Биологияда оқу-тәрбие жұмыстары
Кіріспе 3
1 Биологияда оқу.тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру 5
1.1 Биологияда оқу.тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері 5
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану 9
2. 8 сыныптың биология курсында тынысалу тақырыбын өткізудің әдістемесі 15
2.1 Жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісі
2.2 8 сыныпта Тыныс алу тақырыбын оқыту әдістемесі 19
Қорытынды 23
Пайдаланған әдебиеттер 25
1 Биологияда оқу.тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру 5
1.1 Биологияда оқу.тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері 5
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану 9
2. 8 сыныптың биология курсында тынысалу тақырыбын өткізудің әдістемесі 15
2.1 Жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісі
2.2 8 сыныпта Тыныс алу тақырыбын оқыту әдістемесі 19
Қорытынды 23
Пайдаланған әдебиеттер 25
Биологияны оқыту әдісі педагогикалық ғылымдар саласына жатады, сондықтан пәннің құрылымы оқытудың жалпы білім беру және тәрбиелеу міндеттеріне сай түзіледі.
Биологияны оқыту әдісі мектеп биология пәндерінің ерекшеліктеріне байланысты білім беру және төрбиелеу процестерінің жүйесі туралы ғылым. Бұл жүйені меңгеру мұғалімнің биология пәндерін тәрбиелеп оқыту процестерін басқаруына мүмкіндік береді. Биологияны оқыту едісі, биологиялык мазмұнды, оқыту ерекшеліктерін ескре отырып, мектептегі барлық пәндерді оқыту барысындағы педагогикалық қағидаларға сай жүргізіледі.
Мұғалімнің оқу материалын оқушылардың саналы түрде меңгеруін, оны өмірде қолдана білу дағдыларына үйрету жолдарының тиімді өдістерін үйретеді. Қысқаша айтқанда методика-оқу пәнініц мазмұнын және оқыту формалары мен тәрбиелеу жолдарын қарастырады. Методиканың аталган бөлімдері бірін-бірі толықтырады және тығыз байланыста, бірлікте болады. Оқыту жүмыстарының қүралдарымен жабдықтарында анықтайтын осы методика. Қорыта айтқаида, методика дегеніміз биологияны қалай окыту керек, иені үйретіп қалай төрбиелеу керек, биологияны не үшін оқу керек? - деген сүрақтарға жауап береді.
Биология - оку пәні ретінде - оқыту әдістерінің озіндік ерекшеліктерімен сипатталады, онда нақты объектілер (есімдік, жануар, адам) және тірі табиғаттың күрделі құбылысгары мен дамуын оқытады. Бүл ерекшеліктер оқыту жүмыстарын үйымдастырудың ерекше формаларын қолдануды талап етеді (топсеруендер, оқушылардың өз бетінше, сабақтан тыс және үй жүмыстарын, сыныптан тыс орындалатын жүмыстар т.б.). Сонымен бірге оқыту әдістері-практикалык жүмыстар, лабораториялық жүмыстар, эксперименттep, тәжірибелер, арнайы көрнекіліктер қолдану аркылы жүргізіледі.
Биология пәнінің мазмұны жөне оның озіндік ерекшеліктері, окытудың әдістерін, тәсілдерін анықтаумен шектелмейді оның төрбиелік мүмкіндіктерінде аныктайды.
Тірі ағзалардың иақты фактілерін, табигат құбылыстарының бір-бірімен байланысын, тірі табиғаттың даму эволюциясының заңдылыктарын оқып-білу оқушылардьщ ғылыми, диалектикалық-материалистік козқарастарын қалыптастырады.
Биологияны оқыту әдісі мектеп биология пәндерінің ерекшеліктеріне байланысты білім беру және төрбиелеу процестерінің жүйесі туралы ғылым. Бұл жүйені меңгеру мұғалімнің биология пәндерін тәрбиелеп оқыту процестерін басқаруына мүмкіндік береді. Биологияны оқыту едісі, биологиялык мазмұнды, оқыту ерекшеліктерін ескре отырып, мектептегі барлық пәндерді оқыту барысындағы педагогикалық қағидаларға сай жүргізіледі.
Мұғалімнің оқу материалын оқушылардың саналы түрде меңгеруін, оны өмірде қолдана білу дағдыларына үйрету жолдарының тиімді өдістерін үйретеді. Қысқаша айтқанда методика-оқу пәнініц мазмұнын және оқыту формалары мен тәрбиелеу жолдарын қарастырады. Методиканың аталган бөлімдері бірін-бірі толықтырады және тығыз байланыста, бірлікте болады. Оқыту жүмыстарының қүралдарымен жабдықтарында анықтайтын осы методика. Қорыта айтқаида, методика дегеніміз биологияны қалай окыту керек, иені үйретіп қалай төрбиелеу керек, биологияны не үшін оқу керек? - деген сүрақтарға жауап береді.
Биология - оку пәні ретінде - оқыту әдістерінің озіндік ерекшеліктерімен сипатталады, онда нақты объектілер (есімдік, жануар, адам) және тірі табиғаттың күрделі құбылысгары мен дамуын оқытады. Бүл ерекшеліктер оқыту жүмыстарын үйымдастырудың ерекше формаларын қолдануды талап етеді (топсеруендер, оқушылардың өз бетінше, сабақтан тыс және үй жүмыстарын, сыныптан тыс орындалатын жүмыстар т.б.). Сонымен бірге оқыту әдістері-практикалык жүмыстар, лабораториялық жүмыстар, эксперименттep, тәжірибелер, арнайы көрнекіліктер қолдану аркылы жүргізіледі.
Биология пәнінің мазмұны жөне оның озіндік ерекшеліктері, окытудың әдістерін, тәсілдерін анықтаумен шектелмейді оның төрбиелік мүмкіндіктерінде аныктайды.
Тірі ағзалардың иақты фактілерін, табигат құбылыстарының бір-бірімен байланысын, тірі табиғаттың даму эволюциясының заңдылыктарын оқып-білу оқушылардьщ ғылыми, диалектикалық-материалистік козқарастарын қалыптастырады.
1. «Ақпараттық технология және қашықтықтан оқыту» Мұхамбетжанова С.Т. п.ғ.к., ББЖКБАРИ.
2. Қазақстан Республикасының бiлiм беру жүйесiн 2010 жылға дейiн дамытудың Мемлекеттiк бағдарламасы.
3. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы.
4. Бiлiм беру жүйесiн 2003-2005 жылға дейiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк бағдарламасы.
5. Морева Н. А. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб.пособие длястудентов высш. пед. учеб, заведений. М.: Академия, 2001. С. 26.
6. Введение в педагогическую деятельность: Учеб.пособие для студ. высш. пед. Учеб.заведений. М.: Академия, 2002. С. 66.
7. Захарова И. Г. Информационные технологии в образовании: Учеб. пособие для студ.высш. учеб, заведений. М.: Академия, 2003.
8. Н.Ә. Назарбаев «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» (Ел президентінің халыққа жолдауы) 2007 ж.
9. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында». Ел президентінің халыққа жолдауы, Астана – 2006 ж.
10. Оқу – тәрбие үрдісінде ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану қажеттілігі «Информатика негіздері » 2008 ж.-№ 4.
11. Биология қазақстан мектебінде № 2(32) – 2010
12. Смирнов В.А. Пути использования персонального компьютера // Биология в школе. 1995. №6.
13. Смирнов В.А. Научно-методические основы формирования системы обучения биологии в открытом информационном обществе: автореф. дис. док.а пед. наук: гос.пед. ун-т им. А.И. Герцена. - СПб.: 2000. - 42с.
14. Смирнов В.А., Соломин В.П. ЭВТ на уроках биологии. Учебное пособие. — СПб.: Образование, 1997.
15. Бартенева Т.П., Ремонтов А.П. Использование информационных компьютерных технологий на уроках биологии. Международный конгресс «Информационные технологии в образовании». — Москва, 2003.
16. Корнер Т.В., Смирнов В.А. Проблемный семинар как форма обучения учителей использованию ЭВТ в преподавании биологии // Биология в школе. 1990. №4.
17. Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Общая методика преподавания биологии М., Изд-во Просвещение, 1985, Б.187.
18. «Ақпараттық технология және қашықтықтан оқыту» Мұхамбетжанова С.Т. п.ғ.к., ББЖКБАРИ
19. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы
2. Қазақстан Республикасының бiлiм беру жүйесiн 2010 жылға дейiн дамытудың Мемлекеттiк бағдарламасы.
3. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы.
4. Бiлiм беру жүйесiн 2003-2005 жылға дейiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк бағдарламасы.
5. Морева Н. А. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб.пособие длястудентов высш. пед. учеб, заведений. М.: Академия, 2001. С. 26.
6. Введение в педагогическую деятельность: Учеб.пособие для студ. высш. пед. Учеб.заведений. М.: Академия, 2002. С. 66.
7. Захарова И. Г. Информационные технологии в образовании: Учеб. пособие для студ.высш. учеб, заведений. М.: Академия, 2003.
8. Н.Ә. Назарбаев «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» (Ел президентінің халыққа жолдауы) 2007 ж.
9. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында». Ел президентінің халыққа жолдауы, Астана – 2006 ж.
10. Оқу – тәрбие үрдісінде ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану қажеттілігі «Информатика негіздері » 2008 ж.-№ 4.
11. Биология қазақстан мектебінде № 2(32) – 2010
12. Смирнов В.А. Пути использования персонального компьютера // Биология в школе. 1995. №6.
