық
оқушылардың ойын білдіріп, жалқау оқушылардың қызығушылығын арттырады.
Оқушылар жауаптарын құпия түрде бере алады.
Ақпараттық технологияларды жүзеге асырудағы тағы бір мүмкіндігі – ол
электронды оқулық. Электрондық оқулық - бұл дидактикалық әдіс – тәсілдер
мен ақпараттық технологияны қолдануға негізделген түбегейлі жүйе.
Электронды оқулықпен оқыту оқытушының оқушымен жеке жұмыс істегендей
болады. Электрондық оқулық тек қана оқушы үшін емес, мұғалімнің
дидактикалық әдістемелік көмекші құралы да болып табылады.
Қазіргі заманның даму қарқыны мұғалімдерден шығармашылығын жаңаша,
ғылыми-зерттеу бағытында құруды талап етеді. Компьютер және ақпараттық
технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау
қабілетін қалыптастырады. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы
оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін
дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық технологиялардың
тиімділігі жоғары болмақ.
Жаңа ақпараттық техникаларын пайдалану соңғы уақытта мектептегі білім
беру жүйесінде маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Мультимедиялық
технологиялар көбіне компьютерлік сыныптарда қолданылады. Қазіргі уакытта
сабақ материалына байланысты көптеген компакт-дискілер бар. Мектептегі
дүниетану сабағын компьютердің көмегіне сүйеніп өткізуге көп мүмкіндіктер
жасалған. Жаңа материалды түсіндіруде интерактивті компьютерлік графиканы
пайдалануды көздейтін аппараттық-бағдарламалық құралдарды пайдалануға
болады. Компьютерлік графикалық материал презентациялық монитор көмегімен
көрсетіледі. Дүниетану пәні бойынша компьютерлік тестілеуді қолдану
оқушылардың интеллектуалдық танымын арттырады. Оқушылар бір тестілеуден
жақсы нәтижеге жеткенше бірнеше қайтара өтеді. Бұл тестілердің барлығы
дүниетану бойынша минимум талаптарына сәйкес келеді. Келесі бір маңызды
жағдай уақытты үнемдеу.
Осындай ақпарат құралдарын пайдалана отырып, мен сабақ барысында
оқушылардың қабілетіне, білім деңгейіне, ынтасына қарай топқа бөліп, өз
бетімен еңбектенуге, ізденуге, шығармашылыққа баулып, қорытынды жасауға
машықтандырамын, оқушының ақыл-ойын дамытып, өзіндік дүниетанымын
қалыптастырамын, сабаққа ынтасын арттырып, тапсырманы орындау барысында
жіберілген қателер мен кемшіліктерді уақытында анықтап түзетуге мүмкіндік
беремін.
Сабақ барысында оқушыларды біліммен қаруландырып қоймай оларды қисынды
ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту үшін оқушылардың шығармашылық
ізденісін, тапқырлығын, зеректігін, ойлауға икемділігін, өмірге ғылыми
көзқарасын дамытуға өткізілген сыныптан тыс жұмыстар: Көңілді тапқыштар,
Тапқыр достар сияқты танымдық ойындарын қолданамын. Алынған өзекті
тақырыпты басшылыққа ала отыра және істелінген жұмыстарды қорытындылай келе
өзін-өзі бағалай білетін, шығармашылық деңгейі жоғары жан-жақты тұлға
қалыптастыра отыра, оқушының білім сапасын көтеремін, алған білімдерін
өмірмен ұштастыруға бағыт беріп оқушы кұзырлығын дамытамын. Осындай
тәжірибем арқылы оқушылардың білімін, дағдыларын, ойлау қабілеттерін,
шығармашылық ізденісін бақылау арқылы біршама нәтижеге жеттім. Мысалы:
Word мәтіндік редакторында кесте құру тақырыбындағы ашық сабақта
ақпараттық технологияны пайдалану арқылы оқушылардың есте сақтау, ойлау
қабілеттерін дамыттым. Есте сақтау қабілетін шыңдауға, ғылым мен техника
жетістіктеріне, білімге деген қызығушылығын арттыруда сыныптан тыс
шаралардың маңызы зор. Оқушылардың дүниетанулық сауаттылығын арттыру, алған
білімдерін тиянақты болуын қадағалау үшін сыныптан тыс жұмыстар жүргізіп,
оқушыны қызықтыратындай дүниетанулық ойындар викторина шешу, кроссворд
құрастыру, логикалық есептер шығарту арқылы ой-өрісін, пәнге қызығушылығын
арттырып, пән аралық байланысты нығайту қажет. Қорытындылау кезінде
тақырыпқа байланысты сөздік қорларын молайтып, өткен тақырыптың мазмұнын
толық ашу үшін сәйкестендіру кестесін толтырғызып, сабақты бекітемін. Әр
тарауды өткен соң, өздік жұмыс, тақырыптық есеп, бақылау жұмыстары, тестік
тапсырмалар өткізу арқылы тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеріп,
тақырыпты толық меңгере алмаған оқушылармен қосымша сабақтар, сыныптан тыс
жұмыстар жүргіземін. Тест түрлері оқушы білімін бекітуге қайталауға,
жүйелеуге мүмкіндік береді. Сонымен қоса мұғалім мен оқушылардың уақытын
үнемдеуге оқу жұмысын ұйымдастыруға жағдай жасайды.
Жалпы оқушылардың ақпараттық технология негіздерінен алған білімі
арқылы:
1. Оқушының пәнге деген қызығушылығы артады, құлшынысы оянады.
2. Шығармашылық қабілеттері артады.
3. Жылдам ойлауға машықтанады, білім сапасы артады.
4.Оқушылар өз бетімен жұмыс жасауға дағдыланды.
5. Компьютерлік сауатты болуға үйренеді.
Ақпараттық технологияның мұғалім жұмысына ең тиімдісі – оқушылардың
білім олқылықтарына үнемі зерттеу жасап, түзету жұмыстарын жүргізуге
пайдасы бар. Қазіргі заманның даму қарқыны мұғалімдер шығармашылығын
жаңаша, ғылыми-зерттеу бағытында құруды талап етеді. Сондықтан, ХХІ ғасыр –
дүниетану ғасыры, яғни ақпараттандыру технологиясы дамыған заманда
мемлекетіміздің болашағы – жас ұрпаққа заман талабына сай білім беріп, жан-
жақты дамуына ықпал ету мұғалімнен шығармашылық ізденісті, үлкен сұранысты
талап етеді. Компьютер және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан
оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік
байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде – өздерінің кәсіби
потенциалдарының қалыптасуына жол ашады. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам
аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік
оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық
технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептейміз.
Армансыз адам қанатсыз құспен тең демекші, менің ұстаз ретінде де,
еліміздің ұлтжанды азаматшасы ретінде де арманым еліміздің әрбір азаматы
терең білімді, интеллектуалды, заманауи техникаларды еркін меңгере алатын,
әрқайсысы еліміздің дамуына өз үлесін қоса алатын болса деймін. Ол үшін
оларға білім беретін ұстаздар өз пәнін жетік меңгерген, теория мен
практиканы оқушылар бойына сіңіре алатын шығармашыл, ізденімпаз, ең бастысы
еңбекқор болуы қажет.
1.2 Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сабақ барысында
пайдаланудың теориялық-әдіснамалық негізі
Адам ұрпағымен мың жасайды - дейді халқымыз. Ұрпақ жалғастығымен
адамзат баласы мың емес миллиондаған жылдар жасап келеді. Еліміздің
тірегі білімді ұрпақ.
“Еліміздің ертеңі бүгінгі жас ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың
тағдыры ұстаздардың қолында”- деп Елбасы Н.Ә. Назарбаев айтқандай, XXI-
ғасырдың жан-жақты зерделі, дарынды, талантты тұлғасын қалыптастыру
бағытындағы білім беру мәселесі мемлекетіміздің басты назарында.
Жаңа технологияны меңгеруде мұғалімнің жан – жақты, білімі қажет.
Қазіргі мұғалім:
• Педагогикалық үрдісте жүйелі жұмыс жүргізе алатын;
• Педагогикалық өзгерістерге тез төселетін;
• Жаңаша ойлау жүйесін меңгере алатын;
• Оқушылармен ортақ тіл табыса алатын;
• Білімді, іскер, шебер болу керек;
Қазіргі оқушы:
• Дүниетаным қабілеті жоғары;
• Дарынды, өнерпаз;
• Ізденімпаз, талапты:
• Өз алдына мақсат қоя білетін;
• Бұрынғы оқушы тек тыңдаушы, орындаушы болса, қазіргі оқушы –
өздігінен білім іздейтін жеке тұлға екендігіне ерекше мән беруіміз
керек.
Елбасының Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты жолдауында: Біз бүкіл
еліміз бойынша әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін
көрсетуге қол жеткізуіміз керек десе, ІІІ тарауы, 18-ші бағытының 7-ші
тармақшасында: Ақпараттық технологиялар мен ақпаратты таратудың жаңа
нысандарына бағытталған мамандандырылған білім беру бағыттарын құру міндеті
де алдымызда тұр делінген, сондай-ақ 17-ші бағыттың 3-ші тармақшасында он-
лайн тәсілінде оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын құру
қажет деп көрсетілгендей бүгінгі күні білім беру жүйесі жаңа педагогикалық
технологияға негізделуін және ақпараттық құралдардың кеңінен қолдануын
қажет етеді. Осылайша оқу-тәрбие үрдісіндегі жаңа ақпараттық
технологияларды пайдалану заман талабынан туындап отыр.
Сызба 1. Ақпараттық – коммуникациялық технология құралдары
Жаңа технологиялар - педагогтың мүмкіндігін күшейтетін құрал.
Компьютер мүмкіндіктері психология мен дидактика тұрғысынан талданып, керек
кезінде педагогикалык талаптарға сай қолданылуы керек. Компьютердің
сызбалық мүмкіндігінің молдығы дәрістік экспсриментті бояулы суреттермен,
сызбалармен, кестелер мен байыта түсуге жол ашады, оларды оқу-процесінде
қолдану тиімділігі мол.
Сызба 2. Сабақта қолданатын ақпараттық технология құралдары
Мұғалім - өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал
оқуды, ізденуді тоқтатқанмен оның мұғалімдігі де жойылады
К.Д.Ушинский.
Сызба 3. Жаңашыл ұстаздар ұстанымы
Сонымен қатар орыс педагогі К.Д.Ушинскиий айтуы бойынша, қазіргі
заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, ескі бірсарынды
сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз
сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да, мәнді, қонымды,
тиімді болары сөзсіз.
Тиімді жақтары
➢ Оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалын іздеп
отырмайды.
➢ Оқушы оқулықты қажет етпей-ақ дүниетану негіздерінен кез
келген мәліметті алып, оқып үйренуіне болады.
➢ Тақырыптың үлкен, қиын бөліктерін өткенде қосымша
бейнехабар, клиптер, аудиохабарларды пайдаланады.
➢ Таңдап алған хабарды көшіруге мүмкіндік бар.
➢ Сарамандық жұмыстар жылдам түсіндіріледі.
➢ Бағдарламаны меңгеруге арналған тест сұрақтармен
қамтамасыз етілген.
➢ Көрнекілік құралдарға деген мұқтаждықты азайтады.
➢ Мүғалім әр оқушымен дербес жеке жұмыс жүргізуіне мүмкіндік
туғызады.
➢ Оқушының ой өрісін, дүниетанымын кеңейтуге, тану үрдісіне
ықпал етеді.
➢ Зерттеушілік қабілеті бар тұлға қалыптасады.
➢ ҰБТ-ге даярлаудағы тиімділігі жоғары
Қазіргі кезеңде еліміздің білім беру ұйымдарында оқыту процесін
ізгілендіру мақсатында көптеген жұмыстар жасалуда. Оларды ғылыми тілмен
айтқанда инновациялық процесс немесе педагогикалық жаңалықтарды енгізу
деп аталады. Яғни, педагогика ғылымында жаңа әдістерді, тәсілдерді,
құралдарды, бағдарламаларды пайдалану.
Сызба 4. Инновациялық әдіс-тәсілдердің мұғалімнің жұмыс сапасына әсері
Инновациялық білім беру құралдарына: аудио-видео құралдар, компьютер,
интерактивті тақта, интернет, компьютер – мультимедиялық құрал, электрондық
оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешен, инновациялық ақпараттық банк,
инновациялық сайт және тағы басқалары жатады.
Сызба 5. Жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану
сабағын талдау құрылымы
Қазіргі заман талабына сай тәрбие саласына енгізілген жаңа бағыттағы
тың үдерістерді тәрбиеші меңгеріп қана қоймай, оны тәжірибеде орынды
қолдана отырып, өз білімін, іскерлігін үнемі жетілдіріп отыруы тиіс. Жаңа
өмірдің стандарты Жалпыға бірдей білім, өмір бойы білім алу. Осы орайда,
бүгінгі таңда төмендегідей ақпараттық бағдарламаларды меңгеріп, іс-
тәжірибемде қолданып жүрмін:
Paint
Power Point
Microsoft Office жиынтығы
Турбо Паскаль
Windows Movie Maker
Activstudio т.б
Қанша білсең, ізден тағы, тағы да, Білікті адам жетер тілек, бағына
деген ғұлама Баласағұнның сөздері менің өмірлік қағидам.
Бұл технологияның тиімділігі – оқушының құзіреттілігін арттырып
ғана қоймайды, сонымен қатар:
-Жеке тұлғаның жетілуіне,дамуына бағытталады
-Оқушының өздігінен жан-жақты білім алуына жағдай жасалады.
-Алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрде алуға
дағдыланады.
-Мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады
- бiлiм деңгейiн тереңдетуге;
- ауызекi тiлде сөйлей бiлу дағдыларын қалыптастыруға;
- өз бетiнше iздену қабiлетiн қалыптастыруға;
- ойларын дамытуға;
- тiлдi үйренуге деген ынтасы мен қызығушылығының артуына;
- сабақта өзiн еркiн ұстап, өз мүмкiншiлiгiн кеңiнен пайдалана
алуына;
- өз iсiне талдау жасай алуға көптен-көп көмегiн тигiзедi.
Сызба 6. Жаңа ақпараттық технология қолданудың нәтижесі
Күтілетін нәтиже:
Жаңа ақпараттық технологияны қолдану арқылы білім сапасын көтеру;
Жаңа ақпараттық технологияны қолдану саласы бойынша оқушыларды
мамандығына баулу механизмін құру;
Мультимедианы, интерактивті тақтаны, он-лайн жүйесін мұғалімдер мен
оқушыларды еркін пайдалануына жол ашу;
Отанды білім беру жүйелерін біртұтас әлемдік ақпаратты білімдік
кеңістікке ену арқылы сабақтастыру;
Білім беруді басқару салаларының ақпараттық желісін құру жұмысын
жүйелеу.
Сабақ беру – үйреншікті жай шеберлік емес, ол – үнемі жаңадан жаңаны
табатын өнер деген, Жүсіпбек Аймауытовтың сөзін айта кету артық болмас.
Елбасы Н.Назарбаевтың: Біздің міндетіміз - бәсекелестікке лайық
ұрпақ тәрбиелеу, - деген пікіріне қосыла отырып, саналы, білімді
ұрпақ тәрбиелеуде шаршамай еңбек ете білейік.
1.3 АКТ түсінігі және оны сабақта қолданудың теориялық негізі
Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман
дайындау. Мектеп – үйрететін орта, оның жүрегі - мұғалім. Ізденімпаз
мұғалімнің шығармашылығындағы ерекше тұс - тұлғаның жүрегіне жол таба
білуі. Ол өз кәсібін, өз пәнін, барлық шәкіртін, мектебін шексіз сүйетін
адам. Мен де ұстазбын. Менің ұстаз ретінде негізгі мақсатым – сабақтың
сапасын көтеру, түрін жетілдіру, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын
арттыру, олардың өздігінен ізденуін, танымын қалыптастыру, болашақ
өмірлеріне қажетті дағдыларды қалыптастыру.
Осы мақсатқа жетудің бірден бір жолы – оқытудың жаңа технологияларын
қолдану. Осындай аса қажетті технологиялардың бірі – ақпараттық -
коммуникациялық технологиялар. АКТ - ны игеру қазіргі заманда әрбір жеке
тұлға үшін қажетті шартқа айналды.
Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде
ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу, тасымалдау істерін қамтамасыз ететін
математикалық, кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар
жиыны.
АКТ-ның негізгі мақсаты – оқушыны қазіргі қоғам сұранысына сай, өзінің
өмірлік іс - әрекетінде дербес компьютердің құралдарын қажетті деңгейде
пайдаланатын жан - жақты дара тұлға ретінде тәрбиелеу, яғни оқушыны
ақпараттық қоғамға бейімдеу. Заманауи АКТ құралдарымен жұмыс істеу
оқушыларды ұқыптылыққа, нақтылыққа, берілген тапсырмалардың нәтижелі
орындалуына, басты мәселеге назар аудара білуге баулиды, сондай - ақ, АКТ
құралдарымен жұмыс істеу барысында оқушылардың өзінің жеке іс - әрекетін
дұрыс жоспарлауға, дұрыс шешім қабылдай алуға тәрбиелейді.
Нәтижеге бағытталған білім моделі мен басқарудың жаңа парадигмасы
аясында жекелеген ұғымдар мен нормаларды және тиімді педагогикалық
технологияларды меңгеру үшін педагогтардың кәсіби мәдениетін дамытуға
бағытталған оқу қажеттіліктері туындылап отыр. Мұғалімдерге қойылатын
талаптардың бірі – оқытудың жаңа технологияларын меңгеру. Осындай аса
қажетті технологиялардың бірі – ақпараттық - коммуникациялық
технологияларды пайдалану. Инновациялық интерактивті технологияларды
қолдану мемлекеттік және стимулын қолдау болып табылады. Электрондық
(сандық мектеп)–бұл мультемидиялық интерактивті сыныптар, жаңалықтарды
жариялауға интерактивті холлдар, ақпараттық плазмалық панелдер SMART-фойе
интерактивті сенсорлық ақпаратты жариялау тақтасы; поливалентті акт залы
орталық экран, проектор, камера, үлкен жиындарға жүйелі дауыс микрафоны
және де әрбір оқушыға ноутбук яғни мобильдік компьютерлік сыныбы. Бұлар
әрине жоғары деңгейде оқушылар үшін барлық жағдайы жасалған мектептер
үшін. Біздің жағдайымызбен салыстыруға келмейді.
Білім беруді бәсекеге қабілетті және сапасын көтеру, білім беру
үрдісін тиімді жасау үшін АКТ, барлық техника- бұл тек біздің құралымыз.
Жалпы қазіргі оқушы да, мұғалім де күнделікті көптеген ақпараттармен
қамтылады. Ол ақпараттардың барлығын есте сақтап, ретімен қолданып, жүзеге
асырып, тарату үшін де компьютер және оның сақталған ақпараттары керек.
Әрбір деңгейдегі білім беру педагогы - педагогикалық инфраструктураны
қолдауды жүзеге асыру, компьютерлік сауаттылығын әр деңгейде дамыту және
білім беру үрдісіне АКТ қолдану, ақпараттық – бағдарламаның қамтамасыз ету
мүмкіндіктерін қолдану, технологияларды білу және бағдарламаның кеңселік
қоржындары; білім беру ресурстарында АКТ педагогикалық технологиялармен
конструктивтілеу және педагогикалық дизайнжобалау; әдістемелік желілік
технологияларды қолдану, Интернет-ресурстар, интерактивті жобалар ортасы
және интерактивті оқу фильмдері.
Қазіргі мұғалім компьютерде жұмыс істеудің ең қарапайым дағдысын
меңгеруі керек, көбірек тараған әмбебап қолданылатын бағдарламалар пакеті
бойынша алғашқы түсінік алуы, пән аумағындағы оған белгілі дайын
компьютерлік оқу бағдарламасымен, әлемдік ақпарат көздеріне қол жеткізетін
құралдармен, әріптестерімен және оқушылармен телекоммуникациялық қарым-
қатынас жұмысты меңгеру, мәтіндік редактормен, электрондық кестелермен,
жұмыс істеуге үйрену керек екені белгілі.
Кез келген мұғалім ең алдымен сабақтарында ақпараттық технологияларды
дидактикалық материалдар дайындау үшін қолданады. Ол мақсатты орындауда MS
Office:
- жазу үшін Word;
- электронды кесте Microsoft Excel;
-слайдтар мен таныстырылымдар үшін PowerPoint.
Осы мектептің мұғалімдері жиі жұмыс жасайды сонымен қатар мұғалімдер
өзара және оқушылармен байланыста болу мақсатында да арнайы желілерде
тіркеледі.
АКТ - ны сабақта пайдаланудың тиімділігі:
Оқушының еркін ойлауына мүмкіндік береді;
Ақыл - ойын дамытады;
Шығармашылық белсендігін арттырады;
Ұжымдық іс - әрекетке тәрбиелейді;
Тіл байлығын жетілдіреді;
Жан - жақты ізденушілігін арттырады.
Білім беруде АКТ - ны пайдалану мен оқушылардың құзіреттілігін
қалыптастыру, қазіргі заман талабына сай АКТ - ны, электрондық оқулықтарды
және Интернет ресурстарды пайдалану оқушының білім беру үрдісінде
шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді. АКТ - ны сабақта
пайдалану кезінде оқушылар бұрын алған білімдерін кеңейтіп, өз бетімен
шығармашылық тапсырмалар орындайды. Сонымен қатар АКТ құралдарымен жұмыс
істеу барысында мектеп оқушыларының оқуға, білім алуға деген ұмтылысының
артуы АКТ құралдарымен жұмыс істей алу жаңалығымен ғана емес, сонымен
берілетін оқу тапсырмаларын қиындық деңгейі бойынша реттей алу
мүмкіндігінен, тапсырманың дұрыс нәтижесі үшін марапаттай алу қызметінен де
байқалады. Заманауи АКТ құралдарымен жұмыс істеу оқушыларды ұқыптылыққа,
нақтылыққа, берілген тапсырмалардың нәтижелі орындалуына, басты мәселеге
назар аудара білуге баулиды, сондай - ақ, АКТ құралдарымен жұмыс істеу
барысында оқушылардың өзінің жеке іс - әрекетін дұрыс жоспарлауға, дұрыс
шешім қабылдай алуға тәрбиелейді.
Әрбір ұстаздың алдына келген бала да әртүрлі ойлау қабілетінде болады,
мысалы кейбірі шапшаң ойлап, тез жұмыс істесе, кейбірі тақырыпты баяу
қабылдап, оған тапсырманы (тақырыпты) қайтадан қарап шығу тиімді болып
табылады. Осы орайда АКТ құралдарын пайдалана отырып презентация құралдары
арқылы сипаттап, артынан осы материалдарды флеш-карталарына салып берудің
тиімділігін білеміз.
Видео - сабақтарды қолдану мен презентацияларды демонстрациялау оқу
құралы ретінде қиялды, абстрактілі ойлауды, оқытылатын оқу материалына және
пәнге қызығушылықты арттырады. Презентациялар бір жағынан оқушыларға жаңа
материалды (иллюстрация, фотосуреттер, бейнелік, дидактикалық материалдар,
т. с. с.) көрнекті түрде көрсету құралы болса, екінші жағынан, мұғалімдерге
осы материалдарды және оны қолдану арқылы сабақты меңгерту процесін
жеңілдетеді. Видео - сабақтар педагогикалық технологияның алға басқан тағы
бір қадамы. Оқушылардың ақпаратты теледидар, компьютер және т. б.
техникалық құралдардың көмегімен жақсы қабылдайтынын жақсы білеміз.
Американ философы, әрі педагогы Джон Дьюи айтуына сүйенсем мәселерге ерекше
көңіл аудару оқушылардың табиғи әуесқойлығын оятып, оларды сыни тұрғыдан
ойлауға итермелейді. Нақты бір мәселені қарастырып, қиын жағдайдан шығудың
жолын өзіндік іздеу арқылы оқушы шын мәнінде ойланады деген екен.
АКТ - ны игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін қажетті шартқа
айналды. АКТ - ның дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді шәкірт тәрбиелеу
мұғалімнің басты міндеті болып табылады. Қоғамдағы ақпараттандыру
процестерінің қарқынды дамуы жан - жақты, жаңа технологияны меңгерген жеке
тұлға қалыптастыруды талап етеді.
АКТ құралдары дегеніміз – микропроцессорлық және жаңа АКТ негізінде
қызмет атқаратын, ақпаратты таратудың жаңа құралдары мен жүйелері,
ақпаратты жинақтау мен олардың қорын жасау, сақтау мен өңдеу, оларды жан –
жақты таратуды, одан қалды компьютерлік жүйелердің ақпараттар қорына енуді
қамтамасыз ете алатын программалық - аппараттық және техникалық құралдар
мен құрылымдарды айтамыз. АКТ - ға жататындар: ЭЕМ, дербес компьютерлер,
терминалдық құралдардың жинақтары, жергілікті есептеу жүйелері, мәтіндік
және графикалық ақпараттардың құрылымдары, көлемі үлкен мұрағаттық
ақпараттарды сақтау құралдары, аудиовизуалдық ақпарттарды бақылайтын
құралдар мен құрылымдар, машиналық графика жүйелері, программалық кешендер,
жергілікті желілер, әлемдік деңгейде ақпарат алмасуын қамтамасыз ететін
қазіргі кездегі байланыс құралдары.
Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары:
Интерактивті тақта;
Мультимедия;
Интернет кеңістігі;
Электронды оқулық.
Әрбір ұстаздың алдына келген бала да әртүрлі ойлау қабілетінде болады,
мысалы кейбірі шапшаң ойлап, тез жұмыс істесе, кейбірі тақырыпты баяу
қабылдап, оған тапсырманы (тақырыпты) қайтадан қарап шығу тиімді болып
табылады. Осы орайда АКТ құралдарын пайдалана отырып презентация құралдары
арқылы сипаттап, артынан осы материалдарды флеш - карталарына салып берудің
тиімділігін білеміз.
Оқыту үрдiсiнде иновациялық әдістер мен оқыту технологияларын қолдану
мұғалім мен оқушы қарым - қатынасының бұрынғы қалыптасқан жүйесiн, олардың
iс - әрекеттерiнiң мазмұнын, құрылымын үлкен өзгерістерге ұшыратады.
Қалыпты бiлiм беру жүйесінде мұғалім – оқушы - оқулық түрінде құрылған үш
жақты байланыс бұзылып, мұғалiм – оқушы - АКТ – ны өзін - өзі тану пәні
сабақтарында және психологиялық қызметте қолдана отырып, оқушылардың
білім, білік дағдыларын қалыптастыруға, логикалық ойлау қабілеттерін
дамытып, интернет желісінен сабаққа қажетті деректерді өз бетімен
ізденуіне, техникалық құралдармен жұмыс жасауға, компьютерлік
сауаттылықтарын қалыптастыруға қолданудамын. Біздің жағдайымызда бір
кабинетте аптасына бір рет және ашық сабақтарда ғана интербелсенді тақтаны
қолдануға болатынын білеміз. Сол себепті ол мүмкіндікті жібермей барлық
сыныптарда осы кабинетте сабақтарымды өткізудемін.
АҚТ сабақтың басынан аяғына дейін қолданбай, керек кезінде ғана іске
қосуға болады. Сонымен қатар САНПиН ді де ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz