«Жұмыс орнында ауаға бөлінетін зиянды заттар. олардан сақтану әдістері»

Кіріспе ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
1. Өндіріс орындарындағы зиянды заттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
2. Өнеркәсіпте тиімді санитарлы.техникалық жағдайларды жасау ... ... .. 6
3. Өндірістік зиянды заттармен күресу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

Ғылыми-техникалық прогреспен (ҒТП) қойылған проблемалардың ішін-де ең күрделі және жан-жақты проблемасы болып ҒТП адамның тағдырына әсері саналады.
Қазіргі таңда еңбек гигиенасы алдында жаңа міндеттер туды – ол жұмысшылардың организміне қарқындылығы төмен өндірістік факторлардың, еңбектің механикаландырылған,. автоматтандырылған түрлерінің және тіпті еңбек процесстерін роботтандырудың әсерлерін зерттеу болып келеді.
Қазіргі таңда экономиканың мемлекеттік секторындағы күйзелістің өсу жағдайларында, халық шаруашылығының барлық салаларында өндіріс көлемінің қысқаруына және жұмысшылар санының азаюына қарамастан (кейбір мәлімдемелер бойынша 2 есе), еңбек жағдайының нашарлануы тұрақты өсіп келеді, ал өнеркәсіптердегі еңбек жағдайының нашарлануы тұрақты өсіп келеді, ал өнеркәсіптердегі еңбек жағдайын қазіргі стандарттарға сәйкесті жақсарту бойынша шараларды жүргізу одан да зор проблемаға айналып отыр – бұл үшін қажетті қаражаттар жоқ. Өнеркәсіптердің басты салаларында жағымсыз еңбек жағдайларында жұмыс істеушілердің саны біртіндеп өсіп келуде. Мұндай зиянды жағдайларда жұмыс істеушілердің ең жоғары үлесі өнеркәсіптерге келіп отыр (66%). Әсіресе қиын жағдай көмір өнеркәсібінде құралған, мұнда санитарлық-гигиеналық нормалары орындалмайтын жағдайда жұмысшылардың 79%-ы еңбек етеді, осындай жағдайлар жалпы және кәсіптік патологиялардың және де өндірістік мертігудің маңызды өсуіне ықпал жасап отыр. Тек келеңсіз оқиғалардың 1994 жылғы материалдық шығыны 5 млн теңгеден асып кетті.
Еңбек гигиенасы – ол құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастыру-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық және басқа да шараларды қамтитын, еңбек ету процесінде жұмыскерлердің денсаулығын қамтамасыз ету жүйесі.
Еңбек гигиенасының бір саласының - өнеркәсіптік токсикологияның дамуында оның іргетасын қалаушылар Н.С. Правдиннің, Н.В. Лазаревтің, профессор И.В. Саноцкийдің т.б. еңбектері өте зор.
Еңбек жағдайы – ол еңбек процесіне адамның денсаулығы мен жұмысқа қабілеттілігіне әсер етуші өндірістік орта мен еңбек процесінің факторлары жиынтығы.
Қауіпті өндірістік фактор - әсері белгілі жағдайда жұмыс істеушінің мертігуіне немесе денсаулығының күрт нашарлауына әкелетін фактор.
Зиянды өндірістік фактор – ол кәсіптік патологияның пайда болуын, жұмысқа қабілеттіліктің уақытша немесе тұрақты төмендеуін, соматикалық және инфекциялық аурулардың жиілігінің өсуін, ұрпақтардың денсаулығының нашарлауын туындата алатын өндірістік орта мен еңбек процесінің факторы

1.
А.М. Лакшин, В.А. Катаева. Общая гигиена с основами экологии
человека: Учебник. – М.: Медицина, 2004. – 464с.
2. А.А. Минх. Общая гигиена.- М.: «Медицина», 1984. – 479 с.
3. Ю.П. Пивоваров, В.В. Королик, Л.С. Зиневич. Гигиена и основы
экологии человека. Серия «Учебники и учебные пособия» Ростов на
Дону: «Феникс», 2002. – 512 с.
4. У.И. Кенесариев, Н.Ж. Жакашов. Экология и здоровье населения:
Учебник для медицинских ВУЗов и колледжей. Алматы, 2002. – 260 с.

Қосымша:
1. А.И. Гурова, О.Е. Горлова. Практикум по общей гигиене. - М.: Изд.
Университета дружбы народов, 1991.-176 с.
2. Профилактика стоматологических заболеваний. Здоровый образ
жизни. Материалы Республиканской научно-практической
конференции. Республиканский научно-клинический центр
стоматологии. - Алматы, 1999–204 с.
3. Ж.Д. Бекмагамбетова. Радиационно-экологические аспекты
безопасности населения. Учебное пособие. – Алматы, 2002. – 304 с.
4. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е.
Гигиена питания. Учебное пособие для медицинских вузов. Часть 1. Алматы, 2006– 143 с

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ИНСТИТУТЫ

АIOG

Индустриалды-технологиялық факультет

Химиялық технология және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

Мәнжазба
Тақырыбы: Жұмыс орнында ауаға бөлінетін зиянды заттар. Олардан сақтану әдістері
Пән атауы: Еңбекті қорғау

Орындаған: Өмірбекова Н.Ж. СТ-14 қт ст.
Тексерген: Мұхтаров Ә.Қ. х.ғ.к.,профессор

Атырау-2016
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1. Өндіріс орындарындағы зиянды заттар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
4
2. Өнеркәсіпте тиімді санитарлы-техникалық жағдайларды жасау ... ... ..
6
3. Өндірістік зиянды заттармен күресу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
10
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
11

Кіріспе.

Ғылыми-техникалық прогреспен (ҒТП) қойылған проблемалардың ішін-де ең күрделі және жан-жақты проблемасы болып ҒТП адамның тағдырына әсері саналады.
Қазіргі таңда еңбек гигиенасы алдында жаңа міндеттер туды - ол жұмысшылардың организміне қарқындылығы төмен өндірістік факторлардың, еңбектің механикаландырылған,. автоматтандырылған түрлерінің және тіпті еңбек процесстерін роботтандырудың әсерлерін зерттеу болып келеді.
Қазіргі таңда экономиканың мемлекеттік секторындағы күйзелістің өсу жағдайларында, халық шаруашылығының барлық салаларында өндіріс көлемінің қысқаруына және жұмысшылар санының азаюына қарамастан (кейбір мәлімдемелер бойынша 2 есе), еңбек жағдайының нашарлануы тұрақты өсіп келеді, ал өнеркәсіптердегі еңбек жағдайының нашарлануы тұрақты өсіп келеді, ал өнеркәсіптердегі еңбек жағдайын қазіргі стандарттарға сәйкесті жақсарту бойынша шараларды жүргізу одан да зор проблемаға айналып отыр - бұл үшін қажетті қаражаттар жоқ. Өнеркәсіптердің басты салаларында жағымсыз еңбек жағдайларында жұмыс істеушілердің саны біртіндеп өсіп келуде. Мұндай зиянды жағдайларда жұмыс істеушілердің ең жоғары үлесі өнеркәсіптерге келіп отыр (66%). Әсіресе қиын жағдай көмір өнеркәсібінде құралған, мұнда санитарлық-гигиеналық нормалары орындалмайтын жағдайда жұмысшылардың 79%-ы еңбек етеді, осындай жағдайлар жалпы және кәсіптік патологиялардың және де өндірістік мертігудің маңызды өсуіне ықпал жасап отыр. Тек келеңсіз оқиғалардың 1994 жылғы материалдық шығыны 5 млн теңгеден асып кетті.
Еңбек гигиенасы - ол құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастыру-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық және басқа да шараларды қамтитын, еңбек ету процесінде жұмыскерлердің денсаулығын қамтамасыз ету жүйесі.
Еңбек гигиенасының бір саласының - өнеркәсіптік токсикологияның дамуында оның іргетасын қалаушылар Н.С. Правдиннің, Н.В. Лазаревтің, профессор И.В. Саноцкийдің т.б. еңбектері өте зор.
Еңбек жағдайы - ол еңбек процесіне адамның денсаулығы мен жұмысқа қабілеттілігіне әсер етуші өндірістік орта мен еңбек процесінің факторлары жиынтығы.
Қауіпті өндірістік фактор - әсері белгілі жағдайда жұмыс істеушінің мертігуіне немесе денсаулығының күрт нашарлауына әкелетін фактор.
Зиянды өндірістік фактор - ол кәсіптік патологияның пайда болуын, жұмысқа қабілеттіліктің уақытша немесе тұрақты төмендеуін, соматикалық және инфекциялық аурулардың жиілігінің өсуін, ұрпақтардың денсаулығының нашарлауын туындата алатын өндірістік орта мен еңбек процесінің факторы

Еібек гигиенасы , кәсіби гигиена -- еңбектің және айналадағы өндірістік ортаның адам организміне тигізетін әсерін зерттейтін, еңбек етуге қолайлы жағдай туғызу, кәсіби ауруларға жол бермеу шараларын қарастыратын гигиена саласы. Е. г-ның Қазақстанда ғылым ретінде қалыптасуы Қазақ медицина ин-тының (қазіргі Қазақ ұлттық медицина ун-ті) санитарлық-гигиеналық ф-тінің ашылуымен байланысты (1942). Бұл саладағы жүйелі ғыл. зерттеулер Қазақстан ұА-ның Еңбек гигиенасы және кәсіби аурулар секторында басталды (1946). 1950 жылдары а. ш-ндағы Е. г. мәселесімен Қазақ эпидемиол., микробиол. және жұқпалы аурулар ғыл.-зерт. ин-ты (қазіргі Гигиена және эпидемиология ғыл.-зерт. орт.) айналысты. Е. г-ның негізгі бағыттары: өндірістегі әр түрлі физ., хим., биол. (шаң-тозаң, шу, вибрация, улы заттар, газ, сәуле, ыстық, суық, су, т.б.) факторлардың адам организміне тигізетін әсерін зерттеу; өндірістің зиянды жағдайларын жоюда инженерлік-тех. (мыс., ауыр, зиянды жұмыс түрлерін механикаландыру, жұмысшылардың жұмыс орнын, сондай-ақ, бүкіл өндіріс орындарын желдету, тазарту, т.б.) шараларды жетілдіру арқылы іске асыру, т.б. Е. г. физиология, токсикология, химия, физика, санитария, статистика және кәсіби патология ғылымдарымен тығыз байланысты. Е. г-ның тәжірибе жүзіндегі ұсыныстарының орындалуын санитарлық-эпидемиол. стансалар қадағалап отырады. Сондай-ақ, санитарлық ережелер, мемл. стандарт (ГОСТ-тар), шектеулі мөлшерде алынған концентрация, т.б. нормативтік құжаттар дайындалады. Қазақстанда Е. г. жөніндегі мәселелермен ҚР Білім және ұылым мин-нің Қарағандыдағы Еңбек физиологиясы және гигиенасы ғыл.-зерт. ин-ты, Бат. Қазақстан (Ақтөбе), Оңтүстік Қазақстан (Шымкент) мемл. медицина академиялары мен Қазақ ұлттық медицина ун-тінің (Алматы) гигиеналық кафедралары шұғылданады.
Еңбек гигиенасы -- еңбектің және айналадағы
өндірістік ортаның адам организміне тигізетін
әсерін зерттейтін, еңбек етуге қолайлы
жағдай туғызу, кәсіби ауруларға жол бермеу
шараларын қарастыратын гигиена саласы.
1)
Зиянды өндірістік фактор
- ол кәсіптік патологияның пайда болуын,
жұмысқа қабілеттіліктің уақытша немесе
тұрақты төмендеуін, соматикалық және
инфекциялық аурулардың жиілігінің өсуін,
ұрпақтардың денсаулығының нашарлауын
туындата алатын өндірістік орта мен
еңбек процесінің факторы.
ЗИЯНДЫ ӨНДІРІСТІК ФАКТОРЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ:

Психофизиологиялық фактор;
Физикалық фактор;
Химиялық фактор;
Биологиялық фактор;
Өндірістің жарақаттанудың қауіптілігі
1.Психофизикалық факторлар:

А) Физикалық(шахтерлердің және кеншілердің жұмысы);
Б)Физиологиялық жылжу(оймен істейтін жұмыстар);
В)Физиологиялық зорығу(ауыр жұмыс түрлері);
Г)Жүйке психикасының
зорығуы(операторлардың,диспечерлер т.б)
Физикалықфакторлар:

А)Ауа жылдамдығы(машина
жасау,металлургия)
Б)Инфрақызыл сәулелердің жоғарғы
деңгейі(аспан астында жұмыс істейтін
құрылысшылар)
В)Ультракүлгін сәулелердің жоғарғы
деңгейі(дәнекерлеу жұмыстары)
Г)Лазерлі сәулелердің жоғарғы
деңгейі(зерттеу жұмыстары,медицина)
Д)Ионды сәулелердің жоғарғы
деңгейі(атомды электростанциялар)
Е)Электромагнитті
сәулелер(радиолокация)
М)Статистикалық электрдің жоғарғы деңгейі(жасанды
тері шығару,мата өндірісі)
Н)Жұмыс орнының жоғары деңгейде шандануы(машина
жасайтын зауыттар);
К)Жұмыс орнының жеткіліксіз немесе жүйелі емес
жарықтануы;

Химиялық факторлар:
Ағзаға жалпы токсикалық
тітіркендіргіш;
Биологиялық факторлар:

А) Микро және микроорганизмдер(ауру
малға қараушылар);
Б)Виаминдер,гармондар(формацевтикал ы
қ зауыттар);
Өндірістік жарақаттанудың қауіптілігі:
А)жылжу элементтері қорғалмаған өндірістік
факторлар(машина жасау және химия
зауыттары)
2)
Еңбектену ic-эрекетінің организмне ерекше әсерін
еңбек физиологиясы зерттейді. Организмнің
бейімделуін зерттеу; жайсыз өндірістік факторлардың
адам организміне тигізетін әсерін анықтау, еңбек ісәрекеттерінің физиологиялық механизмдерін зерттеу;
кәсіби ауруларды диагностикалау, алдын алу, емдеуді
оңтайландырудың клиникалық-физиологиялық
негіздерін зерттеу.

3)
Еңбек үрдісіне байланысты кәсіптік зияндылықтар
жұмысшылар организімінде арнайы және арнайы емес
өзгерістер туғызуы мүмкін.
АРНАЙЫ ӨЗГЕРІСТЕР:
1. Кәсіптік аурулар
2. Жедел уланулар
3. Созылмалы уланулар
4. Жекелеген асқынулар (отдаленные последствия)
(мутагенді, тератогенді, канцерогенді, аллергенді)
АРНАЙЫ ЕМЕС ӨЗГЕРІСТЕР:

1Қажу
2. Зорығу
3. Стресс
4. Арнайы емес сырқаттанулар
5. Жекелеген асқынулар (мутагенді, канцерогенді,
эмбриотропты, аллергенді)
Кәсіптік
аурулардың алдын-алу ең маңызды мемлекеттік
міндеттердің бірі болып табылады. Осы мақсатта барлық
өнеркәсіптік өндірістерде жұмысшыларға қолайсыз әсер
ететін өндірістік орындардың зиянды факторларын
шектеуге бағытталған шаралар жиынтығы жүргізіледі.
1. Әкімшілік шаралар
2.Технологиялық
3.Техникалық қауіпсіздіктің орындалуы
4.Санитарлық
5. Емдеу
4
Физикалық зиянды және қауіпті өндіріс факторлары -
микроклимат, өндірістік шаң, шу, діріл,
ультрадыбыс, инфрадыбыс, иондалмайтын
сәулелену, иондаушы сәулелену.
Шу
- қатты ортаның механикалық тербелістері. Шу
дегеніміз, кез - келген жағымсыз немесе ретсіз
жиынтықтағы, түрлі жиіліктегі және қарқындылықтағы
дыбыстар, олар адам ағзасына жағымсыз жұмыс пен
демалысқа әсер етеді.Шу әсерінен адамда кәсіптік
кереңділік пайда болады және ағзаның басқа да жүйелері
зардап шегеді. Шудың гигиеналық нормативтері болады.
Діріл - қатты байланыстары бар жүйелердің тербеліс
қозғалыстары. Дірілдің таралуына байланысты - жалпы
және локальді дірілді ажыратылады. Діріл көзі - ұрмалы
аспаптар ( барабан ), ұрмалы - айналмалы әсері бар
машиналар, механизацияланған айналмалы
машиналар.

ХИМИЯ ӨНДІРІСІНДЕГІ ЕҢБЕК ГИГИЕНАСЫ
Химия өндірісі халықтық шаруашщылықтың негізгі саласы бллып табылады. Ол ғылыми жетістіктер негізі. Химия өдірісі шикізатты өндіру мен өңдеудің комплексті нышандарына мыналар жатады: :: Қышқыл, сілті, хлор, аммиак және т.б. заттар алудағы негізгі өндірістер; :: Органикалық заттар синтездеуші заводтар; :: Жасанды синтетикалық талшықтар алу өндірісі; :: Бояғыштар өндіретін заводтар мен комбинаттар; :: Химико-фармокологиялық дәрілік препараттар жасайтын заводтар; :: Ауылшаруашылығында көп мөлшерде пайдаланатын минералды тынайтқыштар заводтары да жатады. Химия өндірісінің дамуы күннен күнге қарқындай түспек, себебі кез келген қосылыстар, тамақ өнімдері, киім кешектер осының барлығы химия ғылымының жетістігі болып табылады. Соңғы онжылдық ішінде химия өндірісінде еңбек жағдайларының мәселесі жақсарды. Уланудың жоғары дәрежелі түрлері төмендей түсті, көптеген өндірістерде ауаның құрамындағы токсикалық қосылыстар азая түсті, өндірігш құралдардың автоматизациялануы және механизациялануы да енбек өнімділігін арттырып, адам денсаулығына кауіп төндіруін төмендетті. Өнімнің көптеп шығарылуы, органикалық заттардың синтезделу әдісінің модельдеуі ауа құрамындағы улы қосылыстардың мөлшері едәуір төмендеді. Гигиеналық мәселелер өндіріске күрделі схемалы аппарттардың орнауынан, өнімділі жоғары машиналардың көптеп келуінен, әртүрлі технологиялық заттардың блокировкасынан туындады. Қазіргі танда ауыл шаруашылығы өндірістің маңызды саласы болып табылады. Ол қоғамдағы халық шаруашылығында манызды рөл атқарады. Ауыл шаруашылығының дамуы халықтың әл ауқатымен тікелей байланысты болып табылады, ол өнім өндіруде сандық және сапалық қамиамасыздандыру негізі ретінде қалыптасқан. Сонғы онжылдық ішінде ауыл шарушылыққа деген капиталдың көптеп салуы оның дамуының түрткісі болды. Оның құрамына жоғары сапалы мамандандырылған өнімдер, мелиорация, өндірістік еңбектің қарқындап дамуы, процестердің механизациялануы жатады. Еңбекке қатысты гигиена сұрақтары ауыл шаруашылығында істелінетін жұмыспен тікелей байланыста болып табылады, нақтырақ айтқанда: :: Ашық ауада мезгіл және қаншалықты болуға; :: Еңбек құралы ретінде машиналар, механихмдерді пайдалануға; :: Көп көлемде химиялық қосылыстарды қолдануға; :: Биологиялық материалдармен заұымданудан, ауру жануарлармен жанасудан; :: Қол еңбегін көп талап ететін, кейде энергияны көп талап ететін (шөп шабу және оны ору т.б.) жұмыстармен абай болған жөн. Ауыл шаруашылығындағы негізгі жұмыстардың бірі суару және мал бағу.
ХИМИЯ ӨНДІРІСІНДЕГІ ТЕХНИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРДІҢ ЗИЯНДЫҒЫН СИПАТТАУ Өндірістік ортаның ластануының бірден бір себебі жұмыс аймағының химиялық, улы, токсикалық қосылыстардың көп мөлшерде болуымен сипатталады. Улы заттардың ауада таралуын технологиялық процесс немесе жұмыс барысында істелінген іс шаралармен анықтауға болады. Олардың туындау себепшісі: герметикалық емес аппараттар, химиялық қалдықтар, өнімдерді қолдан сапалық жіне сандық анализ жасау барысы, расфасрвка жұмыстары, дайын өнімдерді тасу жұмыстары болып саналады. Ауада улы заттардың жиі таралуы негізінен технологиялық әдістерге тура байланысты, себебі аппараттағы температура мен қысымның көтерілуі, техноллогиялық ргеламенттердің дұрыс орындалмауы, байланыстырушылардың дұрыс бекітілмеуі осының барлығы оқыс жағдайларды тудырушы болып табылады. Химиялық ауаның ластануы кейде күрделі түрде болуы мүмкін, егер ластаушы заттар әртүрлі күйде болса. Ол негізгі және дайын өнімді құрауы мүмкін. Пар мен газдар ауаға қарағанда тығыздығы жоғарырақ, сондықтан олар көп қабатты жұмыс орындарының ең төменгі қабатында концентрлі түрде болады. Ауаны бакылау үшін жұмыс аймағын жоспарлаған сәтте міндетті түрде жқмыс орнының атмосфералық қысымын, температурасын ескеру керек. Ондағы сұйықтық пен газдардың қату және қайнау температурасын, заттардың ұшқыштығын ескерген жөн. Ауаның жұмыс аймағындағы ортасын зерттеу жұмыстың әртүрлі сатысына қарай жүргізіледі. Сонымен қоса химиялық өндірісте міндетті түрде ұшқыш және улы заттармен жұмыс жасайтын болғандықтан онда вентиляциялық қызмет жақсы болуы тиіс. Екінші бір әсер ететіні шаң тозаңдық фактор. Өндірістегі ауаның шаңдануын анықтау адамдардың (техперсоналдың) өміріне, гигиенасына маңызы өте зор. Өндірістің жұмысымен таныспастан бұрын, ондағы шаңдану қаншалықты мөлшерде болатынын анықтау басты мақсат болып табылады. Осының салдарынан шаңдану факторы, жұмысшылардың денсаулығына қаншалықты мөлшерде әсер ету, осының барлығы критикалық жағдайда емдеу керек екендігін анықтауға септігін тигізеді. Өндірісті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.