13. Смирнов В.А. Научно-методические основы формирования системы обучения биологии в открытом информационном обществе: автореф. дис. док.а пед. наук: гос.пед. ун-т им. А.И. Герцена. - СПб.: 2000. - 42с.
14. Смирнов В.А., Соломин В.П. ЭВТ на уроках биологии. Учебное пособие. — СПб.: Образование, 1997.
15. Бартенева Т.П., Ремонтов А.П. Использование информационных компьютерных технологий на уроках биологии. Международный конгресс «Информационные технологии в образовании». — Москва, 2003.
16. Корнер Т.В., Смирнов В.А. Проблемный семинар как форма обучения учителей использованию ЭВТ в преподавании биологии // Биология в школе. 1990. №4.
17. Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Общая методика преподавания биологии М., Изд-во Просвещение, 1985, Б.187.
18. «Ақпараттық технология және қашықтықтан оқыту» Мұхамбетжанова С.Т. п.ғ.к., ББЖКБАРИ
19. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру 5
1.1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері 5
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану 9
2. 8 сыныптың биология курсында тынысалу тақырыбын өткізудің әдістемесі 15
2.1 Жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісі 15
2.2 8 сыныпта Тыныс алу тақырыбын оқыту әдістемесі 19
Қорытынды 23
Пайдаланған әдебиеттер 25
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Биологияны оқыту әдісі педагогикалық ғылымдар саласына жатады, сондықтан пәннің құрылымы оқытудың жалпы білім беру және тәрбиелеу міндеттеріне сай түзіледі.
Биологияны оқыту әдісі мектеп биология пәндерінің ерекшеліктеріне байланысты білім беру және төрбиелеу процестерінің жүйесі туралы ғылым. Бұл жүйені меңгеру мұғалімнің биология пәндерін тәрбиелеп оқыту процестерін басқаруына мүмкіндік береді. Биологияны оқыту едісі, биологиялык мазмұнды, оқыту ерекшеліктерін ескре отырып, мектептегі барлық пәндерді оқыту барысындағы педагогикалық қағидаларға сай жүргізіледі.
Мұғалімнің оқу материалын оқушылардың саналы түрде меңгеруін, оны өмірде қолдана білу дағдыларына үйрету жолдарының тиімді өдістерін үйретеді. Қысқаша айтқанда методика-оқу пәнініц мазмұнын және оқыту формалары мен тәрбиелеу жолдарын қарастырады. Методиканың аталган бөлімдері бірін-бірі толықтырады және тығыз байланыста, бірлікте болады. Оқыту жүмыстарының қүралдарымен жабдықтарында анықтайтын осы методика. Қорыта айтқаида, методика дегеніміз биологияны қалай окыту керек, иені үйретіп қалай төрбиелеу керек, биологияны не үшін оқу керек? - деген сүрақтарға жауап береді.
Биология - оку пәні ретінде - оқыту әдістерінің озіндік ерекшеліктерімен сипатталады, онда нақты объектілер (есімдік, жануар, адам) және тірі табиғаттың күрделі құбылысгары мен дамуын оқытады. Бүл ерекшеліктер оқыту жүмыстарын үйымдастырудың ерекше формаларын қолдануды талап етеді (топсеруендер, оқушылардың өз бетінше, сабақтан тыс және үй жүмыстарын, сыныптан тыс орындалатын жүмыстар т.б.). Сонымен бірге оқыту әдістері-практикалык жүмыстар, лабораториялық жүмыстар, эксперименттep, тәжірибелер, арнайы көрнекіліктер қолдану аркылы жүргізіледі.
Биология пәнінің мазмұны жөне оның озіндік ерекшеліктері, окытудың әдістерін, тәсілдерін анықтаумен шектелмейді оның төрбиелік мүмкіндіктерінде аныктайды.
Тірі ағзалардың иақты фактілерін, табигат құбылыстарының бір-бірімен байланысын, тірі табиғаттың даму эволюциясының заңдылыктарын оқып-білу оқушылардьщ ғылыми, диалектикалық-материалистік козқарастарын қалыптастырады.
Биологиялык білім қоршаған табиғи ортаның маңызын, табигатты қорғау қажеттілігімен қалпына келтіру шараларын, қоғамдық және жеке еңбектің ги-гиенасының маңызын түсінуге, оқушыларды өмірге бейімдеп, политехникалық білім алуға мүмкіншілік туғызады[1;25].
Атақты педагог К.Д. Ушинский айтқандай Оқушылардың ақыл-ойын, логикасын дамыту үшін, жаратылыстану тарихын оқыту тиімді - деп есеитеймін. Себебі тірі табиғаттың объектілерін бір-бірімен салыстыру, анықтау, эксперименттер кою, оқушылардың ойлау қабілетінің дамуын қамтамасыз етеді.
Жұмыстың мақсаты. Жалпы білім беретін мекептерде оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуді және оларды одан әрі жетілдіру және зоология сабақтарында тыныс алу тақырыбындағы материалдарына оқудың көп жалпы тәжірибесі барысында, оған деген оқушылардың қызығушылығы артып, білікті білімдері қалыптасады.
Сонымен қатар олардың пайда болуына байланысты атейстік көз қарастары қайта қалыптасып, туған елдің табиғатын сүю, қорғау және мәпелеу, патриоттық сезімдері жетіле түсу.
Жұмыстың міндеттері:
- биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру;
- биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері;
-биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану;
-жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісін өткізу;
Зерттеу болжамы. Орта мектепте биология сабақтарында тыныс алу тақырыбын өткізгенде сабақта көрнекі құралдар жүйелі қолданылып, оқушылардың жас ерекшелігіне, материал мазмұнына сәйкес іріктелініп алынса, олардың байқампаздығы, пәнге деген қызығушылығы, абстрактылы ойлауы дамиды.
Күтілетін нәтиже. Орта мектепте биология пәнін оқыту үрдісінде интерактивті әдіспен оқыту оқушылардың танымдық-шығармашылық ізденістерін дамытады. Мультимедиялық тақта сабақты электронды түрге айналдырып, көрнекті түрде өткізуге мүмкіндік береді. Сабақтың өнімділігі артып, оқушылардың білім деңгейіне оң әсер етеді.
Зерттеу нысаны: орта мектептердегі биология курсын оқыту процесi.
Курстық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Курстық жұмыс кiрiспеден, екi тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру
1.1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері
Биологияның пәндерін оқытудың оқушыларға тиянақты жемісті білім беру мен оқытып - тәрбиелеу жұмыстарының нәтижелі болуы мұғалімнің оқушылармен бірігіп жүргізетін бір бағыттағы іс - әрекеттеріне байланысты.
Биология пәндерін оқыту барысындағы мұғалімнің негізгі міндеті оқушылардың бойына жүйелі түрде, бірізділік пен биологиялық түсініктерді, ғылыми көз қарасты, өздігінен ойлау процесі мен практикалық жұмыстарды орындау икем дағдыларының біртұтастығын үздіксіз дамыту болып табылады.
"Система" - дегеніміз грек тілінде белгілі бір логикалық тәртіпте құбылыстарды, заттарды іс әректтерді топтастыру деген мағынаны білдіреді екен. Жүйе бір - біріммен байланыстағы бөліктердің дамуының заңдылықтарының орналасу тәртібі.
Ал "методика" (әдістеме) "жүйе" түсінігі тәрбиелеп - оқытудың присптерінің біртұтастығы, оның элементтерінің өзара қарым - қатынасы мен бірлігі.
Мектепте оқушыларды тәрбиелеп оқытудың алуан түрлі формаларын ұйымдастыру қолданылады. Оқыту формалары дегеніміз - оқушылардың оқып білім алу, іздену әректтерін ұйымдастыру, мұғалімнің мұғалімнің оқу процесі кезінде әр түрлі жағдайларды, іс - әрекетті пайдалануы.
Қазіргі кезде мектептегі оқытудың негізгі формасы - сабақ.
Сабақтың алғашқы жобасын жасаған неміс педагок И Штурм, дамытып, теорялық негізін қалаған, іс жүзінде қолдану технологиясы жасаған А Я Коменский. Сабақта мемлекеттік оқыту бағдарламасына сай материялдардың мазмұны оқытудағы тақырыптың негізінде мазмұндап , оқушыларға білім және тәрбие қалыптастырады. Әр бір лқушы сабаққа қатысуға міндетті. Кластағы оқушылар сагы тұрақты жас шаралар бірдей, білім деңгейлері де бірақ қалыпты болу керек. Сабақ барысында жетекші, негізгі ролі мұғалім атқарады. Оқушылардың танымдық қызығушылығын арттыру мақсатында оқытудың әр түрлі әдіс- тәсілдердің, формаларын қолданады. Деңгеймен сабақ оқытудың негізгі формасы ретінде орын жоғарылатпайды.
Мектептегі биология пәндерін оқыту барысында оқытудың басқада формалары қолданады. Сабақтардың мазмұнына байланысты міндетті түрде өткізілетін топ серуендер (экскурция), сабақтан тыс, үйде орындалатын жұмыстар, кеңестер, қосымша сабақтар, жұмыстар міндетті немесе кластан тыс жұмыстық, мен тірі табиғат үйірмесінде биология бөлмімінде орындалатын жұмыстар.
Сабақ кезінде мұғалім оқытудың барлық Әдіс - тәсілдерін қолданады.
Өсімдіктермен жануарлар демократияларда зертханалық және практикалық жұмыстарды жүргізу барысында, олардың ішкі және сыртқы құрлыстарымен таныстырады[2;298].
Тірі ағзалардың тіршілігін, дамуын, бір - бірімен қарым - қатнастарын білу үшін ұзақ уақыт бақылау жұмыстарын жүргізу қажеттілігі туындайды, сондықтан оқытуың басқа формасы қолданылады ол сбақ оқыту формасын толықтырады.
Сапалы сабақ өткізудің талаптары өте күрделі:
1. Сабақты оқытудың дидактикалық присптері толық қамтамасыз етіледі.
2. Ғылымның, педагогикалық іс - тәжрибенің озық жетістіктерін пайдаланады.
3. Оқушылардың танымдық іс - әректтерімен пәнге қызығушылығын арттыру.
4. Пәнарқылы байланыстарын қамтамасыз ету.
5. Өткен сабақтарда алған білімдеріңді негізінде, оқушылардың білім деңгейін одан әрі дамыту.
6. Әр бір сабақта оқушылардың ойлау әрекетін дамыту.
7. Мұғалімнің сабақ жоспарының дұрыс түзілуімен сабақты рационалды түрде өткізу т.б.
Сабақтың негізгі мақсаттары, білім беру, тәрбиелеу және дамыту. Білім беру мақсатын орындау үшін төмендегідей дидактикалық мәселелерді қамтыған жөн.
o Сабақтың білімдік мақсатын ашатын ақпараттармен қамтамасыз ету.
o Табақ жаңа технологиялық әдістермен өткізу.
o Сабақтардың құрлымымен оны ұйымдастыруда шығармашылық таныта білу.
o Сабақ барысында ұжымдық және жекеше ізденіс формаларын жүзеге асыру.
o Сабақтың мазмұнын түсіну, игеру деңгейін анықтау, бағалау.
Биологияны оқыту әдістемесі (БОӘ) екі бөліктен тұрады: жалпы және жеке немесе арнаулы әдістемелерінен: табиғаттану, өсімдік, жануартану, адам және оның денсаулығы және жалпы биология. Жалпы биологиялық әдістеме студенттерге ұсынылған дәрістер, барлық биология тарауларын оқыту тәсілдерін қарастырады. Ол жеке оқыту әдістемелерімен тығыз байланыста болады.
Биологияны оқыту әдістемесі бес блок - тараудан тұрады.
Блок биологиялық түсініктер (мазмұны)
Блок оқыту әдіс-тәсілдері
Блок оқытуды ұйымдастыру түрі
Блок материалдық базасы
Блок бақылау және білімін бағалау
Осы көрсетілген блоктарды тиімді іске асыра отырып биологияны оқыту әдістемесінен жоғары сапалы білім беруге болады.
Биологияны оқытудың мақсаты мен міндеттері әртүрлі. Солардың ішінен ең маңыздылары мынадай:
* Студенттерді білім берудің тәрбиелеудің, оны дамытудың теориялық негізімен қатар практикалық ерекшеліктерімен қарастыру.
* Ғылымдағы қаралған оқу мазмұндарына шығармашылық талдау және тиімді, ұтымды пайдаланумен қатар, алдыңғы жаңашыл мұғалімдердің тәжірбиелеріне тұжырымдар жасау.
* Сабақ өткізу үшін оқу материалын саралап, өңдеп оның мазмұнын, көлемін рет ретімен орналастырып, оқушыларға түсінікті тілмен баяндау.
* Сабақтың тақырыбына сәйкес тиісті көрнекі құралдарды саралай, дайындай, тиімді әдіс-тәсілдерін, формаларын пайдалану.
* Осыған байланысты жоғарыда көрсетілген нұсқауларды іске асыру үшін студент оқыту әдістемесінен биология пәнін терең білуі тиіс.
Оқулықтың мазмұны, құрылымын зерттеп, бағдарламалармен салыстырып қарастыру керек.
* Әртүрлі типтегі сабақтарды жоспарлап, ұйымдастырып өткізу және лабораториялық сабақтар табиғатқа саяхат т.б. әртүрлі сыныптан тыс, сабақтан тыс (рольдік ойындар, конференция).
Тәрбие - қоғамның негізгі қызметтерінің бірі, жеке адамды мақсатты, жүйелі қалыптастыру процесі, аға ұрпақтың тәжірибесін кейінгі буынға меңгертіп, олардың сана-сезімін, жағымды мінез-құлқын дамытушы. Ересек буын қоғамдыдтарихи өмірде жинаңталған тәжірибені, білімді жас буынға тәрбие процесі арқылы береді.
Тәрбие материалдық игіліктерді өндіруге қабілетті, іскер адамдарды дайындауға бағытталуы қажет. Басты өндіруші күш - жеке тұлға. Адам жүйелі түрде күрделі қатынастарға араласып, қоғамдағы қалыптасқан идеяны, саяси және моральдық көзқарастарды, сенімдерді қоғамдағы адамдардық өмір сүру тәртібін меңгереді.
Педагогика баланы оқыту, тәрбиелеу тәжірибелерін қорытып, тәрбие және даму үшін қажетті жағдайларды анықтайды.
Қорыта айтқанда, тәрбие - қоғамның тарихи әлеуметтік-экономикалық жағдайларынан туатын объективтік процесс[3;256].
Тәрбиелік қызметі дегеніміздің мәні жастарды диалектикалық-материалистік көзқарасын қалыптастырумен бірге қайырымдылыққа, адалдыққа, өзбетінше ойлауға, тірі табиғаттағы тірі ағзаларға аяушылық көзқарасын қалыптастыруға тәрбиелік қасиетін дамытады. Экологиялық сауаттылығын, белсенді тіршіліктегі поезиясын тәрбиелеуді мектеп қабырғасынан үйрету әрбір ұстаздың міндеті.
Тәрбие жүйесін құру біршене кезеңдерді болжайды:
- жүйенің қалыптасуы;
- ұжымдық іс-әрекеттің мазмұны мен жүйесінің құрылымын жасау;
- жүйені лайықты тәртіпке безендіру, дәстүрлерді жарыққа шығаружәне жаңалықтарды ендіру;
Тәрбие жүйесінің кез-келген деңгейін жарыққа шығарудағы алдыңғы кезектегі проблема тәрбиенің мақсатын анықтау болып табылады, өйткені білім беру саласындағы кызметкеркерлердың іс-әрекеті қоғамның басқа да саласында жұмыс істейтіндер сияқты оның мақсаттарымен, міндеттерімен айқындалады. Сынып жетекшісінің мақсаты мен міндеттері мектептің тәрбиелілік мақсаттарынан шығады, өйткені сыныптағы тәрбие жұмысы мектептің тәрбие жүйесінің бір бөлігі болып табылады.
Алайда, тәрбиенің мақсатын анықтау барысында белгілі қиындықтар бар: тәрбиенің қоғамдық мақсаты, белгіленген жан-жақты қалыптасу, үйлесімді дамыған жеке тұлға, қол жетпейтіндей шынайы, сол үшін де идеальды.
Қазіргі заманғы ізденістер бойынша тәрбиенің мақсатын анықтау мәдениеттану арнасында жүргізілуде. Бұл мәселе бойынша осы күнге дейін еш нәрсе анық болмаса да, бұл әдістеме біршама нәтижелі, өйткені ол ұлттық және дүниежүзілік мәдениеттегі тарихи қалыптасқан рухани құндылықтарға сүйенеді. Тәрбиенің мақсатын тек өз халқының ұлттық мәдениетінің негізінде ғана емес, жалпы адамзаттық және адамгершілік ұлттық құндылықтарды игеру арқылы ғана анықтау мүмкін
. Биология пәнінен оқытудың әдістері және олардың жүйеленуі. Оқыту әдістері және жүйеленуі.
Жалпыға бірдей білім беретін мектептерде, оқушыларға білім мен тәрбие беру үшін, пәннің мазмұны мен құрылымы және сабақ өткізу үшін пайдаланылатын көрнекіліктер мен қажетті материялдардан басқа, мұғалімнің қолданатын оқыту әдістерінің үлкен маңызы бар. Оқушылардың жас ерекшелік физиологиясы мен психологиясын ескере отырып, оқыту әдісін дұрыс таңдап алғанда ғана, оқушыларға сапалы білім беруге, тәрбие қалыптастыруға болады.
1963 жылғы философиялық сөздікте " метод" немесе "әдіс" дегенімізді белгілі бір алға қойған мақсатқа жетудің тәсілі, реттелген іс- әрекет деп түсіндірілген. Демек "іс әрекетті" дидактикалық принсптер тұрғысында алатын болсақ, жасөспірімдерге білім беру мен тәрбиелеу жолындағы мұғалімнің алдына қойған мақсатына жету ұшін жасайтын, пайдаланылатын тәсілдері деп қарастырамыз.
Қорыта келгенде, оқыту әдісі дегеніміз - мұғалім нің оқушыларға білім мен тәрбие беру тәсілдері және оқушылардың білімді қабылдау барысындағы іс әрекеттері - деп айтуға болады. Екі жақты бір - бірінетығыз байланыстығы, бір мақсатқа жету үшін жасалатын әрекеттер жиынтығы. Оқыту, білім беру көзі мен оқулықтың мазмұны міндетті түрде оқу бағдарламасында көрсетілген тақырыптар бойынша анықталады.
Биология пән ретінде оқыту барысында алуан түрлі әдістер мен тәсілдердің қалыптасқаны белгілі және олардың кейбір ерекшеліктеріне байланысты төмендегідей топтастыруға болады[4;144].
1. оқушылардың білім қалыптастыру кезіндегі іс- әрекеттің сипаты.
2. Мұғалімнің білім берудегі іс - әрекетінің сипаты.
3.Білім алу көзі.
Әдістерді жүйелеуде осы үш ерекшелік негіз болып табылады. Дәстүрлі сабақ беру ежелден келе жатқан білшім беру жүйесі. Осы орайда білім берудің негізгі классикалық әдістері үшеу екендігі белгілі: ал сөздік әдіс, көрнекілік және әдіс және практикалық әдіс. Қазіргі заманның талабына сай білім берудің жаңа әдістері де оқу - тәрбие жұмыстарында кеңінен қолданылуда. Олар: оқулық және алуантүрлі техникалық жүйелер. Әдістердің сызбанұсқасын төмендегідей етіп көрсетуге болады.
Әр әдістің өзіне тән қолдану ерекшеліктері бар. Сөздік әдістері қолдануда оқушылардың білім алу көзі мұғалімнің сөзі болып табылады. Мұғалім әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ жауап, лекция түрінде білім береді, ал оқушылардың іс- әрекеті тыңдау. Тақырыпты өтіп болған соң, оқушылар ауызша немесе жазбаша есеп беру барысында алған білімдері мен түсініктері қортындылады, бекітеді.
Көрнекілік әдісін пайдаланған кезде мұғалімнің сөзі бас қа мағына алады да, оқушылардың алатын білім көзі мұғалімнің заттар мен құбылыстарды көрсету, демонстрациялау болып табылады. Оқушылар көрген фактіларін ой елегінен өткізіп, белгілі бір қорытындыға келіп жаңа білім қалыптастырады. Бұл жағдайда оқушылардың бақылаған, көрген құбылыстары білім көзі болып есептелінеді.
Практикалық әдіс қолдануда мұғалім нің сөзі нұсқау беру үшін және орындалатын жұмыстың мақсатымен таныстыру үшін қажет. Оқушылардың алатын білім көзі, өздерінің орындайтын практикалық жұмысы.
Бірқатар жағдайларда мұғалімнің нұсқауымен білім алу үшін кітаппен жұмы с жүргізледі. Оқушылар білімді кітаптың мазмұнынан алады. Кітаппен жұмыс алуан түрлі әдістерді қолдану барысында да жүргізіледі мұғалімнің қандайда бір әдістерді қолдануының негізгі мақсаты, оқушыларды белсенді түрде сабаққа қатыстыру . Оқушылар сабақтарда баяндамалар, түсініктемелер, тәхрибелер, практикалық жұмыстар жасайды.
Әдістердің барлық түрлерін қолдануда, оқушылардың өз бетінше ойлау деңгейін дамыту жағын қамтамасыз етілуі тиіс, сонымен қатар оқушылардың танымдық іс - әрекеттерін дамыту үшін олардың жауап әрекеттеріне сараптама жасау керек. Бұл жұмыс оқушылардың білімін тексеру, есепке алу арқылы жүзеге асады[5;24].
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану
Жаңа технологияларды биология сабатарында қолдану оқушы мен оқушы қызметінің қарқындауына мүмкіндік береді; пәнді оқыту саласын арттырады; билогиялық объектілердің өмірлік сиклн бинелеуді, зерттелетін объектілер мен табиғи құбылыстардың ең маңызы сипаттамаларын береді.
Биология сабақтарында мультимедияны пайдаланудың әдістемелік тәсілдері.
Мультимедиялық технолгогиялардың дәстүрлі құралдардан артықшылығы басым: материалды көрнекі түрде бейнелеу, білімді эффект (әсерлі) тексерудің мүмкіндігі, оқушылардың жұмысындағы ұйымдастырылған формаларының көп түрлілігі мен оқытушының әдістемелік тәсілдерді пайдалануы. Көптеген билогиялық процестер күрделілігі мен еркешеленеді. Балалар бейнелік ойлау арқылы обстрактілі қорытынды жасайды, суретсіз өтіп жатқан процесті түсінбейді, құбылысты зерттей алмайды.
Мультимедиялық анимациялық модельдер оқушыға билогиялық процестің өтілу барысын зерделеуге мүмкіндік береді. Интерактивті модульдер өз бетінше процесті құрастыруын, өзінің қатерін өзі жөндеуіне өз бетінше оқуына жол ашады.
Қазіргі таңда қоғам оқушыға оқушылардың жеке маңызды сапасын орттырып, білім жете меңгеруіне таспсырма береді. Білімнің гуманизациялану оқушының әр түрлі жеке қасиеттеріне бағаны қарым-қатынасты көздейді. Білім мақсат ретінде емес, тұлғаны дамудың құралы болып табылады. Бұған жол ашатын ең басты информациялық компьютерлік (ИКТ) технологиялары болып табылады.
Білім жүйесінің ақпараттандырулуы - Қазақстандық білімді модернизациялауға бағытталған приоритетті бағыттардың бірі. Білімді ақпараттандыруды процестер мен бағдарламалық - техникалық құралдардың, информациялардың оқыту процесінде қолданылуы мен өңдеу, тарату, сақтау, жинақтау әдістерінің жүйесі ретінде қарастырылады.
Ақпараттандыру мына төмендегілерді қамтиды:
oo компьютерлендіру-информацияларды іздеу және өңдеу әдістерінің жүзеге асырулу процесі, дамуы.
oo Интелектуалдау-білім мен адамдардың информацияларды қабылдауы мен жасауының даму процесі.
oo Медиатизациялау-информацияларды жинау, сақтау, тарату әдістерін жүзеге асыру процесі.
2. Биология сабағында мультимедияны қолдану әдістемелік нұсқаулары.
Келесі методикалық нұсқауларды қолдануға болад:
1. Мұғалімнің мультимедияны қолдануы; дауысын өндіріп, оқушыдан процесті түсіндіруін сұрау, кадрды тоқтатып, процестің ары қарай жүруін жалғастыруды сұрау, процесті түсіндіруін сұрау.
2. Компьютерді оқушының пайдалануы: текстік материалды зерттеген кезінде: таблицаны толтыруға, қысқа конспект жасауына, сұраққа жауап табуға болады.
3. Білімді тексеру: өзін-өзі тест арқылы тексеру.
4. Оқушылардың мультимедиялық презинтациямен сөйлеуі сөздік қорын, ойлауын жадын, даматып, ең басты нәрсені бөліп алып нақтылауға үйретіп, логикалық байланыс орнатады.
Пәнді оқытудағы ақпараттандырудың кезеңдері.
1. Компьютерді жазатын машина ретінде қолдану, оның көмегімен қарапайым дидактикалық материалдар мен сабақ жоспарларын жасау. т.б.
2. Электронда оқулықтар мен білім беру ресурстарын электронды тасымалдағыштарда олардың иллюстрациялық мүмкіндіктерімен көрнекілік құралдар ретінде пайдалану.
3. Бағдарламалық ресурстарды Microsoft power Point, Microsofr Publisher, Adobe Phofa shop бағдарламаларының көмегімен өзіндік оқу құралдарын жасау үшін пайдалану
4. Оқу жобаларын жасау, оқушылардың сабақтан тыс іскерлігін, оқу зерттеу, жұмыстары басшылыққа алу, дистанциялық (қашықтық) олимпиядалар мен конферецияларға қатысу.
5. Жүйесін іздеу өткен барлық кезеңдерді қамтитын бағалы, толық летодикалық жүйені жасау.
Қазіргі таңда арнайы сақтары бар дайын дискілерді қолдауда, сабақтарды түсінікті және көрнекті ететін өзіндік презентациялар жасвауды үйрендік. Енді, мектептерге жаңа техникалық құралдар келді. Олардың ішінде интерактивті тақта, планшет және тағы да басқалар.
Біздің міндетіміз- бұл техникалық құралдарға сабақ жүйесінде орын табу[6;45].
Интерактивті тақтаның көмегімен презентацияларды жариялауға, модельдер жасауға, оқушыларды материалды меңгеру процесінде белсенді түрде қызықтыруға, сабақ барысының өтілуі мен қорнының жақсартуға болады. Интерактивті тақта ресурстардың кең спектілерін қолдануға жол ашады: текстік редакторлар, СД және ДVД, интернет бейнелер, видио-файлдар, дыбыстық файылдар.
Компьютерде бар нәрсенің барлығы интерактивті тақтада көрсетіледі. Тақтада объектілер мен жазулардың орнын ауыстырруға, текстерге түсініктемелер қосуға, суреттер мен диограммаларға өзгерістер енгізуге, негізгі аумақтарын бөліп алып, яғни керекті жерлерді кесіп алып, түстер қосуға болады.
Текстер суреттер немесе графиктерді жасырып, лекцияның түсінндірме сәттерінде көрсетуге болады..
Интерактивті тақтамен жұмыс оқытушыларға оқушылардың білімін тексеруге, оқушыларды. Пікірталасқа қызықтыруға, жұмыс топпен ұйымдастыруға мол мүмкіндік береді.
Интерактивті тақтамен жұмыс материалдардың шығармашылық пайдалануын қамтиды. Қажетті файлдар немесе беттерді алдын-ала даярлап, оларды оқу барысында жеткілікті болатынбасқа ресурстарға қосып қою қажет.
Дайындалған текстер, таблицалар, диограммалар, суреттер, музыкалар, карталар, тақырыптық СД-ROM-дар, сондай-ақ гиперсілтемелерді мультимедиялық файылдармен интернет-ресурстарға қосу әдеттегі тақтаға тексті жазу уақытын үнемдейді немесе экраннан, клавиатураға өту уақытын үнемдейді. брлық ресурстарды экранның өзінде тікелей көрсетіп, запистерді келесі сабақтарға сақтап қоюға болады. Алдыңғы сабақтардың файфылдарын ашып, өткен материалдарды қайталауға болады. Беттер экранның бүйірінен эскиздер сияқты орналастырылады, оқушы сабақтың алдыңғы кезеңіне оралып, сабақтың керекті сәттерін қайталай алады. Мұның барлығы сабақты жоспарлауға көмектесіп, сабақтың өтілу барысына ыңғай жасайды.
Жазулар ( запись) жасау мүмкіндігі мәліметтер қосуға, текске сұрақтар жасауға, экранда суреттер енгізуге мүмкіндік береді. Барлық сілтемелерді, ескертпелерді сақтауға, қорғауға басуға болады.
Интерактивті тақтада табиғи объектілер болмаған жағдайда лабороториялық жұмыстарды ұйымдастыруға болады. (Вариациялық қатар мен қисық жасау) тесті, сызбаны немесе суреті интерактивті тақтада ерекшелеп алуға болады. Экран бөлігін қажет жағдайда жасырып, көрсетуге болады прожектор құралы экранның белгілі бір аумағын назар аударуға жағдай жасайды.
Объектілерді қырқып алуға, өшіруге, көшіруге, қоюға, өзгертуге немесе қайта қалпына келтіруге болады.
Беттерді кез-келген реттілікпен қарауға болады, яғни сабақ тақырыптарын көрсетіп, суреттер мен тексерді бір беттен екінші бетке алмастыруға болады.
Мұғалімдер үшін интерактивті тақта мен жұмыстың артықшылығы:
oo Мұғалімдерге жаңа материаллды сыныптың ортасында тұрып түсіндіруіне, үлкен аудиторияда жұмыс істеуіне жағдай жасайды;
oo Сурет салуға кез келген қосымшаның төбесіне жазулар жасауға мүмкіндік береді.
oo Сабақ барысында жасалған жазбаларды, бейнелерді көп уақыт пен күш жұмсамастан сақтауға, жазулар жазуға болады.
oo Оқытушыларға өзара материалдармен алмасуына, қайта пайдалануына болады.
oo Оқытушыларды жаңа оқыту әдістеріне тетелеп, маманы боуына өз жұмысының жол ашады.
Оқушылар үшін артықшылығы
oo сабақты қызықтыра түсіп, мотивацияны дамытады;
oo Ұжымдық жұмысқа қатысуына, жеке қоғамдық дағдылардың ары қарай дамуына мүмкіндік туғызады;
oo Оқушылар материалдың анық, әсерлі динамикалық берілуінің нәтижесінде күрделі сұрақтарды жеңіл қабылдап, өзіне оңай сіңіреді.
oo Оқытудың әр түрлі ситльдерін пайдалануына мүмкіндік туғызады. Оқытушылар нақтылы қажеттіліктеріне қоса отырып, барлық ресурстарды пайдалана алады:
oo Оқушылар әлде қайда шығармашылық жұмыс жасап, өздеріне деген сенімділігі арта бастайды.
Эелкетронды оқулық жас буынның жаңа әдебиеті болып есептелетіні даусыз. Сондай-ақ ал компьютер технологиясының мүмкіндіктері мен кәсіби оқулықтардың дәрежесін біріктіреді[7;56].
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты-оқыту үрдісін үздіксіз және деңгейін бақылау сонымен қатар. Ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту.
Осы уақытқа дейін білім беру саласындағы оқулықты пайдалану қазіргі заман талабы қанағаттандырмайды. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқулықтарды пайдаланбай алға жылжыту мүмкін емес.
Қазіргі уақытта электрондық оқулықтың қандай екендігі туралы бір тұтас ой-жоқ. Дегенмен біздіңше, электрондық оқулық дегеніміз-мультимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылысы сапалы жаңа деңгейде болуы тиіс.
Эелектрондық оқулық оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалын іздеп отырмай өтілген және оқушының ұмытып қалған материаллдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Себебі оқушының өзіне көрнекілік қолданған тиімді қажет элементтің жанында жазуы болады.
Электрондық оқулық таңдап алған хабарды көшіруге мүмкіншілік береді. Оқулық көлемінен шығармаай, керек материалды жинатуға болады.
Электрондық оқулықтың ең қажет элементі аудиохабарлар. Мысалы, құсьтардың дауыстарынақарай қандай құс екенін білу, жүрек қағысын байқау.
Бір жағынан, электрондық ақулықты келеңсіз жақтары бар. Бұл психологирялық - педагогикалық талаптардың, пәнаралық байланыстардың жоқтығы сияқты.
Электорндық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығуының күрт артқандығы байқалады. Сондай-ақ мұғалімдер де өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан ала алады. Заман талабына сай ұрпаққа сапалы білім беру электрондық оқулықтарды сабаққа пайдалану-оқытудың жаңа технологиясының бір түрі ретінде қарастыруға болады.
Электрондық оқулық жай оқулыққа қарағанды тиімді қосымша мүмкіндіктер береді. Атап айтқанда:
oo кері байланыста іс - жүзінде тез арада қамтамасыз етеді;
oo жай оқулықтағы ақпаратты іздеу мүмкіндіктері бірақ уақыт алатын болса, электрондық оқулық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе 3
1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру 5
1.1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері 5
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану 9
2. 8 сыныптың биология курсында тынысалу тақырыбын өткізудің әдістемесі 15
2.1 Жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісі 15
2.2 8 сыныпта Тыныс алу тақырыбын оқыту әдістемесі 19
Қорытынды 23
Пайдаланған әдебиеттер 25
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Биологияны оқыту әдісі педагогикалық ғылымдар саласына жатады, сондықтан пәннің құрылымы оқытудың жалпы білім беру және тәрбиелеу міндеттеріне сай түзіледі.
Биологияны оқыту әдісі мектеп биология пәндерінің ерекшеліктеріне байланысты білім беру және төрбиелеу процестерінің жүйесі туралы ғылым. Бұл жүйені меңгеру мұғалімнің биология пәндерін тәрбиелеп оқыту процестерін басқаруына мүмкіндік береді. Биологияны оқыту едісі, биологиялык мазмұнды, оқыту ерекшеліктерін ескре отырып, мектептегі барлық пәндерді оқыту барысындағы педагогикалық қағидаларға сай жүргізіледі.
Мұғалімнің оқу материалын оқушылардың саналы түрде меңгеруін, оны өмірде қолдана білу дағдыларына үйрету жолдарының тиімді өдістерін үйретеді. Қысқаша айтқанда методика-оқу пәнініц мазмұнын және оқыту формалары мен тәрбиелеу жолдарын қарастырады. Методиканың аталган бөлімдері бірін-бірі толықтырады және тығыз байланыста, бірлікте болады. Оқыту жүмыстарының қүралдарымен жабдықтарында анықтайтын осы методика. Қорыта айтқаида, методика дегеніміз биологияны қалай окыту керек, иені үйретіп қалай төрбиелеу керек, биологияны не үшін оқу керек? - деген сүрақтарға жауап береді.
Биология - оку пәні ретінде - оқыту әдістерінің озіндік ерекшеліктерімен сипатталады, онда нақты объектілер (есімдік, жануар, адам) және тірі табиғаттың күрделі құбылысгары мен дамуын оқытады. Бүл ерекшеліктер оқыту жүмыстарын үйымдастырудың ерекше формаларын қолдануды талап етеді (топсеруендер, оқушылардың өз бетінше, сабақтан тыс және үй жүмыстарын, сыныптан тыс орындалатын жүмыстар т.б.). Сонымен бірге оқыту әдістері-практикалык жүмыстар, лабораториялық жүмыстар, эксперименттep, тәжірибелер, арнайы көрнекіліктер қолдану аркылы жүргізіледі.
Биология пәнінің мазмұны жөне оның озіндік ерекшеліктері, окытудың әдістерін, тәсілдерін анықтаумен шектелмейді оның төрбиелік мүмкіндіктерінде аныктайды.
Тірі ағзалардың иақты фактілерін, табигат құбылыстарының бір-бірімен байланысын, тірі табиғаттың даму эволюциясының заңдылыктарын оқып-білу оқушылардьщ ғылыми, диалектикалық-материалистік козқарастарын қалыптастырады.
Биологиялык білім қоршаған табиғи ортаның маңызын, табигатты қорғау қажеттілігімен қалпына келтіру шараларын, қоғамдық және жеке еңбектің ги-гиенасының маңызын түсінуге, оқушыларды өмірге бейімдеп, политехникалық білім алуға мүмкіншілік туғызады[1;25].
Атақты педагог К.Д. Ушинский айтқандай Оқушылардың ақыл-ойын, логикасын дамыту үшін, жаратылыстану тарихын оқыту тиімді - деп есеитеймін. Себебі тірі табиғаттың объектілерін бір-бірімен салыстыру, анықтау, эксперименттер кою, оқушылардың ойлау қабілетінің дамуын қамтамасыз етеді.
Жұмыстың мақсаты. Жалпы білім беретін мекептерде оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуді және оларды одан әрі жетілдіру және зоология сабақтарында тыныс алу тақырыбындағы материалдарына оқудың көп жалпы тәжірибесі барысында, оған деген оқушылардың қызығушылығы артып, білікті білімдері қалыптасады.
Сонымен қатар олардың пайда болуына байланысты атейстік көз қарастары қайта қалыптасып, туған елдің табиғатын сүю, қорғау және мәпелеу, патриоттық сезімдері жетіле түсу.
Жұмыстың міндеттері:
- биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру;
- биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері;
-биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану;
-жаңа ақпараттық технологияларды өткізу әдісін өткізу;
Зерттеу болжамы. Орта мектепте биология сабақтарында тыныс алу тақырыбын өткізгенде сабақта көрнекі құралдар жүйелі қолданылып, оқушылардың жас ерекшелігіне, материал мазмұнына сәйкес іріктелініп алынса, олардың байқампаздығы, пәнге деген қызығушылығы, абстрактылы ойлауы дамиды.
Күтілетін нәтиже. Орта мектепте биология пәнін оқыту үрдісінде интерактивті әдіспен оқыту оқушылардың танымдық-шығармашылық ізденістерін дамытады. Мультимедиялық тақта сабақты электронды түрге айналдырып, көрнекті түрде өткізуге мүмкіндік береді. Сабақтың өнімділігі артып, оқушылардың білім деңгейіне оң әсер етеді.
Зерттеу нысаны: орта мектептердегі биология курсын оқыту процесi.
Курстық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Курстық жұмыс кiрiспеден, екi тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру
1.1 Биологияда оқу-тәрбие жұмыстарының ұйымдастыру түрлері
Биологияның пәндерін оқытудың оқушыларға тиянақты жемісті білім беру мен оқытып - тәрбиелеу жұмыстарының нәтижелі болуы мұғалімнің оқушылармен бірігіп жүргізетін бір бағыттағы іс - әрекеттеріне байланысты.
Биология пәндерін оқыту барысындағы мұғалімнің негізгі міндеті оқушылардың бойына жүйелі түрде, бірізділік пен биологиялық түсініктерді, ғылыми көз қарасты, өздігінен ойлау процесі мен практикалық жұмыстарды орындау икем дағдыларының біртұтастығын үздіксіз дамыту болып табылады.
"Система" - дегеніміз грек тілінде белгілі бір логикалық тәртіпте құбылыстарды, заттарды іс әректтерді топтастыру деген мағынаны білдіреді екен. Жүйе бір - біріммен байланыстағы бөліктердің дамуының заңдылықтарының орналасу тәртібі.
Ал "методика" (әдістеме) "жүйе" түсінігі тәрбиелеп - оқытудың присптерінің біртұтастығы, оның элементтерінің өзара қарым - қатынасы мен бірлігі.
Мектепте оқушыларды тәрбиелеп оқытудың алуан түрлі формаларын ұйымдастыру қолданылады. Оқыту формалары дегеніміз - оқушылардың оқып білім алу, іздену әректтерін ұйымдастыру, мұғалімнің мұғалімнің оқу процесі кезінде әр түрлі жағдайларды, іс - әрекетті пайдалануы.
Қазіргі кезде мектептегі оқытудың негізгі формасы - сабақ.
Сабақтың алғашқы жобасын жасаған неміс педагок И Штурм, дамытып, теорялық негізін қалаған, іс жүзінде қолдану технологиясы жасаған А Я Коменский. Сабақта мемлекеттік оқыту бағдарламасына сай материялдардың мазмұны оқытудағы тақырыптың негізінде мазмұндап , оқушыларға білім және тәрбие қалыптастырады. Әр бір лқушы сабаққа қатысуға міндетті. Кластағы оқушылар сагы тұрақты жас шаралар бірдей, білім деңгейлері де бірақ қалыпты болу керек. Сабақ барысында жетекші, негізгі ролі мұғалім атқарады. Оқушылардың танымдық қызығушылығын арттыру мақсатында оқытудың әр түрлі әдіс- тәсілдердің, формаларын қолданады. Деңгеймен сабақ оқытудың негізгі формасы ретінде орын жоғарылатпайды.
Мектептегі биология пәндерін оқыту барысында оқытудың басқада формалары қолданады. Сабақтардың мазмұнына байланысты міндетті түрде өткізілетін топ серуендер (экскурция), сабақтан тыс, үйде орындалатын жұмыстар, кеңестер, қосымша сабақтар, жұмыстар міндетті немесе кластан тыс жұмыстық, мен тірі табиғат үйірмесінде биология бөлмімінде орындалатын жұмыстар.
Сабақ кезінде мұғалім оқытудың барлық Әдіс - тәсілдерін қолданады.
Өсімдіктермен жануарлар демократияларда зертханалық және практикалық жұмыстарды жүргізу барысында, олардың ішкі және сыртқы құрлыстарымен таныстырады[2;298].
Тірі ағзалардың тіршілігін, дамуын, бір - бірімен қарым - қатнастарын білу үшін ұзақ уақыт бақылау жұмыстарын жүргізу қажеттілігі туындайды, сондықтан оқытуың басқа формасы қолданылады ол сбақ оқыту формасын толықтырады.
Сапалы сабақ өткізудің талаптары өте күрделі:
1. Сабақты оқытудың дидактикалық присптері толық қамтамасыз етіледі.
2. Ғылымның, педагогикалық іс - тәжрибенің озық жетістіктерін пайдаланады.
3. Оқушылардың танымдық іс - әректтерімен пәнге қызығушылығын арттыру.
4. Пәнарқылы байланыстарын қамтамасыз ету.
5. Өткен сабақтарда алған білімдеріңді негізінде, оқушылардың білім деңгейін одан әрі дамыту.
6. Әр бір сабақта оқушылардың ойлау әрекетін дамыту.
7. Мұғалімнің сабақ жоспарының дұрыс түзілуімен сабақты рационалды түрде өткізу т.б.
Сабақтың негізгі мақсаттары, білім беру, тәрбиелеу және дамыту. Білім беру мақсатын орындау үшін төмендегідей дидактикалық мәселелерді қамтыған жөн.
o Сабақтың білімдік мақсатын ашатын ақпараттармен қамтамасыз ету.
o Табақ жаңа технологиялық әдістермен өткізу.
o Сабақтардың құрлымымен оны ұйымдастыруда шығармашылық таныта білу.
o Сабақ барысында ұжымдық және жекеше ізденіс формаларын жүзеге асыру.
o Сабақтың мазмұнын түсіну, игеру деңгейін анықтау, бағалау.
Биологияны оқыту әдістемесі (БОӘ) екі бөліктен тұрады: жалпы және жеке немесе арнаулы әдістемелерінен: табиғаттану, өсімдік, жануартану, адам және оның денсаулығы және жалпы биология. Жалпы биологиялық әдістеме студенттерге ұсынылған дәрістер, барлық биология тарауларын оқыту тәсілдерін қарастырады. Ол жеке оқыту әдістемелерімен тығыз байланыста болады.
Биологияны оқыту әдістемесі бес блок - тараудан тұрады.
Блок биологиялық түсініктер (мазмұны)
Блок оқыту әдіс-тәсілдері
Блок оқытуды ұйымдастыру түрі
Блок материалдық базасы
Блок бақылау және білімін бағалау
Осы көрсетілген блоктарды тиімді іске асыра отырып биологияны оқыту әдістемесінен жоғары сапалы білім беруге болады.
Биологияны оқытудың мақсаты мен міндеттері әртүрлі. Солардың ішінен ең маңыздылары мынадай:
* Студенттерді білім берудің тәрбиелеудің, оны дамытудың теориялық негізімен қатар практикалық ерекшеліктерімен қарастыру.
* Ғылымдағы қаралған оқу мазмұндарына шығармашылық талдау және тиімді, ұтымды пайдаланумен қатар, алдыңғы жаңашыл мұғалімдердің тәжірбиелеріне тұжырымдар жасау.
* Сабақ өткізу үшін оқу материалын саралап, өңдеп оның мазмұнын, көлемін рет ретімен орналастырып, оқушыларға түсінікті тілмен баяндау.
* Сабақтың тақырыбына сәйкес тиісті көрнекі құралдарды саралай, дайындай, тиімді әдіс-тәсілдерін, формаларын пайдалану.
* Осыған байланысты жоғарыда көрсетілген нұсқауларды іске асыру үшін студент оқыту әдістемесінен биология пәнін терең білуі тиіс.
Оқулықтың мазмұны, құрылымын зерттеп, бағдарламалармен салыстырып қарастыру керек.
* Әртүрлі типтегі сабақтарды жоспарлап, ұйымдастырып өткізу және лабораториялық сабақтар табиғатқа саяхат т.б. әртүрлі сыныптан тыс, сабақтан тыс (рольдік ойындар, конференция).
Тәрбие - қоғамның негізгі қызметтерінің бірі, жеке адамды мақсатты, жүйелі қалыптастыру процесі, аға ұрпақтың тәжірибесін кейінгі буынға меңгертіп, олардың сана-сезімін, жағымды мінез-құлқын дамытушы. Ересек буын қоғамдыдтарихи өмірде жинаңталған тәжірибені, білімді жас буынға тәрбие процесі арқылы береді.
Тәрбие материалдық игіліктерді өндіруге қабілетті, іскер адамдарды дайындауға бағытталуы қажет. Басты өндіруші күш - жеке тұлға. Адам жүйелі түрде күрделі қатынастарға араласып, қоғамдағы қалыптасқан идеяны, саяси және моральдық көзқарастарды, сенімдерді қоғамдағы адамдардық өмір сүру тәртібін меңгереді.
Педагогика баланы оқыту, тәрбиелеу тәжірибелерін қорытып, тәрбие және даму үшін қажетті жағдайларды анықтайды.
Қорыта айтқанда, тәрбие - қоғамның тарихи әлеуметтік-экономикалық жағдайларынан туатын объективтік процесс[3;256].
Тәрбиелік қызметі дегеніміздің мәні жастарды диалектикалық-материалистік көзқарасын қалыптастырумен бірге қайырымдылыққа, адалдыққа, өзбетінше ойлауға, тірі табиғаттағы тірі ағзаларға аяушылық көзқарасын қалыптастыруға тәрбиелік қасиетін дамытады. Экологиялық сауаттылығын, белсенді тіршіліктегі поезиясын тәрбиелеуді мектеп қабырғасынан үйрету әрбір ұстаздың міндеті.
Тәрбие жүйесін құру біршене кезеңдерді болжайды:
- жүйенің қалыптасуы;
- ұжымдық іс-әрекеттің мазмұны мен жүйесінің құрылымын жасау;
- жүйені лайықты тәртіпке безендіру, дәстүрлерді жарыққа шығаружәне жаңалықтарды ендіру;
Тәрбие жүйесінің кез-келген деңгейін жарыққа шығарудағы алдыңғы кезектегі проблема тәрбиенің мақсатын анықтау болып табылады, өйткені білім беру саласындағы кызметкеркерлердың іс-әрекеті қоғамның басқа да саласында жұмыс істейтіндер сияқты оның мақсаттарымен, міндеттерімен айқындалады. Сынып жетекшісінің мақсаты мен міндеттері мектептің тәрбиелілік мақсаттарынан шығады, өйткені сыныптағы тәрбие жұмысы мектептің тәрбие жүйесінің бір бөлігі болып табылады.
Алайда, тәрбиенің мақсатын анықтау барысында белгілі қиындықтар бар: тәрбиенің қоғамдық мақсаты, белгіленген жан-жақты қалыптасу, үйлесімді дамыған жеке тұлға, қол жетпейтіндей шынайы, сол үшін де идеальды.
Қазіргі заманғы ізденістер бойынша тәрбиенің мақсатын анықтау мәдениеттану арнасында жүргізілуде. Бұл мәселе бойынша осы күнге дейін еш нәрсе анық болмаса да, бұл әдістеме біршама нәтижелі, өйткені ол ұлттық және дүниежүзілік мәдениеттегі тарихи қалыптасқан рухани құндылықтарға сүйенеді. Тәрбиенің мақсатын тек өз халқының ұлттық мәдениетінің негізінде ғана емес, жалпы адамзаттық және адамгершілік ұлттық құндылықтарды игеру арқылы ғана анықтау мүмкін
. Биология пәнінен оқытудың әдістері және олардың жүйеленуі. Оқыту әдістері және жүйеленуі.
Жалпыға бірдей білім беретін мектептерде, оқушыларға білім мен тәрбие беру үшін, пәннің мазмұны мен құрылымы және сабақ өткізу үшін пайдаланылатын көрнекіліктер мен қажетті материялдардан басқа, мұғалімнің қолданатын оқыту әдістерінің үлкен маңызы бар. Оқушылардың жас ерекшелік физиологиясы мен психологиясын ескере отырып, оқыту әдісін дұрыс таңдап алғанда ғана, оқушыларға сапалы білім беруге, тәрбие қалыптастыруға болады.
1963 жылғы философиялық сөздікте " метод" немесе "әдіс" дегенімізді белгілі бір алға қойған мақсатқа жетудің тәсілі, реттелген іс- әрекет деп түсіндірілген. Демек "іс әрекетті" дидактикалық принсптер тұрғысында алатын болсақ, жасөспірімдерге білім беру мен тәрбиелеу жолындағы мұғалімнің алдына қойған мақсатына жету ұшін жасайтын, пайдаланылатын тәсілдері деп қарастырамыз.
Қорыта келгенде, оқыту әдісі дегеніміз - мұғалім нің оқушыларға білім мен тәрбие беру тәсілдері және оқушылардың білімді қабылдау барысындағы іс әрекеттері - деп айтуға болады. Екі жақты бір - бірінетығыз байланыстығы, бір мақсатқа жету үшін жасалатын әрекеттер жиынтығы. Оқыту, білім беру көзі мен оқулықтың мазмұны міндетті түрде оқу бағдарламасында көрсетілген тақырыптар бойынша анықталады.
Биология пән ретінде оқыту барысында алуан түрлі әдістер мен тәсілдердің қалыптасқаны белгілі және олардың кейбір ерекшеліктеріне байланысты төмендегідей топтастыруға болады[4;144].
1. оқушылардың білім қалыптастыру кезіндегі іс- әрекеттің сипаты.
2. Мұғалімнің білім берудегі іс - әрекетінің сипаты.
3.Білім алу көзі.
Әдістерді жүйелеуде осы үш ерекшелік негіз болып табылады. Дәстүрлі сабақ беру ежелден келе жатқан білшім беру жүйесі. Осы орайда білім берудің негізгі классикалық әдістері үшеу екендігі белгілі: ал сөздік әдіс, көрнекілік және әдіс және практикалық әдіс. Қазіргі заманның талабына сай білім берудің жаңа әдістері де оқу - тәрбие жұмыстарында кеңінен қолданылуда. Олар: оқулық және алуантүрлі техникалық жүйелер. Әдістердің сызбанұсқасын төмендегідей етіп көрсетуге болады.
Әр әдістің өзіне тән қолдану ерекшеліктері бар. Сөздік әдістері қолдануда оқушылардың білім алу көзі мұғалімнің сөзі болып табылады. Мұғалім әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ жауап, лекция түрінде білім береді, ал оқушылардың іс- әрекеті тыңдау. Тақырыпты өтіп болған соң, оқушылар ауызша немесе жазбаша есеп беру барысында алған білімдері мен түсініктері қортындылады, бекітеді.
Көрнекілік әдісін пайдаланған кезде мұғалімнің сөзі бас қа мағына алады да, оқушылардың алатын білім көзі мұғалімнің заттар мен құбылыстарды көрсету, демонстрациялау болып табылады. Оқушылар көрген фактіларін ой елегінен өткізіп, белгілі бір қорытындыға келіп жаңа білім қалыптастырады. Бұл жағдайда оқушылардың бақылаған, көрген құбылыстары білім көзі болып есептелінеді.
Практикалық әдіс қолдануда мұғалім нің сөзі нұсқау беру үшін және орындалатын жұмыстың мақсатымен таныстыру үшін қажет. Оқушылардың алатын білім көзі, өздерінің орындайтын практикалық жұмысы.
Бірқатар жағдайларда мұғалімнің нұсқауымен білім алу үшін кітаппен жұмы с жүргізледі. Оқушылар білімді кітаптың мазмұнынан алады. Кітаппен жұмыс алуан түрлі әдістерді қолдану барысында да жүргізіледі мұғалімнің қандайда бір әдістерді қолдануының негізгі мақсаты, оқушыларды белсенді түрде сабаққа қатыстыру . Оқушылар сабақтарда баяндамалар, түсініктемелер, тәхрибелер, практикалық жұмыстар жасайды.
Әдістердің барлық түрлерін қолдануда, оқушылардың өз бетінше ойлау деңгейін дамыту жағын қамтамасыз етілуі тиіс, сонымен қатар оқушылардың танымдық іс - әрекеттерін дамыту үшін олардың жауап әрекеттеріне сараптама жасау керек. Бұл жұмыс оқушылардың білімін тексеру, есепке алу арқылы жүзеге асады[5;24].
1.2 Биология пәнін оқытуда жаңа ақпаратық технологияларды қолдану
Жаңа технологияларды биология сабатарында қолдану оқушы мен оқушы қызметінің қарқындауына мүмкіндік береді; пәнді оқыту саласын арттырады; билогиялық объектілердің өмірлік сиклн бинелеуді, зерттелетін объектілер мен табиғи құбылыстардың ең маңызы сипаттамаларын береді.
Биология сабақтарында мультимедияны пайдаланудың әдістемелік тәсілдері.
Мультимедиялық технолгогиялардың дәстүрлі құралдардан артықшылығы басым: материалды көрнекі түрде бейнелеу, білімді эффект (әсерлі) тексерудің мүмкіндігі, оқушылардың жұмысындағы ұйымдастырылған формаларының көп түрлілігі мен оқытушының әдістемелік тәсілдерді пайдалануы. Көптеген билогиялық процестер күрделілігі мен еркешеленеді. Балалар бейнелік ойлау арқылы обстрактілі қорытынды жасайды, суретсіз өтіп жатқан процесті түсінбейді, құбылысты зерттей алмайды.
Мультимедиялық анимациялық модельдер оқушыға билогиялық процестің өтілу барысын зерделеуге мүмкіндік береді. Интерактивті модульдер өз бетінше процесті құрастыруын, өзінің қатерін өзі жөндеуіне өз бетінше оқуына жол ашады.
Қазіргі таңда қоғам оқушыға оқушылардың жеке маңызды сапасын орттырып, білім жете меңгеруіне таспсырма береді. Білімнің гуманизациялану оқушының әр түрлі жеке қасиеттеріне бағаны қарым-қатынасты көздейді. Білім мақсат ретінде емес, тұлғаны дамудың құралы болып табылады. Бұған жол ашатын ең басты информациялық компьютерлік (ИКТ) технологиялары болып табылады.
Білім жүйесінің ақпараттандырулуы - Қазақстандық білімді модернизациялауға бағытталған приоритетті бағыттардың бірі. Білімді ақпараттандыруды процестер мен бағдарламалық - техникалық құралдардың, информациялардың оқыту процесінде қолданылуы мен өңдеу, тарату, сақтау, жинақтау әдістерінің жүйесі ретінде қарастырылады.
Ақпараттандыру мына төмендегілерді қамтиды:
oo компьютерлендіру-информацияларды іздеу және өңдеу әдістерінің жүзеге асырулу процесі, дамуы.
oo Интелектуалдау-білім мен адамдардың информацияларды қабылдауы мен жасауының даму процесі.
oo Медиатизациялау-информацияларды жинау, сақтау, тарату әдістерін жүзеге асыру процесі.
2. Биология сабағында мультимедияны қолдану әдістемелік нұсқаулары.
Келесі методикалық нұсқауларды қолдануға болад:
1. Мұғалімнің мультимедияны қолдануы; дауысын өндіріп, оқушыдан процесті түсіндіруін сұрау, кадрды тоқтатып, процестің ары қарай жүруін жалғастыруды сұрау, процесті түсіндіруін сұрау.
2. Компьютерді оқушының пайдалануы: текстік материалды зерттеген кезінде: таблицаны толтыруға, қысқа конспект жасауына, сұраққа жауап табуға болады.
3. Білімді тексеру: өзін-өзі тест арқылы тексеру.
4. Оқушылардың мультимедиялық презинтациямен сөйлеуі сөздік қорын, ойлауын жадын, даматып, ең басты нәрсені бөліп алып нақтылауға үйретіп, логикалық байланыс орнатады.
Пәнді оқытудағы ақпараттандырудың кезеңдері.
1. Компьютерді жазатын машина ретінде қолдану, оның көмегімен қарапайым дидактикалық материалдар мен сабақ жоспарларын жасау. т.б.
2. Электронда оқулықтар мен білім беру ресурстарын электронды тасымалдағыштарда олардың иллюстрациялық мүмкіндіктерімен көрнекілік құралдар ретінде пайдалану.
3. Бағдарламалық ресурстарды Microsoft power Point, Microsofr Publisher, Adobe Phofa shop бағдарламаларының көмегімен өзіндік оқу құралдарын жасау үшін пайдалану
4. Оқу жобаларын жасау, оқушылардың сабақтан тыс іскерлігін, оқу зерттеу, жұмыстары басшылыққа алу, дистанциялық (қашықтық) олимпиядалар мен конферецияларға қатысу.
5. Жүйесін іздеу өткен барлық кезеңдерді қамтитын бағалы, толық летодикалық жүйені жасау.
Қазіргі таңда арнайы сақтары бар дайын дискілерді қолдауда, сабақтарды түсінікті және көрнекті ететін өзіндік презентациялар жасвауды үйрендік. Енді, мектептерге жаңа техникалық құралдар келді. Олардың ішінде интерактивті тақта, планшет және тағы да басқалар.
Біздің міндетіміз- бұл техникалық құралдарға сабақ жүйесінде орын табу[6;45].
Интерактивті тақтаның көмегімен презентацияларды жариялауға, модельдер жасауға, оқушыларды материалды меңгеру процесінде белсенді түрде қызықтыруға, сабақ барысының өтілуі мен қорнының жақсартуға болады. Интерактивті тақта ресурстардың кең спектілерін қолдануға жол ашады: текстік редакторлар, СД және ДVД, интернет бейнелер, видио-файлдар, дыбыстық файылдар.
Компьютерде бар нәрсенің барлығы интерактивті тақтада көрсетіледі. Тақтада объектілер мен жазулардың орнын ауыстырруға, текстерге түсініктемелер қосуға, суреттер мен диограммаларға өзгерістер енгізуге, негізгі аумақтарын бөліп алып, яғни керекті жерлерді кесіп алып, түстер қосуға болады.
Текстер суреттер немесе графиктерді жасырып, лекцияның түсінндірме сәттерінде көрсетуге болады..
Интерактивті тақтамен жұмыс оқытушыларға оқушылардың білімін тексеруге, оқушыларды. Пікірталасқа қызықтыруға, жұмыс топпен ұйымдастыруға мол мүмкіндік береді.
Интерактивті тақтамен жұмыс материалдардың шығармашылық пайдалануын қамтиды. Қажетті файлдар немесе беттерді алдын-ала даярлап, оларды оқу барысында жеткілікті болатынбасқа ресурстарға қосып қою қажет.
Дайындалған текстер, таблицалар, диограммалар, суреттер, музыкалар, карталар, тақырыптық СД-ROM-дар, сондай-ақ гиперсілтемелерді мультимедиялық файылдармен интернет-ресурстарға қосу әдеттегі тақтаға тексті жазу уақытын үнемдейді немесе экраннан, клавиатураға өту уақытын үнемдейді. брлық ресурстарды экранның өзінде тікелей көрсетіп, запистерді келесі сабақтарға сақтап қоюға болады. Алдыңғы сабақтардың файфылдарын ашып, өткен материалдарды қайталауға болады. Беттер экранның бүйірінен эскиздер сияқты орналастырылады, оқушы сабақтың алдыңғы кезеңіне оралып, сабақтың керекті сәттерін қайталай алады. Мұның барлығы сабақты жоспарлауға көмектесіп, сабақтың өтілу барысына ыңғай жасайды.
Жазулар ( запись) жасау мүмкіндігі мәліметтер қосуға, текске сұрақтар жасауға, экранда суреттер енгізуге мүмкіндік береді. Барлық сілтемелерді, ескертпелерді сақтауға, қорғауға басуға болады.
Интерактивті тақтада табиғи объектілер болмаған жағдайда лабороториялық жұмыстарды ұйымдастыруға болады. (Вариациялық қатар мен қисық жасау) тесті, сызбаны немесе суреті интерактивті тақтада ерекшелеп алуға болады. Экран бөлігін қажет жағдайда жасырып, көрсетуге болады прожектор құралы экранның белгілі бір аумағын назар аударуға жағдай жасайды.
Объектілерді қырқып алуға, өшіруге, көшіруге, қоюға, өзгертуге немесе қайта қалпына келтіруге болады.
Беттерді кез-келген реттілікпен қарауға болады, яғни сабақ тақырыптарын көрсетіп, суреттер мен тексерді бір беттен екінші бетке алмастыруға болады.
Мұғалімдер үшін интерактивті тақта мен жұмыстың артықшылығы:
oo Мұғалімдерге жаңа материаллды сыныптың ортасында тұрып түсіндіруіне, үлкен аудиторияда жұмыс істеуіне жағдай жасайды;
oo Сурет салуға кез келген қосымшаның төбесіне жазулар жасауға мүмкіндік береді.
oo Сабақ барысында жасалған жазбаларды, бейнелерді көп уақыт пен күш жұмсамастан сақтауға, жазулар жазуға болады.
oo Оқытушыларға өзара материалдармен алмасуына, қайта пайдалануына болады.
oo Оқытушыларды жаңа оқыту әдістеріне тетелеп, маманы боуына өз жұмысының жол ашады.
Оқушылар үшін артықшылығы
oo сабақты қызықтыра түсіп, мотивацияны дамытады;
oo Ұжымдық жұмысқа қатысуына, жеке қоғамдық дағдылардың ары қарай дамуына мүмкіндік туғызады;
oo Оқушылар материалдың анық, әсерлі динамикалық берілуінің нәтижесінде күрделі сұрақтарды жеңіл қабылдап, өзіне оңай сіңіреді.
oo Оқытудың әр түрлі ситльдерін пайдалануына мүмкіндік туғызады. Оқытушылар нақтылы қажеттіліктеріне қоса отырып, барлық ресурстарды пайдалана алады:
oo Оқушылар әлде қайда шығармашылық жұмыс жасап, өздеріне деген сенімділігі арта бастайды.
Эелкетронды оқулық жас буынның жаңа әдебиеті болып есептелетіні даусыз. Сондай-ақ ал компьютер технологиясының мүмкіндіктері мен кәсіби оқулықтардың дәрежесін біріктіреді[7;56].
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты-оқыту үрдісін үздіксіз және деңгейін бақылау сонымен қатар. Ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту.
Осы уақытқа дейін білім беру саласындағы оқулықты пайдалану қазіргі заман талабы қанағаттандырмайды. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқулықтарды пайдаланбай алға жылжыту мүмкін емес.
Қазіргі уақытта электрондық оқулықтың қандай екендігі туралы бір тұтас ой-жоқ. Дегенмен біздіңше, электрондық оқулық дегеніміз-мультимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылысы сапалы жаңа деңгейде болуы тиіс.
Эелектрондық оқулық оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалын іздеп отырмай өтілген және оқушының ұмытып қалған материаллдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Себебі оқушының өзіне көрнекілік қолданған тиімді қажет элементтің жанында жазуы болады.
Электрондық оқулық таңдап алған хабарды көшіруге мүмкіншілік береді. Оқулық көлемінен шығармаай, керек материалды жинатуға болады.
Электрондық оқулықтың ең қажет элементі аудиохабарлар. Мысалы, құсьтардың дауыстарынақарай қандай құс екенін білу, жүрек қағысын байқау.
Бір жағынан, электрондық ақулықты келеңсіз жақтары бар. Бұл психологирялық - педагогикалық талаптардың, пәнаралық байланыстардың жоқтығы сияқты.
Электорндық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығуының күрт артқандығы байқалады. Сондай-ақ мұғалімдер де өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан ала алады. Заман талабына сай ұрпаққа сапалы білім беру электрондық оқулықтарды сабаққа пайдалану-оқытудың жаңа технологиясының бір түрі ретінде қарастыруға болады.
Электрондық оқулық жай оқулыққа қарағанды тиімді қосымша мүмкіндіктер береді. Атап айтқанда:
oo кері байланыста іс - жүзінде тез арада қамтамасыз етеді;
oo жай оқулықтағы ақпаратты іздеу мүмкіндіктері бірақ уақыт алатын болса, электрондық оқулық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz