Әуе жай мен ұшақ бортында тамақтануды ұйымдастыру бойынша қызмет көрсету
КІРІСПЕ
1 1.1 Эконом класстағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
2 1.2 Эконом және бизнес . класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 1.3 Әріп белгілердің мағыналары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4 1.4 Ұшақта ұсынылатын ас мәзірлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5 1.5 Авиакомпаниялардың ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6 1.6 Кейтерингпен айналысатын авиакомпаниялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.7 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1 1.1 Эконом класстағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
2 1.2 Эконом және бизнес . класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 1.3 Әріп белгілердің мағыналары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4 1.4 Ұшақта ұсынылатын ас мәзірлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5 1.5 Авиакомпаниялардың ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6 1.6 Кейтерингпен айналысатын авиакомпаниялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.7 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Аэропорттарда жолаушылардың тамақтануы аэровокзалдар мен аэропорт қонақ үйлерінде орналасқан қоғамдық тамақтандыру кәсіпорнында жүзеге асады. Жобалау нормалары бойынша азаматтық авияция ішкі желілерінде сағатына 30 – дан 400 адамға дейін жолаушы ағынды аэровокзалдарда кафе және буфеттер, ол жолаушы ағынды 400 адамнан астам аэровокзалдарда - мейрамхана, кафе, буфеттер қарастырылады.
Авиация жолаушыларында уақыт шектеулігін ескерсек, мейрамханадан басқа барлық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өзін – өзі қызмет көрсету әдісі бойынша жұмыс істейді, сонымен қатар бәліш, тоқаш, бутербродтар, сүт қышқылды өнімдер, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдер және ыстық сусындар, шырындар, минералды сулар сататын буфеттер ұйымдастырылады.
Авиакомпания туралы 70 % қалыптасқан әсер жолаушыларды ұшу кезінде қалай және немен тамақтандырғанмен байланысты. Бір жағынан бұл адамның ұзақ ұшулар кезінде тамақтанумен табиғи қажеттіліктеріне негізделген. Екінші жағынан, әуе кеменің бортында тұйық кеңістікте болған уақытта жолаушылар үшін бұл тамақтануды бір қол жетімді іс ретінде қарастыруға болады. Сондықтан тасымалдаушының имиджі осы іс қалай асырылатынына байланысты.
Аэропорттағы мейрамханалар азанда таңертеңгілік аспен қызмет көрсету үшін жұмыс істеу керек, түскі уақытта қызмет көрсетуді жылдамдату үшін компелексті ланч ұсынылуы мүмкін.
Борттық тамақтану мейрамханада даярланады да, жолаушыларға бортпроводник рацион түрінде : ыстық таңғы ( ас кешкі ас ) , салқын таңғы ас ( кешкі ас ) , консервіленген таңғы ас ( кешкі ас ) , шай және салқын сусындар ұсынылады.
Мейрамханада борттық тамақтану цехы ұйымдастырылады, ол рационды даярлау, жинақтау және самолетке жөнелту үрдістеріне механикаландыру үшін қажетті жабдықтармен жабдықталған.
Көптеген ТМД елдердің үлкен тасымалдаушылары тамақтануда үнемдеуге болмайды деп ойлайды, өйткені бұл бедел мәселесі болып табылады. Осыған байланысты кейбір авиакомпаниялар 40 мин – ақ созылатын рейстерде бизнес кластағы жолаушыларды тамақтандыра алады. Мұны істей алу өңай емес, егер қону 15 мин болса, ал ұшу 20 мин созылса.
Рейс ұзақтығы 4 сағаттан астам самолеттте жолаушыларға бір реттік ыстық тамақтану,
ал 6 сағаттан астам самолетте - екі реттік тамақтану ұсынылады.
Барлық рейстердегі жолаушыларға салқын сусындар ұсынылады. Жиі тамақтану бәсекелестіктің күрес аспапы болып табылады. Мысалы, ХХ ғасыр 90 жылдардың басында 2 авиакомпания жолаушыларды Турция мен ОАЭ - ға тасымалдаумен айналысқан. Соның ішінде бір авиакомпания тегін 100 г водка және тұздалған қиярдан басытқылар мен зәйтүн ұсынған кезде жолаушылар дәл осы компанияның қызмет көрсетуін қолданды.
Ұшақ бортында тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде ұшу ұзақтығы, тәулік мерзімі, жолаушыларға қызмет көрсету классы және т.б. есептелінеді. Қысқа және кешкі рейстерде жолаушыларға будетбродтан, әр түрлі сусындармен сэндвичтен, жаңғақтан және минералды судан тұратын тығыз ланч бокс ұсынылады. Бұл өнімдер жиынтығын самолетта пайдалану міндетті емес, оны қалау бойынша өзімен бірге алып кетуге болады.
Ұзақ рейстерде ыстық тағамдар қарастырылған, ол әр төрт сағат ішінде ұсынылады, сонымен қатар тағамдардың құрамы өзгеріп тұрады.
Ыстық тамақтанудың рационы қызмет көрсету классымен байланысты, бірақ әрқашан үш – төрттен кем емес тамақ , сонымен қатар шай, кофе, сусындар қосылып тұрады. Әр түрлі тасымалдаушыларда эконом классатағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рацион құрамы төменде қарастырылған.
Авиация жолаушыларында уақыт шектеулігін ескерсек, мейрамханадан басқа барлық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өзін – өзі қызмет көрсету әдісі бойынша жұмыс істейді, сонымен қатар бәліш, тоқаш, бутербродтар, сүт қышқылды өнімдер, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдер және ыстық сусындар, шырындар, минералды сулар сататын буфеттер ұйымдастырылады.
Авиакомпания туралы 70 % қалыптасқан әсер жолаушыларды ұшу кезінде қалай және немен тамақтандырғанмен байланысты. Бір жағынан бұл адамның ұзақ ұшулар кезінде тамақтанумен табиғи қажеттіліктеріне негізделген. Екінші жағынан, әуе кеменің бортында тұйық кеңістікте болған уақытта жолаушылар үшін бұл тамақтануды бір қол жетімді іс ретінде қарастыруға болады. Сондықтан тасымалдаушының имиджі осы іс қалай асырылатынына байланысты.
Аэропорттағы мейрамханалар азанда таңертеңгілік аспен қызмет көрсету үшін жұмыс істеу керек, түскі уақытта қызмет көрсетуді жылдамдату үшін компелексті ланч ұсынылуы мүмкін.
Борттық тамақтану мейрамханада даярланады да, жолаушыларға бортпроводник рацион түрінде : ыстық таңғы ( ас кешкі ас ) , салқын таңғы ас ( кешкі ас ) , консервіленген таңғы ас ( кешкі ас ) , шай және салқын сусындар ұсынылады.
Мейрамханада борттық тамақтану цехы ұйымдастырылады, ол рационды даярлау, жинақтау және самолетке жөнелту үрдістеріне механикаландыру үшін қажетті жабдықтармен жабдықталған.
Көптеген ТМД елдердің үлкен тасымалдаушылары тамақтануда үнемдеуге болмайды деп ойлайды, өйткені бұл бедел мәселесі болып табылады. Осыған байланысты кейбір авиакомпаниялар 40 мин – ақ созылатын рейстерде бизнес кластағы жолаушыларды тамақтандыра алады. Мұны істей алу өңай емес, егер қону 15 мин болса, ал ұшу 20 мин созылса.
Рейс ұзақтығы 4 сағаттан астам самолеттте жолаушыларға бір реттік ыстық тамақтану,
ал 6 сағаттан астам самолетте - екі реттік тамақтану ұсынылады.
Барлық рейстердегі жолаушыларға салқын сусындар ұсынылады. Жиі тамақтану бәсекелестіктің күрес аспапы болып табылады. Мысалы, ХХ ғасыр 90 жылдардың басында 2 авиакомпания жолаушыларды Турция мен ОАЭ - ға тасымалдаумен айналысқан. Соның ішінде бір авиакомпания тегін 100 г водка және тұздалған қиярдан басытқылар мен зәйтүн ұсынған кезде жолаушылар дәл осы компанияның қызмет көрсетуін қолданды.
Ұшақ бортында тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде ұшу ұзақтығы, тәулік мерзімі, жолаушыларға қызмет көрсету классы және т.б. есептелінеді. Қысқа және кешкі рейстерде жолаушыларға будетбродтан, әр түрлі сусындармен сэндвичтен, жаңғақтан және минералды судан тұратын тығыз ланч бокс ұсынылады. Бұл өнімдер жиынтығын самолетта пайдалану міндетті емес, оны қалау бойынша өзімен бірге алып кетуге болады.
Ұзақ рейстерде ыстық тағамдар қарастырылған, ол әр төрт сағат ішінде ұсынылады, сонымен қатар тағамдардың құрамы өзгеріп тұрады.
Ыстық тамақтанудың рационы қызмет көрсету классымен байланысты, бірақ әрқашан үш – төрттен кем емес тамақ , сонымен қатар шай, кофе, сусындар қосылып тұрады. Әр түрлі тасымалдаушыларда эконом классатағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рацион құрамы төменде қарастырылған.
1. Тамақтану кәсіпорында қызмет көрсетуді ұйымдастыру кітабы Кузембаева Кузембай
2. http://studbooks.net/45026/turizm/uslugi_organizatsii_pitaniya_aeroporta_bortu_samoleta
2. http://studbooks.net/45026/turizm/uslugi_organizatsii_pitaniya_aeroporta_bortu_samoleta
Қ.А.ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК
УНИВЕРСИТЕТІ
ТҮРКІСТАН АХМЕТ ЯСАУИ КӘСІБИ КОЛЛЕДЖІ
Аграрлық бөлімше
Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру
пәнінен
КУРСТЫҚ ЖОБА
Тақырыбы: Әуе жай мен ұшақ бортында тамақтануды ұйымдастыру бойынша қызмет
көрсету
Орындаған: Рахимова К.
Қабылдаған: Қояпов Д.
Түркістан
Курстық жобаны орындау бойынша
Т А П С Ы Р М А
Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру пәні
1226000 - Тамақтандыру кәсіпорындарының өнім өндіру технологиясы және оны
ұйымдастыру мамандығы бойынша 1 курс студенті,
Бөлімі Күндізгі
Түркістан Ахмет Ясауи кәсіби колледжі
(оқу орнының аталуы)
Рахимова Камила
(оқушының аты-жөні, әкесінің аты)
Курстық жобаның тақырыбы: Әуе жай мен ұшақ бортында тамақтануды ұйымдастыру
бойынша қызмет көрсету
Курстық жобаның жоспары (негізгі қосымшаларды көрсете отырып)
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Тапсырма берілген күн: _____ ___________________ 2016ж.
Тапсырманы орындау мерзімі: _____ ___________________ 2016ж.
Жоба жетекшісі: _______________
_________________________________
(қолы)
(аты-жөні, әкесінің аты)
МАЗМҰНЫ
бет
КІРІСПЕ 4
1 1.1 Эконом класстағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
2 1.2 Эконом және бизнес – класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір
үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 1.3 Әріп белгілердің 14
мағыналары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... .
4 1.4 Ұшақта ұсынылатын ас 17
мәзірлер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .
...
5 1.5 Авиакомпаниялардың 18
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
6 1.6 Кейтерингпен айналысатын 19
авиакомпаниялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.7 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
... ... ... ... ... ... ... ... .. .
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
22
Кіріспе
Аэропорттарда жолаушылардың тамақтануы аэровокзалдар мен аэропорт қонақ
үйлерінде орналасқан қоғамдық тамақтандыру кәсіпорнында жүзеге асады.
Жобалау нормалары бойынша азаматтық авияция ішкі желілерінде сағатына 30 –
дан 400 адамға дейін жолаушы ағынды аэровокзалдарда кафе және буфеттер, ол
жолаушы ағынды 400 адамнан астам аэровокзалдарда - мейрамхана, кафе,
буфеттер қарастырылады.
Авиация жолаушыларында уақыт шектеулігін ескерсек, мейрамханадан басқа
барлық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өзін – өзі қызмет көрсету әдісі
бойынша жұмыс істейді, сонымен қатар бәліш, тоқаш, бутербродтар, сүт
қышқылды өнімдер, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдер және ыстық
сусындар, шырындар, минералды сулар сататын буфеттер ұйымдастырылады.
Авиакомпания туралы 70 % қалыптасқан әсер жолаушыларды ұшу кезінде қалай
және немен тамақтандырғанмен байланысты. Бір жағынан бұл адамның ұзақ
ұшулар кезінде тамақтанумен табиғи қажеттіліктеріне негізделген. Екінші
жағынан, әуе кеменің бортында тұйық кеңістікте болған уақытта жолаушылар
үшін бұл тамақтануды бір қол жетімді іс ретінде қарастыруға болады.
Сондықтан тасымалдаушының имиджі осы іс қалай асырылатынына байланысты.
Аэропорттағы мейрамханалар азанда таңертеңгілік аспен қызмет көрсету үшін
жұмыс істеу керек, түскі уақытта қызмет көрсетуді жылдамдату үшін
компелексті ланч ұсынылуы мүмкін.
Борттық тамақтану мейрамханада даярланады да, жолаушыларға бортпроводник
рацион түрінде : ыстық таңғы ( ас кешкі ас ) , салқын таңғы ас ( кешкі ас
) , консервіленген таңғы ас ( кешкі ас ) , шай және салқын сусындар
ұсынылады.
Мейрамханада борттық тамақтану цехы ұйымдастырылады, ол рационды даярлау,
жинақтау және самолетке жөнелту үрдістеріне механикаландыру үшін қажетті
жабдықтармен жабдықталған.
Көптеген ТМД елдердің үлкен тасымалдаушылары тамақтануда үнемдеуге
болмайды деп ойлайды, өйткені бұл бедел мәселесі болып табылады. Осыған
байланысты кейбір авиакомпаниялар 40 мин – ақ созылатын рейстерде бизнес
кластағы жолаушыларды тамақтандыра алады. Мұны істей алу өңай емес, егер
қону 15 мин болса, ал ұшу 20 мин созылса.
Рейс ұзақтығы 4 сағаттан астам самолеттте жолаушыларға бір реттік ыстық
тамақтану,
ал 6 сағаттан астам самолетте - екі реттік тамақтану ұсынылады.
Барлық рейстердегі жолаушыларға салқын сусындар ұсынылады. Жиі
тамақтану бәсекелестіктің күрес аспапы болып табылады. Мысалы, ХХ ғасыр 90
жылдардың басында 2 авиакомпания жолаушыларды Турция мен ОАЭ - ға
тасымалдаумен айналысқан. Соның ішінде бір авиакомпания тегін 100 г водка
және тұздалған қиярдан басытқылар мен зәйтүн ұсынған кезде жолаушылар дәл
осы компанияның қызмет көрсетуін қолданды.
Ұшақ бортында тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде ұшу ұзақтығы, тәулік
мерзімі, жолаушыларға қызмет көрсету классы және т.б. есептелінеді. Қысқа
және кешкі рейстерде жолаушыларға будетбродтан, әр түрлі сусындармен
сэндвичтен, жаңғақтан және минералды судан тұратын тығыз ланч бокс
ұсынылады. Бұл өнімдер жиынтығын самолетта пайдалану міндетті емес, оны
қалау бойынша өзімен бірге алып кетуге болады.
Ұзақ рейстерде ыстық тағамдар қарастырылған, ол әр төрт сағат ішінде
ұсынылады, сонымен қатар тағамдардың құрамы өзгеріп тұрады.
Ыстық тамақтанудың рационы қызмет көрсету классымен байланысты, бірақ
әрқашан үш – төрттен кем емес тамақ , сонымен қатар шай, кофе, сусындар
қосылып тұрады. Әр түрлі тасымалдаушыларда эконом классатағы жолаушылар
үшін ыстық тамақтанудың рацион құрамы төменде қарастырылған.
Эконом класстаға жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
Авиакомпания Түскі астың құрамы
"Аэрофлот" Басытқы: балық немесе ет, көкөніс салаты. Ыстық таңдау
бойынша: бұзау еті, тауық, гарнирмен балық. Нан, сары май.
Десерт өз қалауына: жеміс жидектер, компот, пирожное.
"East Line" Басытқы: краб таяқшыларыдан салат. Ыстық таңдау
бойынша: сыра клярында балапан, қышқыл – тәтті Сырок
тұздықта сиыр еті, нан мен сары май. Десерт: пирожное,
шоколад, жеміс жидектер.
"Аэросвит" Басытқы: балық немесе ет, көкөніс салаты, тұздық. Ыстық
таңдау бойынша: бұзау еті, тауық, гарнирмен балық. Нан,
сары май, тосап, пирожное, шай, кофе.
"British Басытқы: қақталған арқан
Airways" Ыстық таңдау бойынша: тұздық және картоппен бифштекс ,
теңіз өнімдері, тұздық және артишокпен картоп клецтары,
италияндық нан мен "Пармезан" және "Бри" ірімшігі
Десерт: пирожное, жүзім
Сусындар: шай, кофе
"Delta Басытқы: жасыл жапырақтан салат
Airlines" Ыстық таңдау бойынша: саңырауқұлақ тұздығында картоп пен
сиыр еті немесе картоппен қуырылған балапан. Нан мен
сары май.
Десерт: пирожное.
Сусындар: шай, кофе
Тағамдар, ереже бойынша, аздап қышқыл, аздап тұзды шағын сан
дәмдеуіштерімен орташа қуырылады; тұз бен бұрыш борттық тамақтанудың
кешенінде бөлек ұсынылады, сонымен қатар әр жолаушы өз қалау бойынша
тағамды белгілі бір дәмге дейін жіберсе болады.
Бірінші және бизнес класстағы жолаушыларды тамақтандыру түрлі мол
тамақтар, сонымен бірге жеңсік ас бар болуымен ерекшеленеді. Мысалы "
Международные авиалинии Украины" және басқа да отандық компаниялар элиталық
клиенттерге қара және қызыл уылдырық, жеңсік ас балық гастрономиясын,
крабтан салат, "Swissair" - үйрек бауыры, сұрыпталған ақсерке, креветка
және т.б ұсынады.
Одан басқа тамақтарды ұсынудың тәртібі әр түрлі болады. Бірінші класста
қызмет көрсету мейрамхананың дәрежесінде: бірінші басытқылар ұсынылады,
сосын ыстық тағамдар, кейін десерт. Басқа класстарда түскі ас бірден арнайы
контейнерлерде беріледі.
Үстелдің сервировкасыда ерекшеленеді. Бірінші класстың салонында фарфор,
хрусталь, мельхиор қолданса, эконом және бизнес класстарда біртекті немесе
әртекті пластмассалық ыдыс пайдаланады.
2 Кесте
Эконом және бизнес – класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір үлгісі
Бизнес-класстағы борттық тамақтану Эконом-класстағы борттық тамақтану
Таңғы ас: екі түрден ыстық тағам: Таңғы ас: екі түрден ыстық тағам:
Омлет: Омлет:
Көкөніс және ветчинамен омлет 100 г Көкөніс және ветчинамен омлет - 100
Қыздыру үшін май - 10 г г
Қыздыру үшін май -10 г
Ірімшік салып пісірілген нан Ірімшік салып пісірілген
(Сырники): нан(Сырники):
Мейізбен ірімшік - 275 г Мейізбен ірімшік - 275 г
Май - 10 г Май -10 г
Салқын басытқылар: Салқын басытқылар:
Еттен: Еттен:
Тауық орама 120 г Тауық орама - 20 г
Сыр - 20 г Сыр 120 г
Салат - 10 г Салат -10 г
Ақ желкен 11 г Ақ желкен – 9 г
Салаттар: Десерт:
Оливье - 60 г Тәтті нан - 1 шт.
Салат – 200 г Порциялық өнімдер:
Ақ желкен – 11 г Нан (тоқаш) - 1 50 г
Десерт: Қыша – 1 шт.8-10 г
Тәтті нан (пенек) - 1шт. Кетчуп - 1 шт. 0-15 г
Жеміс жидек салаты - 60 г Шекер – 1 шт.5 г
Порциялық өнімдер: Тұз - 1 шт.
Нан ( Тоқаш ) 1150 г Бұрыш - 1 шт.
Тоқаш 11 шт.ЗО г Порц. май - 8 г
Майонез – 1 шт.15-20 г Тіс таразтқыш - 1шт.
Қыша - 1шт.8-10 г Сусындар:
Кетчуп - 1 шт.И 0-15 г Шай (Липтон) - 2 г
Шекер - 1 шт.5 г Ерігіш кофе . (Нескафе Классик) - 2
Тұз 11 шт. г
Бұрыш 1 шт. Сок - 100 мл
Порц. май - 8 г Дәмді газдалған сусын (Кока-
Тіс тазартқыш 11 шт. Кола, Фанта, Спрайт) - 100 мл
Конфета шоколадная вс - 1 шт. Минералды су (Аква Минерале)
Сусындар: 100 мл
Шай (Липтон) - 2 г Тускі аскешкі ас
Ерігіш кофе. (Нескафе Классик) - 2 г Ыстық ( 3 түрге дейін таңдау ):
Сок - 100мл
Дәмді газдалған сусын (Кока- Құс:
Кола, Фанта, Спрайт) 1100 мл Қуырылған тауық - 100 г
Минералды су (Аква Минерале) 100 мл Күріш - 60 г
Түскі аскешкі ас Жемістер - ЗО г
3 түрден ыстық тағам: Сары май - 10 г
Құс : Ет:
Салмалдықпен майдаланған тауық филесіБұқтырылған сиыр еті 175 г
- 75 г Қарақұмық 60 г
Күріш - 60 г Жемістер - ЗО г
Көкөніс қоспасы - ЗО г Май - 10 г
Май - 10 г Балық:
Кептірілген шикідей қақталған ветчина Ұнға қақталған балық филесі - 75 г
(майсыз) - 50 г Күріш -: 60 г
Филе немесе тұздықпен лангет - 75 г Жемістер ЗО г
Қуырылған картоп фри - 50 г Май - 10 г
Лимон шай - 1509 Лимон шай 100
Вафли - 150 Круассан 1100
Жемістер (алма, алмұрт, апельсин) - Жемістер (алма, алхор, жүзім) 100 г
100 г Тұздықпен антрекот 7575 г
Майбалық немесе майшабақ – 509 г Лимонмен балық 209
Тұздықпен пісірілген тауық немесе Тұздықпен тауық филесі 125100
тауық балапаны – 10075 г Пісірілген күріш 50 г
Пісірілген күріш 80 г
Майонезбен диеталық жұмыртқа 120 г
Тұздықпен ростбиф 7575 г
Қара кофе 150 мл
Печенье 1100 г
Зефир 1100 г
Консервіленген жемістерден компот 100
мл
Лимонмен кета 209 г
Тұздықпен бұқтырылған ет 7575 г
Сары май мен бекіре уылдырығы 105
Ет: Салқын басытқылар:
Жаншылған шошқа - 75 г Еттен:
Күріш - 60 г Сиыр еті вк 1 20 г
Көкөніс қоспасы - ЗО г Қайнатылған Ветчина 100 г
Май - 10 г Сыр - 25 г
Балық: Салат - 1 жапырақ
Пиязбен қуырылған Судак - 75г30 г Ақ желкен - 1 веточка
Қуырылған картоп- 90 г Балықтан:
Май - 10 г Құныс балық мс 1 20 г
Еттен салқын басытқылар: Краб таяқшалары - 5 г
Тауық орама - 20 г Лимон - 5 г
Қияр - 20 г, Салат - 1 жапырақ
Салат -10 г Ақ желкен 11 веточка
Ақ желкен - 1 веточка Салаттар:
Балықтан: Қызанақ - 25 г
Бекіре тұқымдас балық - 15 г Қияр - 25 г
Албырт тұқымдас балық - 15 г Десерт:
Лимон - 10 г Тәтті нан (курабье немесе кекс) 11
Зәйтүн - 15 г шт.
Салат - 10 г Порциялық өнімдер:
Ақ желкен - 1 веточка Балқытылған ірімшік 5 17 г Масло - 8
Салаттар: г
Краб еті - 40 г Нан ( Қара бидай тоқаш) - 50 г
Балғын қызанақтар - 20 г Тоқаш-150 г
Балғын қияр - 20 г Қыша -1 шт
Зәйтүн -15 г Шекер - 1 шт.
Салат -10 г Тұз - 1 шт.
Ақ желкен - 1 веточка Бұрыш - 1 шт.
Десерт: Сусындар:
Тәтті нан (Мокко) - 1 шт. Шай (Майский Чай) - 2 г (12)
Алма 11 шт. Ерігіш кофе.( Нескафе Классик) -2г
Апельсин 200 г - 1 шт. (12)
Жаңғақ пен кептірілген жемістер- 60 Сок (Golden 100 %) - 100 мл
г5 г Дәмді газдалған сусын (Кока-Кола,
Порциялық өнімдер: Фанта, Спрайт) - 100 мл
Нан (Қара бидай тоқаш) - 1 50 г Минералды су (Аква Минерале) - 100мл
Тоқаш - 1 шт.ЗО г Алкогольді сусындар:
Майонез - 1 шт.15-20 г Қызыл шарап - 50 мл
Қыша – 1 шт.8-Ю г Ақ шарап - 50 мл
Кетчуп - 1 шт.1 0-15 г Арақ - 50 мл - 50 мл
Шекер - 1 шт.5 г Коньяк - 50 мл
Тұз - 1 шт. Сыра - 330 мл
Бұрыш - 1шт.
Балқытылған ірімшік - 17 г
Порц. май - 8 г
Тіс тазартқыш - 1 шт.
Конфета шоколадная вс - 1 шт.
Сусындар:
Шай (Липтон) - 2 г
Кофе роз. (Нескафе Классик) - 2 г
Сок - 100 мл
Дәмді газдалған сусын (Кока-
Кола, Фанта, Спрайт) - 100 мл
Минералды су (Аква Минерале)
- 100мл
Алкогольді сусындар:
Қызыл шарап (Молдавское) - 50 мл
Ақ шарап (Молдавское) - 50 мл
Водка (Гжелка Кристалл) - 50 мл
Виски (Оата)- 50 мл
Коньяк (Каспий, Армянский 5
со-рок)-50мл
Сыра (Холстен)-330 мл
Сусындар туралы айта келсек, бұл жерде оның саны және жиынтығы бойынша
қатал ережелер жоқ, бұл мәселені әр авиакомпания өз қолында бар
құралдарына және ұлттық ерекшеліктеріне байланысты шешеді. Мысалы ,
"Аэрофлот" бірінші және бизнес – класстағы жолаушылар үшін бір адамға 500
мл минералды су және 200 мл сок, эконом-класстағы жолаушыларға - 300 мл су
және 100 мл сок. Ішімдік элиталық класстар үшін 250 мл мөлшерімен
қарастырылған (кез келген жиынтықта - шампан, шарап, водка, коньяк) және
200 мл эконом – класс үшін (шарап, кейде сыра құты).
Шетел авиакомпаниялары ыстық сусындардың төмен нормаларын ұстанады 100 –
150 мл, сонымен бірге ең жомарты "British Airways", "Finnair", "Lufthansa"
болып саналады. "Air France" өз клиенттерін онша еркелетпейді.
Бір рейс ішінде әр бортпроводник орта есеппен 40-50 эконом-класстағы
жолаушыларға қызмет көрсетеді. Жоғары класстарда нормасы аз , бірақ қызмет
көрсету қиын .
Авиалайнерда жолаушыларға тамақтармен сусындарды тарату жолсерік үшін оңай
жұмыс емес. Тіпті бүгін, бортқа тағамды таратуға дайын күйінде жеткізгенде
де. Бұрыңғы ғасырдың 60 жылдарына қарағанда бұл едәуір табыс.
"Аэрофлоттағы" колипсоарлестерге дәл самолетта консервіленген етпен көк
бұршақ құтын ашып, тарелкаларға бөлшектеуге тура келді. Дегенмен ыстық
тағамдарды қазірде арнайы духовкада жылыту керек. Қолайлы болу үшін олар
фольгадан жасалған касалеткаларға қапталған. Көптеген компаниялар ұзақ
рейстердегі жолаушыларға екі үш тамақтан таңдау ұсынады. Олардың
касалеткаларын ажырату үшін түрлі түсті жабыстырмамен белгіленген.
Тағамдардың саны шектелген: борт тамақтанудың нұсқауы бойынша ұшаққа
жолаушылардың санына орай тамақтар тиелуі керек (дегенмен, экипаж сақтану
үшін мүмкіндігінше көп порция алуға тырысады).
Егер тұрақты рейстерде тамақтану деңгейін авиакомпания өзі айқындаса,
чартерлік рейстерде бұл мәселені тапсырыс берушінің құзыретіне байланысты
анықтайды. Курорттық бағыттарда бұл туроператор болып табылады. Tad санына
қатысты мәселені жолаушылар стюардессалардан қосымша порция сұрап шеше
алады. Егер кімде-кім бас тартса немесе қор бар болған жағдайда, артық
порцияны тегін береді.
Егер тамақты жолаушы ұйықтап жатқан кезде ұсынса онда эконом класста оны:
Сіз тамақтанасыз ба? деп, сұрап ояту керек. Бизнес класста жолаушы оянғанын
күту керек немесе ұшудан алдын ол тамақтануды ойластырама соны сұрау керек.
Жолаушыны босқа мазаламау үшін мысалы "Аэрофлот" жабыстырма береді. Осы
жабыстырмамен жолаушы түскі аста немесе "дью-ти фри" (Duty Free) тауарлары
сатылу кезінде оны оятуға өтініш айтса болады.
Егер бір себептен жолаушыны оятпаса ол бортпроводниктен тамақты сұрай
алады. Егер ұшақтың жерге қонуына әлі уақыт бар болса, олардың бас тартуға
құқығы жоқ.
Алкогольсіз сусындарды жолаушы кез келген санын талап ете алады. Кейбір
авиакомпаниялар өзімен бірге әкелінген немесе "дьюти-фри" дүкенінен
алынған өткір күшті ішімдіктерді ішуге тыйым салады. Кез келген рейстерде
жолсеріктің ұшу аяқталғанша жолаушының жеке алкогольды сусынын алып қоюға
құқығы бар.
Ұлттық ерекшеліктеріне, белгілі бір тағамға бейімділігімен немесе
денсаулығының жай-күйіне ерекше талаптар қоятын жолаушыларға көптеген
авиакомпаниялар алуан түрлі арнайы тағамдар ұсынады. Сонымен бірге арнайы
тамақты бірнеше топқа жіктеуге болады: медициналық, вегетариандық, діни,
балалар тағамы және т. б. Медициналық тамақтану диабеттік тағамдарды
болжайды – құрамында аз мөлшерде протеин, холестерин, лактоза, тұздылығы
аз, жоғары мөлшерде өзек, ұлпасыз және т. б. Діни тамақтану – мұсылмандық,
кошерлік, үндістік; вегетарианды – батыс, азиялық, вегетариандық; балалар
тағамы 2-ден 12 жасқа дейінгі нәрестелер мен балаларға арналған болады.
Әрбір тамақтану түрімен код тіркелген. Ол Халықаралық әуе көлігі
қауымдастығымен бекітіледі (ИАТА). Билетті брондап қою кезінде оған
белгілі бір мөлшерде арнайы тамақтануға тапсырыс берілген туралы белгі
қойылады.
Әріп белгілердің мағыналары
Халықаралық ІРСА классификациясы. Ас мәзірдің кодтау системасы біраз
авиакомпанияларда мынадай түрде болады:
[А][В][СС][00-0]-[111]-(СПЕЦ] (мысалы К1НL 05-0-007-VGМL)
Расшифровка;
"А" – Тамақтану классы
К - Экипаж
F- Бірінші класс
С - Бизнес-класс
S - Стандарт класс
Y- Эконом-класс
"В" - Бағыт
0 - Бағытсыз
1 - Тура тамақтану
2 - Кері тамақатану
"СС" (2 белгі) - Тамақтану түрі
- бірінші әріп
С - суық
Н - ыстық
- екінші әріп
М - тамақтану
D – кешкі ас
L – түскі ас
В – таңертеңгілік ас
- немесе
FT – жеміс жидектер
СХ – жеңіл тамақтану
АР - аперитив
- немесе 1 белгі
Т - шай
С – салқын сусындар
"00-0" - баға
Баға соңғы сан 10 центқа еселі бөлшек бөлігін көрсетеді.
Мысалы 05-0 = $5,05-5 = $5,5
"111" – ас мәзірдің реттік нөмірі ( ас мәзірдің бірегей идентификаторлық
номері болып шығады , осы номер бойынша авиакомпания өзіне ас мәзірді
тапсырысқа берсе болады)
"СПЕЦ" – Арнайы тамақтану (арқашан қойылмайды )
INF - инфант (нәресте)
VGML - вегетариандық
А VML - азиялық
KSML - кошерлік
MOML - мусульмандық
DBML – диабеттік
FRML- жеміс
BBML – 2 жасқа дейін нәресте
CHML - 2 ден 12 жасқа дейін нәресте
ORCH - суши
мысал: K1HL05-0-007-VGML - экипаж (К), тура(1), ыстық(Н) түскі
ас(L), бағасы $5(05-0), ас мәзір номері 007, вегетариандық (VGML). F1HL13-5-
015 бірінші класс, тура тамақтану , ыстық түскі ас, бағасы $13,5 ас мәзір
номері 15.
Арнайы қосымша тамақтану төленбейді, оның бағасы билет бағасына кіреді.
Тек жалғыз ғана бір талабы: мұндай тамақтануды алдын ала 24-48 сағ. кем
емес не брондап қою кезінде ұшудан бұрын (тасымалдаушының ережесіне
байланысты) тапсырыс беру керек .
Экипаждың рационын құрастырғанда тізімнен өзекі мол, тез ашитын, ұшу
кезінде жағымсыз құбылыстар пайда болатын өнімдерді: бұршақ, жүгері, шалқан
көк, қауын, қарбыз, өрік, қара өрік, саңырауқұлақтар, пісіру майлар, квас,
қырыққабат, маринадталған қияр алып тастау керек.
Самолетке борттық тамақтануды даярлау және жөнелту аэропорттардың арнайы
қызметтер тапсырысы бойынша жүргізіледі. Ұшатын күні қызмет мейрамханаға
әрбір рейске жеке 3 сағат бұрын тамақтану мен жөнелтуге тапсырыс – талап
жібереді.
Арнайы рационды тамақтануды тек қана халықаралық емес, сонымен бірге
ішкі рейстерде де тапсырыс беруге болады. Осылайша, "Международные
авиалинии Украины" авиакомпаниясы жолаушылар үшін мынандай тағамдар
ұсынады:
Ас Мәзірлер
ВЕГЕТАРИАНДЫҚ АС МӘЗІРІ:
Батыс вегетариандық (сүт және жұмыртқамен) – таза өнімдерден дайындалады.
Көкөністер мен жемістерден басқа, сүт өнімдері, жұмыртқа және соя
қолданады.
Аса вегетариандық (сүтсіз) – бұл ас мәзірінде жануарлар майы немесе
жануарлардан алынатын өнімдер жоқ. Таза вегетариандар үшін ұсынылады.
ДІНИ СЕНІМ БОЙЫНША АС МӘЗІРІ
Кошерлік – барлық кошерлік тамақтандыру К ASH RUT ержелерін сақтап,
даярланады. Бұл ас мәзірінде шошқа еті жоқ. Басқа етті кошерлік тамақтар
құрамында сүт өнімдері болмайды.
Мусульмандық – бұл ас мәзірінде шошқа және одан әзірленген бұйымдар жоқ.
Тағамдар мусульмандық Halal дәстүрі бойынша әзірленеді.
ДИЕТАЛЫҚ АС МӘЗІРІ:
Диабеттік - бұл ас мәзірі жасұныққа және көмірсуларға мол , бірақ шекер
және тәттілері жоқ. Мұнда көкөністер көп болады.
Каллориясы аз – өз салмағын қадағалайтындар үшін. Бұл ас мәзірінде аз
мөлшерде май және шекер болады. Сонымен қатар толық рационды қамтамасыз
етеді және ашығу сезімін тудырмайды.
Құрамында аз мөлшерде холестерин – жүрек ауруларына және қан құрамындағы
холестериннің ауытқуына шалдыққан адамдарға. Бұл ас мәзір аз мөлшерде
қаныққан майлар және холестеринмен көп мөлшерде диеталық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
УНИВЕРСИТЕТІ
ТҮРКІСТАН АХМЕТ ЯСАУИ КӘСІБИ КОЛЛЕДЖІ
Аграрлық бөлімше
Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру
пәнінен
КУРСТЫҚ ЖОБА
Тақырыбы: Әуе жай мен ұшақ бортында тамақтануды ұйымдастыру бойынша қызмет
көрсету
Орындаған: Рахимова К.
Қабылдаған: Қояпов Д.
Түркістан
Курстық жобаны орындау бойынша
Т А П С Ы Р М А
Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру пәні
1226000 - Тамақтандыру кәсіпорындарының өнім өндіру технологиясы және оны
ұйымдастыру мамандығы бойынша 1 курс студенті,
Бөлімі Күндізгі
Түркістан Ахмет Ясауи кәсіби колледжі
(оқу орнының аталуы)
Рахимова Камила
(оқушының аты-жөні, әкесінің аты)
Курстық жобаның тақырыбы: Әуе жай мен ұшақ бортында тамақтануды ұйымдастыру
бойынша қызмет көрсету
Курстық жобаның жоспары (негізгі қосымшаларды көрсете отырып)
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Тапсырма берілген күн: _____ ___________________ 2016ж.
Тапсырманы орындау мерзімі: _____ ___________________ 2016ж.
Жоба жетекшісі: _______________
_________________________________
(қолы)
(аты-жөні, әкесінің аты)
МАЗМҰНЫ
бет
КІРІСПЕ 4
1 1.1 Эконом класстағы жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
2 1.2 Эконом және бизнес – класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір
үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 1.3 Әріп белгілердің 14
мағыналары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... .
4 1.4 Ұшақта ұсынылатын ас 17
мәзірлер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .
...
5 1.5 Авиакомпаниялардың 18
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
6 1.6 Кейтерингпен айналысатын 19
авиакомпаниялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.7 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
... ... ... ... ... ... ... ... .. .
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
22
Кіріспе
Аэропорттарда жолаушылардың тамақтануы аэровокзалдар мен аэропорт қонақ
үйлерінде орналасқан қоғамдық тамақтандыру кәсіпорнында жүзеге асады.
Жобалау нормалары бойынша азаматтық авияция ішкі желілерінде сағатына 30 –
дан 400 адамға дейін жолаушы ағынды аэровокзалдарда кафе және буфеттер, ол
жолаушы ағынды 400 адамнан астам аэровокзалдарда - мейрамхана, кафе,
буфеттер қарастырылады.
Авиация жолаушыларында уақыт шектеулігін ескерсек, мейрамханадан басқа
барлық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өзін – өзі қызмет көрсету әдісі
бойынша жұмыс істейді, сонымен қатар бәліш, тоқаш, бутербродтар, сүт
қышқылды өнімдер, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдер және ыстық
сусындар, шырындар, минералды сулар сататын буфеттер ұйымдастырылады.
Авиакомпания туралы 70 % қалыптасқан әсер жолаушыларды ұшу кезінде қалай
және немен тамақтандырғанмен байланысты. Бір жағынан бұл адамның ұзақ
ұшулар кезінде тамақтанумен табиғи қажеттіліктеріне негізделген. Екінші
жағынан, әуе кеменің бортында тұйық кеңістікте болған уақытта жолаушылар
үшін бұл тамақтануды бір қол жетімді іс ретінде қарастыруға болады.
Сондықтан тасымалдаушының имиджі осы іс қалай асырылатынына байланысты.
Аэропорттағы мейрамханалар азанда таңертеңгілік аспен қызмет көрсету үшін
жұмыс істеу керек, түскі уақытта қызмет көрсетуді жылдамдату үшін
компелексті ланч ұсынылуы мүмкін.
Борттық тамақтану мейрамханада даярланады да, жолаушыларға бортпроводник
рацион түрінде : ыстық таңғы ( ас кешкі ас ) , салқын таңғы ас ( кешкі ас
) , консервіленген таңғы ас ( кешкі ас ) , шай және салқын сусындар
ұсынылады.
Мейрамханада борттық тамақтану цехы ұйымдастырылады, ол рационды даярлау,
жинақтау және самолетке жөнелту үрдістеріне механикаландыру үшін қажетті
жабдықтармен жабдықталған.
Көптеген ТМД елдердің үлкен тасымалдаушылары тамақтануда үнемдеуге
болмайды деп ойлайды, өйткені бұл бедел мәселесі болып табылады. Осыған
байланысты кейбір авиакомпаниялар 40 мин – ақ созылатын рейстерде бизнес
кластағы жолаушыларды тамақтандыра алады. Мұны істей алу өңай емес, егер
қону 15 мин болса, ал ұшу 20 мин созылса.
Рейс ұзақтығы 4 сағаттан астам самолеттте жолаушыларға бір реттік ыстық
тамақтану,
ал 6 сағаттан астам самолетте - екі реттік тамақтану ұсынылады.
Барлық рейстердегі жолаушыларға салқын сусындар ұсынылады. Жиі
тамақтану бәсекелестіктің күрес аспапы болып табылады. Мысалы, ХХ ғасыр 90
жылдардың басында 2 авиакомпания жолаушыларды Турция мен ОАЭ - ға
тасымалдаумен айналысқан. Соның ішінде бір авиакомпания тегін 100 г водка
және тұздалған қиярдан басытқылар мен зәйтүн ұсынған кезде жолаушылар дәл
осы компанияның қызмет көрсетуін қолданды.
Ұшақ бортында тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде ұшу ұзақтығы, тәулік
мерзімі, жолаушыларға қызмет көрсету классы және т.б. есептелінеді. Қысқа
және кешкі рейстерде жолаушыларға будетбродтан, әр түрлі сусындармен
сэндвичтен, жаңғақтан және минералды судан тұратын тығыз ланч бокс
ұсынылады. Бұл өнімдер жиынтығын самолетта пайдалану міндетті емес, оны
қалау бойынша өзімен бірге алып кетуге болады.
Ұзақ рейстерде ыстық тағамдар қарастырылған, ол әр төрт сағат ішінде
ұсынылады, сонымен қатар тағамдардың құрамы өзгеріп тұрады.
Ыстық тамақтанудың рационы қызмет көрсету классымен байланысты, бірақ
әрқашан үш – төрттен кем емес тамақ , сонымен қатар шай, кофе, сусындар
қосылып тұрады. Әр түрлі тасымалдаушыларда эконом классатағы жолаушылар
үшін ыстық тамақтанудың рацион құрамы төменде қарастырылған.
Эконом класстаға жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рационы
Авиакомпания Түскі астың құрамы
"Аэрофлот" Басытқы: балық немесе ет, көкөніс салаты. Ыстық таңдау
бойынша: бұзау еті, тауық, гарнирмен балық. Нан, сары май.
Десерт өз қалауына: жеміс жидектер, компот, пирожное.
"East Line" Басытқы: краб таяқшыларыдан салат. Ыстық таңдау
бойынша: сыра клярында балапан, қышқыл – тәтті Сырок
тұздықта сиыр еті, нан мен сары май. Десерт: пирожное,
шоколад, жеміс жидектер.
"Аэросвит" Басытқы: балық немесе ет, көкөніс салаты, тұздық. Ыстық
таңдау бойынша: бұзау еті, тауық, гарнирмен балық. Нан,
сары май, тосап, пирожное, шай, кофе.
"British Басытқы: қақталған арқан
Airways" Ыстық таңдау бойынша: тұздық және картоппен бифштекс ,
теңіз өнімдері, тұздық және артишокпен картоп клецтары,
италияндық нан мен "Пармезан" және "Бри" ірімшігі
Десерт: пирожное, жүзім
Сусындар: шай, кофе
"Delta Басытқы: жасыл жапырақтан салат
Airlines" Ыстық таңдау бойынша: саңырауқұлақ тұздығында картоп пен
сиыр еті немесе картоппен қуырылған балапан. Нан мен
сары май.
Десерт: пирожное.
Сусындар: шай, кофе
Тағамдар, ереже бойынша, аздап қышқыл, аздап тұзды шағын сан
дәмдеуіштерімен орташа қуырылады; тұз бен бұрыш борттық тамақтанудың
кешенінде бөлек ұсынылады, сонымен қатар әр жолаушы өз қалау бойынша
тағамды белгілі бір дәмге дейін жіберсе болады.
Бірінші және бизнес класстағы жолаушыларды тамақтандыру түрлі мол
тамақтар, сонымен бірге жеңсік ас бар болуымен ерекшеленеді. Мысалы "
Международные авиалинии Украины" және басқа да отандық компаниялар элиталық
клиенттерге қара және қызыл уылдырық, жеңсік ас балық гастрономиясын,
крабтан салат, "Swissair" - үйрек бауыры, сұрыпталған ақсерке, креветка
және т.б ұсынады.
Одан басқа тамақтарды ұсынудың тәртібі әр түрлі болады. Бірінші класста
қызмет көрсету мейрамхананың дәрежесінде: бірінші басытқылар ұсынылады,
сосын ыстық тағамдар, кейін десерт. Басқа класстарда түскі ас бірден арнайы
контейнерлерде беріледі.
Үстелдің сервировкасыда ерекшеленеді. Бірінші класстың салонында фарфор,
хрусталь, мельхиор қолданса, эконом және бизнес класстарда біртекті немесе
әртекті пластмассалық ыдыс пайдаланады.
2 Кесте
Эконом және бизнес – класстарда борттық тамақтанудың ас мәзір үлгісі
Бизнес-класстағы борттық тамақтану Эконом-класстағы борттық тамақтану
Таңғы ас: екі түрден ыстық тағам: Таңғы ас: екі түрден ыстық тағам:
Омлет: Омлет:
Көкөніс және ветчинамен омлет 100 г Көкөніс және ветчинамен омлет - 100
Қыздыру үшін май - 10 г г
Қыздыру үшін май -10 г
Ірімшік салып пісірілген нан Ірімшік салып пісірілген
(Сырники): нан(Сырники):
Мейізбен ірімшік - 275 г Мейізбен ірімшік - 275 г
Май - 10 г Май -10 г
Салқын басытқылар: Салқын басытқылар:
Еттен: Еттен:
Тауық орама 120 г Тауық орама - 20 г
Сыр - 20 г Сыр 120 г
Салат - 10 г Салат -10 г
Ақ желкен 11 г Ақ желкен – 9 г
Салаттар: Десерт:
Оливье - 60 г Тәтті нан - 1 шт.
Салат – 200 г Порциялық өнімдер:
Ақ желкен – 11 г Нан (тоқаш) - 1 50 г
Десерт: Қыша – 1 шт.8-10 г
Тәтті нан (пенек) - 1шт. Кетчуп - 1 шт. 0-15 г
Жеміс жидек салаты - 60 г Шекер – 1 шт.5 г
Порциялық өнімдер: Тұз - 1 шт.
Нан ( Тоқаш ) 1150 г Бұрыш - 1 шт.
Тоқаш 11 шт.ЗО г Порц. май - 8 г
Майонез – 1 шт.15-20 г Тіс таразтқыш - 1шт.
Қыша - 1шт.8-10 г Сусындар:
Кетчуп - 1 шт.И 0-15 г Шай (Липтон) - 2 г
Шекер - 1 шт.5 г Ерігіш кофе . (Нескафе Классик) - 2
Тұз 11 шт. г
Бұрыш 1 шт. Сок - 100 мл
Порц. май - 8 г Дәмді газдалған сусын (Кока-
Тіс тазартқыш 11 шт. Кола, Фанта, Спрайт) - 100 мл
Конфета шоколадная вс - 1 шт. Минералды су (Аква Минерале)
Сусындар: 100 мл
Шай (Липтон) - 2 г Тускі аскешкі ас
Ерігіш кофе. (Нескафе Классик) - 2 г Ыстық ( 3 түрге дейін таңдау ):
Сок - 100мл
Дәмді газдалған сусын (Кока- Құс:
Кола, Фанта, Спрайт) 1100 мл Қуырылған тауық - 100 г
Минералды су (Аква Минерале) 100 мл Күріш - 60 г
Түскі аскешкі ас Жемістер - ЗО г
3 түрден ыстық тағам: Сары май - 10 г
Құс : Ет:
Салмалдықпен майдаланған тауық филесіБұқтырылған сиыр еті 175 г
- 75 г Қарақұмық 60 г
Күріш - 60 г Жемістер - ЗО г
Көкөніс қоспасы - ЗО г Май - 10 г
Май - 10 г Балық:
Кептірілген шикідей қақталған ветчина Ұнға қақталған балық филесі - 75 г
(майсыз) - 50 г Күріш -: 60 г
Филе немесе тұздықпен лангет - 75 г Жемістер ЗО г
Қуырылған картоп фри - 50 г Май - 10 г
Лимон шай - 1509 Лимон шай 100
Вафли - 150 Круассан 1100
Жемістер (алма, алмұрт, апельсин) - Жемістер (алма, алхор, жүзім) 100 г
100 г Тұздықпен антрекот 7575 г
Майбалық немесе майшабақ – 509 г Лимонмен балық 209
Тұздықпен пісірілген тауық немесе Тұздықпен тауық филесі 125100
тауық балапаны – 10075 г Пісірілген күріш 50 г
Пісірілген күріш 80 г
Майонезбен диеталық жұмыртқа 120 г
Тұздықпен ростбиф 7575 г
Қара кофе 150 мл
Печенье 1100 г
Зефир 1100 г
Консервіленген жемістерден компот 100
мл
Лимонмен кета 209 г
Тұздықпен бұқтырылған ет 7575 г
Сары май мен бекіре уылдырығы 105
Ет: Салқын басытқылар:
Жаншылған шошқа - 75 г Еттен:
Күріш - 60 г Сиыр еті вк 1 20 г
Көкөніс қоспасы - ЗО г Қайнатылған Ветчина 100 г
Май - 10 г Сыр - 25 г
Балық: Салат - 1 жапырақ
Пиязбен қуырылған Судак - 75г30 г Ақ желкен - 1 веточка
Қуырылған картоп- 90 г Балықтан:
Май - 10 г Құныс балық мс 1 20 г
Еттен салқын басытқылар: Краб таяқшалары - 5 г
Тауық орама - 20 г Лимон - 5 г
Қияр - 20 г, Салат - 1 жапырақ
Салат -10 г Ақ желкен 11 веточка
Ақ желкен - 1 веточка Салаттар:
Балықтан: Қызанақ - 25 г
Бекіре тұқымдас балық - 15 г Қияр - 25 г
Албырт тұқымдас балық - 15 г Десерт:
Лимон - 10 г Тәтті нан (курабье немесе кекс) 11
Зәйтүн - 15 г шт.
Салат - 10 г Порциялық өнімдер:
Ақ желкен - 1 веточка Балқытылған ірімшік 5 17 г Масло - 8
Салаттар: г
Краб еті - 40 г Нан ( Қара бидай тоқаш) - 50 г
Балғын қызанақтар - 20 г Тоқаш-150 г
Балғын қияр - 20 г Қыша -1 шт
Зәйтүн -15 г Шекер - 1 шт.
Салат -10 г Тұз - 1 шт.
Ақ желкен - 1 веточка Бұрыш - 1 шт.
Десерт: Сусындар:
Тәтті нан (Мокко) - 1 шт. Шай (Майский Чай) - 2 г (12)
Алма 11 шт. Ерігіш кофе.( Нескафе Классик) -2г
Апельсин 200 г - 1 шт. (12)
Жаңғақ пен кептірілген жемістер- 60 Сок (Golden 100 %) - 100 мл
г5 г Дәмді газдалған сусын (Кока-Кола,
Порциялық өнімдер: Фанта, Спрайт) - 100 мл
Нан (Қара бидай тоқаш) - 1 50 г Минералды су (Аква Минерале) - 100мл
Тоқаш - 1 шт.ЗО г Алкогольді сусындар:
Майонез - 1 шт.15-20 г Қызыл шарап - 50 мл
Қыша – 1 шт.8-Ю г Ақ шарап - 50 мл
Кетчуп - 1 шт.1 0-15 г Арақ - 50 мл - 50 мл
Шекер - 1 шт.5 г Коньяк - 50 мл
Тұз - 1 шт. Сыра - 330 мл
Бұрыш - 1шт.
Балқытылған ірімшік - 17 г
Порц. май - 8 г
Тіс тазартқыш - 1 шт.
Конфета шоколадная вс - 1 шт.
Сусындар:
Шай (Липтон) - 2 г
Кофе роз. (Нескафе Классик) - 2 г
Сок - 100 мл
Дәмді газдалған сусын (Кока-
Кола, Фанта, Спрайт) - 100 мл
Минералды су (Аква Минерале)
- 100мл
Алкогольді сусындар:
Қызыл шарап (Молдавское) - 50 мл
Ақ шарап (Молдавское) - 50 мл
Водка (Гжелка Кристалл) - 50 мл
Виски (Оата)- 50 мл
Коньяк (Каспий, Армянский 5
со-рок)-50мл
Сыра (Холстен)-330 мл
Сусындар туралы айта келсек, бұл жерде оның саны және жиынтығы бойынша
қатал ережелер жоқ, бұл мәселені әр авиакомпания өз қолында бар
құралдарына және ұлттық ерекшеліктеріне байланысты шешеді. Мысалы ,
"Аэрофлот" бірінші және бизнес – класстағы жолаушылар үшін бір адамға 500
мл минералды су және 200 мл сок, эконом-класстағы жолаушыларға - 300 мл су
және 100 мл сок. Ішімдік элиталық класстар үшін 250 мл мөлшерімен
қарастырылған (кез келген жиынтықта - шампан, шарап, водка, коньяк) және
200 мл эконом – класс үшін (шарап, кейде сыра құты).
Шетел авиакомпаниялары ыстық сусындардың төмен нормаларын ұстанады 100 –
150 мл, сонымен бірге ең жомарты "British Airways", "Finnair", "Lufthansa"
болып саналады. "Air France" өз клиенттерін онша еркелетпейді.
Бір рейс ішінде әр бортпроводник орта есеппен 40-50 эконом-класстағы
жолаушыларға қызмет көрсетеді. Жоғары класстарда нормасы аз , бірақ қызмет
көрсету қиын .
Авиалайнерда жолаушыларға тамақтармен сусындарды тарату жолсерік үшін оңай
жұмыс емес. Тіпті бүгін, бортқа тағамды таратуға дайын күйінде жеткізгенде
де. Бұрыңғы ғасырдың 60 жылдарына қарағанда бұл едәуір табыс.
"Аэрофлоттағы" колипсоарлестерге дәл самолетта консервіленген етпен көк
бұршақ құтын ашып, тарелкаларға бөлшектеуге тура келді. Дегенмен ыстық
тағамдарды қазірде арнайы духовкада жылыту керек. Қолайлы болу үшін олар
фольгадан жасалған касалеткаларға қапталған. Көптеген компаниялар ұзақ
рейстердегі жолаушыларға екі үш тамақтан таңдау ұсынады. Олардың
касалеткаларын ажырату үшін түрлі түсті жабыстырмамен белгіленген.
Тағамдардың саны шектелген: борт тамақтанудың нұсқауы бойынша ұшаққа
жолаушылардың санына орай тамақтар тиелуі керек (дегенмен, экипаж сақтану
үшін мүмкіндігінше көп порция алуға тырысады).
Егер тұрақты рейстерде тамақтану деңгейін авиакомпания өзі айқындаса,
чартерлік рейстерде бұл мәселені тапсырыс берушінің құзыретіне байланысты
анықтайды. Курорттық бағыттарда бұл туроператор болып табылады. Tad санына
қатысты мәселені жолаушылар стюардессалардан қосымша порция сұрап шеше
алады. Егер кімде-кім бас тартса немесе қор бар болған жағдайда, артық
порцияны тегін береді.
Егер тамақты жолаушы ұйықтап жатқан кезде ұсынса онда эконом класста оны:
Сіз тамақтанасыз ба? деп, сұрап ояту керек. Бизнес класста жолаушы оянғанын
күту керек немесе ұшудан алдын ол тамақтануды ойластырама соны сұрау керек.
Жолаушыны босқа мазаламау үшін мысалы "Аэрофлот" жабыстырма береді. Осы
жабыстырмамен жолаушы түскі аста немесе "дью-ти фри" (Duty Free) тауарлары
сатылу кезінде оны оятуға өтініш айтса болады.
Егер бір себептен жолаушыны оятпаса ол бортпроводниктен тамақты сұрай
алады. Егер ұшақтың жерге қонуына әлі уақыт бар болса, олардың бас тартуға
құқығы жоқ.
Алкогольсіз сусындарды жолаушы кез келген санын талап ете алады. Кейбір
авиакомпаниялар өзімен бірге әкелінген немесе "дьюти-фри" дүкенінен
алынған өткір күшті ішімдіктерді ішуге тыйым салады. Кез келген рейстерде
жолсеріктің ұшу аяқталғанша жолаушының жеке алкогольды сусынын алып қоюға
құқығы бар.
Ұлттық ерекшеліктеріне, белгілі бір тағамға бейімділігімен немесе
денсаулығының жай-күйіне ерекше талаптар қоятын жолаушыларға көптеген
авиакомпаниялар алуан түрлі арнайы тағамдар ұсынады. Сонымен бірге арнайы
тамақты бірнеше топқа жіктеуге болады: медициналық, вегетариандық, діни,
балалар тағамы және т. б. Медициналық тамақтану диабеттік тағамдарды
болжайды – құрамында аз мөлшерде протеин, холестерин, лактоза, тұздылығы
аз, жоғары мөлшерде өзек, ұлпасыз және т. б. Діни тамақтану – мұсылмандық,
кошерлік, үндістік; вегетарианды – батыс, азиялық, вегетариандық; балалар
тағамы 2-ден 12 жасқа дейінгі нәрестелер мен балаларға арналған болады.
Әрбір тамақтану түрімен код тіркелген. Ол Халықаралық әуе көлігі
қауымдастығымен бекітіледі (ИАТА). Билетті брондап қою кезінде оған
белгілі бір мөлшерде арнайы тамақтануға тапсырыс берілген туралы белгі
қойылады.
Әріп белгілердің мағыналары
Халықаралық ІРСА классификациясы. Ас мәзірдің кодтау системасы біраз
авиакомпанияларда мынадай түрде болады:
[А][В][СС][00-0]-[111]-(СПЕЦ] (мысалы К1НL 05-0-007-VGМL)
Расшифровка;
"А" – Тамақтану классы
К - Экипаж
F- Бірінші класс
С - Бизнес-класс
S - Стандарт класс
Y- Эконом-класс
"В" - Бағыт
0 - Бағытсыз
1 - Тура тамақтану
2 - Кері тамақатану
"СС" (2 белгі) - Тамақтану түрі
- бірінші әріп
С - суық
Н - ыстық
- екінші әріп
М - тамақтану
D – кешкі ас
L – түскі ас
В – таңертеңгілік ас
- немесе
FT – жеміс жидектер
СХ – жеңіл тамақтану
АР - аперитив
- немесе 1 белгі
Т - шай
С – салқын сусындар
"00-0" - баға
Баға соңғы сан 10 центқа еселі бөлшек бөлігін көрсетеді.
Мысалы 05-0 = $5,05-5 = $5,5
"111" – ас мәзірдің реттік нөмірі ( ас мәзірдің бірегей идентификаторлық
номері болып шығады , осы номер бойынша авиакомпания өзіне ас мәзірді
тапсырысқа берсе болады)
"СПЕЦ" – Арнайы тамақтану (арқашан қойылмайды )
INF - инфант (нәресте)
VGML - вегетариандық
А VML - азиялық
KSML - кошерлік
MOML - мусульмандық
DBML – диабеттік
FRML- жеміс
BBML – 2 жасқа дейін нәресте
CHML - 2 ден 12 жасқа дейін нәресте
ORCH - суши
мысал: K1HL05-0-007-VGML - экипаж (К), тура(1), ыстық(Н) түскі
ас(L), бағасы $5(05-0), ас мәзір номері 007, вегетариандық (VGML). F1HL13-5-
015 бірінші класс, тура тамақтану , ыстық түскі ас, бағасы $13,5 ас мәзір
номері 15.
Арнайы қосымша тамақтану төленбейді, оның бағасы билет бағасына кіреді.
Тек жалғыз ғана бір талабы: мұндай тамақтануды алдын ала 24-48 сағ. кем
емес не брондап қою кезінде ұшудан бұрын (тасымалдаушының ережесіне
байланысты) тапсырыс беру керек .
Экипаждың рационын құрастырғанда тізімнен өзекі мол, тез ашитын, ұшу
кезінде жағымсыз құбылыстар пайда болатын өнімдерді: бұршақ, жүгері, шалқан
көк, қауын, қарбыз, өрік, қара өрік, саңырауқұлақтар, пісіру майлар, квас,
қырыққабат, маринадталған қияр алып тастау керек.
Самолетке борттық тамақтануды даярлау және жөнелту аэропорттардың арнайы
қызметтер тапсырысы бойынша жүргізіледі. Ұшатын күні қызмет мейрамханаға
әрбір рейске жеке 3 сағат бұрын тамақтану мен жөнелтуге тапсырыс – талап
жібереді.
Арнайы рационды тамақтануды тек қана халықаралық емес, сонымен бірге
ішкі рейстерде де тапсырыс беруге болады. Осылайша, "Международные
авиалинии Украины" авиакомпаниясы жолаушылар үшін мынандай тағамдар
ұсынады:
Ас Мәзірлер
ВЕГЕТАРИАНДЫҚ АС МӘЗІРІ:
Батыс вегетариандық (сүт және жұмыртқамен) – таза өнімдерден дайындалады.
Көкөністер мен жемістерден басқа, сүт өнімдері, жұмыртқа және соя
қолданады.
Аса вегетариандық (сүтсіз) – бұл ас мәзірінде жануарлар майы немесе
жануарлардан алынатын өнімдер жоқ. Таза вегетариандар үшін ұсынылады.
ДІНИ СЕНІМ БОЙЫНША АС МӘЗІРІ
Кошерлік – барлық кошерлік тамақтандыру К ASH RUT ержелерін сақтап,
даярланады. Бұл ас мәзірінде шошқа еті жоқ. Басқа етті кошерлік тамақтар
құрамында сүт өнімдері болмайды.
Мусульмандық – бұл ас мәзірінде шошқа және одан әзірленген бұйымдар жоқ.
Тағамдар мусульмандық Halal дәстүрі бойынша әзірленеді.
ДИЕТАЛЫҚ АС МӘЗІРІ:
Диабеттік - бұл ас мәзірі жасұныққа және көмірсуларға мол , бірақ шекер
және тәттілері жоқ. Мұнда көкөністер көп болады.
Каллориясы аз – өз салмағын қадағалайтындар үшін. Бұл ас мәзірінде аз
мөлшерде май және шекер болады. Сонымен қатар толық рационды қамтамасыз
етеді және ашығу сезімін тудырмайды.
Құрамында аз мөлшерде холестерин – жүрек ауруларына және қан құрамындағы
холестериннің ауытқуына шалдыққан адамдарға. Бұл ас мәзір аз мөлшерде
қаныққан майлар және холестеринмен көп мөлшерде диеталық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz